|
|
Góp ý với Võ Văn Nam
[đối thoại]
|
|
Trong bài Giải hoặc Trịnh Công Sơn [kỳ 1], tác giả Võ Văn Nam viết: 1) bài “Diễm Xưa” dịch thành “Utsukushii Mukashi” là dịch sai, vì “Utsukushii Mukashi” nghĩa là “Ngày xưa đẹp đẽ”. Chính Trịnh Công Sơn, trong tuỳ bút “Diễm của những ngày xưa”, xác nhận rằng “Diễm” ở đây là tên của một nữ sinh văn khoa Huế, Bích Diễm, chứ “Diễm” không phải là “đẹp đẽ” như nghĩa trong từ điển.
2) Yoshimi Tendo không thuộc hạng danh ca sang cả, mà là một loại ca sĩ nhạc sến ở Nhật. Yoshimi Tendo (Yoshimi Tendo / 天童よしみ) là ca sĩ của loại nhạc “enka” (演歌), “diễn ca”, một loại nhạc bình dân sướt mướt (giống kiểu nhạc “sến” ở Việt Nam) có nguồn gốc từ cuối thế kỷ 19, đến thập kỷ 50 của thế kỷ 20 thì bắt đầu trở thành thương mại hoá, sang thập kỷ 60 và 70 thì được mùa bán chạy, và từ thập kỷ 80 đến nay thì trôi dần vào bóng tối, chỉ còn thỉnh thoảng thấy phát trên đài truyền hình, hay văng vẳng trong những quán karaoke, những quán ăn, quán cà-phê dành cho thực khách ở lứa tuổi ngoài 50.
3) Ở Nhật chỉ có trường đại học Kansei Gakuin (関西学院大学 / Kansei gakuin daigaku), có ngành Nhân Văn. Đến nay, trong đó có ba khoa: 1. Văn Hoá và Lịch Sử, 2. Tâm Lý Học Tổng Hợp, 3. Văn Chương và Ngôn Ngữ Học. Ba khoa này chia thành 11 phân khoa, nhưng tuyệt đối không có phân khoa âm nhạc.Vậy thì, bài “Diễm Xưa” làm thế nào mà được đưa vào chương trình giáo dục của viện đại học Kansai Gakuin [sic] trong bộ môn Văn Hoá và Âm Nhạc?
Theo tôi được biết thì: 1) Bản dịch “Diễm xưa” ra tiếng Nhật là do người Nhật thực hiện. Đây chỉ là phổ lời Nhật cho phù hợp với nhạc chứ không phải là bản dịch nguyên văn. Lời Nhật này được Khánh Ly hát lần đầu tiên tại Nhật năm 1970 tại hội chợ Osaka. Sau đó bài hát được phát vào năm 1978 trong một TV drama của đài NHK. Khá nhiều người Nhật thế hệ 50 tuổi trở lên biết tên Khánh Ly - mà họ phát âm thành Kan Ri - (chứ không phải tên Trịnh Công Sơn!) và bài “Diễm xưa”. Bản tiếng Nhật có chú thích rằng: “Diễm là tên một cô gái. Diễm cũng có nghĩa là đẹp. Diễm xưa là vẻ đẹp ngày xưa”. Vì thế bản tiếng Nhật có tên là: 美しい昔 có nghĩa là “Ngày xưa đẹp đẽ”. Như vậy người Nhật cũng biết xuất xứ bài hát chứ không đến nỗi ngu lắm! 2) Yoshimi Tendo khá nổi tiếng ở Nhật, và hay xuất hiện trên các chương trình hát enka của Nhật. Bà ta có một CD năm 1997 bán được 1 triệu copies. Enka không chỉ thỉnh thoảng mới phát trên truyền hình mà hầu như hàng tuần. Các ngưòi trung niên, ngưòi già thường mê enka. Gần đây có một ca sĩ trẻ người Mỹ da đen nghệ danh la Zero đang rất nổi tiếng vì ăn mặc hip-hop nhưng lại hát enka rất giỏi, xuất hiện liên tục trên TV. 3) Tin này chính xác như sau: “Theo Công ty Myrica Music cho biết: Đại học Kansai Gakuin vừa quyết định chọn bài hát Diễm Xưa của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn để đưa vào chương trình giáo dục của trường này về bộ môn văn hóa Việt Nam. Đây là lần đầu tiên một nhạc phẩm của một nước Á Châu được đưa vào chương trình giáo dục bậc đại học của Nhật Bản.” Như vậy nếu tin này là đúng thì Đại học Kansai (hay Kansei) Gakuin quyết định chọn bài hát Diễm Xưa của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn để đưa vào chương trình giáo dục của trường này về bộ môn văn hóa Việt Nam, chứ không phải vào phân khoa âm nhạc. (Kansai hay Kansei đều từ 関西 chỉ vùng Kansai của Nhật mà phiên âm Hán Việt đọc là “Quan Tây” mà ra cả.)
Nguyễn Đình Đăng
Tokyo
--------------- Bài liên hệ:
10.04.2009
[ÂM NHẠC] ... Những thứ huyền thoại này, một phần do chính Trịnh Công Sơn bịa ra, một phần do những người khác bịa ra vì những mục đích khác nhau. Tuy nhiên, chúng lại có tác dụng rất hữu hiệu đến tâm lý đám đông lười suy luận, và khi một chuyện bịa đặt được trang trọng lặp đi lặp lại trên các phương tiện thông tin đại chúng, thì “lộng giả thành chơn”, nó sẽ được đại chúng tin là hoàn toàn có thật... (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021