Messner, Janko
tiểu sử &  tác phẩm 

JANKO MESSNER, nhà thơ kiêm nhà soạn kịch và viết văn xuôi, sinh ngày 13.12.1921 trong một gia đình nông dân Slovénie tại làng Dob/ Aich, gần Pliberk, ở miền nam Carinthie thuộc Áo quốc. (Carinthie, giáp giới Slovénie và Ý, “cái nôi” của những văn tài thế giới như Robert Musil và Ingeborg Bachmann, cũng được biết tới như một nơi mà phần lớn văn nhân nghệ sĩ tên tuổi không sống được. Miền này ngày nay nằm dưới quyền cai trị của Jörg Haider, một tay cực hữu được bầu lên vào năm 1999 với hơn 40% số thăm. Ông này cũng điều khiển văn hóa sự vụ trong miền...)

Janko Messner học trung học tại Klagenfurt/ Celovec. Từ 1941 đến 1945, bị cưỡng bách sung vào một tiểu đoàn trừng giới của quân đội quốc xã Đức. Bị thương nặng, cả nơi bàn tay, khiến không còn có thể theo đuổi ước mơ trở thành một nhạc sĩ. Từ 1946 tới 1949 theo học văn chương Slovénie tại đại học Ljubljana ở Slovénie (lúc đó thuộc Nam-tư) rồi trở thành giáo sư ở thị trấn nhỏ Ravne na Karošken, Slovénie. Năm 1955, ông trở lại Áo quốc, bị thất nghiệp trong bảy năm trước khi tìm được một chỗ dạy học tại một trường trung học dành cho người Slovénie ở Klagenfurt/ Celovec, nơi ông tiếp tục công việc dạy học cho tới mãi năm 1980. Ông phiên dịch các tác giả lớn của Slovénie sang tiếng Đức và dịch Friedrich Dürrenmatt sang tiếng Slovénie. Ông là người đồng-sáng lập và chủ tịch Hội các nhà văn Slovénie ở Áo quốc.

Văn thơ của Janko Messner cho thấy sự «dấn thân» của ông vì con người và thiên nhiên trước những cơ chế hủy hoại, và chống lại sự khinh khi mà những người hoạt động văn nghệ hoặc văn hóa Slovénie gặp phải ở Carinthie. Thơ ông kết hợp nhuần nhuyễn tình yêu và “chính trị”. Tác phẩm «chọn lọc» của ông, tính đến 1998, đã lên tới 20 cuốn, gồm thơ, kịch truyền hình, và văn xuôi; nhiều cuốn in ba thứ tiếng và được dịch ra nhiều thứ tiếng khác trên thế giới...

Janko Messner đã được tặng nhiều giải thưởng văn chương, như giải kịch bản hay nhất về truyền hình tại Praha năm 1977, giải văn chương Phục sinh tại Trieste năm 1988, giải danh dự đặc biệt về Khoa học và Nghệ thuật của Cộng hòa Áo quốc năm 1992, giải Aritas vàng (giải nhất về thơ) của đại hội tam niên Slovénie về thơ trào phúng và hài hước tại Smarje pri Jelšah/ Ljubljana và “Pergamino de honor” của “la Casa de los tres mundos Ernesto Cardenal” tại Granada, Nicaragua năm 1997,... Gần đây, năm 2002, chính phủ Áo quốc đã lại tặng ông Bội tinh đệ nhất đẳng về Khoa học và Nghệ thuật của Cộng hòa Áo quốc.

(Diễm Châu biên soạn)

tác phẩm

Gióp  (truyện / tuỳ bút) 
... Cái gì vang dội nơi anh khi ta trồi lên trên những khoảnh đất rậm rạp những cỏ, trên những đồng cỏ xanh: tiếng kêu dòn dã của một con chim cút khi mặt trời mọc, sự nẩy mầm xanh tươi rụt rè của lúa mì vào mùa thu giữa những mẩu đất cứng, những cây cúc tím đỏm dáng mọc thành gié ánh vàng, thứ hoa khiến ngất ngây của lúa mạch đen, tiếng đập không biết mỏi của những đòn đập lúa trong lúc những cánh đồng nghỉ yên dưới lớp chăn trắng... (...)

"Sau Auschwitz" và những bài thơ khác  (thơ) 
Hai mươi bốn bài thơ của Janko Messner (1921~), một khuôn mặt quan trọng trong văn chương Áo quốc đương đại, lần đầu tiên đến với độc giả Tiền Vệ qua bản dịch Việt ngữ của nhà thơ Diễm Châu...


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021