thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Một lần nữa | Chọn lựa
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
LESZEK SZARUGA
(1946~)
 
Leszek Szaruga là một trong những nhà thơ và người viết tiểu luận nổi tiếng của Ba-lan. Ông sinh năm 1946 ở Varsovie, bắt đầu cho xuất hiện những bài viết của mình từ 1967, và suốt nhiều năm tiếp theo đã gửi thơ và nhiều tiểu luận văn học đến các nhà xuất bản Ba-lan, nhưng không được chấp nhận, ngoài tập Giấy căn cước [Dowod osobisty] -- tuy các nhà xuất bản ở Cracovie sẵn sàng ấn hành nhưng lại không qua được khâu kiểm duyệt.]Từ 1978, Szaruga hợp tác với Zapis ở Varsovie và Puls ở Lodz [do Jacek Bierezin chủ trương, và sau đó chính ông cũng là thành viên trong ban biên tập] là các tạp chí văn chương phổ biến ngoài vòng kiểm duyệt của Nhà nước. Từ 1980 đến 1988, nhiều tập thơ của Leszek Szaruga được ấn hành bí mật, trong số có: Những câu thơ [Wiersze] (Poznan, 1980), Không có thơ [Nie ma poezji] (Cracovie, 1981), Thời dịch hạch [Czas morowy] (Varsovie, 1982), Sương mù [Mgly] (Gdansk, 1987). Đến năm 1991, sau khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở Ba-lan đã sụp đổ, sách ông mới bắt đầu chính thức xuất bản, với các tập Rốt cuộc [Po wszystkim] (Cracovie, 1991), Chìa khoá vực thẳm [Klucz od przepasci] (Cracovie, 1994), và một tập tiểu luận quan trọng: Cuộc chiến đấu giành phẩm giá: Thơ Ba Lan những năm 1939-1988. Phác thảo những vấn đề chính yếu [Walka o godnosc. Poezja polska w latach 1939-1988. Zarys glownych problemow] (Wroclaw, 1994). Từ 1993 đến nay, Leszek Szaruga không ngừng sáng tác và cho xuất bản nhiều tác phẩm thơ và tiểu luận văn học và chính trị, đồng thời tham gia giảng dạy văn chương Ba Lan ở Đại học Szczecin.
 
 

Một lần nữa

 
Mi sống trong một căn nhà tồi tàn
một cái lỗ đen ngòm trên trái đất
một cái xà lim ngày càng hẹp
một lỗ mắt tối mù của cơn gió xoáy
trong một xứ sở chịu ép dưới sự căng thẳng
của sợ hãi, dối trá và bạo lực
nhưng đó là tổ quốc của mi
nỗi đau của trái tim mi
đó là nước mắt từ đôi mắt mở
của mi chảy xuống
Lại lần nữa đâu đó tiếng súng vang dội
lại lần nữa hoàng hôn đêm phủ xuống
trên vết thương rướm máu của trái đất
Một lần nữa mi vẫn câm lặng
dưới con mắt nhìn của những vì sao
khi cả dân tộc im lặng và giận dữ
một lần nữa đứng lên
 
 
 

Chọn lựa

 
không có gì là vĩnh cửu – hắn bảo –
để sống người ta phải chọn
giữa cái xấu và cái xấu hơn
để dành cái xa xỉ
chọn lựa chung cuộc
cho các triết gia
hay các bậc thánh
 
khi đám rước của bọn người thô lỗ
bắt đầu khởi động
mi không có chỗ chọn lựa mi phải
đi theo đám rước nếu không nó sẽ giẫm lên mi
sẽ nhấn thân thể mi chìm xuống lớp
đất mềm
 
mi vẫn sẽ câm lặng
 
vậy thì bây giờ – hắn bảo –
hãy chọn đi để sống
mi hãy chọn
mi phải từ bỏ những sự thật vĩnh cửu
 
im lặng và thét gào
sẽ chẳng làm được gì trừ mỗi chuyện này
ấy là mi sẽ vẫn chung thủy
với sự thất bại của mi
 
 
----------------
"Một lần nữa” và “Chọn lựa” dịch từ bản tiếng Pháp “Une fois de plus” và “Choix” của Lucienne Rey và Gérard Gaillaguet trong Témoins – Quarante-quatre poètes polonais contemporains 1975-1990 (Saint Jean Du Bruel: Les Ateliers du Tayrac, 1997). Hai bài này lấy từ cuốn Thơ trong “Tình trạng chiến tranh” - Hợp tuyển [Poezja stanu wojennego. Antologia] ( London: Puls, 1982) và cuốn Nhà thơ nhớ lại. Hợp tuyển thơ chứng cứ và chống đối 1944-1984 [Poeta pamieta. Antologia poezji swiadectwa I sprzeciwu 1944-1984] cũng xuất bản ở London.
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021