thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Sự im lặng của đất | Cần phải chú ý | Tôi sẽ kể bạn nghe một câu chuyện | Cầu nguyện cho Stanislas Pyjas
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
 
JERZY FICOWSKI
(1924~)
 
 
 

Sự im lặng của đất

 
Ở đây chỉ có chim gõ kiến đếm thời gian,
chim cu cu báo hiệu giờ khắc.
 
Ngày xưa chúng qua nơi này vừa bay vừa khóc,
cây bách xù nắm vào đuôi chúng
 
Chúng nằm ở đấy từ bao năm bị bắn gục
nằm trong im lặng sâu thẳm của đất đai
 
Cây không uốn cong cành lá trong tuyệt vọng,
những gương mặt không nảy mầm từ vỏ,
mắt không xuyên thủng những nụ mầm.
 
Tiếng thét không làm vỡ tung những thớ gỗ,
đất không xé nát bãi cỏ,
không giật tung những tấm bạt che cây húng tây
 
Những cây đoạn không chịu nhường mùi hương,
lúa mì không sợ phải đâm chồi,
Những con đường không mất hút trong cánh đồng
 
Đá trên đường đi không buông lời rên rỉ,
không khí trơn nhẵn không vỡ vụn
gió chẳng thở than.
 
Và những nơi rễ thông ăn mòn
Ta không nghe cất tiếng bằng lời nói
Chẳng bằng tiếng lá cũng chẳng bằng bãi cát.
 
 
 

Cần phải chú ý

 
những đứa cháu của tôi
mang giày trượt
(thời tôi là những cái đế có bánh lăn)
đã đi xa
về một tương lai không là tương lai của tôi
 
tôi không tìm cách chào tạm biệt chúng
tôi biết là mình sẽ không có thì giờ
 
chỉ có điều là
do một lối lịch thiệp đã lỗi thời
tôi hỏi nơi ấy nó ra sao
từ xa chúng trả lời
siêu
 
và người ông sáng suốt
hiểu ra
nơi ấy là rất tốt
 
trước hết chỉ cầu trời cho
các cháu đừng vấp ngã
còn ông đây thì chưa bao giờ để bị dập mặt
tất nhiên rồi
nhưng cần phải chú ý
 
 
 

Tôi sẽ kể bạn nghe một câu chuyện

 
Tôi sẽ kể bạn nghe câu chuyện
trước khi nó xuất hiện lọc mất dấu vết chúng ta
và như thế rửa sạch cả sỏi cát
câu chuyện lưu giữ cẩn thận
như bộ xương giống thằn lằn cổ dài
bên dưới sa mạc Gobi
 
Tôi sẽ kể câu chuyện hãy còn nóng hổi
từ những lò thiêu Auschwitz
sẽ kể câu chuyện hãy còn lạnh buốt
từ những trận tuyết Kolyma
chuyện những bàn tay bẩn
chuyện những bàn tay bị chặt đứt
 
Câu chuyện không thấy có trong các sách giáo khoa
để khỏi làm hoen ố
các khoảng trắng
trên bản đồ thời gian và thời đại
 
Tôi sẽ kể bạn nghe câu chuyện
câu chuyện không được viết ra
chuyện không thể tả
chuyện hiếm hoi hiện diện
khi đào bới những giấc mơ
để làm bằng chứng, tôi đem ra sự im lặng
bị bắn xuyên thủng
bởi thế nên tôi xuống giọng thì thầm
tôi sẽ kể bạn nghe câu chuyện
 
Nhưng xin bạn đừng kể lại
 
 
 

Cầu nguyện cho Stanislas Pyjas[*]

 
Xin Chúa đừng ban cho anh ta
sự yên nghỉ muôn đời
 
anh chưa muốn nghỉ ngơi
anh khinh bỉ chán ghét
sự im lặng chết người của sỏi đá
 
gánh nặng quê hương chúng ta
với anh không phải nhẹ
 
ngoài sự vĩnh cửu của Người xin Chúa hãy ban cho anh
ân sủng thời gian
một mẩu hiện tại chút hạt tương lai
 
để có thể đem băng bó những vết thương
chúng ta nhận qua anh
 
trên những bậc thềm dốc cao của đêm đen
cầu cho sự trong sáng tinh khiết nơi anh
mãi mãi soi sáng cho chúng ta
amen
 
 
_________________________

[*]Stanislas Pyjas [4.8.1953–7.5.1977] sinh viên năm cuối ban Triết tại Đại học Jagiellonian ở Cracovie, Ba Lan, là một cảm tình viên của Phong trào bảo vệ thợ thuyền, bị giết hại bởi “những người vô danh” ngày 7 tháng Năm 1977.

 
 
 
--------------------------------
“Sự im lặng của đất” và “Cần phải chú ý” dịch từ bản tiếng Pháp của Jacques Burko trong Jerzy Ficowski, Tout ce que je ne sais pas, Tủ sách Poésie (Paris: Buchet-Chastel, 2005). “Tôi sẽ kể bạn nghe một câu chuyện” và “Cầu nguyện cho Stanislas Pyjas” dịch từ bản tiếng Pháp của Lucienne Rey trong Rebelles et rêveurs – Quatorze poètes polonais contemporains, Tủ sách “La peau des mots” (Grenoble: La pensée sauvage), 1980.
 
 
------------
Đã đăng:
 
... Thế hệ tôi / đã bị bắn bỏ từ tuổi thanh xuân / đôi khi người ta bắt gặp / một vài hàng mẫu hiếm hoi / như tôi đây, chẳng hạn // Người ta có thể nhận ra chúng tôi / do chỗ chúng tôi ai cũng rình nghe loạt súng / sẽ bắn gục mình / bắn có phần hơi trễ... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
Em hãy nhắm mắt lại – đừng ngủ – em sẽ chẳng ngủ / chút nào đâu / đêm ru em mãi tận sự mất ngủ – / hãy nhắm mắt lại – làn gió đêm chạy xuyên qua... | ... hỡi bài ca xưa / trước khi ta đi vào giấc ngủ / hãy ru ta nữa đi... | Từ giấc ngủ của ta / từ sâu thẳm giấc ngủ của ta / đêm bùng vỡ / tất cả những gì bên trong ta / đều giấu ta... | Tôi cứ bắt gặp hoài những tên Thomas / chung thuỷ / với cái ngu cố định của mình... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
Sáu bài thơ của Jerzy Ficowski (1924-) nhà thơ, tiểu thuyết gia, dịch giả Ba Lan. Tôi sẽ kể bạn nghe một chuyện xưa, một câu chuyện / trước khi nó trồi lên sạch / với sạn sỏi của con người chúng ta / được lấy ra cẩn thận / như xương loài thằn lằn bay / bên dưới sa mạc gobi… [Bản dịch của Lê Đình Nhất-Lang]
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021