tin & thư | chuyên đề | tác phẩm mới | tác phẩm của tháng | đối thoại | tác giả | gửi bài | góp ý |
sinh hoạt
đối thoại
Văn hoá chú thích  [đối thoại]

 

Trong mấy tuần vừa qua, trên hai tờ báo mạng Tiền Vệ (tienve.org) và Talawas (talawas.org) có cuộc tranh luận khá sôi nổi giữa Nguyễn Tôn Hiệt và Ngô Tự Lập về vấn đề đạo văn.

Nội dung chủ yếu của cuộc tranh luận là Nguyễn Tôn Hiệt kết tội Ngô Tự Lập đạo văn (plagiarism) trong hai bài viết “Cha đẻ của văn học viễn tưởng Việt Nam” (2010) và “Nguyễn Ái Quốc và văn học Pháp ngữ” (2005). Theo Nguyễn Tôn Hiệt, một số luận điểm chính của Ngô Tự Lập trong hai bài viết ấy đều lấy ý từ bài “The shadow of shadows” của Hayes Edwards vốn đã được đăng trên tập san Positions: East Asia Cultures Critique, số 11 ra vào mùa xuân 2003.[1]

Một vấn đề tương tự như vậy, theo tôi, có thể được nhìn và đánh giá từ ba góc độ và với ba mức độ khác nhau. Một, thuộc phạm trù đạo đức: cố ý đạo văn. Hai, thuộc phạm trù tâm lý: do muốn nhấn mạnh một ý mà mình tâm đắc, tác giả bị trượt bút dẫn đến việc làm mờ ranh giới giữa sự vay mượn và việc phát hiện. Và ba, thuộc phạm trù kỹ thuật: tác giả không cố ý đạo văn và cũng không phải vì trượt bút, tất cả vấn đề chỉ là do không biết hoặc sơ sót trong cách ghi chú thích.

Trường hợp Ngô Tự Lập, trong hai bài viết nêu trên, thuộc khả năng nào? Và nên được nhìn từ góc độ và mức độ nào? Tôi không có ý kiến. Tôi không muốn tham dự vào cuộc tranh luận đã khá ồn ào này. Tôi chỉ muốn nhân dịp này nói một ít về vấn đề chú thích trong các bài nghiên cứu.

 

Nói đến chú thích, không thể không nhớ đến một số chuyện khác.

Trong cuộc tranh luận về đề tài “trí thức và phản trí thức”, thoạt đầu, giữa tôi và Hoàng Ngọc Hiến trên tạp chí Hợp Lưu (California) vào năm 2000, Hoàng Ngọc Hiến có trích dẫn một tài liệu nói là từ CD Bách khoa Encarta 99. Hoàng Ngọc-Tuấn bỏ công lục tìm trong cuốn CD ấy, nhưng không hề tìm thấy câu Hoàng Ngọc Hiến trích dẫn, bèn tri hô lên là Hoàng Ngọc Hiến “sáng chế tài liệu giả”. Hoàng Ngọc Hiến, sau đó, đính chính lại, té ra, ông trích dẫn đúng nhưng lại ghi xuất xứ nhầm: Tài liệu ông dẫn là từ Encyclopedia Encarta Deluxe Edition 1999 chứ không phải là Encyclopedia Encarta 1999. [2]

Nếu Hoàng Ngọc Hiến nhầm trong việc ghi xuất xứ thì Đỗ Lai Thuý lại thường rất lơ đễnh trong việc ghi nhận các tư liệu mà ông sử dụng. Lơ đễnh đến độ ông thường bị buộc tội là “đạo văn” hay “luộc văn”. Nổi tiếng và tai tiếng nhất là vụ ông lấy nhiều đoạn của Lê Huy Oanh trong cuốn Con mắt thơ, nhiều ý của Nguyễn Văn Trung và, hình như, của bản thân tôi nữa, trong nhiều bài viết về phê bình và lý thuyết văn học.[3]

Xin nói ngay, tôi không hề có chút ác ý nào khi nhắc lại trường hợp của Hoàng Ngọc Hiến và Đỗ Lai Thuý ở trên. Theo tôi, cả hai người đều là những cây bút thông minh, uyên bác và tài hoa nhất trong thế hệ của họ ở trong nước; cả hai đều có những đóng góp nhất định trong sinh hoạt phê bình và lý luận văn học Việt Nam. Vấn đề của họ, tôi có cảm tưởng, gắn liền với một cái gì sâu rộng hơn, trong đó, điều này không chừng là quan trọng nhất: văn hoá học thuật mà trọng tâm là văn hoá trích dẫn (culture of quotation/citation/reference), một điều hình như chưa bao giờ được lưu ý ở trong nước, ngay cả ở môi trường nó cần được lưu ý nhất: giáo dục.

 

Tôi nhớ, trong suốt thời gian học đại học cũng như sau đại học ở Việt Nam, sau năm 1975, chưa bao giờ tôi nghe bất cứ ai nhắc đến các nguyên tắc trích dẫn cũng như cách ghi chú trích dẫn. Tuyệt đối không. Cái chuyện ở Tây phương mọi học sinh trung học đều được học, học một cách kỹ lưỡng, và mọi sinh viên đại học, ngay từ năm thứ nhất, học một cách hệ thống và thường xuyên được nhắc nhở hầu như trong mỗi bài tập, ở Việt Nam, không ai đề cập đến cả.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi, ở Việt Nam, có vô số người, kể cả trong giới cầm bút, không hề biết cách trích dẫn và ghi chú trích dẫn, thậm chí, không hề hiểu ý nghĩa của việc trích dẫn. Hơn nữa, còn khinh thường việc trích dẫn. Họ xem việc trích dẫn như dấu hiệu của sự cóp nhặt, và cùng với nó, bằng chứng của sự thiếu sáng tạo. Hoặc, ít nhất, thiếu tự tin. Với cách suy nghĩ như vậy, khi cầm bút, ai cũng thích viết vung lên, như từ trong bụng trào ra thành chữ. Ngay cả khi biết rõ mười mươi ý đó do người khác dày công tìm kiếm, họ vẫn cứ lờ đi. Cũng với cách suy nghĩ như vậy, nhiều người gay gắt lên án người khác nếu, trong bài viết, họ trích dẫn quá nhiều.

Tôi cho đó là một sai lầm nguy hiểm. Nó có nhiều cái hại. Hại về phương diện đạo đức: nó làm cho người ta trở thành thiếu trung thực và thiếu lương thiện. Hại về phương diện nhận thức: nó làm lẫn lộn giữa những vấn đề vốn tự bản chất, rất khác nhau, như giữa tiếp nhận và bắt chước, giữa sáng tạo và nói liều, giữa nghiên cứu và nói leo, v.v... Hại về phương diện học thuật: nó nuôi dưỡng sự lười biếng và thói nói càn.

Không phải ngẫu nhiên mà ở Tây phương, người ta xem việc đọc, trích dẫn và ghi chú các trích dẫn là những điều tối cần thiết. Có người còn khẳng định một cách dứt khoát với sinh viên: “Tài liệu trích dẫn là phần quan trọng nhất trong bài luận văn” (Essay references is the most important part of your essay).[4] Tôi biết nhiều giáo sư nổi tiếng, khi chấm các luận án thạc sĩ cũng như tiến sĩ, ngoài bản tóm tắt, đã đọc rất kỹ phần tài liệu tham khảo và các chú thích. Theo họ, chỉ cần đọc qua những mục ấy, người ta đã có thể hình dung một cách nhanh chóng và chính xác kiến thức cũng như kỹ năng nghiên cứu của người viết. Bản thân tôi, khi chấm các luận văn hay luận án, dĩ nhiên tôi vẫn đọc kỹ toàn bộ, nhưng phần tài liệu tham khảo và chú thích thường vẫn là phần được tôi lưu ý đầu tiên.

Phần tài liệu tham khảo quan trọng. Đã đành. Vì nó cho thấy tầm đọc, kiến thức và kỹ năng nghiên cứu của tác giả. Phần trích dẫn và ghi chú các trích dẫn cũng quan trọng không kém vì nó cho thấy:

Về đạo đức nghề nghiệp, tác giả a) biết trân trọng đóng góp của người khác; b) biết quý trọng tính chính xác của các tài liệu mình sử dụng; c) biết tôn trọng độc giả qua việc cung cấp xuất xứ các tài liệu để độc giả có thể kiểm tra, nếu muốn và nếu cần; và d) thành thực, ngay thẳng và sòng phẳng.

Về trình độ nghề nghiệp, tác giả a) nắm vững các nguyên tắc nghiên cứu; b) chịu khó tìm tòi và ghi chép; và c) biết cách làm nổi bật các phát hiện riêng của mình.

Tất cả những điều ghi ở trên, ở Tây phương, mọi sinh viên đều được học, học đi học lại, hầu như ở mỗi môn học; đều được tập, tập đi tập lại, hầu như ở mỗi bài luận văn. Có thể nói, ở Tây phương, nền văn hoá học thuật, trong đó có văn hoá trích dẫn, được vun trồng và củng cố từ một nền tảng ban đầu: giáo dục.

Bởi vậy, trước nạn đạo văn dường như lan tràn như một thứ bệnh dịch tại Việt Nam hiện nay, nơi cần được chẩn bệnh và trị bệnh đầu tiên có lẽ chính là giáo dục. Lý do đơn giản: Người ta không thể biết điều họ không hề được học. Bởi vậy, cần để ý đến chương trình và cách thức giảng dạy từ những điều căn bản nhất: tìm tài liệu, trích dẫn tài liệu và ghi chú tài liệu.

Những điều cực kỳ căn bản.

 

 

_________________________

Chú thích:

[1]Cuộc tranh luận bao gồm nhiều bài. Các bài trên Tiền Vệ được đăng đầy đủ trong phần “Bài liên hệ”. Trên Talawas, danh sách các bài liên hệ được Talawas ghi chép tại: http://www.talawas.org/?p=22344

[2]Xem tạp chí Hợp Lưu các số 52 (tháng 4&5,2000), số 53 (tháng 6&7, 2000), 54 (tháng 8&9, 2000), và 55 (tháng 10&11, 2000); và bài “Một lối nghiên cứu đáng ngờ, và một lối phản biện đáng chê trách” của Hoàng Ngọc-Tuấn trên Talawas ngày 31.10.2008.

[3]Xem loạt bài phỏng vấn “Khắc vía tiến sĩ giấy: Nhà phê bình lừng danh Nguyễn Hòa?” (1), (2), và (3) trên Đài Phát Thanh - Truyền Hình Vĩnh Long ngày 02/10/2009; bài “Đỗ Lai Thuý và trường phái luộc văn” của Nguyễn Tôn Hiệt trên Talawas ngày 9.10.2008; bài “Cũng chuyện vay mượn” của Trần Đình Hoà trên Talawas ngày 3.10.2008.

[4]http://fastessays.co.uk/blog/coursework-writing/essay-references-is-the-most-important-part-of-your-essay/1040

 

 

--------------

Bài liên hệ:

28.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Hôm nay (28/07/2010), anh Ngô Tự Lập vừa gửi email cho tôi, cho biết rằng báo Tiền Phong vừa đăng mẩu “Đính chính” về đoạn phi lộ của bài “Nguyễn Ái Quốc và văn học Pháp ngữ“ (14/05/2005) của Ngô Tự Lập... (...)
 
27.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Anh Ngô Tự Lập vừa chuyển lại cho tôi một email của Alain Guillemin gửi cho Ngô Tự Lập (26/07/2010) cùng một email của Ngô Tự Lập gửi cho tôi và chuyển đến Alain Guillemin (27/07/2010). Ngay sau đó, tôi đã viết một email gửi chung cho Ngô Tự Lập và Alain Guillemin (27/07/2010). Nguyên văn của ba bức email ấy như sau... (...)
 
21.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Anh đã thấy được rằng những lời phê phán của tôi là rất công bằng và chính xác. Thành thật cảm ơn anh. Tuy nhiên, câu “nếu không có một uẩn khúc” và một số ý tưởng khác của anh khiến tôi phải viết bài này; và để cho mọi vấn đề được thực sự sáng tỏ, tôi sẽ nêu lên một loạt những câu hỏi và những nhận định mà tôi hoàn toàn đặt cơ sở trên lý luận. Tôi xin nói ngay rằng khi anh viết thêm “nếu không có một uẩn khúc”, thì tôi thấy rất lạ, vì cái “uẩn khúc” đó là cái gì chỉ riêng một mình anh biết, và hoàn toàn không dính dáng gì đến công việc của tôi như một người đọc và nhận định/phê phán về một văn bản... (...)
 
19.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Thưa ông Nguyễn Văn Dân, tôi không hề “khắt khe” để làm gì cả. Nếu Ngô Tự Lập là một nhà báo vớ vẩn thì tôi đâu có mất thì giờ để phê phán. Ngô Tự Lập cũng không phải là một người chỉ được đào tạo ở Việt Nam. Anh ta đã từng được đào tạo trong những trường đại học lớn ở Pháp và Mỹ. Nếu Ngô Tự Lập không sành sõi các nguyên tắc chính quy để viết essay, thì anh ta đã không thể tốt nghiệp từ những trường đại học ấy. Đáng lẽ anh ta phải làm gương cho học giới ở Việt Nam, chứ sao lại vi phạm những lỗi lầm giống như họ!... (...)
 
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Bài viết mới nhất của Nguyễn Tôn Hiệt, nhan đề “Ngô Tự Lập không chỉ ‘kín đáo’ đạo văn của Brent Hayes Edwards, mà còn công khai đoạt văn của Alain Guillemin!” sẽ rất công bằng và chính xác, nếu không có một uẩn khúc. Uẩn khúc đó là... (...)
 
18.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Khi đạo văn của Brent Hayes Edwards, Ngô Tự Lập còn “kín đáo” sử dụng nhiều thủ thuật, nhưng khi đạo văn của Alain Guillemin, thì Ngô Tự Lập không còn lén lút nữa. Anh ta công khai chiếm hữu ý tưởng của Alain Guillemin ngay trước mắt độc giả... (...)
 
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Chiến thuật của bác Ngô có thể ví như “chặt tay” (hay đúng hơn là “xẻo mồm”) thằng Tây kia, rồi đặt “tay” (hay “mồm”) mình thế vào chỗ ấy, rồi cứ thế ra sức “su-ka” (hoặc “thổi kèn”). Theo tôi thế là có tội “nhớn”, là đã làm giảm đi (rất nhiều) cái sự sung sướng của “nhân rân ta” cũng như “Công an nhân rân ta”, bác Ngô có biết như thế cho chăng? Tự sướng làm sao mà bằng người khác làm cho sướng được?!... [XIN LƯU Ý: Bài có hình khoả thân] (...)
 
16.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Tất cả những ai nghiêm túc thì chắc chắn đều đồng ý rằng: Ngô Tự Lập đã đạo văn của Hayes Howards. Rằng: Ngô Tự Lập đã tự biện hộ bằng những lập luận không hợp lý, và tránh né hầu hết những bằng chứng về sự đạo văn mà tôi đã nêu ra trong bài “Đạo văn: lý thuyết và thực hành của Ngô Tự Lập”. Ngô Tự Lập chỉ không đạo văn nếu anh ta đi ngược thời gian để viết những điều này trước năm 2003... (...)
 
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Chắc chắn Nguyễn Tôn Hiệt vẫn không, hoặc cố tình không, đọc cẩn thận 2 bài viết của tôi, “Nguyễn Ái Quốc và văn học Pháp ngữ” (2005) và “Cha đẻ của văn học viễn tưởng Việt Nam” (2010). Vì thế, bài viết “Đạo văn: lý thuyết và thực hành của Ngô Tự Lập” của ông vô tình hoặc hữu ý đã xuyên tạc sự thật... (...)
 
15.07.2010
[NẠN ĐẠO VĂN] ... Có một câu hỏi cần phải nêu ra là: Khi Ngô Tự Lập đạo văn, liệu anh ta có suy nghĩ giống như những gì anh ta đã phê phán về phương diện đạo đức của hành động đạo văn? Chỉ mong Ngô Tự Lập đọc lại thật kỹ và tự suy gẫm về những gì anh ta đã nói về nạn đạo văn. Và tự biết xấu hổ... (...)

 

--------------

Những bài khác có liên hệ về chuyện VĂN HỌC VIỄN TƯỞNG và chuyện ĐẠO VĂN:

 
Chuyện VĂN HỌC VIỄN TƯỞNG:
 
06.06.2010
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Những ngày qua (từ ngày 31/5/2010 đến ngày 3 6/2010) Tiền Vệ đăng liên tiếp những bài tranh luận của Ngô Tự Lập và Nguyễn Tôn Hiệt, ngẫm nghĩ một hồi, tôi thấy có những ngộ nhận trong học thuật Việt Nam gần đây đã đến hồi phân giải rõ ràng, tránh lối quy chụp và ảo tưởng... (...)
 
03.06.2010
[VĂN HỌC XHCNVN] ... may quá! / tôi vô học / may quá! / tôi nhờ vô học mà không lươn lẹo / hoan hô bọn vô học! / hoan hô tôi! / nhưng tôi vẫn xin lỗi / những ai / có / học / thật / vẫn không lươn lẹo... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Trong bài “Thêm một lần với Nguyễn Tôn Hiệt”, ông nghè Ngô Tự Lập hùng hồn khẳng định: “Bài viết của tôi là về văn học viễn tưởng, nói đúng hơn là truyện viễn tưởng (mô tả thế giới trong tương lai), chứ không phải là về tính tiên tri (mặc dù tôi có nhận xét rằng 2 tác phẩm của Hồ Chí Minh có tính tiên tri)...” Ông nghè Lập nói vậy là không thiệt thà chút nào. Tại hạ có thể nêu ra bằng chứng rành rành ngay trong bài viết của ông để cho thấy cái không thiệt thà của ông... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Bác Hồ, vị cha già dân tộc, đẻ ra cả một dân tộc còn được, nhằm nhò gì cái “văn học viễn tưởng Việt Nam” ấy, ngài đẻ ra mấy hồi. Đâu cần tiến sĩ Ngô Tự Lập nhọc công chứng minh điều ấy... (...)
 
02.06.2010
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Lẽ ra... / Phải làm cho ra lẽ / Những đứa nào bất nhân / Những đứa nào vô đạo / Những kẻ không có chút con người / Không thương xót ngay cả người mà chúng đang “thánh hoá” ... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Tôi dám cá với quí ông Nguyễn Tôn Hiệt rắng cả tác giả bài viết lẫn người trao đổi với quí ông mấy ngày nay chỉ là một kẻ mạo danh đó thôi. Trò này ở đất này lúc nào cũng thịnh hành (Ngày xưa ngay cả bác Hồ đáng kính của chúng ta cũng đã chẳng từng giả danh người khác để viết bài đăng báo đấy ư?) Sao độ rày quí ông Nguyễn Tôn Hiệt lại có thể mụ mị đến độ mất cảnh giác như vậy kìa?... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Bài viết của tôi là về văn học viễn tưởng, nói đúng hơn là truyện viễn tưởng (mô tả thế giới trong tương lai), chứ không phải là về tính tiên tri (mặc dù tôi có nhận xét rằng 2 tác phẩm của Hồ Chí Minh có tính tiên tri). Có nhiều hình thức tiên tri khác, như sấm hay bói toán, nhưng tôi không bàn ở đây... Tôi nhận định rằng truyện “Con người biết mùi hun khói” in năm 1922 của Hồ Chí Minh có lẽ (tôi nhấn mạnh) là truyện viễn tưởng hiện đại đầu tiên của Việt Nam... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Lẽ ra... / Phải biết ngượng / Vì nói dối quá lâu nên tin luôn mình nói thật / Lẽ ra... / Cứ để ông ấy (tức cụ Hồ) / Sống, làm việc và chết theo pháp luật / Như một người bình thường / Lẽ ra... (...)
 
01.06.2010
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Thưa ông nghè Lập, cái ý chính của tại hạ là thế này: Ông nghè Lập đã vào ban hợp xướng của văn công để ca tụng cái loại văn “tự sướng” của Hồ Chí Minh là “văn học viễn tưởng Việt Nam”! Tại hạ đã nhấn mạnh ý này ở ngay nhan đề bài viết, nhưng ông nghè Lập khéo quá, né một cái vèo... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Có thể ông Hồ là người đầu tiên viết truyện có các chi tiết “mơ ngày toàn thắng”, viết theo kiểu phán đại, hay nổ sảng và... ăn may. Chứ ông ấy có “đẻ” ra cái “văn học viễn tưởng hiện đại Việt Nam” nào đâu. Nói như vậy là hàm hồ... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Chính vì có bác Hồ đã “tiên tri” ra nhiều điều hay ho (có phần quái gở) cỡ đó, nên đám hậu bối cũng được hưởng chút thần công lực. Sau khi đã oanh oanh liệt liệt “giải phóng” SÀI GÒN, đám hậu bối cũng lòi ra tài “tiên tri”, thể hiện qua vài cái tên đường cũng quái gở không kém cạnh... (...)
 
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Sự thật là tất cả các bài ông dẫn ra đều lặp lại ý kiến của tôi đăng ngày 14-05-2005, trong bài “Nguyễn Ái Quốc và văn học Pháp ngữ”, đăng trên Tiền Phong. Bài báo cũng được rất nhiều báo mạng đăng lại. Điều này tôi đã viết ở đầu bài “Cha đẻ của văn học viễn tưởng Việt Nam”... Ông phê phán tôi đã không nhắc đến Trạng Trình. Nhưng trong bài viết, tôi khẳng định Hồ Chí Minh là cha đẻ của văn học viễn tưởng hiện đại Việt Nam (Ngô Tự Lập nhấn mạnh)... (...)
 
31.05.2010
[VĂN HỌC XHCNVN] ... Tháng 6-1949, Hồ Chí Minh đã dùng bút danh Trần Lực viết truyện “Giấc ngủ mười năm” để “tiên tri” cái khẩu hiệu “Hồ Chủ tịch muôn năm!” Sau này, ông lại dùng bút danh Trần Dân Tiên để thần thánh hoá cá nhân “Bác”. Tại hạ tưởng nên gọi cái loại “văn học” này là loại “văn học tự sướng”. Nhưng ông nghè Ngô Tự Lập lại cùng với ban hợp xướng văn công ca ngợi đó là “văn học viễn tưởng Việt Nam” và tôn vinh ông Hồ là “Cha đẻ của văn học viễn tưởng Việt Nam”, thì tại hạ đành bái phục vậy!... (...)
 

____________________

 
Chuyện ĐẠO VĂN:
 
19.02.2010
[ĐẠO ĐỨC TRÍ THỨC] ... “Nhân” dư luận về chuyện đạo văn mươi ngày qua, nêu chuyện hôm qua, tôi muốn làm rõ vài khía cạnh ẩn khuất của vấn đề bên cạnh chỉ xem sự thể như một cái cớ để đưa ra vài “kiến nghị”. Kiến nghị nảy sinh từ trải nghiệm của tôi (và nhiều người khác) qua cuộc chữ nghĩa đầy cam go và cạm bẫy... (...)
 
17.02.2010
[ĐẠO ĐỨC TRÍ THỨC] ... Y chang! Mà người sao chép lại quên khuấy đi dấu ngoặc kép, hử đỉnh cao trí tuệ XHCN đã từng “nếu theo dõi sự chuyển động của văn học những năm qua”??? Nếu nói tư tưởng lớn đụng nhau, thì tang chứng rành rành đây: Inrasara đã viết nhầm Mùi thơm của im lặng thành Mùi hương của im lặng, Phong Điệp đã cắt dán lại hệt cái sai kia!!!... (...)
 
14.02.2010
[ĐẠO ĐỨC TRÍ THỨC] ... Tại sao lại thế nhỉ? Tại sao không hối cải? Vì tự ái? Vì tự cao? Vì mải lo noi gương sáng của Bác Hồ vĩ đại mà quên hết những đạo đức căn bản của một con người nhỏ bé nhưng lương thiện? Hay do mặc cảm? Hay do cá nhân mình thực sự chỉ là một tên ăn cắp đáng bị độc giả và dư luận khinh khi?... (...)
 
13.02.2010
[ĐẠO ĐỨC TRÍ THỨC] ... Bài “Bàn thêm về cái gọi là ‘đạo văn’ của Nguyễn Hưng Quốc” trên Da Màu ngày 10/02/2010 là một trong một loạt những phản ứng kỳ lạ của Ngô Hương Giang, kẻ đã đạo văn của Nguyễn Hưng Quốc. Đầu đuôi câu chuyện như sau... (...)
 
17.01.2010
[ĐẠO ĐỨC TRÍ THỨC] ... Theo tôi, điều đáng lo ngại nhất chính là ở chỗ “bất chấp liêm sỉ” ấy. Ăn cắp thì ở đâu cũng có. Nhưng, bình thường, bọn ăn cắp thường bị xã hội khinh miệt, do đó, ít nhiều cảm thấy xấu hổ; cũng do đó, bao giờ cũng có vẻ lén lén lút lút. Ở đây, ngược lại, những người ăn cắp lại không có vẻ gì thẹn thùng cả. Nó cho thấy có sự xói mòn về phương diện đạo đức, đặc biệt, đạo đức trí thức... (...)

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021