|
|
Tự sự
|
|
(Diễm Châu dịch)
Ngay nhát đầu tiên tôi đã chết và được vùi chôn
giữa những tảng đá ngoài đồng
Diều quạ đã dạy cha mẹ tôi
cách xử trí với tôi.
Gia đình tôi có nổi danh
công lao ấy không nhờ tôi chút nào hết.
Anh tôi đã sáng chế ra chuyện sát nhân,
cha mẹ tôi nỗi muộn phiền,
tôi tôi sáng chế ra sự im lặng.
Sau này những biến cố quen biết đã xảy ra.
Những sáng chế của chúng tôi được hoàn thiện. Chuyện nọ dẫn tới chuyện kia,
lệnh đã ban ra. Đã có những kẻ giết người theo lối riêng của họ,
muộn phiền theo lối riêng của họ.
Tôi sẽ không kể ra những tên tuổi
vì tôn trọng người đọc,
bởi thoạt đầu những chi tiết khiến ta ghê rợn
mặc dù rốt cuộc thời chúng cũng chỉ là nhàm chán:
anh có thể chết một lần, hai lần hay cả bảy lần đi nữa,
nhưng anh không thể chết một ngàn lần.
Tôi tôi có thể.
Những tế bào chìm khuất của tôi lan tới hết mọi nơi.
Khi Ca-in bắt đầu sinh sôi nẩy nở trên mặt đất,
tôi cũng đã bắt đầu sinh sôi nẩy nở trong lòng đất
và sức mạnh của tôi đã từ lâu hơn hẳn của Ca-in.
Hằng đoàn lũ những kẻ đi theo Ca-in rời bỏ anh ta qua với tôi,
và ngay cả điều này đi nữa cũng mới chỉ là một nửa cuộc báo cừu.
----------------------------
Ghi chú của người dịch:
DAN PAGIS (1930-1986) sinh tại Bucovina (ngày trước thuộc Áo, rồi Ru-ma-ni, nay thuộc Nga), lớn lên trong một khu vực nói tiếng Đức. Vào Thế chiến thứ nhì, ông đã phải trải qua 3 năm trởi sống trong một trại tập trung của quốc xã Đức. Ông tới Israel năm 1946, học tiếng Hy-bá và trở thành một giáo viên. Ông định cư ở Gìê-ru-sa-lem năm 1956 và đỗ tiến sĩ ở Đại học Hy-bá, nơi ông trở thành giáo sư về văn chương tiếng Hy-bá thời Trung cổ trong nhiều năm. Ông cũng dạy tại Trường Thần học Do-thái ở New York, Harvard, và Đại học California tại San Diego và Berkeley. Chỉ 3 năm sau khi tới Giê-ru-sa-lem, Dan Pagis đã bắt đầu cho in thơ bằng tiếng Hy-bá và được chào đón như một trong những nhà «cách mạng» đem lại một nguồn sinh lực mới cho thi ca của một ngôn ngữ đang hồi sinh. Tác phẩm của Dan Pagis gồm bảy tập thơ và nhiều công trình nghiên cứu về văn học tiếng Hy-bá. Ông mất ngày 29 tháng Bảy 1986.
Trong lời Bạt một tập thơ của Dan Pagis được dịch sang tiếng Việt, Ghi bằng bút chì trong toa tàu niêm kín (Tủ sách thơ / Trinh Bầy, 1994), người ta đọc thấy nhận định sau: «... Như Paul Celan (cũng xuất thân từ Bukovina) và Nelly Sachs…, Dan Pagis là một kẻ mang những dấu vết không sao gột bỏ được của cuộc Tàn sát người Do-thái, ông hoàn toàn đồng hóa với những kẻ phải chịu cảnh lưu lạc, đổi dời và hơn thế, những kẻ mà mệnh số đã dành cho sự triệt tiêu, không để lại một dấu tích… Trong khung cảnh đó, nét hài hước rầu buồn trong thơ Dan Pagis lại tăng lên tới tột độ nỗi chua xót khôn nguôi. Dan Pagis là một nhà thơ của đớn đau đã lận vào thành máu thịt trong người. Chính vũ trụ bạo ngược của những kẻ theo Ca-in, giết anh em mình, dội vào trong thân xác, trên trái tim nhà thơ, đã bật ra thành những tiếng kêu…»
Bài trên được dịch theo bản Anh văn của Stephen Mitchell.
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021