thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
TUYỂN TẬP THƠ [III]
Bản dịch Diễm Châu
 
 
TADEUSZ RÓŻEWICZ
(1921~)
 
 
 
TUYỂN TẬP THƠ [III]
 
Bản dịch này để thân tặng
nhà thơ Mai Văn Phấn
 
DC.
 
 

AI LÀ NHÀ THƠ?

 
Là nhà thơ kẻ viết những bài thơ
và kẻ không viết những bài thơ
 
là nhà thơ kẻ tháo gỡ những trói buộc
và kẻ tự đặt cho mình những trói buộc
 
nhà thơ là kẻ tin tưởng
và kẻ không đạt tới chỗ tin tưởng
 
là nhà thơ kẻ nói dối
và kẻ bị người ta nói dối
 
kẻ ngã xuống
và kẻ lại nhỏm dậy
 
nhà thơ là kẻ bỏ đi
và kẻ không thể bỏ đi
 
 

HẦM ĐÁ

 
Im lặng bao trùm trong thánh đường
như trong một hầm đá
ở bên trong
lơ lửng trên khung tò vò
một vị thần hóa thạch
lấp lánh
với những cạnh sườn trắng
 
ở đáy cùng
dán bằng nước bọt
một tảng đá lớn
với những động vật siêu hình
kỳ dị
đang cầu kinh
 
1967
 
 

TIẾNG CƯỜI

 
Chiếc lồng đã khép lại
quá lâu
khiến một con chim nở ra ở đó
Con chim đã im lặng
quá lâu
khiến chiếc lồng mở ra
khi rỉ sét trong im lặng
 
Im lặng đã kéo dài
quá lâu
khiến một tiếng cười bật ra vang dội
sau những song sắt đen
 
 
VÀO HỪNG ĐÔNG ÁNH SÁNG
 
Vào hừng đông ánh sáng
vẽ bằng than
khuôn mặt vàng mét
của mẹ tôi
 
Bà nhóm ngọn lửa trong nhà
dưới tấm vỉ lò
 
tiếng rạn nứt của một thanh củi nhỏ
mùi nhựa của sườn nhà
ngọn lửa leo lên
và gầm thét
 
đằng sau kính cửa tôi thấy trời
trên trời là mặt trời
chung quanh đứng dựng khuôn mặt của các người
những nét mặt
sẽ không còn tạo lại được nữa
 
 

CỬA

 
Trên bàn trong gian buồng tăm tối
có đặt một ly
rượu vang đỏ
 
qua cánh cửa mở
tôi nhìn thấy phong cảnh của thời tôi còn nhỏ
căn bếp với ấm nước xanh
trái tim chúa Giê-su quấn một vòng gai
mẹ tôi chiếc bóng trong suốt
 
trong im lặng cùng cực
tiếng gà gáy
 
cái tội đầu tiên
hạt mầm đen
nơi trái cây
hơi đắng
 
con quỷ hồng đầu tiên
làm uốn lượn những trái bán cầu
dưới chiếc áo lụa
lấm tấm hoa
 
trong phong cảnh được rọi sáng
cánh cửa thứ ba
hé mở
và phía sau trong sương mù
ở tận cùng
hơi nghiêng về bên trái
hay ở chính giữa
tôi chả thấy gì hết
 
 

PHÉP MẦU CỦA CHUYỆN THƯỜNG NHẬT

 
ôi cái phép mầu
trong vũ trụ này
không ngừng gia tăng
quá độ
ta có thể mua giày dép
tờ báo ban mai trứng luộc
ta có thể trở thành
một nhà cổ điển một kẻ anh hùng
một tên vô lại
ta có thể làm một bài sonnet*
vuốt ve một con chó ăn một miếng dưa leo ngâm dấm
tôi chấp nhận
         mọi điều kiện sống
từng điểm một
 
tôi không ngừng chào mừng
bằng những tràng pháo tay bằng những tràng hoa
gần như bằng những khải hoàn môn
việc chế biến một món chả trứng
thực hiện một chiếc giày một tượng đài một bài thơ
cả đến một vị thánh nữa
 
ôi cái phép mầu
 
tôi chấp nhận
         mọi điều kiện sống
từng điểm một
 
---------------
* một thể thơ Tây phương. (ND.)
 
 

PHÁC THẢO MỘT BÀI THƠ TÌNH HIỆN ĐẠI

 
Ấy thế nhưng màu trắng
có thể được miêu tả hay nhất bằng màu xám
cánh chim bằng hòn đá
bông nhật quỳ
vào tháng Chạp
 
thơ tình thời trước
thường miêu tả xác thịt
miêu tả cái này cái kia
hàng mi mắt chẳng hạn
 
ấy thế nhưng màu đỏ
phải được mô tả
bằng màu xám mặt trời bằng cơn mưa
hoa mỹ nhân tháng Một
đôi làn môi lúc ban đêm
 
sự miêu tả hiển nhiên nhất
về bánh mì là
sự miêu tả cơn đói
trong đó có
một cái lõi xốp ẩm ướt
miêu tả một nội cảnh ấm cúng
hoa quỳ lúc ban đêm
bộ ngực cái bụng đôi bắp vế của Cybèle*
 
một sự miêu tả
trong như suối
về nước
là miêu tả cơn khát
tro than
sa mạc
nó gây nên một ảo ảnh
mây và cây cối tiến vào
gương nước
 
Đói khát thiếu thốn
sự vắng mặt
của thịt da
là miêu tả tình yêu
trong một bài thơ tình hiện đại
 
Mùa hè 1963
 
-------------
* nữ thần sinh sản hay phong nhiêu. (ND.)
 
 

CHÚNG CHỜ ĐỢI MỘT KẺ LẠ MẶT

 
Những đứa nhỏ
những đứa lớn của chúng ta
 
chúng ta muốn ấp ủ chúng
che giấu chúng trong tổ
 
chúng phá bể
cuộc sống chúng ta
như một cái vỏ cứng
 
thân hình chúng
lớn dậy
nín thinh
chín dần và bỏ đi
 
chúng ta chăng bẫy
chống lại luật tự nhiên chúng ta nghĩ
có lẽ chúng ta sẽ thành công
cầm giữ chúng lại được
 
nhưng chúng
chúng đã
học nói học yêu
chúng băng qua ngôi nhà của chúng ta
như một phòng đợi
 
hay run run chờ
một kẻ lạ mặt
 
 

TỪ ÍT LÂU NAY

 
Từ ít lâu nay
căn bệnh chết được của thi ca
gia tốc
 
Các người có để ý thấy
những bài thơ mới
được các tuần báo đăng tải
mục rữa
trong hai hay ba giờ
 
Các thi sĩ chết
ra đi lẹ làng hơn
những người còn sống tống ra
những cuốn sách mới
 
Như thể họ muốn lấy giấy bịt lại
cái lỗ hổng trên con tầu hồng thủy
của cái mới và cái cũ
 
1962
 
 

GIỮA TRĂM CÔNG NGHÌN VIỆC

 
Giữa trăm công nghìn việc
cực kỳ khẩn cấp
tôi đã quên
rằng mình cũng phải
chết
 
vô tình như tôi
tôi đã lơ là nghĩa vụ này
hay tôi đã thực hiện
qua quít
 
từ mai
mọi sự sẽ thay đổi
 
tôi sẽ bắt đầu chết cẩn thận
với sự lạc quan và khôn ngoan
không bỏ phí ngày giờ
 
 

TÔI ĐẦU HÀNG

 
Trên tất cả những ngọn tháp của tôi
trên mộng mị của tôi
trên những lời tôi nói
im lặng của tôi
phất phơ những lá cờ trắng
 
trên nỗi oán hờn của tôi
trên tình tôi
trên thơ
phất phơ những lá cờ trắng
 
trên tất cả những vách tường
trên các cảnh vật
trên dĩ vãng tôi
tương lai tôi
tôi kéo lên những lá cờ trắng
 
trên những khuôn mặt
trên những cái tên
trên những cất cánh trên những sụp đổ
phất phơ những lá cờ trắng
 
từ khắp mọi cửa sổ của tôi
tràn lan những lá cờ trắng
 
trong tất cả những bàn tay tôi
tôi phất vẫy
những lá cờ trắng
 
 

Ở NHÀ HÁT BÓNG

 
Từ kẽ hở
giữa tôi và thế giới
giữa tôi và đồ vật
từ khoảng cách
giữa danh từ và đại từ *
thơ
tìm mọi cách
trồi lên
 
nó phải chế tạo cho mình
những dụng cụ
khuôn nắn các hình thù
sao cho có thể móc vào tôi
cùng lúc với
ngôn từ
như đôi bờ
tiếp tục chạy
cách nhau
 
bị hủy hoại phân cắt
một lần nữa nó ra sức
đưa lại gần
san bằng
nối lại
nó tìm mọi cách nổi lên
trên mặt
 
tôi tôi bỏ đi
 
----------------
* có bản dịch thay bằng «tính từ». (ND.)
 
 

SỬA CHỮA *

 
Cái chết sẽ không sửa chữa
một vần thơ nào trong một đoạn thơ
nó không phải thày cò
cũng chẳng phải một nhà biên tập
ân cần
 
một ẩn dụ dở là bất tử
 
một nhà thơ tồi chết đi
là một nhà thơ tồi đã chết
 
một kẻ chán ngấy chết rồi vẫn tiếp tục chán ngấy
một kẻ rồ dại ở ‘bên kia mồ’
vẫn xổ ra những điều rồ dại
 
--------------------
* hay «Sửa bản in». (ND.)
 
 

BỨC HÌNH

 
Ai sẽ nhận ra ông
 
mẹ cha các anh em
có lẽ người đàn bà kia
mà khuôn mặt
trong một tấm gương mờ đục
chảy xuống như mưa
 
còn ngươi
khi ngươi nhìn vào bản thân ngươi
ngươi thấy gì
 
tôi thấy một người được tạo ra
theo hình ảnh giống như một vị thần
đã bỏ đi
 
1979
 
 

VỀ CÁC BÀ GIÀ

 
Tôi yêu các bà già
những người đàn bà xấu xí
những người đàn bà đồi trụy
 
họ là muối của trái đất
 
những con người cặn bã
không chê bỏ họ
 
họ rành rẽ mặt trái
của tấm huy chương
của ái tình
của niềm tin
 
họ từ đấy mà đến rồi đi
các nhà độc tài làm trò hề
tay vấy
máu người
 
các bà già thức dậy lúc hừng đông
họ đi mua bánh mì thịt thà trái cây
dọn dẹp trong nhà và bếp núc
khoanh tay ngoài đường phố
họ chờ đợi mà chẳng nói gì
 
các bà già
là bất tử
Hamlet vẫy vùng trong những mắt lưới
Faust sắm một vai đê tiện và lố bịch
Raskolnikov hạ lưỡi rìu
 
các bà già
là không thể hủy diệt
họ khoan dung cười mỉm
 
Chúa hấp hối
các bà già vẫn thức dậy như mọi ngày
vào lúc hừng đông họ đi mua bánh mì rượu cá
một nền văn minh giẫy chết
các bà già vẫn thức dậy lúc hừng đông
mở cửa sổ
ném rác
người đàn ông chết
các bà già giặt giũ áo quần của y
chôn người chết
trồng hoa
trên mộ
 
tôi yêu các bà già
những người đàn bà xấu xí
những người đàn bà đồi trụy
 
họ tin ở cuộc sống đời đời
họ là muối đất
vỏ cây
ánh mắt mọn hèn của loài thú
 
họ nhìn thấy sự hèn nhát và cử chỉ anh hùng
sự lớn lao và hành vi hèn hạ
trong chừng mực đúng đắn
gần cận những đòi hỏi
của cuộc sống mọi ngày
con cháu họ khám phá ra Mỹ châu
quỵ ngã ở Thermopyles
bị đóng đinh thập giá
chinh phục vũ trụ
 
các bà già ra khỏi nhà lúc hừng đông
ở thành phố họ mua sữa bánh mì thịt
nêm gia vị món súp
mở lớn những cửa sổ
 
chỉ có bọn đần độn mới nhạo báng
các bà già
những người đàn bà xấu xí
những người đàn bà đồi trụy
 
là vì họ đẹp
đầy lòng tốt
các bà già
là trái trứng
sự huyền bí không huyền bí
quả cầu lăn lăn
 
các bà già
là những xác ướp
những con mèo thiêng
 
những dòng suối nhỏ bé
khô cạn
những trái cây
da nhăn nheo
hay những pho tượng Phật bụng bự
tròn xoe
 
khi họ chết
từ mắt họ chảy ra
một giọt lệ
nối liền với
trên môi họ một nụ cười
thiếu nữ
 
1963
 
 

TÓM LƯỢC

 
Qua cửa sổ tôi nhìn
mưa trên chùm lá xanh
của cây cối
dưới nữa là vàng
của đám đậu đuôi phượng
tôi thuật lại Hamlet cho con trai tôi
tôi nói tới bóng ma..
tới con chuột ở đằng sau màn cửa
tới kẻ bép xép đáng thương
cha của cô gái điên
 
tôi nghĩ tới cặp đùi trắng láng bóng
của bà Mẫu hậu
tới điều bí ẩn mà chàng niên thiếu
thoáng thấy
nẩy sinh nơi chàng và bắt đầu mục rữa
một mối tình
phải đầu độc
phải trảm quyết
vậy thời chàng đã chặt nát một cách mù quáng
phải giật đứt với hàm răng
vậy thời chàng đã cắn xé
phải nhận chìm như lũ chó con
vậy thời chàng đã lên án tử hình
một người con gái vô tội
tôi thêm vào một vài tài liệu mơ hồ
về cuộc đời Shakespeare
ngày 3 tháng Bảy 1962
thêm một người nữa trên trái đất
biết tới sự hiện hữu
của kịch tác gia người Anh
trời mưa người ta nghe thấy những tiếng cười
và trong gian buồng kế bên một con chuột nhắt cạo cạo
trong rừng những lớp rêu già cỗi
phình lên như người chết đuối
tôi bỏ qua không nhắc đến
vấn nạn
tự đặt ra cho mình
kẻ thừa hưởng ngai vàng nước Đan-mạch
ấy là một trò đùa quá sống sượng và quá độc ác
đối với con người ngày nay
 
 

TRONG NHÀ HÁT CỦA TÔI NHỮNG TẤM MÀN

 
Trong nhà hát của tôi
những tấm màn
không kéo lên
cũng chẳng hạ xuống
chúng không che giấu gì
cũng chẳng để lộ gì
 
chúng úa vàng
chúng nghiến rít mục nát
chúng rách tung
 
tấm màn đầu tiên làm bằng sắt
tấm thứ nhì một mẩu giẻ rách
tấm thứ ba bằng giấy
 
từng mảnh lại từng mảnh
chúng rã rời
 
rớt xuống đầu
khán giả
diễn viên
 
trong nhà hát của tôi
những tấm màn
rủ xuống mềm mại
trên sân khấu
trong phòng khán giả
 
trong phòng trang điểm của nghệ sĩ
sau cuộc trình diễn
chúng còn bám vào gót
chúng thì thầm
chúng kêu ré
 
1967
 
 

HIỂU BIẾT

 
Chẳng có gì sẽ được giải thích
bao giờ
chẳng có gì sẽ được trao lại cho chúng ta
chẳng có gì được đền đáp
 
chẳng có gì bao giờ
 
thời gian không chữa lành gì hết
những vết thương sẽ không liền lại
một lời sẽ không tới
thay thế một lời khác
 
những nấm mồ sẽ không phủ đầy cỏ
người chết sẽ chết
và không phục sinh
 
thế giới sẽ không chấm dứt
 
thơ sẽ kéo lê
xa hơn
về phía Arcadie *
hay nơi khác
 
---------------
* vùng cổ Hy-lạp, phần trung tâm của bán đảo Péloponnèse, nơi trú ngụ của ngây thơ trong trắng và hạnh phúc theo các nhà thơ thời xưa. (ND.)
 
 

PHÁT SINH MỘT BÀI THƠ MỚI

 
Qua đêm tối
hai bài thơ
đâm bổ vào nhau
hết tốc độ
 
hai hình thức của chúng
cực kỳ hiện đại
được xác định
dưới ánh đèn nê-ông
hoàn toàn tối tân
hoàn toàn tiên phong
 
chói lòa
chúng xô mạnh vào nhau
 
như bị sét đánh
những hình ảnh nổ tung
tan rã
tự thu lại
tự nghiền nát
thâm nhập vào nhau
cơn hấp hối của những hình thức
bẻ gẫy tuyến đường
nhào nắn những luồng hơi
xoắn đi vặn lại các từ
tái tạo các nét
 
xô mạnh vào nhau
một bài thơ mới
bài thứ ba
phát sinh từ một cơn hấp hối
nó bơi qua
những dòng nước phôi thai
của nhân loại
 
tạo lập mới
với nụ cười huyền bí
tấm thảm rình chờ
sẵn sàng để đột nhiên bắt đầu
sinh sôi nảy nở
 
 

THƠ TÔI

 
Không giải thích gì hết
không làm sáng tỏ gì hết
không từ khước gì hết
không bao gồm một toàn thể nào
không chuẩn nhận một hy vọng nào
 
nó không thiết lập
những luật chơi mới
chẳng hề tham dự những cuộc đấu giá
nó có một khoảng/ không gian xác định
mà nó phải điền vào/ làm đầy
 
nếu nó chẳng phải là
diễn từ bí hiểm
nếu ngôn ngữ của nó thiếu sự độc sáng
nếu nó chẳng hề gây sự ngạc nhiên
thì chính là vì đúng là thế đấy
 
nó tuân theo cái tất yếu riêng của nó
những khả năng riêng của nó
những giới hạn của nó
trong ván bài liên hệ
nó khởi đi thua thiệt
 
nó không bao giờ chiếm chỗ một thứ thơ khác
và cũng không thể bị một thứ khác thay thế
mở rộng cho mọi người
bỏ hết lẽ huyền bí
 
nó đương đầu với vô số phận sự
mà không bao giờ nó sẽ hoàn thành
 
 

KỶ NIỆM MỘT GIẤC MƠ (1963)

 
Tolstoi
đã hiện ra với tôi
trong mộng
 
nằm trên giường bao la
tựa như một mặt trời
mái tóc bờm xờm
bao quanh tỏa sáng
 
một con sư tử
 
tôi thấy đầu ông gương mặt ông
nắn trong một lớp tôn vàng
uốn lượn
nơi từ đó không ngừng tuôn ra
ánh sáng
 
đột nhiên
ông tắt ngấm đen thui
làn da trên đôi bàn tay ông
khuôn mặt ông
         trở nên sù sì rạn nứt
như vỏ thứ sồi nhỏ
 
tôi hỏi ông
«làm gì»
 
«không gì hết»
ông đáp
 
từ tất cả những nét mặt ông
những nếp nhăn
những vết nứt của ông
tràn tới phía tôi
ánh sáng
 
vô tận  rạng rỡ
nụ cười ông
sẽ rực sáng
 
 

BÀI LÀM MÙA NGHỈ HỌC VỀ CÁC THIÊN THẦN

 
Các thiên thần
sa ngã
 
tựa như
những bông mồ hóng
 
như bắp cải nhồi
cơm đen
họ cũng giống như mưa đá
khi nó được sơn đỏ
như một ngọn lửa xanh lớn
với những lưỡi lửa vàng
 
các thiên thần sa ngã
cũng tựa
như kiến
như những mảnh trăng lọt vào
sau những móng tay xanh màu lá của người chết
 
trên trời các thiên thần
tựa như mặt trong bắp vế
của một bé gái chưa đến tuổi dậy thì
họ như các vì sao
lấp lánh nơi những chỗ kín trên người
tinh khiết như những tam giác và những vòng tròn
họ tràn đầy
im lặng
 
Các thiên thần sa ngã
như những cửa sổ mở ở nhà xác
như mắt những con bò cái
những bộ xương chim
những máy bay rớt
những con ruồi trong phổi những người lính tử trận
như những sợi mưa thu
nối liền những bờ môi với cuộc ra đi của chim chóc
 
hằng triệu các thiên thần
lần đường
trên bàn tay của những người đàn bà
 
họ không có rốn
họ viết trên những máy may
những bài thơ không cùng
dưới dạng lá buồm trắng
 
họ ngủ trên trần nhà
rớt xuống từng giọt
 
 

CÁI GAI

 
tôi không tin
tôi không tin từ khi thức dậy
cho tới lúc giấc ngủ chập chờn
 
tôi không tin từ đầu này tới đầu kia
của đời tôi
cũng công khai
cũng sâu sắc
như mẹ tôi
đã tin
 
tôi không tin
khi ăn miếng bánh mì
khi uống hớp nước lã
khi yêu thân xác
 
tôi không tin
nơi những ngôi đền
những vị tu sĩ những ký hiệu của người
 
tôi không tin trên đường ở thành phố
cũng như ở ngoài đồng dưới cơn mưa
cũng như trong không khí
ánh vàng của buổi truyền tin
 
tôi đọc những dụ ngôn của người
giản dị như một bông lúa
và tôi nghĩ tới vị thần
không cười
tôi nghĩ tới vị thần nho nhỏ
rướm máu
trong những miếng vải trắng
của tuổi thơ
 
tới cái gai xé rách
đôi mắt cửa miệng chúng ta
lúc này
và vào giờ lâm tử
 
 

CỎ

 
Tôi mọc
giữa những tảng đá trên những bức tường
ở đấy
nơi chúng được đặt lên
ở đấy nơi chúng được gắn lại
ở đấy nơi chúng hợp thành những mái vòm
 
ở đấy tôi trườn qua
hạt mầm đui mù
mà gió tản mác
 
trong những vết nứt của im lặng
tôi kiên trì sinh sôi nẩy nở
tôi chờ cho những bức tường sụp xuống
và trở lại đất
 
lúc ấy tôi sẽ phủ trùm
những khuôn mặt những tính danh
 
 

CẢI TẠO

 
Nhà thơ nói
cùng một ngôn ngữ
với đứa trẻ
với kẻ khiêu khích
với vị linh mục
với nhà chính trị
với người lính xen-đầm
 
đứa trẻ mỉm cười
kẻ khiêu khích cảm thấy mình mù mờ
vị linh mục bị đe dọa
người lính xen-đầm
cài khuy lại
 
thẹn thùng
nhà thơ cáo lỗi
và lặp lại một lần nữa
cùng một lỗi lầm
 
 
TÔI ĐÃ HÉT LÊN VỚI BÀ VỀ ĐIỀU ĐÓ
 
Mười năm trước
tôi đã hét lên với bà về điều đó
 
bà đã bỏ đi
trong đôi dép
bằng giấy đen lấp lánh
 
«anh đừng xin lỗi
– trước đấy bà bảo –
chuyện chẳng đáng»
 
tôi đã hét lên với bà
trong hành lang hoang vắng
của bệnh viện
 
Ấy là vào tháng Bảy nóng nực
sơn tróc ra
trên các vách tường
 
những cây ti-dơn thơm nức
trong công viên thành phố
phủ đầy muội đen
 
tôi một kẻ vô-thần linh
tôi đã muốn khẩn cầu cho bà
trong lúc hấp hối
bà hết hơi xua đuổi
cái thế giới bên kia trống rỗng và đe dọa
để bà có thể trở lại trong giây lát
nơi nhà bà ở đồng quê
 
tôi muốn van xin cho bà
trong giờ cuối cùng này
một mẩu đồng xanh
một cái cây
một đám mây một con chim
 
tôi lại thấy đôi chân nhỏ của bà
trong đôi dép lớn
bằng giấy của người chết
 
tôi ngồi
giữa cái bàn và cỗ áo quan
vô-thần linh tôi khẩn cầu một phép mầu
trong cái dậm dật
của một thành phố kỹ nghệ
ở nửa sau
của thế kỷ XX
 
con người đó vẫn khóc
bị bứt lìa khỏi tôi
ra ánh sáng
 
 
TỔ QUỐC
 
khuôn mặt của tổ quốc
 
tổ quốc là quê hương của tuổi thơ
nơi sinh
ấy là tổ quốc nhỏ bé
gần gũi nhất
 
thành phố đồng quê thị trấn nhỏ
đường phố ngôi nhà khoảnh sân
mối tình đầu
khu rừng ở chân trời
những nấm mộ
 
vào thời thơ dại
ta học biết
hoa cỏ lúa
thú vật
ruộng rẫy đồng xanh
danh từ động từ
trái cây
 
tổ quốc mỉm cười với anh
 
ban đầu tổ quốc gần kề
trong tầm tay
 
chỉ mãi sau
tổ quốc mới lớn lên
khiến ta chảy máu
làm ta đau
 
 
TÔI ĐANG MỞ MỘT CON ĐƯỜNG
 
Tôi đang mở một con đường
qua giấc mơ này
thật khó nhọc
cho tới khi tôi thức giấc
trong những dòng thác hâm hẩm
của nước mắt của các từ
mẹ tôi lúc ấy đang tiến lại phía tôi
Mẹ đừng sợ tôi đã nói với bà  mẹ đang ở dưới đất
không còn ai làm điều gì xấu cho mẹ gây thương tích cho mẹ hoặc xúc phạm mẹ
mẹ tôi đầy sợ hãi
nép vào người tôi
mẹ đừng sợ mẹ đang ở dưới đất
mẹ đang ở trong con không ai xúc phạm mẹ
hạ nhục mẹ hay gây thương tích cho mẹ
lúc ấy tôi đang khó nhọc mở một con đường qua giấc mơ này
trước mặt tôi sừng sững Bóng tối
 
 

PHỤC HỒI SAU KHI CHẾT

 
Những người chết còn nhớ
sự dửng dưng của chúng ta
những người chết còn nhớ
sự im lặng của chúng ta
những người chết còn nhớ
những gì chúng ta đã nói
 
Những người chết còn thấy cửa miệng chúng ta
mở toang hoác
những người chết còn thấy
thân xác chúng ta cọ vào nhau
những người chết còn nghe
tiếng chúng ta chậc lưỡi
 
Những người chết coi sách vở của chúng ta
lắng nghe những diễn từ của chúng ta
đọc đã từ rất lâu
    những người chết nghiên cứu những truyền thông của chúng ta
tham dự những cuộc tranh luận
kết thúc đã từ rất lâu
những người chết còn thấy đôi bàn tay chúng ta
đang chuẩn bị hoan hô
 
Những người chết còn thấy những sân vận động chật ních
những ban đồng ca những dàn hợp tấu nhịp nhàng
 
Tất cả những người còn sống đều có tội
có tội những em bé gái
trao những bó hoa
có tội những người tình
có tội các thi sĩ
 
Có tội những kẻ đã bỏ trốn
có tội người ở lại
những kẻ nói có
những kẻ nói không
và những kẻ chẳng nói gì hết
 
Những người chết đếm những người sống
họ sẽ không phuc hồi chúng ta
 
 

TRÊN BỀ MẶT BÀI THƠ VÀ Ở TRUNG TÂM

 
Một ngọn đồi trắng những muối
trên một chiếc đĩa dầm bằng thủy tinh
những vết ngón tay
những ấn tích của bóng tối
những tia sáng các tinh thể
 
Muối trắng
trên một chiếc đĩa dầm
ấn tích những ngón tay
bóng tối
sự lóe lên (của ánh sáng)
 
muối
trên một chiếc đĩa dầm
những dấu vết ngón tay
những ánh sáng bóng tối
sự lóe lên (của những hạt)
 
Trong một chiếc gạt tàn
(xám tro) đã nguội lạnh đặc lại
những cục tro
một mẩu thuốc hút dở
vàng sáng bị nghiền giập
vặn vẹo (nhăn nheo)
những vết môi
 
trong một chiếc gạt tàn
những cục tro xám
đã tắt (không ánh sáng)
một mẩu thuốc hút dở
trắng-vàng nhạt
bị nghiền giập bằng những ngón tay
những vết môi
 
trong một chiếc gạt tàn
những cục tro
đặc lại
một mẩu thuốc trắng
bị nghiền giập bằng một ngón tay
những vết son môi
 
Một bình mứt trái cây
một khối màu hồng
ruột
sậm tối ẩm ướt
những mép lề sáng trong
trên những mép lề này
những hạt sậm hơn
 
một khối ẩm ướt
ngào đường dưới đáy một cái lọ xanh lục
những vệt ánh sáng
những hạt sáng và tối
trên một chiếc đĩa dầm
trắng bằng sứ
bên cạnh một trái chanh lấm chấm lỗ
một trái trứng
hai trái cà tô-mát bọc
một lớp vỏ đỏ căng
 
Trên một chiếc đĩa dầm trắng
một trái trứng trơn láng
một trái chanh ruột trong mờ
hai trái cà tô-mát đỏ
 
Một ly đựng trà trống không
trong chiếc ly này một cái thìa nhỏ
ánh kền lấp loáng
ở đáy ly
những mảnh vụn lá trà
 
Một chiếc ly
một cái thìa bằng nhôm
những mẩu trà nho nhỏ
ẩm ướt nâu
 
một cái bao đựng kính
xanh nhạt
một cuốn nhật chú nhỏ
với những con số trắng
1970
 
Một con ruồi trên một cái hộp
(diêm quẹt) đang lau chùi
đôi cánh trong
 
một bình thủy
trung quốc xám bạc những ký hiệu dị kỳ
những chữ
 
bức tĩnh vật nhỏ
giảm thiểu xoa dịu
chữa lành chứng tê
 
một con ruồi đập
vào kính cửa nhịp nhàng
một giọt nước soi mòn đá
 
trên một cái đĩa bằng nhôm
những chiếc nấm
những cái nón nâu nho nhỏ
những chiếc rễ sù sì
rải rác những đất
 
một bức tĩnh
vật nhỏ được soi rọi lờ mờ
phần còn lại chìm trong bóng tối
 
một con ruồi đập vào ô kính cửa
trong lúc về phía bên kia
sừng sững thiên nhiên rộng lớn
với một khóm cây to
một con đường
và một người đưa thư
đang lần đường
tới tôi
(tới chỗ ở của tôi)
 
1974
 
[còn tiếp 1 kỳ]
 
Đã đăng:
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021