MacLeish được đào tạo thành luật sư ở một trường đại học danh tiếng nhất nước Mỹ (Harvard), nhưng sự nghiệp chính của ông, về phương diện xã hội, lại là quản thủ của Thư viện Quốc Hội, nơi ông được đánh giá là một trong những quản thủ thư viện có viễn kiến và ảnh hưởng nhất tại Mỹ trong suốt thế kỷ 20. Tuy nhiên, sự nghiệp xã hội ấy không thể sánh được với sự nghiệp văn học của ông. Là một nhà thơ và nhà văn nổi tiếng, MacLeish ba lần đoạt giải Pulitzer. Ông đi nhiều, quen biết rộng rãi với nhiều cây bút lớn nhất trong thời đại của ông, từ T.S. Eliot đến Ezra Pound, từ E.E. Cummings đến John Dos Passos, từ James Joyce đến Ernest Hemingway, v.v... Và ông cũng góp phần làm cho sinh hoạt văn học ở những nơi ông tham gia khởi sắc hẳn lên. Bởi vậy, nhiều nhà phê bình chia cuộc đời của ông ra thành nhiều giai đoạn với những thành phố khác nhau, và ở mỗi nơi ông đều là một khuôn mặt sáng chói: Paris những năm 1920, New York và Washington những năm 1940, và đại học Harvard những năm 1950.

 

Về thơ, bài “Nghệ thuật thơ” (Ars Poetica) dưới đây là bài thơ nổi tiếng nhất của MacLeish đồng thời cũng là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất cho chủ nghĩa hiện đại. Hai câu cuối: “Bài thơ không nên có nghĩa / Nó chỉ hiện hữu” được coi như một thứ tuyên ngôn về thơ hiện đại nói chung.

 

Phan Quỳnh Trâm

---------------

Dịch từ nguyên tác Anh ngữ “Ars Poetica” của Archibald MacLeish, trên trang POETS.org – From the Academy of American Poets.