thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Tôi đã gặp
 
Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường
 
 
LOUIS ARAGON
(1897-1982)
 
Louis Aragon sinh tại Paris năm 1897. Theo học y khoa, năm 1917 ông gặp Breton ở bệnh viện Val-de-Grâce lúc cả hai được bổ về đó với chức vụ y sĩ phụ tá. Aragon là hiện thân bậc nhứt của loại công tử nổi loạn, đã được/bị nhóm thi sĩ siêu thực mệnh danh là "Ông 2000 cà vạt". Trong thế chiến thứ nhứt, vào năm 1918 ông có ra chiến trường trong vòng hai tháng. Từ 1919 đến 1922 ông tham dự phong trào Đa-đa. Sau đấy dự vào phong trào Siêu thực: hoạt động cho hai tạp chí siêu thực Littérature (1919) và Révolution surréaliste (1921) cùng với Breton, Éluard và Soupault. Đối với Aragon, một nhà thơ "en mouvement" ("chuyển động") — theo lời nhà thơ cộng sản và đồng tính luyến ái Jean Ristat, đệ tử kiêm người thi hành di chúc của Aragon, cũng là tác giả thi phẩm tân hình thức Đoản khúc để giục giã xuân đến vội ("Ode pour hâter le printemps"), một bài thơ "trường giang" gồm 26 khổ thơ dài — chính trị dấn thân là điều tối cần, khiến Aragon rời bỏ hàng ngũ siêu thực trong năm 1932. Aragon bắt đầu viết các cuốn truyện hiện thực xã hội chủ nghĩa: Les Communistes (Những người cộng sản, 1949-1951), nhưng vẫn làm thơ ca ngợi tình yêu của ông dành cho vợ là nhà văn nữ Elsa Triolet, Cantique à Elsa (Thánh ca Elsa, 1942) và Les Yeux d'Elsa (Đôi mắt Elsa, 1942), mặc dù ông là một người đồng tính luyến ái. Trong thời kỳ nước Pháp bị chiếm đóng, ông đã hăng hái tham gia phong trào kháng Đức để cứu quê hương.
Nguyễn Đăng Thường
 
_____________
 
 
TÔI ĐÃ GẶP
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Khúc hát ấy từ đâu bay tới đây
Từ con thuyền khẳm thả neo vội
Hay từ cửa hầm metro Samaritaine
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Không chó không gậy không bảng
Hãy cứu độ những kẻ vô vọng
Trước đám đông đang dạt ra xa
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Cái hình ảnh cũ của chính tôi
Lúc chỉ có mắt để than khóc
Lúc chỉ có miệng để rủa nguyền
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Cái hình dáng đáng thương hại đó
Kẻ hành khất đang bị độc chiếm
Bởi nỗi khổ của chính mình thôi
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Khói hôm nay tựa như hôm xưa
Khi tôi là kẻ ở bìa rừng
Khi tôi là kẻ trong bình minh
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Cái giả vờ khi mới sinh ra
Đứa trẻ là tôi luôn hãi sợ
Cái bóng ma của buổi thiếu thời
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Hai mươi năm đế quốc dối gian
Không gian của kẻ vô cùng khổ
Đứa trẻ ấy chỉ toàn mộng ảo
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Gã thanh niên với vòng tay rỗng
Với đôi môi đã bị gió táp
Thốt ra những lời lẽ ngất ngây
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Kẻ du ca trên trời trong tim
Trán tinh khiết sở thích lạ đời
Tiếng kêu đen của đoàn tàu kéo
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Con bạc đã thiêu đốt linh hồn
Như cánh chim câu lạc lõng giữa
Những tháp chuông của Notre-Dame
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Cái hồn ma tôi đang khởi sự
Thành phố ửng vàng ở thượng lưu
Bản tình ca lịm tắt cuối dòng
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Đứa trẻ đáng thương tựa như tôi
Trên dòng Seine đã chỉ tôi xem
Ở nơi xa những đốm mặt trời
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Kẻ kia nữa chính tôi cải dạng
Và trong ánh ngày đang phai tàn
Đã thầm thì lời chào Đồng Chí[*]
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Chiếc bóng tôi dốt nát cả tin
Và tôi đã đứng đấy rất lâu
Trong khi chính bóng mình lui gót
 
Trên cầu Pont Neuf tôi đã gặp
Ngồi trên sự mỏi mòn của đá
Khúc ca mà tôi đã thì thào
Giấc mơ đã từng là ánh sáng
 
Kẻ mù kẻ mù ta gặp gỡ
Đang bước với cái nhìn goá bụa
Ôi quá khứ ta buồn bã bước đi
     Trên cầu Pont Neuf
 
 
_________________________

[*]Aragon đã gia nhập đảng cộng sản Pháp.

 
 
--------------
Nguồn: Le roman inachevé, nhà xuất bản Gallimard in lần đầu tiên vào năm 1956, in lại trong tủ sách Poésie/Gallimard năm 2003. Tựa đề do người dịch đặt.
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021