thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Ađam và Êva

 

Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn

 

CRISTINA PERI ROSSI

(1941~)

 

Cristina Peri Rossi sinh năm 1941 tại Montevideo, Uruguay; từng là giáo sư văn chương, dịch giả và ký giả. Bắt đầu sáng tác văn chương từ năm 1963, bà xuất bản tập truyện đầu tay, Viviendo, rồi hàng loạt tác phẩm khác, và nổi danh như một nhà thơ, một nhà văn viết truyện ngắn, tiểu luận và tiểu thuyết, và một nhà đấu tranh cho nữ quyền. Từ năm 1972, bà bắt đầu sống đời lưu vong tại Barcelona, Tây-ban-nha. Bà đã cộng tác với những tạp chí El País, Diario 16El Periódico de Catalunya. Năm 1991, bà đoạt giải thưởng Premio Ciudad de Barcelona cho tập thơ Babel bárbara. Năm 1994, ba được trao tặng giải thưởng Beca John Simon Guggenheim cho văn chương hư cấu. Cristina Peri Rossi đã xuất bản hơn 30 tác phẩm, nổi tiếng nhất là những cuốn: La nave de los locos (1984) và Solitario de amor (1988).
 
Dưới đây là một đoạn trích dịch từ tiểu thuyết La nave de los locos (1984).

___________________

 

AĐAM VÀ ÊVA

 

Graciela bảo bốn mươi học sinh tuổi từ bảy đến mười hai mô tả Ađam và Êva trên Thiên Đường. Sau đây là một số câu trả lời cô đã nhận được:

Ađam đang sống rất sung sướng giữa cỏ cây hoa lá thì Êva đến và dụ dỗ ông ăn trái táo vì bà muốn giết ông để một mình bà làm chủ tất cả.

Chúa Trời sáng tạo ra Êva từ một cái xương sườn của Ađam vì thấy Ađam buồn chán và cần có người để sai vặt.

Ađam đang chơi đùa hoàn toàn vui vẻ với cá và cây cối thì êba [1] tới và bắt đầu làm phiền ông. Ông nện cho mụ mấy phát và bảo mụ cư xử đàng hoàng nhưng rốt cuộc họ lại cùng ăng [1] trái táo.

Ông ở một mình và không vui vì ông không có ai để chuyện trò, nhưng khi Êva đến thì mọi sự lại còn tệ hại hơn nữa.

Chúa Trời tạo ra Ađam và cho ông nhiều cây cối, chim chóc và cá, nhưng ông cần có một người bạn. Cho nên Chúa Trời làm cho ông ngủ và tạo ra Êva bằng một cái xương sườn lấy từ ngực ông. Sau đó thì Ađam vui vẻ. Chuyện rắc rối bắt đầu vì bà hơi tò mò và rình nghe con rắn nói cái gì. Tại vì Êva mà đàn bà con gái chúng ta mang tiếng xấu trong thế giới này.

Tôi thấy Ađam không phải là người xấu. Ông săn bắn và bắt cá, và đi trong rừng để trồng cây. Nhưng, dĩ nhiên, ông không có ai để nói chuyện... Vì thế Chúa Trời đến và cho ông uống vài viên thuốc để ông ngủ và rút một cái xương sườn của ông để làm cho to ra và gọi là Êva. Êva là một người đàn bà. Ađam là một người đàn ông. Vì thế chuyện gì phải xảy ra thì đã xảy ra. Và đó là lý do tại sao chúng ta được sinh ra.

Bố tôi nói Êva cũng giống như tất cả đàn bà suốt ngày ngồi lê đôi mách với hàng xóm và luôn luôn đòi đàn ông phải mua sắm quần áo và các thứ cho họ.

Ađam hơi buồn chán vì Chúa Trời không cho ông bất cứ trò chơi hay cái gì để ông chơi. Ông chỉ có cá và cây cối. Vì thế Chúa Trời ban Êva cho ông để chơi với nhau. Nhưng họ cãi nhau.

Câu chuyện rắc rối vì tôi không hiểu nổi tại sao Chúa Trời lại có cái ý tưởng ban Êva cho Ađam để làm bạn. Nếu thay vì một người đàn bà, Ngài ban cho ông một người đàn ông, thì chắc hẳn Ađam đã vui sướng hơn nhiều. Chắc hẳn họ đã đi bắt cá, săn thú hoang, và vào tối thứ Bảy họ đã cùng nhau ra quán nhậu. [2]

Tôi nghĩ cả câu chuyện về Thiên Đường là một ẩn dụ vì những điều mà Thánh Kinh nói với chúng ta thì không có cái gì đáng tin là có thật. Trước hết tôi không hiểu tại sao Chúa Trời, đấng đã sáng tạo ra con người giống như hình ảnh của Ngài, lại làm ra Ađam để rồi ông ấy trở nên cô đơn và buồn chán. Kế đến, cái ý tưởng rằng Ngài rút cái xương sườn ra khỏi Ađam thì có vẻ khó tin. Tại sao Ngài lại dùng phương pháp ấy chỉ một lần, để rồi sau đó tất cả chúng ta đều được sinh ra từ bụng mẹ? Tôi nghĩ đây là một vấn đề thuộc về những biểu tượng. Nhưng tôi không biết rõ chúng là những biểu tượng cho những điều gì, bởi vì trong nhà thờ họ chỉ dạy chúng ta về Kinh Tân Ước, đó là những điều hệ trọng đến các giáo sĩ vì cái công việc "Ngươi là Pitơ và trên hòn đá này ta sẽ xây nên giáo hội của ta."

 

Tiếp theo đó, Graciela bảo lũ trẻ con tưởng tượng về sinh hoạt hàng ngày của Ađam và Êva. Sau đây là một số câu trả lời:

Ađam đi loanh quanh để săn những con thú, sư tử, cọp và cừu. Êva lau chùi nhà cửa và đi chợ.

Ađam là một chiến sĩ dũng cảm. Ban đêm ông ra ngoài để doạ những con sư tử trong khi Êva hơi lười biếng nên tiếp tục ngủ. Rồi họ ăn những thứ ông mang về nhà và họ dùng da thú để làm quần áo, đó là việc khó khăn vì thời ấy họ chưa có đèn điện cũng không có máy may. Mọi thứ đều được làm bằng tay.

Êva trông coi việc nhà trong một cái hang hoang dã. Ađam đi ra ngoài để bắt cá và về nhà muộn nhưng bà luôn luôn đợi ông về để cùng ăn tối với nhau và sau đó bà dọn rửa chén đĩa.

Mỗi người đã làm những công việc hợp với phái tính của mình. Đó là: người đàn ông bắt cá và nhóm lửa, sục sạo quanh vùng họ ở và thỉnh thoảng hút một điếu thuốc lá. Bà thì ở nhà trên Thiên Đường, quét dọn và may và bởi vì họ không còn đi trần truồng ra ngoài đường nữa.

Theo bố tôi nói, Ađam luôn luôn làm những việc nặng hơn vì ông ấy mạnh hơn, đẹp trai hơn, và sử dụng cung tên giỏi hơn. Bố cũng nói Êva không đẹp đẽ gì, nhưng điều ấy không thành vấn đề, vì lúc ấy không có ai khác để so sánh, nhưng bà ấy trả thù ông ấy và dụ dỗ ông ấy ăn trái táo, rồi cả hai đều bị đau bụng.

Bởi vì bà ấy có quá nhiều thì giờ rảnh rỗi (cả ngày bà ấy chỉ đợi ông ấy về, rồi bà ấy rửa cá và nấu ăn), cho nên bà ấy đi loanh quanh chơi với cây cối và con những con rắn, và đó là lúc bà ấy bắt đầu có những ý nghĩ xấu xa.

Ađam làm việc nặng nhọc để kiếm sống cho cả hai người ông trồng khoai tây xà lách cà tô-mát và gạo và thỉnh thoảng ông mang về một con nai hay một con sư tử để ăn trong khi đó thì bà già Êva lười biếng chẳng làm gì cả bởi vì bà không phải đi siêu thị [3] và ngoài ra bà cũng không có con cái.

Thế rồi Ađam nói với Êva: nếu bà muốn học để hiểu biết về điều tốt và điều xấu, tôi không phàn nàn gì cả, nhưng bà phải tiếp tục quét dọn nhà cửa và ủi quần áo, đó là công việc bà phải làm.

Ađam rất bận bịu: không phải ông chỉ trông coi Thiên Đường như Chúa Trời đã bảo ông, ông lại còn phải đi kiếm thức ăn nữa. Ngoài ra tôi nghĩ ông còn chịu trách nhiệm về thông tin vì chính ông chứ không phải Êva là người nói chuyện trực tiếp với Chúa Trời.

Ađam rất nghiêm túc và đầy tinh thần trách nhiệm và không ngờ rằng trong khi ông đang đi qua vùng thôn quê của Chúa Trời thì bà ấy đã bắt đầu nói chuyện vặt với con rắn, nó rất xảo quyệt và đánh lừa bà ấy. Đầu đuôi chỉ là âm mưu của một mụ đàn bà.

Tôi nghĩ sau chuyện trái táo thì họ không còn hoà thuận với nhau nữa nhưng họ không thể sống riêng vì thuở ấy không có sự ly dị và ngoài ra họ lại đẻ em bé mỗi năm một đứa.

 

Về những điều tốt và những điều lầm lỗi của Ađam và Êva, Graciela thu thập được những kết quả thống kê sau đây từ 40 học sinh:

Ađam thì can đảm (35); thành thật (23); siêng năng (38); thông minh (38); có trách nhiệm (29); vâng lời (22). Lỗi lầm chính của ông là nghe lời đàn bà (33).

Êva chỉ có một điều tốt duy nhất là: xinh đẹp (30). Một học sinh nói Êva có tính tò mò, nhưng nó không biết đó là tính tốt hay tính xấu.

Ngược lại, danh sách những điều lầm lỗi của Êva thì dài hơn rất nhiều: 39 học sinh cho rằng bà là một kẻ tò mò quá trớn; 33 đứa cho rằng bà là một kẻ ngôi lê đôi mách; và 25 đứa nghĩ rằng bà có tính tình nóng nảy cáu gắt. 22 đứa nói rằng bà lười biếng và 3 đứa nói rằng bà ngớ ngẩn và nhẹ dạ.

Sau khi làm bài xong, nam sinh và nữ sinh được ra ngoài chơi.

 

--------------------
Dịch từ nguyên tác: "Adán y Eva", Cristina Peri Rossi, La nave de los locos (Barcelona: Editorial Seix Barral / Colección Biblioteca Breve, 1984) 157-161.

_________________________

Chú thích của người dịch:

[1]Trong nguyên tác tiếng Tây-ban-nha, đoạn này ghi nguyên các lỗi chính tả của trẻ con: "Adán estaba muy tranquilo jugando con los peces y las plantas hasta que llegó eba y empezó a incordiar. Tubo que darle unos golpes para que se portara bien pero igual se comieron la manzana."

[2]Trong nguyên tác: "Pescarían juntos, se irían de paseo a cazar fieras y los sábados a la noche de farra."

[3]Trong nguyên tác: "Adán trabajaba duro para mantener el hogar plantaba patatas lechugas tomates arroz y de vez en cuando traía un ciervo o un león para comer mientras esa vaga de Eva no hacia nada porque ni iba al supermercado y además no tenía hijos que cuidar."

 

Đã đăng:

Thời gian chữa lành mọi vết thương  (truyện / tuỳ bút) 
Tôi luôn luôn hối hả, đó là vấn đề tính khí. Khi tôi và nàng đoạn tuyệt với nhau, tôi đi thẳng đến một tiệm cầm đồ. Tôi cần có rất nhiều thời gian để đắp lên những vết thương, để chúng cầm máu và chóng lành... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

 

Để tìm hiểu thêm về cuộc sống và bút pháp của Cristina Peri Rossi, xin đọc:

Trong ngôn ngữ Tây Ban Nha, chữ destierro (tạm hiểu trong Việt ngữ là "lưu đày" hay "lưu vong") chứa đựng một ý niệm rất đặc thù nên khó có thể dịch thẳng ra một ngôn ngữ nào khác. Chữ này, với nghĩa đen là "bứng ra, tách ra, cắt ra khỏi mặt đất", được hiểu như sự cắt đứt mối liên hệ giữa linh hồn con người và mặt đất. (...)

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021