|
|
Thơ hiện sinh
|
|
Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường
Nhân ngày 10.02.2011 Donald H. Rumsfeld ra mắt cuốn hồi ký Known and Unknown: A Memoir của ông, nhà thơ Nguyễn Đăng Thường đã gửi cho Tiền Vệ một số “bài thơ” của ngài cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ.
Đúng ra, nhà thơ Nguyễn Đăng Thường đã dịch những “bài thơ” dưới đây từ năm 2003, nhưng cất trong ngăn tủ vì nghĩ “thơ lãnh tụ” có thể không hợp khẩu vị “khách yêu thơ”.
Điều hết sức thú vị là Donald H. Rumsfeld không làm thơ như các thi sĩ bình thường, nhưng rất nhiều lời nói do ông thốt ra trong những cuộc họp báo, phỏng vấn, và bàn luận với các nhân vật chính trị khác... thì đầy chất “thơ”, khiến cho nhà báo Hart Seely cảm thấy rất... thán phục. Do đó, Hart Seely đã bỏ công khai quật trong hàng trăm cuốn băng ghi âm, để sưu tầm những lời nói... “nên thơ” của Donald H. Rumsfeld, dưới hình thức thơ Thiền, hài cú, sonnet, thơ trữ tình và thơ tự do, và đem xuất bản vào năm 2003 dưới nhan đề Pieces of Intelligence: The Existential Poetry of Donald H. Rumsfeld [“Những mảnh tin tình báo: Thơ hiện sinh của Donald H. Rumsfeld”].
Tập thơ này là một sự châm biếm đầy khoái hoạt về một con người chính trị có lẽ là bất khả kính và bất khả tín nhất trên chính trường Mỹ trong thời kỳ chiến tranh Iraq.
Tiền Vệ
Donald H. Rumsfeld
[Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt]
(1932~)
Khi thì thổn thức hổn hển trữ tình theo tiết nhịp jazz của thời niên thiếu trên phố cổ Chicago, khi thì hừng hực khí thế anh hùng của một chàng cao bồi ngạo nghễ miền Viễn Tây, khi thì hờ hững xa xôî lạnh lùng như một vị thiền sư khổ hạnh, Donald H. Rumsfeld, nhà thơ bất đằc dĩ, lúc họp báo cũng như khi trả lời phỏng vấn, không hẹn mà nên, đã vô tình ứng khẩu thành... những vần thơ “hiện sinh” bất tuyệt.
Nguyễn Đăng Thường
Đuổi gà Nếu bạn đang đuổi theo một con gà
Trong sân nuôi gia cầm
Mà chưa bắt được nó,
Và câu hỏi là, bạn đã tới gần hay vẫn còn xa?
Câu đáp là, khẳng định rất khó,
Vì có quá nhiều vòng vo.
Thay đổi Với tôi thay đổi không khó tí nào cả
Nhưng với một số người thì không là như vậy
Và một số quốc gia
Và một số cơ quan
Chuyện này rất trọng hệ.
Về hướng một bức tường Nếu ta tiến về hướng một bức tường
Rồi đổi ý muốn đi trở ngược lại
Thì cách dễ nhất là ta nên làm ngay
Vì nếu ta chờ tới khi ta đã tới chân tường
Thì cần phải xoay gắt.
Làm cái khả thể Mỹ sẽ không làm
Cái mà nó không thể làm được
Và nếu chúng tôi làm một cái gì
Thì chúng tôi có thể làm cái đó.
Làm cái có thể làm Chúng ta đang làm
Cái mà chúng ta có thể làm
Theo cách chúng ta đang làm.
Tiết lộ những bí mật Tám mươi ôi kỳ cục phần trăm
Của những cái có thể biết được trong chính phủ,
Những cái đang được biết trong chính phủ
Cũng có thể được biết bên ngoài chính phủ
Bằng cách này hay bằng cách nọ.
Thiền chung cuộc Cái đó đã kết thúc như thế nào?
Nó đã kết thúc như nó đã kết thúc
Thế thôi.
Chỉ huy Một chính phủ
Đang cai trị hay không cai trị. Và
Nếu là không thì kẻ khác sẽ làm.
Thiền né tránh Tôi đang ráo riết tìm cách
Làm thế nào
Để khỏi phải trả lời.
Trước khi có máy điều hoà không khí Tôi không nhớ mình đã đặt chân tới
Guantanamo Bay bao nhiêu lần rồi
Nhưng chắc là không ít,
Và thường là trong mùa hạ
Khi tôi còn làm phi công cho hải quân
Và ấy là vào thủa chưa có máy điều hoà không khí.
Và lạ kỳ ghê
Nhưng thiên hạ đều ô-kê. Tôi muốn nói là,
Thiên hạ rất đông đúc ở Cuba
Nhưng họ không có máy điều hoà không khí.
Tôi biết điều này sẽ gây ngạc nhiên!
Nhưng tôi đã tới Hoa Thịnh Đốn trước khi có
máy lạnh
Và các cửa sổ đã mở banh!
Lạ lùng quá.
Cái nhìn của thế giới Một hay hai hay ba hay bốn quốc gia
Đã đứng lên và chống đối,
Và thiên hạ đã nghĩ đó là “thế giới”
Bởi lẽ gì đó tôi không rõ.
Phi lý quá trời.
Đó đâu phải là thế giới.
Các quốc gia đó là những nước đáng kể.
Nhiều nước trong số đó là bạn của chúng ta.
Và họ có ý kiến khác chúng ta, như vậy là
Công bằng. Xin Thượng Đế ban phúc lành cho họ.
Họ được trọn quyền phát biểu ý kiến riêng,
Và được trọn quyền làm theo ý mình.
Nhưng họ không là thế giới.
Thế giới có vô số quốc gia.
----------------
Trích dịch từ cuốn Pieces of Intelligence: The Existential Poetry of Donald H. Rumsfeld, Compiled and Edited by Hart Seely, Simon & Schuster UK Ltd, 2003.
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021