|
|
Những lỗi dịch trong bản dịch Lolita của Dương Tường (phần 2)
[đối thoại]
|
|
Ngoài nhóm lỗi dịch sai hoàn toàn từ tiếng Anh, làm cho câu văn khó hiểu và lủng củng, mà tôi đã liệt kê một số ví dụ trong phần 1, thì bản dịch Lolita của ông Dương Tường có nhiều lỗi nhóm 2, tôi xin phép gọi là nhóm lỗi dịch mà như chưa dịch. (Mượn lời ông Nguyễn Văn Dân - Chủ tịch Hội đồng Văn học dịch, Hội Nhà văn Việt Nam - trong bài viết “ Về vấn đề sáng tạo trong dịch thuật”)[*]. Những lỗi này dễ gây tranh cãi, vì thực ra tiếng Anh rất đa nghĩa, khi dịch giả dùng một trong những từ tương đương trong từ điển để chuyển ngữ, thì khi bị phê phán, họ sẽ bao biện lỗi dịch bằng nhiều cách ngụy biện, ví dụ như nói rằng dịch như thế mới đúng với nguyên bản! Người đọc cần suy nghĩ, tư duy để cố gắng hiểu! Tuy nhiên dịch thế nào thì cũng phải nghĩ đến độc giả. Nếu độc giả không thể hiểu nổi dịch giả viết cái gì, thậm chí hiểu sai ý của bản gốc, thì tức là dịch chưa đạt. Câu dịch “trên dòng kẻ bằng những dấu chấm” nổi tiếng như là một ví dụ điển hình cho phong cách dịch kiểu này của ông Dương Tường trong Lolita, tuy nhiên trong bản dịch này còn khá nhiều ví dụ tương tự, tôi xin liệt kê một số ví dụ, theo tôi là lỗi không thể chấp nhận được, như sau:
Ví dụ 1: Nguyên bản tiếng Anh, chương 4: She would try to relieve the pain of love by first roughly rubbing her dry lips against mine; then my darling would draw away with a nervous toss of her hair, and then again come darkly near and let me feed on her open mouth, Bản dịch của Dương Tường: Em ráng làm dịu bót nỗi khắc khoải yêu đương, trước hết bằng cách chà mạnh cặp môi khô vào môi tôi; rồi người yêu dấu của tôi rời ra với một động tác bồn chồn , hất ngược tóc ra sau gáy, rồi lại lầm lì xáp tới, hé miệng cho tôi ngốn thỏa thuê Lời bình: Chữ nervous này là bổ ngữ cho hất tóc (toss), chứ không phải cho động tác rời ra của Lolita như ông Dương Tường dịch. Và ở đây chữ nervous có nghĩa là mạnh mẽ, dứt khoát,… chứ không phải là bồn chồn. Vì biết là bồn chồn thì khó mà bổ ngữ cho hất tóc, nên ông Dương Tường ném nó qua cho động tác khác của Annabel! Tham khảo thêm bản tiếng Nga: (chữ порывистым thay cho chữ nervous trong bản tiếng Anh) Она старалась унять боль любви тем, что резко тёрла свои сухие губы о мои, но вдруг отклонялась с порывистым взмахом кудрей, а затем опять сумрачно льнула и позволяла мне питаться её раскрытыми устами,
Ví dụ 2: Nguyên bản tiếng Anh, chương 10, trong đoạn văn ông McCoo đề nghị Humbert chuyển qua ở nhà bà Haze, vì nhà ông ta vừa bị cháy. Ba nhân vật trong cảnh này là ông McCoo, ông Humbert và người lái xe da đen. Possibilities of sweetness on technicolor beaches had been trickling through my spine for some time before, and McCoo's cousin had, in fact, sharply diverted that train of thought with his well-meaning but as it transpired now absolutely inane suggestion . Bản dịch của ông Dương Tường: Từ ít lâu nay, triển vọng về những giờ phút êm đềm trên những bãi biển đầy màu sắc rực rỡ đã róc rách suốt dọc sống lưng tôi và người bà con của McCoo , trên thực tế, đã làm lệch dòng suy nghĩ ấy bằng cái đề xuất thiện ý nhưng giờ đây hóa ra hoàn toàn ngu xuẩn của ông ta. Lời bình: Người bà con của McCoo thì liên quan gì ở đây? Không hiểu? Có phải đó là anh nhân viên cũ (được nói đến ở đầu chương) hay không? Mà tại sao anh nhân viên cũ này không biết từ đâu lại nhẩy xổ vào đây để đề xuất với Humbert cái gì? Đọc tiếng Việt hàng chục lần vẫn không hiểu gì hết! Thực ra đây chính là ông McCoo, chứ có phải bà con nào của ông ấy đâu. Ông McCoo đang thiện ý đề xuất với Humbert chuyển qua ở nhà bà Haze, nhưng ông Humbert thì đang cáu kỉnh vì đang muốn ở nhà ông McCoo để còn cơ hội vuốt ve sờ mó đứa con gái 12 tuổi của ông ấy cơ! Chỗ này nên dịch là: […]và ông McCoo , trên thực tế, đã làm lệch dòng suy nghĩ ấy […]
Ví dụ 3: Nguyên bản tiếng Anh, chương 10, khi Humbert lần đầu gặp Lolita: I was still walking behind Mrs. Haze though the dining room when, beyond it, there came a sudden burst of greenery--"the piazza ," sang out my leader, and then, without the least warning, a blue sea-wave swelled under my heart and, from a mat in a pool of sun, half-naked, kneeling, turning about on her knees, there was my Riviera love peering at me over dark glasses. Bản dịch Dương Tường: Tôi còn đang đi theo bà Haze qua khỏi phòng ăn, thì bỗng thấy bừng lên cả một khoảng xanh rờn cây lá - “piazza”(1) , người dẫn đường của tôi reo lên, và rồi, bất thình lình, không hề có dấu hiệu nhỏ nào báo trước, một con sóng xanh trào dâng dưới tim tôi và kìa, quì trong một vũng nắng, gần như khỏa thân, xoay mình trên hai đầu gối, người yêu dấu ở bãi biển Riviera của tôi đang dõi mắt nhìn tôi bên trên cặp kính râm.
(1) Quảng trường.
Lời bình: Ông Dương Tường để nguyên chữ piazza, và chú thích dưới chân trang, rằng nó có nghĩa là quảng trường. Mới đọc thì thấy cũng ổn ổn, vì nó liên quan đến khoảng xanh rờn cây lá. Có lẽ Humbert đang đi cùng bà Haze qua khỏi phòng ăn, thì thấy cái quảng trường rất nhiều cây. Như vậy thì nhà bà Humbert nằm ngay cạnh quảng trường chăng? Và quảng trường ở Tây nó cũng sát nhà dân như là ở Việt Nam nhà chúng mình chăng? Suy đoán đủ các phương án, lại thấy có gì đó không ổn, vì bé Lolita đang gần như khỏa thântrong vũng nắng thì liên quan gì đến quảng trường nhỉ, chẳng lẽ bé nằm tơ hơ ở quảng trường? Mà nếu như thế, thì tại sao đoạn văn sau, Nabokov lại viết là: Tôi chỉ biết rằng trong khi bà Haze và tôi bước xuống các bậc dẫn vào khu vườn, hổn hển, đầu gối tôi chỉ còn là bóng của đầu gối phản chiếu trong làn nước lăn tăn, và môi tôi khô như cát, và... “Đây là Lo của tôi,” bà nói, “và đây là những bông huệ của tôi”. “Vâng,” tôi nói, “vâng. Rất đẹp, rất đẹp, rất đẹp!” Ông Dương Tường có lẽ tra từ điển thấy chữ piazza có nghĩa là quảng trường (google hình ảnh chữ Pizza thì sẽ thấy rất nhiều quảng trường), nhưng trong tiếng Mỹ, piazza còn có nghĩa là veranda – cái hiên nhà, nhìn ra vườn, thường là có mái che. Ông Dương Tường dịch cái hiên nhà thành quảng trường, thì chắc là người đọc không thể nào hình dung ra được khung cảnh lãng mạn lúc Humbert gặp Lolita lần đầu, và sẽ thấy đoạn văn này đầu Ngô mình Sở, ở trên là quảng trường, mà bước xuống mấy dòng thì thấy cái vườn!
Ví dụ 4: Bản dịch của Dương Tường, cuối chương 10: Tôi chỉ biết rằng trong khi bà Haze và tôi bước xuống các bậc dẫn vào khu vườn, hổn hển , đầu gối tôi chỉ còn là bóng của đầu gối phản chiếu trong làn nước lăn tăn, và môi tôi khô như cát, và... “Đây là Lo của tôi,” bà nói, “và đây là những bông huệ của tôi”. “Vâng,” tôi nói, “vâng. Rất đẹp, rất đẹp, rất đẹp!” Theo ông Dương Tường dịch, thì độc giả sẽ hình dung ra Humbert thở hổn hển đi xuống cầu thang cùng bà Haze, vì quá khao khát bé Lolita đang bán khoả thân dưới vườn (chứ không phải quảng trường như ông Tường dịch sai nhé). Nhưng đọc thấy vô lý quá, vì Humbert vừa nhìn thấy con gái nhà người ta đã thở hổn hển thế, làm sao mà người phụ nữ, người mẹ như bà Haze không nhận ra được? Mà nhận ra thằng thuê nhà nó dâm đãng thế, thì chắc chắn bà ấy đuổi luôn rồi, làm sao có chuyện lấy nó làm chồng (trong những chương sau)). Nguyên bản tiếng Anh thế này: All I know is that while the Haze woman and I went down the steps into the breathless garden , my knees were like reflections of knees in rippling water, and my lips were like sand, and "That was my Lo," she said, "and these are my lilies ." "Yes," I said, "yes. They are beautiful, beautiful, beautiful." Xem bản tiếng Anh thấy ông Dương Tường lại dịch sai! Breathless tra google thì nó ra một nghĩa là hổn hển, vâng ạ! Nhưng mà nó còn vài nghĩa khác, ở đây breathless là định ngữ cho garden, chứ không phải là cho ông Humbert. Và breathless garden có thể hiểu là một cái vườn đẹp đến ngạt thở, (vì có bé Lolita gần như trần truồng đeo kính râm nằm đó, sao không đẹp ngạt thở cho được!). Ngoài chỗ dịch quá sai này, ông Dương Tường chuyển ngữ câu này cũng kém: "That was my Lo," she said, "and these are my lilies." Nghe rất là ngân nga, Lo - Li. Tuy nhiên ông dịch thành: “Đây là Lo của tôi,” bà nói, “và đây là những bông huệ của tôi”. - hết sức là tầm thường và thô thiển. Thực ra Lilies nên dịch thành Hoa Li Ly, vừa dễ hiểu và vẫn giữ được phần nào cái hay của nguyên bản.
Ví dụ 5: Nguyên bản tiếng Anh, chương 10: With awe and delight (the king crying for joy, the trumpets blaring, the nurse drunk) I saw again her lovely indrawn abdomen where my southbound mouth had briefly paused; and those puerile hips on which I had kissed the crenulated imprint left by the band of her shorts Bản dịch Dương Tường: Vừa sợ vừa sướng (đức vua khóc vì vui mừng, kèn đồng vang dậy, bà nhũ mẫu say mèm), tôi lại nhìn thấy làn bụng yêu kiều của em thót vào ở chỗ cái miệng Nam tiến của tôi thoáng dừng lại; và cặp hông trẻ thơ trên đó tôi đã hôn lên vết lằn do dải nịt quần soọc của em để lại Lời bình: Trong đoạn văn này, Nabokov miêu tả Humbert đang vuốt ve Lolita bằng mắt, từ trên xuống dưới, và dừng lại khi gặp làn da bụng dưới của cô bé. Người Mỹ và người châu Âu (kể cả Nga), sống trên vùng trên của Bán cầu Bắc, gần Bắc cực, nên với họ, southbound – đi về phía Nam cũng có nghĩa là đi xuống phía dưới. Còn với người Việt thì chữ Nam tiến gợi nhớ đến ký ức về những cuộc chiến tranh, chẳng có người Việt nào hình dung được Nam tiến là... đi xuống phía dưới!
Ví dụ 6: Chương 25, nguyên bản tiếng Anh: stature, fifty-seven inches; weight, seventy-eight pounds; figure, linear; intelligence quotient, 121; vermiform appendix present , thank God. Bản dịch Dương Tường: chiều cao, một mét bốn mươi lăm; cân nặng ba mươi sáu kí; dáng thanh mảnh; chỉ số IQ, 121; có ruột thừa hình con sâu, đội ơn Chúa. Lời bình: Trong đoạn văn này, Humbert miêu tả về Lolita như trong một hồ sơ khám sức khỏe, liệt kê chiều cao cân nặng, số đo các vòng, chỉ số IQ, và khôi hài một cách rất dâm đãng, nói rằng vermiform appendix present, thank God. Đọc câu văn này có thể hiểu là Lolita rất đẹp và hoàn hảo, thậm chí vết sẹo mổ ruột thừa ở bụng dưới cũng chưa có (vì thế ruột thừa mới còn nguyên). Dịch như ông Dương Tường thì người đọc rất băn khoăn, vì ai mà chẳng có ruột thừa, chẳng lẽ ruột thừa của Lolita có hình con sâu, còn của người khác thì hình con giun, con dế hay con bọ cạp chăng? Chỗ này nếu hiểu ý tác giả, thì dịch giả nên dịch thành: chiều cao, một mét bốn mươi lăm; cân nặng ba mươi sáu kí; dáng thanh mảnh; chỉ số IQ, 121; ruột thừa hình con sâu, vẫn còn, đội ơn Chúa. Bài viết đến đây đã khá dài, để tiện theo dõi, tôi xin phép bổ sung thêm ví dụ trong bài sau.
_________________________ [*]Link tham khảo bài nhận định “Về vấn đề sáng tạo trong dịch thuật” của ông Nguyễn Văn Dân:
------------------ Bài liên quan:
25.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Mục đích các bài viết này của tôi, do đó, không phải là chứng minh sự yếu kém nan giải của anh Cao Việt Dũng, mà là yêu cầu Nhã Nam có cách ứng xử đúng đắn với một dịch phẩm thiếu chất lượng trầm trọng do họ xuất bản... (...)
24.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Ngoài những lỗi dịch ngay trong các dòng đầu tiên của bản dịch Lolita của cụ Dương Tường mà mọi người đã chỉ ra (Miền Columbia, dòng kẻ bằng những dấu chấm,...) còn nhiều lỗi khác, mà tôi sẽ dần dần thống kê lại trong các bài viết sau. Hiện nay tôi chưa đọc được hết toàn bộ bản dịch, nhưng trong những chương đầu cũng rất nhiều vấn đề... (...)
18.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Sự vô cảm và luộm thuộm với chữ nghĩa của anh Cao Việt Dũng có lẽ dẫn chứng bao nhiêu cũng chẳng đủ, tôi cũng đã đưa ra không ít ví dụ từ trước tới nay. Tuy nhiên hôm nay tôi muốn phân tích thêm vấn đề này, vì tôi cho rằng đó là nguồn gốc sâu xa, có thể nói là sâu xa nhất, dẫn tới những dịch phẩm thiếu chất lượng trầm trọng, mất toàn bộ tính văn chương trong nguyên bản... (...)
16.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Lời vàng ý ngọc của Cao dịch giả nhiều quá, nhòm đâu cũng thấy, nên khỏi cần theo thứ tự trang. Cũng không biết bình loạn thế nào cho xứng tầm. Nguyên cái chuyện gạch chân và bôi đậm cũng đủ đau đầu, chỉ lo bỏ sót châu báu... (...)
14.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... ơ, thế không phải... sách bác trai có lỗi dịch thuật à? / không, sách dịch của cái ông gì đấy cũng nổi tiếng lắm / thế sao bác trai lại lo đến phát ốm? / ông ấy lo cho tương lai nền dịch thuật Việt Nam!... (...)
13.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Việc hiểu rõ ý nghĩa của từ ngữ — cả tiếng nguồn và tiếng chuyển — là điều kiện ắt (phải) có trong dịch thuật. Điều đáng bàn trước hết là người ta có thống nhất được với nhau cái ý của ngôn ngữ không, hay mỗi người nghĩ mỗi nẻo, và ai cũng đúng... (...)
11.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Một ngày nào đó, nếu ông Dương Tường sửa chữa lại cái “miền Columbia” thành thủ đô Washington trong lần tái bản, thì đó là do chính ông ấy tự phát hiện đấy nhé... Còn nếu ông Dương Tường vẫn khăng khăng giữ nguyên cái “miền Columbia” trong lần tái bản, thì đó chính là vì “Trong tu từ người ta gọi là phép ẩn dụ” ấy mà... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Kể ra thì chuyện dịch thuật còn dài. Chỉ nhờ phái tính nam-nữ mà độc giả dễ dàng phát hiện ra lỗi dịch: đàn ông bị ung thư tử cung. Nếu đọc kỹ hơn, người ta còn khám phá ra vô số lỗi dịch trên nhiều lãnh vực khác nữa!... (...)
10.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trong phần này tôi sẽ phân tích một số lỗi điển hình của bản dịch “Vô tri”, đó là những lỗi mà tôi tạm đặt tên là “râu ông này cắm cằm bà kia”. Nguyên do từ đâu?... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Lập luận một cách đơn giản, có thể nói, nếu một bản dịch có lỗi hoặc tối nghĩa ngay từ những dòng đầu, nó khiến một độc giả bình thường hoài nghi về những phần còn lại. Cảm giác này cũng từa tựa như khi ta đi nghe một concerto mà soloist chơi sai một trong những hợp âm đầu tiên... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Bài của ông Phạm Anh Tuấn phạm 3 sai lầm lớn: 1) giật tít hơi bị lộn; 2) tỏ ra coi thường các chị em ngồi lê đầu ngõ, vừa đút cháo cho con vừa chém gió những chuyện cao siêu vượt quá ngọn rau đắng mọc sau hè. Hai chuyện này đã được nói nhiều rồi, không bàn thêm. Sai lầm thứ ba mới là sai lầm chết người... (...)
09.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Theo dõi cuộc tranh luận về bản dịch tiểu thuyết “Lolita” của nhà văn Vladimir Nabokov do Dương Tường thực hiện, đặc biệt là hai điểm gây tranh cãi trong bài viết của An Di, tôi xin có một vài ý kiến như sau... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Mỹ Từ Pháp là phương pháp thành lập mỹ từ trong văn chương. Tức là một kỹ thuật viết và nói cho hay và đẹp... (...)
08.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Có người bảo: dịch “on dotted line” thành “trên những hàng kẻ bằng những dấu chấm” là sai và “dịch như chưa dịch”. Điều này là quá đáng. Cùng lắm có thể nói chưa “sáng nghĩa” chứ làm sao mà nói ấy là sai được?!... (...)
06.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Không thể nói rằng vì Lolita hay mà bản dịch của nó chắc chắn phải được hoan nghênh ở Việt Nam... Một quan điểm đúng hay sai không phụ thuộc vào chuyện nó được nói ra từ ai... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Lo - Lolita là một dạng khác của tên Dolores vốn có gốc gác từ Tây Ban Nha. Nghĩa của Dolores là “sầu đau”. Tên này khiến nghĩ tới đức mẹ Maria... (...)
05.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Hôm trước, tôi đã nói, nếu chỉ dựa theo bản tiếng Anh, thì tôi nghiêng hẳn về nghĩa “redolent” mang tính hoài niệm. Còn hôm nay, sau khi đã so với bản tiếng Nhật, tôi xin nói là tôi công nhận bác có lý... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Tôi là một người yêu thích chụp ảnh, và chụp ảnh bằng máy film chứ không phải là máy số. Một điều may mắn là số người yêu thích chụp máy film như tôi còn rất nhiều cả ở Việt Nam và trên thế giới chứ không phải đã tuyệt chủng như Nhật Minh nói... (...)
04.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Tôi cho rằng, với một người cẩn thận, chăm chút về nghĩa của từ ngữ và những ẩn dụ như Nabokov,... không đời nào có chuyện tác giả bất nhất trong nghĩa của các từ... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Có thể thấy từ cái dotted line nổi tiếng, cho đến cái laboratory này, thì cách dịch của ông Dương Tường chưa thoát được ý, và khó hiểu cho người đọc bình thường... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Theo dõi những bài viết về chuyện dịch thuật trong mục đối thoại trên Tiền Vệ, tôi thấy rằng đa số chúng ta đang ngả từ hướng “từ theo từ” sang “ý theo ý”, và càng “ý theo ý” bao nhiêu thì chúng ta lại càng “từ xa từ” bấy nhiêu... (...)
03.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trong phần này, tôi sẽ phân tích một nguyên nhân nữa dẫn đến sự dịch sai của anh Cao Việt Dũng trong “Vô Tri”: dịch nhưng không dịch gì! ... Đọc các dịch phẩm của anh Cao Việt Dũng, không thể không có cảm giác cả hai ngôn ngữ đều nằm ngoài vòng kiểm soát của dịch giả, nôm na là tiếng Pháp anh không thạo, tiếng Việt anh cũng chẳng rành... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Với hầu hết ý kiến bác đưa ra, tôi đều tán thành (bác theo dõi topic trên webtretho nên chắc cũng rõ quan điểm của tôi về phần lớn các chỗ mà bác Hoàng Anh nêu ra). Tuy nhiên, vẫn có 2 chỗ tôi xin góp đôi lời... (...)
02.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Việc báo chí lên tiếng mạnh mẽ đòi chấn chỉnh nạn dịch ẩu, dịch loạn hiện nay, và động thái thu đổi sách lỗi của Nhã Nam thực sự là những tín hiệu đáng mừng, cho thấy độc giả vẫn còn hy vọng sẽ được đọc các bản dịch tốt, và được mở những cánh cửa đến với các nền văn hóa khác, chứ không phải đạp lên gai góc và những mảnh kính vỡ như hiện nay!... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Nói chung, khi phê bình cần hết sức thận trọng, không nên chỉ coi cảm nhận của cá nhân mình là phổ quát. Vả lại 1 bản dịch mấy trăm trang thì điều quan trọng nhất là chuyển tải được văn phong, cái hồn của tác phẩm, chứ không chỉ ở vài lỗi hoặc cách dịch chưa đạt... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Cám ơn ông Phạm Tuấn Anh đã chỉ bảo cho về hệ đo lường ở các nước Anglo-Saxon; xin lỗi ông Dương Tường vì đã ngờ oan ông nhầm lẫn khi tính chiều cao Lolita... (...)
01.05.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Mỗi người đều có cái “lý” riêng. Hãy để cho toàn xã hội và dân chúng tự do chọn lựa và sàng lọc, trong một cơ chế hoàn toàn tự do. Tui dám nói, trong vòng 3 năm tình trạng sẽ khá hơn 30 năm như hiện tại... (...)
30.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Theo tôi, nạn dịch loạn ở Việt Nam bị gây nên không chỉ bởi chính các dịch giả trong cuộc mà còn bởi cả phía có trách nhiệm xuất bản và phát hành... Mục đích các bài viết này của tôi, vì thế, không nhằm tấn công một cá nhân dịch giả nào, mà là yêu cầu những người từng đứng ra xuất bản và thu tiền từ các dịch phẩm rởm rít... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Phát hiện ra lỗi, ai cũng có thể làm được, nhưng không phải ai cũng có thể trở thành nhà phê bình. Đâu phải không có lý do. Bên cạnh cái đang làm người ta ầm ĩ: “Đạo đức dịch thuật”, có lẽ cũng nên dựng thêm một cụm “Đạo đức phê bình”... (...)
29.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Một foot có 12 inches, khi nói 4 feet ten có nghĩa là 4 feet ten inches chứ không phải là 4 feet 10/100 (hệ thập nhị phân chứ không phải hệ bách phân) - như vậy 4 feet 10 chính xác là 147.32 cm. Cả người dịch và người phản dịch đều sai... (...)
28.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Rất tiếc vì ở nước ngoài nên tôi mới chỉ được đọc ba Chương 1, 2 và 3 do Công ty Nhã Nam đưa lên mạng (www.lolitavietnam.com). Đọc rồi, tôi không khỏi có một số thắc mắc, rất mong được dịch giả Dương Tường giải đáp cho... (...)
25.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Khiếp quá, hưng phấn thuộc dạng bạo dâm? Mẹ bạo dâm con gái ruột hay sao? Vụ này thì còn xì-căng-đan bằng trăm lần vụ bố dượng mơn trớn con gái vợ trong Lolita. Sao Nhã Nam không cho Vô Tri giật một cái tít kiểu “Mẹ bạo dâm con gái – một thử nghiệm văn chương mang tên Milan Kundera” để mang xe tải ra mà chở tiền về nhỉ?... (...)
20.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... “on the dotted line” là một thành ngữ hết sức bình thường và thông dụng trong lời nói hàng ngày ở các nước nói tiếng Anh, chứ chẳng có gì là “một cách nói cụ thể, lạ hóa, khiến người ta phải liên tưởng, động não...”, chẳng có gì là “chơi chữ”, cũng chẳng có gì là “bệnh hoạn”, “si mê”, “ám ảnh”, “phát rồ”... cả!... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Vladimir Nabokov giỏi tiếng Anh và tiếng Nga như nhau (Tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ của ông). Tôi đồ rằng trình độ tiếng Anh và tiếng Nga của Nabokov chắc không thua trình độ tiếng Anh và tiếng Việt của dịch giả Dương Tường là mấy. Vậy mà, khi đích thân dịch Lolita sang tiếng Nga (ông viết tiểu thuyết này bằng tiếng Anh), Nabokov đã phải dịch câu: “She was Dolores on the dotted line” thành “Она была Долорес на пунктире
бланков”... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trên trang Evan đã có một bài viết của Toàn Phong, nhan đề “‘Trên dòng kẻ chấm’ và chuyện dịch thuật của Dương Tường”, phản hồi về bài viết “Dịch loạn: Sai từ Lolita sai đi...” của Tùy Phong... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Dịch giả trẻ thế hệ 8x có thể còn quá non trẻ và chưa đủ vốn sống để dịch hay, nhưng những dịch giả nhiều năm trong nghề cũng chưa hẳn đã tránh được những sai sót quá lộ liễu. Ngay trong những dòng đầu tiên của Lolita - cuốn sách đang được tung hô ầm ĩ nhất hiện nay, cũng đã thấy câu văn tối nghĩa và khó hiểu: “Ở trường học, em là Dolly. Trên dòng kẻ bằng những dấu chấm, em là Dolores. Nhưng trong vòng tay tôi, bao giờ em cũng là Lolita.” ... (...)
18.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Mỗi lần Nhã Nam đưa ra một thông báo về số phận cuốn sách “Bản đồ và Vùng đất”, thì cùng ngày đó Cao Việt Dũng lại đưa ra một lời cảm ơn và xin lỗi. Thông báo tạm ngừng phát hành, thì anh ta cảm ơn và xin lỗi lơ mơ. Thông báo chính thức thu đổi cuốn sách, thì anh ta cảm ơn và xin lỗi du dương hơn. Có phải đây chỉ là những sự trùng hợp ngẫu nhiên?... (...)
17.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Hội đồng thẩm định của NXB Văn học và Công ty Nhã Nam đã đi đến kết luận: “Bản đồ và Vùng đất” là cuốn sách dịch để lại nhiều lỗi, thuộc nhiều loại khác nhau: dịch sai nghĩa; dịch chệch nghĩa; dịch sót; diễn đạt tiếng Việt có nhiều bất ổn. Số lượng lỗi này cao hơn so với chuẩn biên tập của chúng tôi, vượt quá số lỗi tối đa cho phép để sách có thể tiếp tục được lưu hành... (...)
12.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trước hết, dịch giả cần tắm mình trong không khí tư tưởng của tác giả, qua đó nắm được thần hồn của tư tưởng tác phẩm, hay rộng hơn - tác giả. Vẫn còn là chưa đủ. Điều tối cần thiết là thái độ làm việc nghiêm cẩn của người dịch... (...)
02.04.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... trên một trang web văn chương, người ta phát hiện ra cuốn sách dịch mắc một kỷ lục đen: tới 3.000 lỗi, và đó lại là tác phẩm được xuất bản với sự hỗ trợ của Trung tâm sách quốc gia thuộc Bộ Văn hóa Pháp!... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... xí - dịch văn chương chớ đâu phải phô tô cóp pi ảnh tục mà đòi / phải giống y chang - chuyển ngữ là sáng tạo nghe chưa... (...)
30.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Người đàn ông là bố đẻ cô gái mà những đứa con ruột của nàng gọi mẹ vợ tôi – người chỉ có một người con gái duy nhất - là bà ngoại, ông vừa phải đón nhận một tin dữ. “Ông bị ung thư cổ tử cung (cancer de l’intestin)”, nàng nói. “Đã di căn sang buồng trứng”... (...)
25.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Ngay sau khi bài viết Hết dịch “giả” thì tới ký “giả”! của tôi được đăng trên mục “đối thoại” của Tiền Vệ, qua đó tôi vạch ra một loạt những chi tiết sai be bét trong bài báo “Sách, thương hiệu và uy tín” của Nguyễn Hữu Hồng Minh, thì báo Thanh Niên đã lẳng lặng tháo gỡ bài báo đó... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Bước sắp tới Nhã Nam làm là đối chiếu toàn bộ bản dịch, sau đó sẽ làm việc với dịch giả Cao Việt Dũng. “Nếu cần thiết, Nhã Nam và NXB Văn Học sẽ đứng ra lập hội đồng thẩm định, mời các chuyên gia ở ngoài để đảm bảo tính khách quan...” (...)
22.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Bản đồ và vùng đất không chỉ có vấn đề dịch thuật mà còn có cả vấn đề Việt văn. Dịch tức là tìm cái tương đương trong ngôn ngữ khác. Một dịch giả kém Việt văn không thể dịch một nhà văn (đây lại là một nhà văn lớn) ra tiếng Việt. Những thí dụ tôi đưa ra ở trên chứng tỏ rằng ông Cao Việt Dũng có một trình độ tiếng Việt thảm hại... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Tờ Thanh Niên ngày 21/03/2012 có bài báo rất ngắn “Sách, thương hiệu và uy tín” của Nguyễn Hữu Hồng Minh, viết về vụ nxb Nhã Nam thu hồi bản dịch của Cao Việt Dũng. Bài báo chỉ có một nhúm chữ mà đã chứa một loạt những chi tiết sai be bét... (...)
19.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Với tinh thần cầu thị và ý thức về trách nhiệm của mình đối với cuốn sách do mình xuất bản, Ban Giám đốc Nhã Nam quyết định dừng việc phát hành cuốn sách kể từ ngày 15/3/2012 để tiến hành kiểm định chất lượng bản dịch một cách toàn bộ. Nhã Nam đã gửi thư cảm ơn tới trang Tiền Vệ, mục Đối thoại, tác giả Hà Thúc Lang về những góp ý đó, và chân thành nhận lỗi với độc giả... (...)
17.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Một nhóm đưa ra ý kiến nghiêm túc, yêu cầu ông Cao Việt Dũng thành thật tiếp thu lời phê bình của ông Hà Thúc Lang. Một nhóm hăng hái đứng về phía ông Cao Việt Dũng, biến những bài phê bình mang tính học thuật của ông Hà Thúc Lang thành ra những lời đả kích cá nhân bên ngoài phạm vi học thuật, rồi xúi giục ông Cao Việt Dũng bất chấp những lời phê bình của ông Hà Thúc Lang... (...)
16.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Từ phần này trở đi, tôi sẽ lần lượt đưa ra các lỗi dịch cụ thể của Cao Việt Dũng... Trước hết, tôi xin nhấn mạnh ý kiến đã nêu ra trong những bài “Nhận xét về bản dịch truyện ngắn ‘Quả táo vàng của ham muốn vĩnh cửu’ (M.Kundera) của Cao Việt Dũng» : trong dịch thuật, không nên có khái niệm “lỗi sai ít” và “lỗi sai nhiều”. Đã sai là sai, nhất là với những nhà văn như Kundera hay Houellebecq, mỗi từ viết ra đều có dụng ý... (...)
11.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Lần đầu tiên trong sự nghiệp văn chương của mình, Houellebecq dám đề cập và phân tích cặn kẽ mối quan hệ không hề đơn giản giữa nghệ sĩ và sáng tác, giữa nghệ thuật và xã hội, thông qua nhân vật chính Jed Martin với hai niềm say mê lớn - hội họa và nhiếp ảnh. Để dịch Bản đồ và vùng đất, vì lẽ đó, không thể không trang bị một số từ vựng và kiến thức nhất định về hai lĩnh vực này. Đáng tiếc, anh Cao Việt Dũng đã không trang bị gì cả... (...)
07.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Ngoài hạn chế về trình độ Pháp văn và lười động não, còn một nguyên nhân nữa dẫn đến những lỗi dịch của Cao Việt Dũng trong đó là sự thiếu hiểu biết của dịch giả về hiện thực Pháp... (...)
01.03.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trong phần I, tôi đã nêu hạn chế về Pháp văn là nguyên nhân chính dẫn tới những lỗi dịch sai của Cao Việt Dũng trong tiểu thuyết Bản đồ và vùng đất. Trong phần này, tôi sẽ phân tích thêm một nguyên nhân nữa, đó là: lười suy nghĩ, được thể hiện qua những lỗi dịch hết sức ngớ ngẩn... (...)
27.02.2012
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trong dịch thuật, người ta có thể đôi khi sơ suất, nhưng dịch sai ở một tần suất chóng mặt và sai ngay từ câu đầu tiên của tác phẩm như trường hợp Cao Việt Dũng thì quả là hiếm... (...)
22.12.2011
Nhận xét về bản dịch truyện ngắn “Quả táo vàng của ham muốn vĩnh cửu» (M.Kundera) của Cao Việt Dũng (phần IV) - Hà Thúc Lang
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... 70 lỗi dịch trong một truyện ngắn là hậu quả tất yếu của một phong cách làm việc cẩu thả và một trình độ chuyên môn quá hạn chế. Không thể tưởng tượng nổi dịch giả tiếng Pháp chuyên nghiệp mà dịch từng chữ rời rạc như học trò phổ thông, không nắm được những qui luật ngữ pháp thông dụng, những kiến thức văn hóa tối thiểu... (...)
20.12.2011
Nhận xét về bản dịch truyện ngắn “Quả táo vàng của ham muốn vĩnh cửu» (M.Kundera) của Cao Việt Dũng (phần III) - Hà Thúc Lang
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Tôi tiếp tục nhận xét về bản dịch của Cao Việt Dũng (xem phần I và phần II). Vì vậy, trong phần III này, các trích đoạn sẽ được đánh số từ 16 đến 30... (...)
18.12.2011
Nhận xét về bản dịch truyện ngắn “Quả táo vàng của ham muốn vĩnh cửu» (M.Kundera) của Cao Việt Dũng (phần II) - Hà Thúc Lang
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Tôi tiếp tục nhận xét về bản dịch của Cao Việt Dũng (xem phần I). Vì vậy, trong phần II này, các trích đoạn sẽ được đánh số từ 2 đến 15... (...)
16.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Ông viết: “ý kiến của Vi Văn Tuyên có nhiều chỗ sai, không hợp lý... có thể gây ảnh hưởng đến uy tín cá nhân của người khác». Xin hỏi: ý kiến của tôi sai và không hợp lý ở những chỗ nào? Tôi có vu khống ông không? Những vấn đề tôi nêu ra, đều có dẫn chứng cụ thể... (...)
Nhận xét về bản dịch truyện ngắn “Quả táo vàng của ham muốn vĩnh cửu» (M.Kundera) của Cao Việt Dũng (phần I) - Hà Thúc Lang
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Về vấn đề dịch tiểu thuyết “Vô tri», tôi sẽ quay lại vào một dịp khác. Hôm nay, xin gửi tới Tiền Vệ những nhận xét về dịch thuật truyện ngắn “Quả táo vàng của ham muốn vĩnh cửu» (nguyên tác “La pomme d’or de l’éternel desir») của Milan Kundera do anh Cao Việt Dũng dịch và xuất bản... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Đến giờ thì mình thấy, lời “phỏng đoán” của nhà thơ Nguyễn Đăng Thường rằng “Chí Phèo & Thị Nở cũng có thể là mỗi chúng ta”, càng ngày càng... đúng! Hehe, nhưng trước khi chứng minh lời “phỏng đoán” của bác Thường là càng ngày càng đúng, mình muốn đi... vòng sang vài câu chuyện khác một chút, nhá, ngắn thôi mà!... (...)
15.12.2011
[THƯ TOÀ SOẠN] ... Tiền Vệ không biên tập những bài đối thoại, không chịu trách nhiệm về ý kiến của những người đối thoại, và chỉ từ chối đăng những bài xúc phạm đến đời tư của người khác. Tiền Vệ đòi hỏi và tôn trọng tinh thần tự chịu trách nhiệm của những người tham gia đối thoại, và do đó, Tiền Vệ không cần, và không thể, sử dụng các chuyên gia để biên tập hay sửa đổi ý kiến của những người tham gia đối thoại... (...)
12.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Dịch giả trẻ Cao Việt Dũng vậy là một anh tuyên truyền thiên tài! Tư bản đang giãy chết, kinh tế tư bản đang khủng hoảng, nay văn chương tư bản lại lâm nguy, mỗi nước Việt ta ngày càng tấn tới, năm ngoái đã giật cái mề đay Phiu, năm nay tiện tay chộp luôn Nobel văn chương, để lên “đỉnh cao trí tuệ” một thể!... (...)
07.12.2011
Lại chuyện dịch thuật – Bàn về những bản dịch gần đây của ông Cao Việt Dũng (phần III) - Vi Văn Tuyên
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Để tiếp tục hai bài viết mới đây trên Tiền Vệ (I và II), tôi xin gởi tới quí độc giả những nhận xét của tôi về bản dịch bài phỏng vấn Philippe Sollers của ông Cao Việt Dũng, trích trong cuốn của Vincent Kaufmann... (...)
06.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... - Chez toi là nhà cậu. Tui đánh máy sai chez toi thành chez moi. - Tui chưa đọc “Ignorance”, tui chỉ góp ý trong giới hạn đoạn văn mà các độc giả khác trích lại. Điều này tui có nói rõ... (...)
05.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... - Một, Ông Black Raccoon nói tiểu thuyết L’ignorance của Kundera là “bản tiếng Pháp”. Sao lại nói là “bản tiếng Pháp”! Kundera viết cuốn L’ignorance trực tiếp bằng tiếng Pháp thì phải nói đó là nguyên tác chứ!... (...)
04.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Chữ Home trong Anh Ngữ vừa có nghĩa là nhà, tổ ấm vừa có nghĩa là quê hương quê nhà. Welcome home là câu chào đón về lại nhà hay hồi hương, tùy theo sự việc sự tình... (...)
03.12.2011
Lại chuyện dịch thuật – Bàn về những bản dịch gần đây của ông Cao Việt Dũng (phần II) - Vi Văn Tuyên
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Để tiếp tục bài viết trên Tiền Vệ mới rồi, tôi xin gởi tới quí độc giả những nhận xét về bản dịch của ông Cao Việt Dũng - bài phỏng vấn Karlheinz Stierle - trích trong cuốn sách của Vincent Kaufmann... (...)
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Cuốn L’Ignorance của Milan Kundera, bản tiếng Anh - Ignorance - do Linda Asher dịch... Ở đây Linda Asher chỉ dùng chữ “home” rất gọn rồi sau đó dùng tiếp “my home” cũng trong ngữ cảnh đó. Đọc bản tiếng Anh thì hiểu ngay... (...)
02.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Nói tóm lại, tất cả những “luận điểm” đầy ngụy biện và khôi hài mà Nguyễn Thuận đưa ra để bênh vực cho những chỗ sai của Cao Việt Dũng đều hết sức vô dụng, không giúp gì được cho Cao Việt Dũng, mà còn tiếp sức thêm cho nạn “dịch loạn”... (...)
02.12.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Khổ thế, vẫn cái trò “nhìn cây mà không thấy rừng», dịch mà không hiểu mình đang dịch gì, dịch từng từ chứ không dịch cả câu, dịch từng câu chứ không dịch toàn bộ tác phẩm... (...)
01.12.2011
Luận về cái gọi là “đạo đức dịch thuật” của ông Nguyễn Gia Thức, cùng phê phán của các ông Vi Văn Tuyên và Hà Thúc Lang - Nguyễn Thuận
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Trước khi phê phán, tôi nghĩ ông Vi Văn Tuyên và Hà Thúc Lang nên chứng tỏ mình trước bằng một bản dịch hoàn chỉnh hơn là bằng vài câu cắt xẻ so với tổng thể văn bản... Nói về Đạo đức A, đạo đức B, đạo đức dịch thuật thì ông Nguyễn Gia Thức nên chứng minh mình là người có phẩm tính dịch thuật trước khi ban bố rộng rãi trước bạn đọc... (...)
30.11.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Chứ không lẽ “đạo đức dịch thuật” là thái độ “dịch vội”, đăng bừa để kiếm tiền nhuận bút, bất kể độc giả? Khi có ai vạch ra những chỗ sai của mình thì lại cố tình loay hoay lấp liếm chỉ để củng cố lòng tin của chỉ một nhóm “fan” gồm những kẻ thiếu cả trình độ và tư cách?... (...)
29.11.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Hôm trước, nhân đọc ý kiến của ông Vi Văn Tuyên về cách dịch của anh Cao Việt Dũng, tôi đã bỏ chút thời giờ lên mạng xem thực hư thì rơi phải mấy trang đầu tiên của “Những kẻ thiện tâm” (“Les Bienveillantes”), tiểu thuyết của Jonathan Littell do anh Cao Việt Dũng dịch, nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành năm 2008. Đọc được mấy câu, tôi cũng “tá hỏa”... (...)
25.11.2011
[CHUYỆN DỊCH THUẬT] ... Đọc loạt bài phỏng vấn do ông Cao Việt Dũng dịch, tôi giựt mình dụi mắt hoài... Tìm đọc bản gốc (bằng Pháp văn) để kiểm tra độ chính xác trong bản dịch của ông Cao Việt Dũng, thì tôi tá hỏa. Có thể nói không quá là trang nào cũng đầy lỗi. Nhân đây, xin trình quí vị một số thí dụ thấy được trong hai bài phỏng vấn... (...)
19.09.2011
[CHUYỆN DỊCH “GIẢ”] ... Người dịch tác phẩm này ra tiếng Việt hẳn là không biết nghĩa tiếng Anh đã đành, cũng không biết “Windows On The World” là tên một tiệm ăn ở tầng 107 của Tháp Bắc – World Trade Center... Không biết gì ráo, nên dịch “giả” mới dám dịch là... Cửa sổ trên Tháp Đôi. Rùng rợn hơn cả chính biến cố 9.11... (...)
07.03.2011
[DỊCH THUẬT] ... Xin quý anh chị tienve.org vui lòng cho chúng tôi “công bố” sản phẩm dưới đây để “quần chúng nhân rân” có cơ hội thưởng lãm nghệ thuật dịch (thơ) của một người bạn mới quen của chúng tôi — “Dịch Giả Google Translate” (http://translate.google.com/#) — qua hai tác phẩm thơ Việt đương đại (một của Lý Đợi và một của Bùi Chát)... (...)
06.03.2011
[DỊCH THUẬT & BÁO CHÍ] ... Vietnamnet đã tự ý đổi đầu đề, không đề tên tác giả bài viết. Điều này thể hiện thái độ không tôn trọng nhân vật được nói đến trong bài là bà Thái Thị Liên và tác giả của bài viết, chưa nói tới vi phạm quyền tác giả. Ngoài những từ dùng sai, bản dịch đã dịch sai thậm chí cố tình xuyên tạc nhiều chỗ của bản gốc... (...)
01.03.2011
[DỊCH VĂN] ... Ngoài một câu tiếng Việt chính xác, thì từ hôm nay, thay cho 38, chúng ta đã có 39 địa chỉ trên internet có nguyên văn chính xác của bản dịch tiếng Anh cho một câu nói của Milan Kundera... (...)
[DỊCH VĂN] ... Nhà văn Đặng Thân nói các bản dịch ra Anh văn đều dùng từ “historical”. Nói thế là không xác đáng, vì ông chưa tra cứu đến nơi. Cái kết quả 2.950 do ông tìm thấy trên internet chỉ là hậu quả tai hại của sự copy đi copy lại của những websites chuyên sưu tầm các “quotes” một cách vô tội vạ. Một nơi chép sai chữ, 2.949 nơi khác cứ cắm đầu chép lại, thành ra 2.950 nơi chép sai đấy thôi... (...)
[DỊCH VĂN] ... Xin cảm ơn Xyz đã nhặt sạn cho bài viết Đoàn tầu “thống nhất” (hay là “quân tử dĩ hậu đức tải vật” [1] đăng trên Da Màu của tôi. Các lỗi mà Xyz đã chỉ ra đều xác đáng. Thực trạng chuyện “bếp núc” thì cụ thể thế này... (...)
26.02.2011
[DỊCH VĂN] ... Tôi dè chừng câu tiếng Anh là do tác giả tự dịch, nên có sai sót đáng kể, chứ nếu mà ông “làm biếng” hơn một chút, dùng ngay “dịch vụ chùa” Google dịch (http://translate.google.com.vn/#), thì “kết quả (tự động)” đã tốt hơn (cũng đáng kể) ... (...)
25.02.2011
[DỊCH THƠ] ... Dù sao, thật may, chúng ta vẫn còn (dù không nhiều) những người dịch đàng hoàng khác, bằng không, tôi e... (...)
24.02.2011
[DỊCH THƠ] ... Vừa qua người đọc “online” có dịp đọc hai bài thơ “Voyelles” và “Le Bateau Ivre” của Arthur Rimbaud (1854-1891) được ông Huỳnh Phan Anh dịch ra tiếng Việt... Rất tiếc là bản dịch tiếng Việt này không giúp độc giả thấy được tại sao hai bài thơ đó lại nổi tiếng là tuyệt tác cũng như tại sao tác giả của nó lại được ca ngợi là thiên tài thi ca (không chỉ của Pháp mà của cả thế giới)... (...)
26.10.2010
[VĂN HOÁ HÔM NAY] ... Đến màn cô ca sỹ Mỹ Tâm hát bản nhạc “Bang Bang (My Baby Shot Me Down)” của cặp vợ chồng ca nhạc sĩ người Mỹ lừng danh Cher & Sonny Bono... mà lời Việt do nhạc sỹ Phạm Duy dịch, tôi lại thấy Đài Truyền Hình Việt Nam ghi là “Nhạc Pháp”!... (...)
[VĂN HOÁ HÔM NAY] ... Dịch kiểu gì mà Peter Gray lại biến thành David Hicks, chuyện nhà tù Guantanamo Bay thì biến thành chiến tranh Iraq! Dịch hay là phịa! Cho ông Võ Giang này đi một cặp với Lại Văn Sâm là vừa! “Xanh kiu vé ry mật!”... (...)
25.10.2010
[VĂN HOÁ HÔM NAY] ... Đặc biệt lạ lùng là trong cả nước không có một bài báo nào thử đứng ở vị trí của Ngô Ngạn Tổ và người nước để xét vấn đề. Là một diễn viên quốc tế được mời phát biểu trong một liên hoan phim quốc tế trước ống kính truyền hình trực tiếp, nhưng toàn bộ những lời phát biểu của Ngô Ngạn Tổ vừa nói ra thì lập tức bị thay thế bằng những lời bịa đặt hoàn toàn khác do ông Lại Văn Sâm công khai tọng vào mồm anh. Nếu Ngô Ngạn Tổ và người nước ngoài biết được điều này, họ sẽ suy nghĩ thế nào về đất nước và con người Việt Nam? ... (...)
24.10.2010
[VĂN HOÁ HÔM NAY] ... Triệu chứng thiếu lòng tự trọng, xem thường công chúng, sẵn sàng loè bịp công chúng bất cứ giá nào, đang có nguy cơ lan rộng trong đời sống văn hóa của người Việt nam hôm nay. Từ bản thân một ông Chủ tịch nước cho đến một cô ca sĩ nghiệp dư, từ một ông MC văn nghệ cho tới giới “học giả”, triệu chứng này đang liên tục biểu hiện ra đến mức thậm lố bịch... (...)
24.10.2010
Dịch và giới thiệu văn học cổ Việt Nam: Những điều bất cập (tiểu luận / nhận định) - Thiếu Khanh
... Hiện nay tình trạng dịch và giới thiệu mảng thơ của nền văn học cổ đã cho thấy nhiều bất cập. Nhiều dịch giả dịch mảng thơ này bản thân không phải là nhà thơ, thiếu những kiến thức nhất định về văn học, thậm chí chưa nắm vững ý nghĩa trong văn bản ngôn ngữ nguồn và xuệch xoạc với ngôn ngữ đích... (...)
12.09.2010
Có một bà tên Huyen (Huyện) họ Quan lót chữ Thanh (tiểu luận / nhận định)
... Nhưng điều kỳ lạ hơn hết là dịch giả không hiểu chút gì trong nội dung bài thơ Đường luật “tám câu năm vần” rất nổi tiếng này của bà Huyện Thanh Quan. Dịch và giới thiệu ra văn học thế giới một tác phẩm của cổ nhân mà người dịch không có chút hiểu biết mảy may nào cả về hình thức lẫn nội dung của nó là một chuyện thật hiếm có... (...)
08.10.2010
[1000 NĂM THĂNG LONG] ... Sự kiện “Đại Lễ Ngàn Năm Thăng Long” khai mạc vào ngày 1/10/2010 (nhằm ngày quốc khách nước Cộng Hoà Nhân Dân Trung quốc) và kết thúc vào ngày 10/10/2010 (nhằm ngày quốc khánh nước Cộng Hoà Nhân Dân Triều Tiên và nước Trung Hoa Dân Quốc) là một chuỗi vô số những trò nhếch nhác rất ư là hoàng tráng. Đã có quá nhiều người nói về những trò này trong những ngày qua. Hôm nay, gần đến ngày cao trào của “đại lễ”, tôi vào xem internet thì tình cờ phát hiện một sản phẩm văn hóa cực kỳ ngu xuẩn, điên rồ, nhưng rất ư mang “tính quốc tế”. Vậy nên tôi xin tường thuật lại ở đây cho mọi người cùng thưởng lãm... (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021