Thử cho rằng 10 năm là một chặng đường, một chặng khá dài cho một đời người và hẳn cũng là dài với một diễn đàn văn học, thì những điều tôi đang viết ra đây là những ý nghĩ bên lề được ghi chép lại trên chặng đường đó.

1/ Thử nghĩ về vài con số:

- 10 năm x 365 ngày = 3.650 ngày.

- Trung bình mỗi ngày Tiền Vệ đăng từ 4 tiết mục (truyện, thơ, âm nhạc, hội hoạ, đối thoại...) trở lên, thì:

3.650 x 4 = 14.600 tiết mục.

Đúng ra, tính đến hôm nay thì Tiền Vệ đã đăng hơn 15.700 tiết mục, trong đó không phải mỗi tiết mục chỉ là một “bài”, mà còn có cả những tiết mục là những chùm thơ từ 2 đến hơn 20 bài, hay những chùm truyện cực ngắn từ 2 đến hơn 5 truyện.

Tôi nghĩ rằng đây là số lượng bài vở nhiều nhất, mà một diễn đàn văn học đã đăng tải trong vòng 10 năm, vượt qua tất cả bất cứ một diễn đàn nào khác trong lịch sử văn học Việt Nam từ trước đến nay. Tất nhiên, con số thì chỉ nói về số lượng. Lại tất nhiên, đó là một số lượng kỷ lục!

Tới đây, tôi lại nghĩ, và thương, ông chủ biên Hoàng Ngọc-Tuấn, người trực tiếp chịu trách nhiệm chọn, edit, và đăng tải bài. Thử nghĩ thế này nhé, để có thể đăng tải 4 đến 5 bài mỗi ngày, chắc ông phải đọc chừng 10 bài, loại những bài kém ra, edit những bài chọn được, chú giải, sưu tra thông tin, sửa chữa, trình bày và sắp xếp cho bài lên trang mạng. Làm xong công việc này phải tốn ít nhất khoảng 3 giờ đồng hồ. Vậy trong 10 năm qua ông phải làm việc với chừng:

3.650 đêm x 10 bài = 36.500 bài.

3.650 đêm x 3 giờ = 10.950 giờ.

Liên lỉ, miệt mài trong 3.650 đêm — tôi biết ông cặm cụi làm việc này hằng đêm vì ban ngày ông phải đi cày kiếm sống —, ông phải tiêu thụ, tiêu hoá ngần ấy chữ nghĩa, hay có dở có, tuyệt tác lẫn tuyệt tào lao; rồi còn phải viết mail liên lạc, trả lời bạn đọc, bạn văn, cộng tác viên...; rồi viết và dịch, một số lượng không nhỏ, cho riêng mình. Vậy mà ông chưa có dấu hiệu của các chứng tâm thần thì nghĩ cũng lạ!

Thật tình, sau khi thương cảm cho ông, thì tôi cũng thương cho tôi. Mỗi ngày tôi đều lên Tiền Vệ đọc, không sót ngày nào, trừ khi hiếm hoi không online được, hay những khi Tiền Vệ bị hacked hay gặp sự cố kỹ thuật. Thường thì phải mất từ 10 phút, nếu lướt qua loa khi không thấy gì hấp dẫn, cho tới 1 giờ / ngày, nếu có bài hay, khoái. Vậy là Tiền Vệ đã công khai tước đoạt một phần rất lớn thời gian trong cuộc đời vốn khá ngắn ngủi và nhàm chán, nhưng quý giá, của tôi, nói riêng; và hẳn cũng của hàng ngàn độc giả khác nữa, nói chung.

Tội này quả không nhỏ!

Đả đảo Tiền Vệ!

2/ Tác giả

Để có được số lượng tác phẩm nhiều như đã kể trên thì phải có số lượng tác giả cũng nhiều tương xứng. Tôi vào mục Tác Giả ở trang http://tienve.org/home/authors/viewAuthors.do thì thấy theo bảng chữ cái từ A đến Z đều có tên tác giả. Tôi không kiên nhẫn ngồi đếm từng tên một và cũng không biết có cách nào để tính được có bao nhiêu người tất cả, nhưng thấy rất nhiều, cả tác giả ngoại quốc và Việt Nam. Tôi hỏi Hoàng Ngọc-Tuấn, thì ông cho biết đến nay Tiền Vệ đã có tổng cộng là 1.961 tác giả.

Hôm nay tôi tẩn mẩn rút ra vài điều sau đây:

- Có tác giả chỉ xuất hiện một hay vài lần, mà tôi rất thích, rồi biến mất tăm, không thấy xuất hiện lần nào nữa, để lại trong tôi sự tiếc nhớ.

- Có tác giả sử dụng nhiều bút danh mà không có chút thắc mắc nào từ ban biên tập. Tôi thấy thật thú vị khi tìm được dấu tích của họ qua vài chi tiết trong nội dung bài viết hay qua văn phong của họ. Thú vị thật đấy, cứ như vừa bắt được kẻ nào đó trong trò chơi trốn tìm thời thơ ấu. Hay như vừa phát hiện được bí mật của một ai đó, và nhấm nháp một mình.

Vì sao họ lại dùng nhiều bút danh khác nhau?

Có lẽ để được sử dụng nhiều văn phong, giọng điệu trong các đề tài, lãnh vực khác nhau. Từ đó, cái lý luận lâu nay cho rằng “văn là người” trở nên ấu trĩ, và sai be bét.

- Có những tác giả vì lý do gì đó, chỉ ký bằng những chữ cái, có vẻ như nặc danh, đặc biệt xuất hiện trong mục Đối Thoại như: EST, H.D.L, Hsim, LN, LP, S, TNDK, TTKK, TVS, có 2 vị ký gần giống nhau XYZ và xyz. Hay trong sáng tác, như nhà văn PA52 (PA52 # PA 25 - bí danh của cơ quan công an văn hoá), trở nên một trò chơi chữ rất hóm.

Tôi không nghĩ rằng họ ký như vậy như một cách thế ẩn danh vì lý do an toàn, hay vì sợ hãi, nhưng là vì một khoái cảm đến từ việc biến mình thành một niềm bí mật, một ẩn số.

- Có những tác giả ký bút danh chưa từng được biết tới ở đâu, ngoài Tiền Vệ, nhưng những bài viết, nhận định của họ thật uyên bác, sắc sảo, của những tay thượng thừa trên chốn giang hồ, trường văn trận bút, như: Hà Thúc Lang, Nguyễn Thị Sương. Hay dí dỏm, thú vị như: Bút Gà, Bút Lão, Vương Chí Phèo, Phê-rô Bùi, Tai Vô Lề ... Thế mới biết Tiền Vệ là chốn không đơn giản chút nào, hay nói theo giọng kiếm hiệp thì đó là chốn đầy những tay cao thủ, dị nhân, những “tàng long phục hổ”.

3/ Chuyên đề

Trong 10 năm qua, Tiền Vệ thực hiện nhiều chuyên đề, các bạn có thể vào mục Chuyên đề ở trang chính để tham khảo. Trong các chuyên đề đã được thực hiện, có chuyên đề làm tôi cảm động và cho rằng Tiền Vệ đã làm rất “tới”, và kịp thời, nói lên được tinh thần dấn thân và thái độ của trí thức thời đại. Một tiếng nói dõng dạc của những người yêu nước trước thời cuộc nhiễu nhương, về vận mệnh dân tộc trước sự đe doạ của nạn ngoại xâm. Chính chuyên đề này đã tách biệt vị trí Tiền Vệ ra khỏi những diễn đàn văn chương khác trong cùng một giai đoạn. Đó là chuyên đề: “Hoàng Sa - Trường Sa” vào năm 2007; và sau này có khi tôi thấy chuyên đề “Chủ quyền lãnh thổ” ở một số bài.

4/ Căn phòng có chiếc ghế bố

Bạn có tò mò, vậy chứ toà soạn của Tiền Vệ được đặt ở đâu?

Tôi xin mời bạn đến thăm nhé. Nó ở đây. Trong căn phòng này.

Ông chủ biên đã đọc những gì bạn viết ở đâu ư?

Ở đây, trên mặt bàn bề bộn này.

Văn chương của bạn viết được đọc với những thứ gia vị gì ư?

Bạn thấy đó, cái gạt tàn đầy ắp chưa được đổ và hai chiếc ly chỉ còn cặn rượu.

Và sau cùng, trên cái ghế bố này, nơi ông nghỉ lưng hay nằm đọc bài trên màn hình laptop, các nhân vật trong truyện của bạn, các tứ thơ bay bổng của bạn, các ý tưởng văn chương tuyệt vời của bạn... có lẽ đôi khi đã dìu ông vào những cơn mộng...

Đêm trước tôi đã chiếm cái chỗ ngả lưng này, và nhờ vậy ông đã có cơ hội về phòng của chủ biên phu nhân sớm hơn thường lệ, tạm rời cái thế giới văn chương mộng mị...

Sáng ra thức dậy, tính lại, thì vừa đúng 10 năm!

Và cái ghế bố này vẫn còn rất tốt!

----------------------------------

Các tác phẩm cùng đề tài: