|
|
TUYẾT [chương 45-48]
|
|
Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường
MAXENCE FERMINE (1968~)
Lời người dịch:
"Ở cuối thế kỷ 19 tại Nhật Bản, một thanh niên tên Yuko ôm mộng trở thành một thi sĩ haiku. Để trau dồi nghệ thuật haiku, một thể thơ rất khó làm, Yuko lên đường về miền Nam tìm gặp một bậc thầy mà anh cảm thấy gắn bó ngay trong lần đầu gặp gỡ, mặc dù rất khó đoán biết trước giữa thầy và trò ai sẽ làm phong phú cho ai. Trong mối liên hệ này, được xây dựng trên sự nể kính, những dấu hiệu và im lặng, hình ảnh đeo đuổi mãi của một phụ nữ đã biến mất trong tuyết sẽ kết hợp họ lại với nhau. Với cách viết súc tích, sáng sủa như màu trắng, Maxence Fermine gọt dũa một câu chuyện trong đó cái đẹp và tình yêu sẽ mang sắc thái của thơ haiku. Độc giả sẽ bắt gặp ở đây bức chân dung của một nước Nhật Bản tế nhị, nơi mà, giữa sự tàn bạo và dịu dàng, truyền thống phải đương đầu với những sức mạnh bức phá của cuộc sống."[*]
Maxence Fermine sinh năm 1968 tại Albertville, thuộc miền Savoie, Pháp. Thời niên thiếu, ông sống ở quê nhà và Grenoble, rồi mười ba năm kế tiếp ở Paris. Nghề đầu tiên của ông là kỹ sư và kiến trúc sư, đã giúp ông đi nhiều nơi, nhất là châu Phi để ông "triển khai thiên hướng về nghệ thuật và thẩm mỹ". Ông là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết và truyện ngắn, đã tự "lăng xê" với Neige (Tuyết), cuốn tiểu thuyết đầu tay này đã gây hứng thú nơi độc giả. Từ đó ông bỏ nghề cũ và dành trọn thì giờ cho văn chương. Năm 2001, ông chiếm Giải Del Duca và Giải Murat cho L'Apiculteur (Người nuôi ong), cuốn tiểu thuyết thứ hai của ông. Từ đó, độc giả đã có thêm Opium (Nha phiến, 2002), Billard blues, Jazz blanc, Poker (2003). Năm 2004 cuốn Amazone đã mang về cho tác giả Giải Europe 1. Tiếp theo là Tango Massai (Điệu tango Massai, 2005), Le labyrinthe du temps (Mê lộ thời gian, 2006). Và cuối cùng, trong năm 2007 là tác phẩm Le tombeau d'étoiles (Mộ sao).
Với các tác phẩm của ông, Maxence Fermine đã du hành xuyên qua các thời đại và các nền văn hoá. Nhật Bản ở cuối thế kỷ 19 với Tuyết, châu Phi với Người nuôi ong và Điệu tango Massai, nước Ý với Cây vĩ cầm đen, thành phố Chicago của Mỹ vào những năm 30 với Billard blues, Jazz blanc, Poker, và thời chiếm đóng ở Pháp với Mộ sao. Tác phẩm của Maxence Fermine đã gặt hái được nhiều thành công và đã được chuyển dịch sang nhiều ngoại ngữ. Đề tài chính trong tiểu thuyết của Maxence Fermine là sự đi tìm cái tuyệt hảo : thơ với Tuyết, nhạc với Cây vĩ cầm đen và Billard blues, Jazz blanc, Poker, và mật ngọt với Người nuôi ong; dưới biểu trưng của các màu : trắng với Tuyết, đen với Cây vĩ cầm đen, vàng với Người nuôi ong, và xanh với Billard blues, Jazz blanc, Poker.
Tôi đọc Tuyết cuối năm 1999, trong tủ sách Points thuộc loại sách bỏ túi của nhà Editions du Seuil, thấy thú vị nên đã dịch ngay sang tiếng Việt được hơn nửa cuốn, vì Tuyết gồm cả thảy 54 chương ngắn và cực ngắn, với ngôn ngữ giản dị rất dễ dịch. Nhưng tôi đã để bản dịch lỡ dở, có thể vì lu bu nhiều chuyện khác, vì biếng nhác, vì đã bắt đầu thấy chán sau lúc hứng khởi ban đầu. Nhưng chắc chắn là vì đã nghĩ dịch để làm gì, và nhất là vì đã biết rõ một cuốn tiểu thuyết ngắn rất dễ thương về sự gặp gỡ giữa Đông-Tây, tất nhiên sẽ hợp khẩu vị độc giả trong nước, và tất nhiên sớm muộn gì ở trong nước cũng sẽ có người dịch để in sách, nên tôi chờ, để tránh việc dịch trùng, mất thì giờ vô ích. Chờ mãi gần tám năm, không thấy xuất hiện bản dịch ở trong nước, mà cũng chẳng thấy có ai ở quốc nội nhắc nhở đến Tuyết hay tác giả của nó, nên vào đầu tháng mười 11, năm 2007, tôi lấy ra dịch tiếp và gửi cho Tiền Vệ đăng để công hiến độc giả.
Maxence Fermine hiện sống — trong tuyết — với vợ và con gái (Léa) tại miền Haute-Savoie.
Nguyễn Đăng Thường
Đầu tháng 12, 2007
--------------
[*] Lời giới thiệu của nxb ở trang bìa sau.
Độc giả có thể xem rất nhiều chương của nguyên tác Pháp văn ở website:
_____________
TUYẾT
Phần I:
Phần II:
Phần III:
45
Yuko một mình tìm về ngọn núi Đi về hướng bắc Về với tuyết. Anh không quay nhìn lại. Anh tiến bước trên đường về, thẳng tắp, như trên một sợi dây căng thẳng giữa miền Nam và miền Bắc của đất nước Phù Tang. Như một người đi dây.
46
Khi Yuko về đến nhà, thân phụ anh hỏi han về cuộc hành trình và tầm quan trọng của sự thụ giáo. Nhưng Yuko không mở miệng. Anh giam mình trong buồng văn và không bước chân ra ngoài trong vài hôm. Tuy nhiên, một buổi sáng, không còn tự chủ nổi, nhà sư hỏi anh về sự tự giam mình đó. Yuko đáp: "Bẩm cha, Soseki đã qua đời. Xin cha hãy để cho con thụ tang thầy con." Anh khoá cửa lại rồi bật khóc. Thế nhưng, mặc dù tình nghĩa và lòng ngưỡng mộ của anh dành sư phụ, Yuko thực ra không khóc than vì cái chết của người thầy. Anh khóc cho cuộc tình của anh đã mất trong tuyết.
47
Yuko chiêm bao nhiều đêm về người phụ nữ của băng giá. Về Tuyết. Một đêm, cô gái ở bể nước công cộng đến tìm anh để hiến thân nhưng người thanh niên xô nàng ra trong một tiếng than não nuột. Cô gái vừa khóc vừa bỏ chạy và anh không gặp lại cô nữa. Các mùa theo nhau rụng trong chiếc đồng hồ cát của thời gian. Vào những ngày đầu tiên của mùa đông, tuyết rơi. Cùng với tuyết là vết mực đầu tiên của bài thơ đầu tiên trên trang giấy lụa. Trong lúc trải những chữ đầu tiên lên mặt giấy, Yuko nghe tim anh nhẹ lâng lâng. Nhưng thảy đều chỉ là dối gạt. Thơ chỉ làm nhẹ bớt chút đỉnh cái sức nặng nghìn cân của muộn phiền. Khi anh đặt bút xuống, tim anh lại băng giá. Đó là một mùa đông dài, chói chang một màu trắng.
48
Tuy nhiên, vào những ngày đầu tiên của mùa xuân, cách viết của Yuko bỗng dưng thay đổi hẳn. Dần dần, các bài thơ của anh đã mang một sắc thái khác. Chính anh cũng nhận thấy có những màu sắc khác lạ hơn màu của tuyết. Sự dạy dỗ của thầy Soseki cuối cùng đã kết trái. Những quả vàng, quả bạc, và những quả mộng. Từ đây, Yuko đã trở thành một nhà thơ toàn hảo. Các bài thơ haiku của anh không còn độc một sắc trắng vô vọng nữa. Mỗi bài thơ gồm cả sắc phổ của cầu vòng. Thi phong của anh trong suốt, cao quý. Và tươi tắn. Thế nhưng địa hạt tim anh lạ lùng thay vẫn giữ nguyên một màu trắng.
[Còn 6 chương]
----------------
Nguồn: Maxence Fermine, Neige (Paris: Editions du Seuil, 1999) [tủ sách bỏ túi "Points"].
Đã đăng:
TUYẾT [chương 1-4] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Tuyết là một bài thơ. Một bài thơ từ những cụm mây rơi xuống thành những bông trắng và nhẹ. Bài thơ ấy đến từ cửa miệng trời, từ bàn tay Thượng Đế. Nó mang một cái tên. Một cái tên trắng ngần. Tuyết... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 5-8] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Mỗi ngày là một bài thơ khác, một hứng cảm lạ, một tấm lụa mới. Mỗi ngày là một cảnh trí khác, một ánh sáng khác. Nhưng vẫn luôn luôn haiku và tuyết. Cho tới khi đêm xuống... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 9-12] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Nó không gợi lên một điều gì lớn lao cho người phàm tục. Nhưng đối với một tâm hồn thơ, nó tựa như một nhịp cầu dẫn đến ánh sáng thiêng liêng. Một nhịp cầu đưa đến ánh sáng trắng của những thiên thần... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 13-16] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
Tối hôm đó anh làm tình với cô gái đã gặp ở bể nước. Anh giao hợp với cô trên tuyết, dưới cành pha lê của một cây anh đào. Họ ân ái tất thảy bảy lần. Rất mãnh liệt. Cho tới khi dương vật anh tựa như một bông ác-ti-sô già và cái giống của cô gái tựa một lằn rạch tím... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 17-20] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Nhưng anh biết được một điều, một điều thôi, buồn bã và đẹp đẽ: rằng tất nhiên anh rồi cũng sẽ già nua, và cũng phải chết trong một ngày nào đó, thế nhưng tình yêu của anh đối với người thiếu phụ kia sẽ không bao giờ héo úa, và cũng như thế cái khuôn mặt ngủ mê dưới lớp băng sẽ chẳng bao giờ già nua... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 21-24] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Đúng, một phụ nữ. Bởi vì tình yêu chính là bộ môn nghệ thuật khó nhất. Và viết văn, biên vũ, soạn nhạc, vẽ tranh, cũng là một việc tương đồng với âu yếm. Đó là nghệ thuật biểu diễn trò đi dây. Cái khó nhất là bước tới trước mà không vấp ngã... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 25-28] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Nàng đã từ Paris tới đây, từ nước Pháp. Tên nàng là Tuyết. Người ta đã gọi nàng như thế vì nàng có làn da trắng muốt, cặp mắt trong như nước đá và mái tóc vàng óng ả. Mà cũng vì khi di chuyển trên tầng cao, nàng có dáng vẻ nhẹ nhàng của một bông tuyết... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 29-32] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Trong mắt Soseki, nàng là một bài thơ, một bức hoạ, một hoa tự, một vũ điệu và một khúc nhạc gộp chung lại. Nàng là Tuyết và nàng là biểu trưng của nghệ thuật... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 33-36] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Khi Tuyết đặt chân lên sợi dây, quần chúng rì rào. Vì ở nơi quá cao, quá chóng mặt, nàng chỉ là một điểm trắng trong không gian, một bông tuyết trong bao la của đất trời... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 37-40] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Thực ra, thi nhân, một thi nhân thực sự, phải sở hữu nghệ thuật đi dây. Viết, là tiến bước từng chữ một trên một sợi dây của cái đẹp, trên sợi tơ của một bài thơ, của một tác phẩm, một câu chuyện được đặt cho nằm xuống trên một tờ giấy lụa. Viết, là đi từng bước một, từ trang này qua trang kia, trên lộ trình của cuốn sách... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
TUYẾT [chương 41-44] (tiểu thuyết) - Fermine, Maxence
... Chuyến đi rất dài, một màu trắng bất tận. Trắng như hoa đào trắng đang trổ hoa. Trắng như im lặng theo bước chân của hai người lữ khách. Cuối cùng, trong một buổi sáng, các đỉnh núi đầu tiên xuất hiện... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021