Szymborska, Wisława
tiểu sử &  tác phẩm 

WISŁAWA SZYMBORSKA sinh ngày 2.7.1923 tại Kórnik trong vùng Poznan (ở phía tây Ba-lan). Năm 1931 cùng cha mẹ tới Cracovie, và năm 1945 theo học văn chương Ba-lan và xã hội học tại đại học Jagelone, Cracovie. Tập thơ đầu tiên của bà được xuất bản năm 1952. Năm 1953, bà trở thành người biên tập thi ca cho tuần báo Đời sống văn chương ở Cracovie.Từ 1952 tới 1986, đã cho in chín tập thơ và một tập tùy bút (1963). Thi phẩm gần nhất của bà mang tựa đề Chấm dứt và bắt đầu (1993). Thơ của bà đã được dịch sang nhiều thứ tiếng, như Anh, Pháp, Đức, Nga, Tiệp, Hung, Hòa-lan... Bà đã được tặng giải thưởng Goethe của thành phố Frankfurt ngày 28. 8. 1991 rồi giải Herder của Áo và đến tháng Mười 1996, giải Nobel Văn chương.

Một số tác phẩm của Wisława Szymborska:
Thơ: Dlatego zyjemy (Chúng tôi sống vì thế đó, 1952); Pytania zadawane sobie (Những câu hỏi đặt ra cho bản thân, 1954); Wolanie do Yeti (Lời kêu gọi Người rừng, 1957); Sól (Muối, 1962); Sto pociech (Một trăm niềm vui, 1967); Wszelki wypadek (Hoàn toàn tình cờ, 1972); Wielka liczba (Một số lớn, 1976); Ludzie na Moscie (Những người ở trên cầu, 1986); Koniec i Poczatek (Chấm dứt và bắt đầu, 1993),... Tùy bút văn nghệ: Bài đọc nhiệm ý (1973). Ngoài ra, còn có một số tuyển tập thi ca như: Wiersze Wybrane (1964), Poezje Wybrane (1967), Poezje (1970)... và một số bản dịch thơ baroque Pháp.

(Diễm Châu biên soạn)

tác phẩm

Những kẻ giết người  (thơ) 
Họ suy nghĩ suốt ngày: / giết thế nào, để mà giết / và giết bao nhiêu, / để mà giết cho nhiều. // Ngoài ra họ ăn ngon miệng những thức ăn của họ, / cầu nguyện, rửa chân, cung phụng chim trời ăn uống, / trò chuyện điện thoại và gãi nách cùng lúc... [Bản dịch của Đinh Phương]

Tĩnh vật với quả bóng bay  (thơ) 
Thay vì kỷ niệm trở về / vào giờ chết / tôi triệu hồi những vật đã mất // Qua các khung cửa – dù đi mưa, / một va-li, găng tay, và một áo khoác, / như thế tôi có thể nói: / Chúng có ích gì với tôi vậy? // Những chiếc kim găm an toàn, chiếc lược này hoặc chiếc kia, / một đoá hồng giấy, một sợi giây, một con dao, / như thế tôi có thể nói: / Tôi chẳng có gì hối tiếc... [Bản dịch của Lê Nguyên Tịnh]

Việt Nam  (thơ) 
“Mụ kia, tên gì?” “Không biết.” / “Nhiêu tuổi? Ở đâu?” “Không biết.” / “Sao đào cái hầm kia?” “Không biết.” / “Nấp lâu chưa?” “Không biết.” ... [Lý Đợi chuyển ngữ và ghi chú]

Ba chữ lạ lùng nhất | Đối thoại với một hòn đá  (thơ) 
Ngay khi tôi nói Tương Lai, / âm tiết đầu tiên đã trôi vào quá khứ. // Ngay khi tôi nói Im Lặng, / tôi đánh vỡ nó... | Tôi gõ lên cửa của đá. / — Tôi đây, cho tôi vào. / Tôi muốn vào bên trong, / nhìn khắp chung quanh; hít thở hương vị của bạn. // — Đi chỗ khác —, hòn đá nói... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Về nhà | Tên khủng bố, hắn ta canh chừng | Hai con khỉ của Brueghel  (thơ) 
Hắn trở về. Chẳng nói chẳng rằng. / Nhưng rõ ràng đã có cái gì làm hắn mất bình tĩnh. / Hắn nằm xuống vẫn mặc nguyên bộ đồ tây. / Đầu giấu dưới mền. / Hai đầu gối co lại... | Trái bom sẽ nổ trong tiệm rượu vào một giờ hai mươi. / Bây giờ chỉ mới một giờ mười sáu phút. / Một số người còn có thì giờ đi vào, / một số khác đi ra... | Tôi cứ mơ mãi về ngày thi tốt nghiệp: / ngồi bên trong cửa sổ là hai con khỉ xích vào nhau, / bên kia cửa sổ bầu trời bồng bềnh trôi / và biển tung toé sóng... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]

Diễn viên nhào lộn | Xem lại một bài thơ không viết | Ba-lát  (thơ) 
Ba bài thơ của Wisława Szymborska (1923~) — nhà thơ Ba-lan đoạt giải Nobel Văn Chương năm 1996. Từ xà treo tới / tới xà treo, trong thinh lặng sau / sau tràng trống dứt đột ngột, qua / qua không gian sửng sốt, nhanh hơn / hơn trọng lượng thân hắn, tấm thân mà lần nữa lại / lại chậm cho cái rơi chính nó... | Trong những chữ đầu của bài thơ / nữ tác giả cho rằng trong khi Trái Ðất nhỏ, / bầu trời lại lớn quá xá cỡ và / ở trong đó có, tôi xin trích, “quá nhiều sao đến mức có hại cho chúng ta.” ... | Hãy nghe bài ba-lát “Người Ðàn Bà / Bị Giết Ở Trên Ghế Bỗng Ðứng Lên.” // Ðây một bài hát chân tình, được viết / không để làm kinh hãi hay đả kích... [Bản dịch của Lê Đình Nhất-Lang]

Dưới một vì sao nhỏ (II)  (thơ) 
Mười hai bài thơ tuyệt hảo của Wisława Szymborska, viết từ cuối những năm 1970 cho đến gần đây. Nhà thơ Diễm Châu chọn, dịch ra Việt ngữ và giới thiệu đến độc giả Tiền Vệ lần đầu tiên.

Dưới một vì sao nhỏ (I)  (thơ) 
Wisława Szymborska, nhà thơ Ba-lan đoạt giải Nobel Văn Chương năm 1996, lần đầu đến với độc giả Tiền Vệ qua bản dịch Việt ngữ của nhà thơ Diễm Châu.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021