Hikmet, Nâzim
tiểu sử &  tác phẩm 

NÂZIM HIKMET (1902-1963) là một nhà thơ lớn của Thổ-nhĩ-kỳ. Ông sinh năm 1902 tại Salonique. Là cháu của một vị «pacha» (Tổng trấn), ông gia nhập Đảng năm 1923, trong lúc có tới ít nhất là ba đảng cộng sản công khai, chính thức và bí mật ở nước ông. Trở thành sinh viên của trường Đại học các Dân tộc phương Đông ở Mạc-tư-khoa, ông đã từng đứng gác trước nhà táng Lê-nin và chính ông là một trong những sinh viên Thổ-nhĩ-kỳ đã «côông kênh» giáo sư Stalin ở đại học nói trên. Tuy nhiên, ông cũng là một nhà thơ cộng sản hiếm hoi đã «thấy» rõ Stalin và có can đảm nhìn nhận điều mình thấy.

Cuộc đời tranh đấu của Nâzim Hikmet gồm những án tù ngắn có dài có, tổng cộng lên tới 56 năm, trong số này ông chỉ «thi hành» được có... 16 năm. Phần lớn những tháng ngày còn lại, ông sống cảnh lưu vong ở Liên-xô và cho đến chết, không bao giờ còn được thấy quê hương nữa. Khởi sự làm thơ rất sớm, đi từ thơ truyền thống tới những hình thức hiện đại, thường được coi như người bắc cầu cho thơ của nước ông với thơ Tây phương. Ông làm thơ mọi lúc, cả lúc nằm tù cũng như khi biệt xứ. Thế nhưng cuộc đấu tranh của ông, trong thơ, dường như chính yếu vẫn nằm trên bình diện dân tộc chứ không phải ý thức hệ. Ông cũng là tác giả khá nhiều kịch bản. Tác phẩm toàn tập của ông bằng tiếng Thổ-nhĩ-kỳ lên tới 8 pho sách. Ông mất tại Mạc-tư-khoa ngày 3.6.1963. Và kể từ 1964, người Thổ-nhĩ-kỳ đã chính thức được phép đọc những gì ông viết. Ông có nhiều đời vợ, trong đó có cả một bà người Nga. Thủa nhỏ ông bị ảnh hưởng nặng nề vì cha mẹ ly dị. Trong cuộc đời riêng, ông cũng đã ly dị nhiều lần.

tác phẩm

Được mù  (thơ) 
Tốt biết bao được mù / tốt biết bao được yêu bóng tối. / Không có ánh sáng như đường gươm loé sáng / cũng không có trọng lượng của sắc màu / cũng không có những hình dạng lúc nhúc... / Tốt biết bao được yêu bóng tối... [Bản dịch của Lê Nguyên Tịnh]

Sư tử trong lồng sắt  (thơ) 
Hãy nhìn con sử tử trong lồng sắt, / hãy nhìn sâu vào mắt nó: / giống như hai lưỡi dao găm thép trần trụi / chúng lấp lánh với sự tức giận. / Nhưng nó không bao giờ đánh mất phẩm hạnh / mặc dầu sự tức giận của nó / đến và đi / đi và đến // Bạn không thể nào tìm được một chỗ cho vòng cổ / chung quanh cái bờm dầy, đầy lông của nó... [Bản dịch của Lê Nguyên Tịnh]

Tiểu sử  (thơ) 
Tôi sinh năm 1902 / tôi chưa bao giờ trở lại thành phố chôn nhau cắt rốn / tôi không thích những cuộc trở về. / Năm ba tuổi ở Alep tôi làm nghề cháu nội một ông tổng trấn / năm lên 19 sinh viên tại đại học cộng sản ở Mátx-cơ-va... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

Về cuộc sống  (thơ) 
Cuộc sống không phải chuyện đùa: / bạn phải sống thật nghiêm túc / như con sóc, chẳng hạn— / tôi muốn nói sống mà không nhìn quá hay trên cuộc sống, / tôi muốn nói cuộc sống phải là sự nghiệp duy nhất của bạn... [Bản dịch của nhà thơ Đinh Linh]

Tôi một người | Quỳ gối tôi nhìn đất | Tạo vật kỳ dị nhất | Y bằng đồng đỏ, bằng đá...  (thơ) 
Tôi một người / tôi Nâzim Hikmet nhà thơ Thổ-nhĩ-kỳ... | Quỳ gối tôi nhìn đất / Tôi nhìn cỏ... | Như con bọ cạp, anh tôi, / Anh như con bọ cạp... | Y bằng đồng đỏ, bằng đá, bằng thạch cao, bằng giấy bồi... [Bản dịch của nhà thơ Diễm Châu]


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021