thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Trời mưa
 
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
(sau khi thích thú đọc lại “Quá khứ” của Jacques Roubaud)
 
 
 
JACQUES ROUBAUD
(1932~)
 
 
 

Trời mưa

 
Gửi Charlotte Borel, nhân dịp vắng mặt của cơn trầm cảm ướt át
 
—Tôi tin rằng trời mưa, nhưng trời không mưa.
—Bạn tin rằng trời mưa và bạn khẳng định rằng trời không mưa?
—Đúng.
   Tôi tin rằng trời mưa nhưng tôi biết rằng tôi sai lầm.
—Làm sao bạn biết?
—Đó không phải là vấn đề. Vấn đề là: tôi tin rằng trời mưa
   Nhưng tôi sai lầm.
—Ai nói rằng bạn sai lầm?
—Tôi.
—Nhưng nếu bạn sai lầm khi tin rằng trời mưa,
   Nếu bạn biết rằng bạn sai lầm khi tin rằng trời mưa
   Làm sao bạn có thể tin rằng trời mưa?
   Hãy trả lời tôi một cách thành thật.
—Trời có mưa không?
—Không.
—Đấy, thấy chưa!
—Tôi thấy rằng trời không mưa. Nhưng tôi không thấy tại sao bạn có thể
   Nói rằng bạn tin rằng trời mưa
   Và làm sao bạn có thể
   Đồng thời nói rằng sự tin tưởng này là sai lầm. Tôi không thể
   Tin như vậy được.
 
—Tôi tin rằng tôi tin rằng trời mưa và rằng tôi biết rằng trời không mưa.
—Hay lắm.
—Nếu tôi tin rằng tôi tin vào điều tôi tin, thì tôi tin vào nó.
—Hay lắm.
—Không ai tin vào điều ấy và đồng thời tin rằng không.
—Rằng cái gì? rằng cái gì không?
—Bất kể cái gì: rằng trời mưa, chẳng hạn.
—Được đấy.
—Nếu tôi tin rằng tôi tin sai lầm rằng trời mưa,
   Nói cách khác nếu tôi tin rằng trời mưa ngay cả mặc dầu đúng ra là trời không mưa,
   Thì điều đó có nghĩa là tôi tin rằng tôi tin rằng trời mưa
   Và đồng thời rằng đúng ra không phải là trời mưa,
   Và điều đó có nghĩa là tôi đồng thời tin rằng trời mưa
   Và rằng trời
   Không mưa. Nhưng bởi vì chưa bao giờ có ai đồng thời tin rằng trời mưa và rằng trời không mưa, cho nên
   không thể nào tôi tin rằng tôi tin rằng trời mưa
   Trong khi biết rõ rằng trời không mưa.
—Chắc chắn như thế.
—Thế nhưng tôi lại tin vào điều đó.
 
—Bạn tin vào điều gì?
 
Dù gì đi nữa, trời mưa.
 
 
 
--------------
Dịch từ nguyên tác “Il pleut”, trong Jacques Roubaud, La Forme d’une ville change plus vite hélas que le cœur des hommes (Paris: Éditions Gallimard, 1999).
 
 
Đã đăng:
 
Quá khứ  (thơ) 
... Nàng nói với chàng: “Trời quá đẹp.” / Do đó / trời đẹp. / Nếu trời đẹp, không nhất thiết trời quá đẹp. / Nếu nàng đã nói “trời đẹp” / liệu chàng có hiểu rằng nàng, khả dĩ, / một cách nào đó, / đã nói / “trời đẹp, nhưng trời không quá đẹp”? / Không. / “Trời đẹp” chắc hẳn đã không biểu lộ ở nàng bất cứ sự e dè nào. / Nhưng chắc hẳn chàng cũng đã không nghe trong câu nói của nàng / “trời đẹp” / (nếu nàng đã nói “trời đẹp”) / cái ý “trời đẹp, thậm chí trời quá đẹp”... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
Thư 1 | Thư 2 | Thư 3  (truyện / tuỳ bút) 
Ta vừa nhận được lá thư sau cùng của bạn và ta trả lời lập tức. Bạn hỏi ta là ta đã nhận được lá thư sau cùng của bạn chưa và ta có ý định trả lời thư ấy hay không. Ta xin phép lưu ý bạn là việc bạn gửi lá thư sau cùng làm cho lá thư bạn gửi cho ta trước đó không còn là lá thư sau cùng của bạn nữa và nếu như ta trả lời như ta đang trả lời lá thư sau cùng của bạn, thì ta không phải là đang trả lời lá thư giờ đây là lá thư trước lá thư sau cùng của bạn. Vậy là ta không thể thoả mãn điều mà bạn đòi hỏi ta làm trong lá thư sau cùng của bạn... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
 
Những đường phố Paris có hai phía / đây là một qui tắc chung // Không có đường phố nào ở Paris chỉ có một phía / (vả chăng ta không thấy được làm sao một đường phố ở Paris (hay ở một nơi khác) chỉ có một phía) / Không có một đường phố nào ở Paris chỉ có duy nhất một phía... | Sacré-Cœur! / ta thấy mi / Ôi Bình sữa bú / với cái đầu vú to tướng hình chữ thập... | Hơn ngàn lần đi xuống con phố ấy / tôi cố gắng / không nhìn thấy / nhưng vô ích // Khi chắc chắn đã qua khỏi phố / tôi ngẩng mắt lên / nó vẫn ở đó... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021