Thời thanh niên ông đã yêu bài thơ tình nào? Nếu ngay lúc này, trở lại tuổi mười tám và người yêu của ông muốn nghe ông đọc một bài thơ tình, trong những bài thơ tình ông biết (sau thời kỳ tiền chiến) ông chọn bài nào?

NV: Khi còn học trung học, tôi chỉ thích và thuộc một bài thơ duy nhất, bài “Đây Thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử. Nhưng để đọc cho người yêu ngay lúc này, tôi chỉ có thể đọc một câu như ngày xưa tôi đã đọc để tán tỉnh vợ tôi: “Ôm em trong tay, mà đã nhớ em ngày sắp tới” của Thanh Tâm Tuyền.

Giả sử một ngày mai ông đối diện với ba sự kiện — Thứ nhất: Người yêu muôn thuở bước ra từ giấc mơ. Thứ hai: Cuộc cách mạng nhân văn. Thứ ba: Người ngoài hành tinh mời ông đi du lịch một chuyến. Trong ba sự kiện, chỉ được phép chọn một. Ông chọn sự kiện nào để làm bài thơ lớn của đời ông? Tại sao?

NV: Trong cả 3 sự kiện ông nêu ra, theo tôi không có sự kiện nào có thể có thật. Bởi vậy để chọn một cái huyễn tưởng, tôi sẽ chọn cái huyễn tưởng nhất là du lịch một chuyến ngoài vũ trụ với người ngoài hành tinh, cũng chỉ để xác tín rằng: mọi thế giới đều giống nhau. Tất nhiên sau một chuyến đi như thế, sẽ chẳng có bài thơ lớn nào. Tôi nghĩ, bài thơ lớn nằm trong địa ngục.

Ông có tin một bài thơ tình biết phản bội không? Ông có từng rơi vào trường hợp bị một bài thơ tình đưa vào cảnh trớ trêu, thậm chí vì một bài thơ tình nào đó mà ông bị em đá đít không? Ông có nghĩ hiện nay mọi người đang có nhu cầu đọc thơ tình thuần khiết không?

NV: Có thơ tình thuần khiết và thơ tình dơ bẩn ư? Tôi nghĩ, khi đã được gọi là thơ, thì không còn khái niệm thuần khiết hay không thuần khiết, bởi bản chất đích thật của thơ đã là thuần khiết.

Một quan niệm chung cho rằng cái đẹp tình yêu và những bài thơ viết về tình yêu là bất biến. Ông có cho rằng trong 10.001 năm nữa thơ tình chẳng cần thay đổi? Rằng mặc kệ các thời đại, không cần phải đưa chất liệu mới vào thơ tình? Ngày mai ông có tin rằng con ông sẽ đọc cho người yêu nghe thơ tình của ông hoặc bài thơ tình mà ông đã thích?

NV: Tôi nghĩ cần phải đặt câu hỏi là “Tại sao các thi sĩ bây giờ ít (hoặc không) làm thơ tình nữa.

Cũng là ánh mắt, ngôn ngữ, cử chỉ, hoa hồng, trong không gian tràn ngập cảm xúc hoa hồng... một bài thơ tình điên điên cất lên. Ông có nghĩ là thiếu văn hoá, là đáng bị em cho là đồ yêu quái rồi "bái bai"…? Hay ông cho đó là liệu pháp cảm xúc chống lại bệnh não hoá biểu tượng tình yêu? Ông có làm thơ tình khùng, hay từng đọc tặng người yêu mình bài thơ khùng của ai khác không? Ông có thể bộc bạch cảm xúc nghệ thuật không kềm giữ của ông với bạn đọc không?

NV: Dường như cái điên điên khùng khùng mới đích thị là tình yêu. Tôi đã từng làm một bài thơ tình tán gái (sau này là vợ tôi), cô ấy xem xong rồi nhìn tôi như một thằng khùng. Bài thơ dở nhất đời tôi, đến bây giờ vẫn thỉnh thoảng bị mang ra diễu.

“Bộc bạch cảm xúc nghệ thuật không kềm giữ”, tôi nghĩ điều ấy phải luôn luôn là thế. Sáng tạo nghệ thuật cần đi tới chỗ sâu kín nhất. Mọi sự tránh né hay kềm giữ sẽ trở nên vô ích với người đọc.

Trên đỉnh cảm xúc lãng mạn của một đôi tình nhân trẻ. Nếu được phép nghe lén (trừ lúc lên giường) ông cho rằng sẽ nghe được gì?

NV: Chợt một tiếng thở dài.

Nếu một chàng trai 18 tuổi nào đó, như mọi chàng trẻ tuổi trên đời, bỗng một hôm bị cái đẹp tính dục quyến rũ không cưỡng được. Anh ta muốn làm bài thơ “hai trong một” tình yêu và tính dục. Bỏ qua lời khuyên “anh hãy giấu trong cõi riêng”. Ông sẽ nói gì với chàng trai ấy?

NV: Cứ thế mà làm.

Xin cảm ơn sự cộng tác của ông.