|
|
Chùm thơ
|
|
(Đinh Linh dịch từ nguyên tác Anh ngữ)
Cùng với Ezra Pound, T.S. Eliot, và William Carlos Williams, Wallace Stevens là một trong những nhà thơ quan trọng nhất của phong trào Hiện Đại (Modernism) trong thi ca Mỹ. Ông sinh năm 1879, và mất năm 1955. “Anecdote Of The Jar” và “Thirteen Ways Of Looking At A Black Bird” là hai trong những bài thơ nổi tíếng nhất, và có ảnh hưởng nhất, của ông.
Giai thoại về cái lọ Tôi đặt một cái lọ ở Tennessee,
Và nó tròn, ngồi trên một đồi.
Nó làm tất cả sự hoang dã lôi thôi
Bao vây cái đồi.
Sự hoang dã vươn tới nó,
Trải quanh nó, không còn hoang nữa.
Cái lọ tròn ngồi trên mặt đất
Và cao và bệ vệ trên không.
Nó thống trị tất cả mọi nơi.
Cái lọ xám và trơ.
Nó bất cần chim hay cây bụi,
Chẳng giống gì khác ở Tennessee.
Mười ba cách nhìn con chim đen
I
Giữa hai mươi núi tuyết,
Vật động duy nhất
Là mắt của con chim đen.
II
Tôi có ba quan niệm,
Như một cây
Có ba con chim đen.
III
Con chim đen đảo trong gió mùa thu.
Nó là một phần nhỏ của bản kịch câm.
IV
Người đàn ông và người đàn bà
Là một.
Người đàn ông và người đàn bà và con chim đen
Là một.
V
Tôi không biết nên ưa cái gì hơn,
Cái đẹp của uốn giọng
Hay cái đẹp của nghĩa bóng,
Con chim đen hót
Hay ngay sau đó.
VI
Những nhũ băng trét cửa sổ dài
Với một thủy tinh man rợ.
Cái bóng của con chim đen
Đi xéo tới, xéo lui.
Tâm trạng
Lần trong bóng tối
Một nguyên nhân không thể giải được.
VII
Những người đàn ông gầy ở Haddam,
Sao lại hình tượng những con chim vàng?
Các ông không thấy một con chim đen
Đang đi quanh chân
Những người đàn bà quanh các ông ư?
VIII
Tôi biết những trọng âm sang trọng
Và những nhịp điệu sáng sủa, không thể tránh được;
Nhưng tôi cũng biết
Con chim đen có liên quan
Đến những gì tôi biết.
IX
Khi con chim đen bay khỏi tầm nhìn,
Nó đánh dấu cái mép
Của một trong nhiều vòng tròn.
X
Thấy những con chim đen
Bay trong ánh sáng màu xanh lá cây,
Những tú bà hài âm
Cũng phải thét lên.
XI
Hắn đi qua Connecticut
Trong một xe lồng kiếng.
Có một lần, hắn bị xiên bởi cái sợ
Khi hắn tưởng
Cái bóng của xe ngựa
Là những con chim đen.
XII
Con sông đang chảy.
Con chim đen đang phải bay.
XIII
Y như buổi chiều cả buổi trưa.
Tuyết đang rơi
Và sẽ rơi.
Con chim đen
Ngồi trên cành cây tuyết tùng.
Con thỏ làm vua loài ma Sự khó khăn suy nghĩ cuối ngày
Khi một bóng phi hình che lấp mặt trời
Và không còn gì ngoài ánh sáng trên lông bạn—
Có một con mèo tớp sữa nguyên ngày.
Mèo mập, lưỡi đỏ, trí xanh, sữa trắng
Và tháng tám là tháng yên tĩnh nhất.
Được ở ngoài cỏ, trong lúc yên tĩnh nhất,
Mà lại khuất cái đồ sộ của mèo,
Con mèo bỏ quên trên mặt trăng;
Và cảm thấy ánh sáng là ánh sáng thỏ,
Mà trong đó tất cả đều dành cho bạn
Và không còn gì để giải thích cả;
Và cũng chẳng còn gì để suy, nó sẽ tự đến;
Và đông xông tới tây và tây xông xuống,
Chẳng nhằm nhò gì. Cỏ đã đầy
Và đầy bản thân bạn. Cây xunh quanh đều dành cho bạn,
Tất cả thênh thang của đêm cũng dành cho bạn,
Một bản thân chạm hết chu vi,
Bạn biến thành một bản thân đổ đầy bốn góc đêm.
Con mèo đỏ đã khuất trong ánh lông
Rồi bạn khụm cao, khụm lên,
Bạn khụm cao hơn và cao hơn, đen như đá—
Bạn ngồi với đầu như tượng tạc trên không
Và con mèo bé xanh là một con bọ trong cỏ.
Vỡ mộng của 10 giờ Những nhà bị ám
Bởi những áo ngủ trắng.
Không cái nào xanh lá cây,
Hay tím với vòng xanh,
Hay xanh với vòng vàng,
Hay vàng với vòng xanh dương.
Không cái nào khác thường,
Với những vớ ren
Và dây lưng hạt chuỗi.
Người ta sẽ không
Mơ thấy khỉ đầu chó hay ốc bờ.
Chỉ có, đây đó, một thủy thủ già,
Xay và ngủ mang giày cao cổ,
Bắt cọp
Trong thời tiết đỏ.
Phép ẩn dụ của đại nhân Hai mươi người đàn ông qua cầu,
Vô làng,
Là hai mươi người đàn ông qua hai mươi cầu,
Vô hai mươi làng.
Hay một người đàn ông
Qua một cầu duy nhất vô làng.
Đây là bài hát cũ
Mà không tự xưng...
Hai mươi người đàn ông qua cầu,
Vô làng,
Là
Hai mươi người đàn ông qua cầu
Vô làng.
Mà không tự xưng
Tuy vẫn chắc là có nghĩa...
Giày cao cổ của những người đàn ông lộp cộp
Trên những miếng ván của cầu.
Bức tường trắng đầu tiên của làng
Nhô lên sau những cây ăn quả.
Nhưng tôi đã nghĩ về gì nhỉ?
Rồi ý nghĩa lại thoát đi.
Bức tường trắng đầu tiên của làng...
Những cây ăn quả...
Lý thuyết Tôi là những gì quanh tôi.
Đàn bà hiểu điều này.
Bạn không là nữ công tước
Cách xe ngựa một trăm thước.
Đấy, đây là những chân dung:
Một tiền sảnh đen.
Một giường cao che chắn bởi màn.
Đây chỉ là những ví dụ.
Giai thoại trần tục Mỗi lần những con hươu đực chạy lọc cọc
Qua tiểu bang Oklahoma
Một con mèo lửa phẫn nộ chặn đường.
Bất cứ nơi nào chúng đi,
Chúng chạy lọc cọc,
Cho tới khi chúng đảo
Nhanh một vòng
Bên phải,
Bởi con mèo lửa.
Hay tới khi chúng đảo
Nhanh một vòng
Bên trái,
Bởi con mèo lửa.
Những con hươu đực lọc cọc.
Con mèo lửa phóng lên,
Bên phải, bên trái,
Và
Phẫn nộ chặn đường.
Sau đó, con mèo lửa nhắm đôi mắt sáng rực
Và ngủ.
Sáu phong cảnh đầy ý nghĩa
I
Một ông già ngồi
Dưới bóng một cây thông
Bên Trung Hoa.
Hắn thấy cây phi yến,
Xanh dương và trắng,
Ở mép bóng,
Lay trong gió.
Râu hắn lay trong gió.
Cây thông lay trong gió.
Vì vậy nước chảy
Qua cỏ dại.
II
Đêm có màu
Cánh tay người đàn bà:
Đêm, con đàn bà,
Mờ ảo,
Thơm và mềm dẻo,
Tự dấu mình.
Hồ nước rực
Như cái vòng tay
Lắc khi múa.
III
Tôi tự đo tôi
Với một cây cao.
Tôi thấy mình cao hơn nhiều,
Bởi tôi với tới tận mặt trời,
Bằng mắt tôi;
Và tôi với tới bờ biển
Bằng tai tôi.
Tuy vậy, tôi không ưa
Những con kiến bò
Vào và ra bóng tôi.
IV
Khi giấc mộng tôi gần trăng,
Những nếp trắng của áo nó
Đầy ánh vàng.
Gót chân nó
Đỏ lên.
Tóc nó đầy
Một loại kết tinh xanh
Từ những ngôi sao
Không xa.
V
Tất cả cây dao của những cột đèn
Hay những cái đục của những đường dài
Hay những cái vồ của những mái vòm
Và tháp cao,
Cũng không thể khắc
Cái mà một ngôi sao có thể khắc,
Chiếu sáng qua lá nho.
VI
Những người duy lý, đội nón vuông,
Suy nghĩ, trong phòng vuông,
Nhìn sàn nhà,
Nhìn trần nhà.
Họ tự khép mình
Vào những tam giác góc vuông.
Nếu họ thử những hình thoi,
Hình chóp nón, lằn uốn, hình trái xoan—
Như, ví dụ, hình trái xoan của nửa mặt trăng—
Những người duy lý sẽ đội nón to vành sombrero.
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021