tin & thư | chuyên đề | tác phẩm mới | tác phẩm của tháng | đối thoại | tác giả | gửi bài | góp ý |
sinh hoạt
tác phẩm của tháng
Nhận định của ban biên tập 

 

TẶNG THƯỞNG TIỀN VỆ THÁNG 3/2007

 

Tặng thưởng Tiền Vệ tháng 3 này xin trao cho truyện vừa ĐI.COM của Nguyễn Viện. Đăng làm 7 kỳ, đây là một truyện vừa (hay một tiểu thuyết ngắn), dài gần 30,000 “chữ”,[1] với nhiều thử nghiệm độc đáo và thú vị.

Rất nhiều đoạn trong truyện mở đầu bằng cụm từ chỉ thời gian: Năm 2055, 2005, 2010, 2015, v.v… Những mốc thời gian ấy dễ gợi ấn tượng câu chuyện là một chuỗi tự sự biên niên. Nhưng không phải. Những con số ấy dường như không theo một thứ tự trước sau và cũng không có một thứ quan hệ nhân quả gì với nhau cả. Bởi vậy, tuy nhắc nhiều và khá thường xuyên đến thời gian, nhưng quan hệ tuyến tính thường thấy trong các thể tự sự Việt Nam hầu như bị phá vỡ hẳn. Câu chuyện hiện hữu như một sự lắp ghép của từng mảng chuyện khá rời rạc.

Trong các dấu mốc thời gian được nhắc đến trong truyện, nhiều thời điểm thuộc về tương lai, thậm chí, tương lai khá xa, đâu ở những năm giữa thế kỷ 21. Sự xa xôi ấy gợi ấn tượng như một thứ viễn tưởng. Nhưng không phải. Những sự kiện và tình tiết được kể trong truyện lại khá gần gũi với hiện thực, với xã hội chúng ta đang sống hiện nay. Thành ra, không phải trật tự tuyến tính bị phá vỡ mà ngay cả ranh giới giữa tính chất hư cấu (hay viễn tưởng) và phi hư cấu cũng bị xoá mờ.

Những sự phá vỡ và xoá mờ ấy làm cho một số quy ước quen thuộc khác của thể loại tự sự bị xô lệch hẳn đi. Các lời đối thoại giữa các nhân vật với nhau thường lửng lơ. Tính cách nhân vật có cái gì như lửng lơ. Quan hệ giữa các nhân vật cũng lửng lơ. Chủ đề của truyện, do đó, cũng lửng lơ nốt. Ngay cả cái nhan đề “ĐI.COM” vốn gợi liên tưởng đến thời đại điện tử, điện toán, liên mạng, v.v… nhưng bối cảnh câu chuyện phần lớn lại diễn ra đâu đó ở vùng biên giới xa xôi hay những tỉnh lẻ khá heo hút với những ông đạo, những mối tình không đâu vào đâu cả. Tác giả nhiều lần tỏ vẻ muốn giải nghĩa chữ “đi.com” nhưng cuối cùng mọi giải thích đều lửng lơ.

Chúng tôi thích cái sự lửng lơ tài tình và đầy trí tuệ ấy. Nó làm nhiều vấn đề lâu nay vẫn được xem như trung tâm của thể tự sự đều bị thay đổi. Nó cũng mở ra nhiều khả năng diễn dịch khác nhau.

Có thể viết cả một bài tiểu luận dài về những khả năng diễn dịch ấy.

 

Ban Biên Tập Tiền Vệ

 

 

_________________________

[1]Chương trình “word count” trên computer chỉ tính được từng âm tiết; trong tiếng Việt, một âm tiết có thể là một từ - từ đơn – nhưng cũng có thể chỉ là một bộ phận của từ ghép.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021