thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
SAU BIG BANG [XIV]

 

Đã đăng: [I] - [II] - [III] - [IV] - [V] -[VI] -[VII]

 

PHẦN PHỤ LỤC

BẠT MẠNG KÝ SỰ

TỰ THUẬT CUỘC RONG CHƠI BẠT MẠNG

CỦA DANH SĨ HỌ KHUẤT Ở ĐẤT BẠT, NƯỚC LÂM BÔN,

CUỘC RONG CHƠI DIỄN RA VÀO NĂM THỨ 14 TỈ LẺ 709 TRIỆU SAU BIG BANG

[tiếp theo]

 

[băng tuyết tinh tuyển]

khi thấy tuyết rơi dày trên mặt đất, thằng cha chủ xe chó đã hỏi ta một câu xanh rờn, giờ thì ngài có muốn gặp đức vua hay không, ta cứ tưởng thằng chả đương hứng thú nghĩ về một câu chuyện cổ tích nào đó của nước búc có vị vua nào đó đang ngự ở ngai vàng giá băng lạnh lẽo, bọn ta đang đi trên nước búc giá băng lạnh lẽo, phải nói cho đến lúc đó ta mới thấy tại sao phải đến chín con chó kéo xe trượt tuyết, về sau, trong việc tra cứu thêm về nước búc, ta mới biết cái mảnh đất gần như tuyết phủ quanh năm ấy là thuộc giải đất vào đợt băng tan sau cùng của kỷ nhân sinh, mọi hình thức của sự sống đều bị dòng thác lũ cuốn đi, sự hoang vắng là hình thù đầu tiên của đất nước ấy, và con người đầu tiên khi đặt chân lên đó tay cầm ngọn lửa mà mắt thì không dám rời vẻ tịch liêu bao phủ khắp nơi, nỗi sợ hãi là bản chất của cuộc sống ban đầu ở đó, khi tra cứu thêm về nước búc ta đã nhận ra thứ khát vọng chết người của con người tự thuở mới rơi vào cuộc cư trú có vẻ như cuộc thử nghiệm tàn nhẫn của tạo tác, vào những ngày không có tuyết rơi, con người mới thực sự sống trong cảnh giới của đương đại, còn khi có băng tuyết thì như đang trở lại với thuở băng tan òi ọp nay nóng mai lạnh kẻ còn người mất của cái kỷ nhân sinh vui cũng đến chết được mà buồn cũng đến chết được, vui là vì không có cái kỷ đó thì chẳng có loài người, mà buồn là sao loài người lại ra đời trong cảnh đó, nhưng đấy là chuyện về sau, lúc đọc sách mà ngẫm nghĩ về nước búc, còn khi thấy lũ chó kéo chiếc xe trượt tuyết chạy bon bon trên cái khoảng mặt đất trắng xoá, ta cứ thấy nôn nóng trong lòng về chuyện được nhìn thấy cuốn sách có cái tên rất lạ ấy, băng tuyết tinh tuyển là cuốn sách thế nào mà cả mặt đất đều biết tiếng, đến cái đoạn đường có tuyết rơi dày ấy thì hình như là thằng cha chủ xe chó mù đặt, chẳng nhìn thấy chút nào về cái khoảng trống trong anh danh sĩ đất bạt, lúc nào thấy cần gặp đức vua thì ngài cứ bảo với kẻ nô bộc này, thằng chả nói, quả tình là câu chuyện cổ tích nào đó đang hút hồn thằng cha ấy, ta nghĩ, và trả lời theo cái cách giữ sao cho thằng chả vẫn tiếp tục bị hút hồn, chắc chắn là ta phải nhờ nhà người đưa đến đó để ta cho lão ấy một trận cho biết tay, phải nói khi nói ra câu ấy ta thấy như cuộc rong chơi của mình đã đạt tới đỉnh cao của sự bạt mạng, thì trả lời thế chẳng phải là ta đã tát tai vua, chẳng phải là ta coi đám vua chúa chẳng là cái quái gì cả hay sao, và vui ơi là vui, chính cái cách trịch thượng, cái cách khinh bạt bằng mồm, chó nó cũng làm được ấy, lại làm cho cuộc rong chơi của anh danh sĩ đất bạt trở thành cuộc rong chơi mang tính lịch sử, là thế này, khi nghe ta thốt ra lời khinh bạc ấy thì thằng cha chủ xe chó liền dừng xe, nhảy xuống đất, quì ở trước ta, thưa ngài, kẻ này đã tìm được tri kỷ, thằng chả nói, với vẻ vô cùng xúc động, thì ta, kẻ rong chơi bạt mạng làm sao còn có thể ngồi trên xe để cho thằng cha ấy quì như thế, ta cũng nhảy xuống khỏi xe, quì xuống trước chả, ta cũng vừa tức khắc nhận ra thằng chả cũng là kẻ rong chơi bạt mạng, thì còn bạt mạng đến thế nào nữa, lẽ ra, chở ta đến nước búc, thằng chả lấy t ền xe, quay về, nhưng đằng này, không thèm lấy tiền xe, không thèm quay về, kẻ nô bộc này sẽ đưa ngài dạo chơi cho hết nước búc, thằng chả nói, và dường như chín con chó của thằng cha ấy biết được ý đồ của thằng cha ấy, chúng lập tức kéo chiếc xe cà tàng ấy (lúc chạy ở trên tuyết, ta cứ có cảm tưởng cái xe trượt tuyết ấy như bánh xe sắp bung ra khỏi xe) chạy tới cái ngôi nhà mới nhìn thoáng qua ta có cảm tưởng là một nhà tu kín,

phải ở như thế mới chống lại được giá rét, nhà là do đức vua nghĩ ra, còn làm sao chống được giá rét cũng là do đức vua nghĩ ra,

thằng cha chủ xe chó nói, hay là lần trước thằng chả cũng nói đến cái anh nhà vua nào đó đang cai quản nước búc, chứ chẳng phải chuyện cổ tích như ta tưởng, ta có giật mình về việc đã nghĩ không trúng về thằng cha chủ xe chó, và cảm thấy như thằng chả có vẻ lạ hơn, rất lạ là khác, khi trông thấy thằng chả bước vào ngôi nhà như nhà tu kín, ôm người thiếu phụ ấy vào lòng, hai người chỉ ôm nhau thôi, không có vẻ gì là vừa gặp lại nhau sau xa cách, cái cách ôm nhau có vẻ bình thường như là ngày nào hai người cũng ôm nhau như thế,

con cầu xin đức vua vạn tuế ban phước lành cho khách đường xa mới đến nhà con, cũng cầu mong cho khách đường xa học được những điều dạy dỗ tốt đẹp lấy ra từ sách của người, nhà của con phải kín bốn bề, có to lớn mấy thì nhà của con cũng chỉ một cửa ra vào, giá rét thì nhất định phải để ở bên ngoài, chỉ có cha mẹ vợ chồng con cái của con là ở bên trong, trước khi ngủ phải gọi tên đức vua của con nhiều lần, trước khi ăn phải nghĩ đến đức vua của con, nghĩ nhiều chừng nào hay chừng nấy, hãy mở miệng ra ít thôi, chỉ mở miệng đủ để đưa cơm vào miệng, kẻo cái lạnh sẽ theo cơm vào miệng, phải nói ít thôi, chỉ nói khi phải nói chuyện về cái ăn cái mặc, tức chỉ nói những cái liên quan đến sự sống còn của con, khi ái ân để giữ nòi giống thì con cũng chỉ nên im lặng, phải biết giữ gìn sự nói năng cho có tiết độ, phải nói ít thôi,

người thiếu phụ nói, sau khi thằng cha chủ xe chó nhắc ghế cho ta và thằng cha ấy ngồi, thì thiếu phụ bắt đầu nói, như là một cách chào đón khách lạ đến nhà, từ lúc ôm thằng cha chủ xe chó cho đến lúc nói, thiếu phụ chỉ đứng yên trong tư thế của một pho tượng sống, lúc ôm thằng cha chủ xe chó hay lúc nói thì vẫn giữ vẻ nghiêm trang trầm mặc như một pho tượng biết nói, tất nhiên là qua toàn bộ diễn tiến ấy ta cũng hiểu ra chỉ có ta là khách, còn thằng cha chủ xe chó là gì đối với người thiếu phụ ấy ta chẳng biết nhưng nhất định chẳng phải là khách, ta cũng biết là sau khi đón chào khách theo cái cách ca ngợi vua của mình là bắt đầu rao giảng những bài học về ăn, về ngủ, về cách làm tình, mà bấy giờ ta cứ nghĩ là cả cái thứ bài học lạ đời ấy và cả cái cách xây chỗ ở khác đời ấy, là đều làm theo cái cuốn sách có tên băng tuyết tinh tuyển, phải biết giữ gìn sự nói năng cho có tiết độ, phải nói ít thôi, những lời như thế chẳng phải là sự tinh tuyển và tiết chế hay sao, rõ ràng là có sự tiết chế nghiêm túc ở người thiếu phụ, người phụ nữ hiếu khách ấy chỉ nói chừng ấy thì cứ đứng lặng im, và dường như cái đám chó của thằng cha chủ xe trượt tuyết đã quá rõ về sự tiết chế ấy, ở bên ngoài gian nhà như nhà tu kín lũ chó cứ áp dụng cái cách hối thúc chủ là kêu la ăng ẳng, tới lúc đó ta cứ có cảm tưởng mơ hồ về một cuộc sao chép nào đó đã xảy ra ở nơi mặt đất giá lạnh ấy, ta cứ mơ hồ nhìn thấy thiếu phụ như một bản sao của ai đó,

con cầu xin đức vua vạn tuế ban phước lành cho khách đường xa mới đến nhà con, cũng cầu mong cho khách đường xa học được những điều dạy dỗ tốt đẹp lấy ra từ sách của người, nhà của con phải kín bốn bề, có to lớn mấy thì nhà của con cũng chỉ một cửa ra vào, giá rét thì nhất định phải để ở bên ngoài, chỉ có cha mẹ vợ chồng con cái của con là ở bên trong, trước khi ngủ phải gọi tên đức vua của con nhiều lần, trước khi ăn phải nghĩ đến đức vua của con, nghĩ nhiều chừng nào hay chừng nấy, hãy mở miệng ra ít thôi, chỉ mở miệng đủ để đưa cơm vào miệng, kẻo cái lạnh sẽ theo cơm vào miệng,

và ông lão ấy nói, lần này không phải là thiếu phụ, mà là một ông lão, lũ chó đã đưa ta và thằng cha chủ xe trượt tuyết đến nhà một ông lão, ta có cảm tưởng ai đó vừa mang ngôi nhà của người thiếu phụ đem đặt ở đó cho ông lão, cái cách ôm nhau cũng giống hệt như ở nhà người thiếu phụ, ông lão với thằng cha chủ xe chó cũng ôm nhau theo cái cách chẳng có vẻ gì là vừa gặp lại nhau sau xa cách, mà có vẻ bình thường như ngày nào hai người cũng ôm nhau như thế, và sau khi ta với thằng cha chủ xe chó ngồi, thì ông lão cũng đứng trong tư thế y như tư thế của người thiếu phụ, có nghĩa là trong tư thế của một pho tượng sống, ông lão nói với ta cũng y những lời thiếu phụ đã nói với ta, không khác một từ nào, và khi cái lũ chó kêu la ăng ẳng ở bên ngoài thì ta lập tức biết là mình sắp chia tay ông lão, và khi leo lên chiếc xe cà tàng ấy ta lại mơ hồ nhìn thấy như là mình vừa mới trải qua một sự sai lầm nghiêm trọng, là ta vừa gặp lại người thiếu phụ nhưng lại tưởng là gặp một ông lão, thằng cha chủ xe chó đã đưa ta đi thăm không sót một nhà ai ở nước búc, đi đến đâu ta cũng có cái cảm tưởng về một sự sao chép tài hoa, nhà nào cũng xây y như thế, cũng có vẻ như một nhà tu kín, người nào cũng có cái cách đứng nghiêm trang như pho tượng sống, cũng có cái cách ôm nhau như ngày nào cũng ôm nhau như thế, và người nào cũng nói y những lời như thế, con cầu xin đức vua vạn tuế ban phước lành cho khách đường xa mới đến nhà con, chẳng khác một từ nào, chẳng sai một từ nào, chẳng sót một từ nào, cho đến cái hôm không còn nhà nào để vào chơi nữa, ta hỏi thằng cha chủ xe chó đã quay về được chưa, thằng chả chỉ cười, bảo hãy ngủ đi, hôm sau sẽ tính toán tiếp, rong chơi bạt mạng nên bọn ta đã ngủ ngoài đường, suốt cuộc chơi là ngủ ngoài đường, lũ chó vừa sinh ra là người ta đã cho lũ chúng hưởng cái chế độ giá buốt, lũ chúng là chó kéo xe trượt tuyết từ trong bụng mẹ, nên lũ chúng ngủ trong giá lạnh là việc thường, nằm trên cái xe cà tàng ấy, do giá lạnh mà phải ôm nhau cho thật chặt, ta với thằng cha chủ xe chó hoá ra đã thân thiết nhau như anh em một nhà, tới lúc ấy thì chẳng còn “kẻ nô bộc này” chẳng còn “nhà ngươi’, mà là ‘đại ca”, là “đệ’, này, ta vừa nghe thấy thứ gì tựa như đang xảy ra đánh nhau ở đâu đó, ta gọi thằng cha chủ xe chó, ở đất nước này vua tôi là một, thì chẳng có ai đánh ai hết, giọng của thằng chả có vẻ giễu cợt, và bảo ta hãy ngủ đi, đại ca cứ thẳng cẳng ngủ như mọi khi, thằng chả nói, và ta cũng mới vừa nằm xuống xe, thẳng cả hai tay, chứ chẳng phải chỉ có thẳng cẳng như thằng chả khuyên, thì nghe thấy rất nhiều tiếng chân ở gần đấy, dường đang xảy ra một cuộc tháo chạy nào đó, cả ta cả thằng cha chủ xe chó đều ngồi bật dậy trên xe, phải nói là phải đến trăm nghìn giọng nói đang cất lên, dường như là đang cùng nói lên một điều gì đó, các giọng nói nghe rất khác nhau, nhưng như đang nói lên một điều hệ trọng nào đó, chắc lũ chó kéo xe cho rằng đấy là chuyện của người nước búc, chẳng dính dáng chi tới chuyện kéo xe của lũ chúng, nên cứ ngủ thẳng cẳng, thằng cha chủ xe chó cứ ngồi lặng thinh như bị ai đó hút hồn nên ta cũng chẳng biết là đang vui buồn thế ào, nhưng ta thì tự dưng cảm thấy rất vui, quá vui là khác, thì tự dưng có trăm ngàn giọng nói cất lên giữa lúc như có cuộc tháo chạy xảy ra trên khắp nước như thế chẳng phải là thuộc tiêu chí của cuộc rong chơi bạt mạng hay sao, cho đến lúc mặt trời lên, những mảnh tuyết nhỏ ở trên mình lũ chó bắt đầu tan chảy, thì làng xóm như có vẻ trở lại bình thường, đi, thằng cha chủ xe chó bỗng hét lên, và lũ chó lại tiếp tục cuộc hành trình dường như lũ chúng đã biết trước, thằng cha chủ xe chó đã cho xe chạy một lượt nữa trên khắp nước búc, và chẳng còn gặp một ai, một đất nước trống rỗng, thằng cha chủ xe chó thở dài, nói, và cho xe chạy thẳng tới hoàng cung, chẳng còn ai, ngoài vị vua vừa mất, thần dân đang ngồi buồn bã trên ngai vua, giờ thì nhà ngươi tính thế nào khi chẳng còn cái bầy đàn do ngươi tạo dựng kể từ lúc ngươi rời bỏ quê cha đất tổ, ta có cảm thấy hơi hoảng khi thằng cha chủ xe chó trỏ cây roi đánh xe vào mặt đương kim hoàng đế nước búc hỏi bằng giọng điệu của kẻ ngang vai lứa, nhưng cũng liền hiều ra, thì ra vị vua vừa mất hết thần dân ấy vốn cũng là tay đánh xe chó, đừng hỏi gì nữa, nhà ngươi cứ yên phận với nghiệp đánh xe chó của nhà ngươi, ta thấy vị vua mất thần dân đi thẳng vào nơi hậu cung vắng vẻ, cuối cùng thì ta cũng chưa nhìn thấy được mặt mũi cái cuốn sách quỉ quái ấy, và thằng cha chủ xe chó lại cho xe chạy bon bon trên cái đất nước vắng hoe,

 

[còn tiếp]

 

_________
SAU BIG BANG là cuốn tiểu thuyết thứ 8 của Nguyễn Thanh Hiện [1. Những Tháng Năm Nghiệt Ngã - 2. Trở Lại Xương Quơn (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2007) - 3. Vật Gia Bảo Của Một Dòng Họ - 4. Bên Này Trần Gian - 5. Người Đánh Cắp Sự Thật (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2008) - 6. Một Cách Nói Khác Của Niềm Khao Khát - 7. Rốt Cuộc Thì Bọn Họ Là Ai? - 8. Sau Big Bang - 9. Đâu Phải Là Ký Ức]. Sách này có thể xem như là một cuốn tạp thế sử, mà cũng có thể coi như những sấm ngôn của một vị thần nào đó có duyên nợ với nhân gian. Sách gồm phần Chính Biên, chép về một số nước trên mặt đất, và phần phụ lục Bạt Mạng Ký Sự, tự thuật về cuộc rong chơi bạt mạng của danh sĩ họ Khuất ở đất Bạt nước Lâm Bôn, cuộc rong chơi diễn ra vào năm thứ 14 tỉ lẻ 709 triệu sau big bang.

 

 

-----------

Đã đăng:

SAU BIG BANG [I]  (tiểu thuyết) 
... đằng sau mỗi tiếng khóc nhân gian là có hằng loạt những xô đẩy, những chen lấn, những cướp bóc, những hoán đổi, những mưu mô, những gian dối, những băng đảng, những nụ cười khả ố, những lời chói tai như tiếng sủa của lũ chó không còn đủ tư cách để sủa... (...)
 
SAU BIG BANG [II]  (tiểu thuyết) 
... “nhưng chẳng lẽ nhà ngươi không biết trường thành cao dày là đang làm cho cả nước ngộp thở hay sao?” “thưa, có biết” “nhưng chẳng lẽ nhà ngươi không biết khi cả đêm ngày tai óc bị nhồi nhét những lời giả dối thì con người trở nên điên cuồng ngu ngốc hay sao?” “thưa, có biết” “nhưng nhà ngươi chẳng biết những gì đang diễn ra là đang làm cho tri thức thối rữa, hơi thở con người chứa toàn tri thức thối rữa đã làm cho cá chết, lúa chết và cả người cũng chết hay sao?” “thưa, có biết”... (...)
 
SAU BIG BANG [III]  (tiểu thuyết) 
... ta chỉ có mỗi mong ước nhỏ nhoi là làm sao hiểu được, chỉ một phần nào thôi cũng được, rằng tổ tiên con người là ai, chẳng lẽ là cua, là cá, nhưng nếu chẳng phải là cá thì sao nay vẫn còn chuyện cá đẻ người, còn nếu như chẳng phải là cua thì sao nay vẫn coi bóng đêm như một thứ bí tích thiêng liêng, cả vận mệnh con người lẫn đất nước là đều được nói ra từ thứ đêm trường u ám... (...)
 
SAU BIG BANG [IV]  (tiểu thuyết) 
... các vị đứng đầu dân nước đã thay nhau trị nước trong vòng một trăm lẻ tám năm, cả thảy là mười một vị, để đủ sức làm công việc trị nước, các vị đã bán hết thảy rừng biển của bôn la mới có đủ tiền bạc để cung cấp thức ăn cho những chiếc bướu trên lưng các vị, cho đến lúc đã bán hết rừng biển trong nước thì nước bôn la của vị cầm quyền cuối cùng ấy chỉ còn bằng một cái xóm nhỏ... (...)
 
SAU BIG BANG [V]  (tiểu thuyết) 
... kẻ không có chữ thì có cái thú là đem những thứ mình mù đặc ra mà bình phẩm theo cái cách không có chữ của mình, vừa bình phẩm, theo cái cách mù đặc của mình, vừa cười cợt, cũng theo cái cách cười cợt của mình, cái thời mà nếu thu thập được hết các trước tác bằng mồm thì cũng đầy mấy nghìn kho lẫm, còn các trước tác trên giấy thì chẳng có lời lẽ nào diễn nổi, ôi, cái thời mà sách vở nhiều hơn lá mùa thu... (...)
 
SAU BIG BANG [VI]  (tiểu thuyết) 
... vua ku ki thứ 108 gọi đám quan dưới trướng của mình là đồ đểu, bởi chẳng có điều gì bọn chúng tâu lên vua là thật, ngược lại, trước vua thì bọn quan lại ấy một hai đều tung hô vạn tuế, nhưng sau lưng thì cũng chửi vua là đồ đểu, bởi bọn họ biết tỏng là vua đang lừa cả quan dân trong nước, cho nên thời vua ku ki thứ 108 các sách cổ sử còn chép là thời đồ đểu... (...)
 
SAU BIG BANG [VII]  (tiểu thuyết) 
... sách chép về những điều kỳ lạ trên mặt đất nói kỳ lạ thay giống người a tì ma la rằn ri, khi ngồi trên mặt đất thì hiền lành như đất, nhưng khi đã ngồi lên được trên ghế cao thì trở nên tàn nhẫn... (...)
 
SAU BIG BANG [VIII]  (tiểu thuyết) 
... cái giống dân mang trong mình thứ định mệnh trôi dạt ấy vốn hiền lành chất phác, nhưng rốt cuộc cũng đã học được cái cách áp bức trong những lần bị chiếm đóng, nghĩa là cái anh dân phi lu sa nào lên nắm quyền trị dân thì đều biết cách áp bức, có người đã thử tính, trong lịch sử của đảo quốc phi lu sa, ở trên đầu mỗi anh dân ngu khu đen phi lu sa có đến ba vạn sáu nghìn tầng áp bức... (...)
 
SAU BIG BANG [IX]  (tiểu thuyết) 
... vào một ngày mặt đất trở nên lạnh lẽo, ta nghe có tiếng kêu gào ở đằng trước, đây chỉ là kẻ đi tìm dung mạo của đất, ta nói, tiếng kêu bỗng dưng im bặt, và ta, kẻ đi tìm dung mạo của đất bỗng dưng nghe thấy toàn thể hình hài quá khứ, đấy là một ngày có tiếng thở hổn hển của người mẹ đang mang trong mình bao nhiêu thứ quí giá, sự dung dị, bộc bạch, và những lời trần trụi, chân tình... (...)
 
SAU BIG BANG [X]  (tiểu thuyết) 
... các vị nguyên thủ đất nước, dẫu gọi là vua, là hoàng đế, hay quốc trưởng, hay là gì gì, thì dường các vị đều thích làm công việc nhuộm như các vị công huân ở đất nước mạ mạ, bấy giờ thì việc nhuộm ở công quốc mạ mạ đã nổi tiếng trên toàn mặt đất, hầu như ngày nào cũng có sứ giả các nước cử đến mạ mạ để học cách nhuộm, có nước thì muốn nhuộm cho giống ý vua, có nước thì muốn nhuộm cho giống ý của một vị thần linh hay của một kẻ kiệt xuất nào đó... (...)
 
SAU BIG BANG [XI]  (tiểu thuyết) 
... Văn chương là cái vẻ sáng đẹp của con người, cho nên văn chương sẽ tàn phá hết thảy những gì không phải là văn chương... (...)
 
SAU BIG BANG [XII]  (tiểu thuyết) 
... ta vừa từ thuyền độc mộc bước lên bờ thì cái thằng cha râu ria như cỏ mọc từ hai mang tai vòng xuống tới cằm ấy đã dang cả hai tay ra đón chào ta như một vị anh hùng thắng trận trở về, hoan hô ông bạn từ đất liền mới tới... (...)
 
SAU BIG BANG [XIII]  (tiểu thuyết) 
... người ta nói cái giống vật thân thiết với con người này vốn ở trên rừng, là chó hoang, có bầy đàn đường hoàng, biết hợp sức nhau để chống lại những con thú hoang hung dữ khác, có khi chống lại một con sói hung hăng, có khi chống lại một con gấu đang đói, chống bằng cách đứng chụm đít lại nhau, xoay đầu ra bốn phía, và nhe răng ra mà sủa, người ta bảo chính là con người đã bắt chước cái cách lập bầy đàn của chó, nhưng lại chẳng biết sủa theo cái cách của chó, tức là cái cách sủa sao cho con sói con gấu phải bỏ đi chỗ khác, chẳng bắt chước được cái cách sủa ấy, nên con người cứ sủa theo cái cách của con người... (...)

 

 

----------------

 

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021