thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những tiếng nói (1943) [kỳ 2]
(Diễm Châu dịch)

 

21. Có nhiều điều trong những điều tôi đã thôi làm nơi tôi, vẫn tiếp tục tự làm nơi tôi, một mình.

 

22. Chúng tôi là biển cả và tôi. Biển cả có một mình và tôi có một mình. Thiếu một trong hai.

 

23. Mọi tâm hồn đều cần chìm đắm vào bệnh hoạn.

 

24. Từ bỏ một điều, tôi chẳng muốn theo đuổi một điều khác, để khỏi lại phải từ bỏ nó khi đến lượt nó.

 

25. Trọng lực của tôi tới từ những vực thẳm.

 

26. Khi tôi không còn gì hết, tôi sẽ chẳng đòi hỏi gì hết nữa.

 

27. Mỗi lần tôi thức giấc, tôi hiểu ra không là gì hết thật dễ dàng biết bao.

 

28. Trong số những người ngã xuống, có những kẻ không chỗi dậy, để khỏi phải ngã xuống nữa.

 

29. Nếu anh không muốn hoa trong vườn nhà anh chết, hãy mở cửa vườn nhà anh.

 

30. Con trẻ trở thành người lớn, được nâng đỡ bằng những thèm muốn trẻ con.

 

31. Nếu anh phải khép lại những cánh cửa sổ anh nhìn qua, thà khép mắt lại còn hơn.

 

32. Những gì tôi khước từ, vứt bỏ từ tay tôi, rơi xuống trong tầm tay tôi.

 

33. Không sử dụng các khuyết điểm của mình, không có nghĩa là ta không có những khuyết điểm ấy.

 

34. Do tự trọng, đối với những kẻ không làm điều xấu cho tôi, tôi xin đừng làm điều xấu cho tôi ; đối với những kẻ làm điều xấu cho tôi, tôi không xin gì hết.

 

35. Tôi yêu vì những gì tôi đã yêu ; nhưng những gì tôi đã yêu, tôi sẽ không bắt đầu yêu lại nữa.

 

36. Kẻ không lấp đầy vũ trụ mình bằng những bóng ma, ở lại một mình.

 

37. Nơi anh chẳng là gì hết, hãy ở lại với anh : anh sẽ là tất cả.

 

38. Sợ không làm nhục cho bằng bị sợ.

 

39. Biết bao kẻ mỏi mệt vì nói dối, đã tự sát trong bất kỳ sự thật nào.

 

40. Đôi khi tôi thấy sự khốn cùng thật to lớn khiến tôi sợ phải cần tới nó.

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những tiếng nói (1943) [kỳ 1]

 

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021