hay hay

Sợ cảm giác

bò người mình

 

người trở nên kiểm toán bàn chân hơn

cứ định. Cứ định.

Cứ định đi.

 

Chuội mãi

trong tin hoa quả độc

 

Hàng ngày ông điều khiển

người lái tàu

gồng những con đường ray định sẵn

 

Một tốc độ

định sẵn

Dừng lại

sân

ga.

 

 

 

bay cũng xong

chíp chíp

không phải con đâu

mà ra đường tàu.

 

sau đời đẹp hơn?

trước đời hay hơn?

Phải tìm.

 

mất trạng thái

cảm giác

cảm giác chợ

em đã trải qua một lần

đi thực tập

ở trong mộng mị suốt đêm, khát nước

 

nghèo đói, nhà cửa như chuồng heo

đĩ điếm

vắng ngắt,

ngủ dài xung quanh vẫn dài ngủ

 

 

 

Ngáp ngáp từ đó ông không bao giờ tự dưng thấy cảm xúc

không hiểu sao chổi

 

người tìm lại thời bẻ tăm hay sao?

 

Chỉ có phá được những bê tông xây nên nhà mồ trăm gian

 

bà đông cứng theo thời giá?

 

quả lắm cây khôn khô thành dại

 

trong lúc cởi bỏ được những từ đó, bằng cách thóc

trong đó khác nữa không chừng vẫn ở chỗ cũ

 

bao cung cười

chúng ta đâu cần gì phải thứ ấy

 

***

 

 

 

thế nào làm câu hỏi

như thế sẽ chẳng bao giờ tìm thấy được câu hỏi

 

nếu bà trả lời ngược lại

thế nào lời cũng hơn được lời

 

nghệ thuật là cái nách để lại

tự vì nghệ thuật nó là vốn

phải vay

đẻ được

đến nơi cũng đều như thế cả

 

có người chỉ phá bản thân đã chờ đợi

ngày ấy!

tìm kiếm

khi hóa, không có cầm theo dưa leo

như vậy, người ta đón nhận và hiểu,

buồn đến ngớ ngẩn.

 

 

 

những câu hỏi loại nhỏ

chưa trả lời làm con của nghệ thuật

thơ không cho có cá kho nồi đất

 

câu không chắc bằng trắc cách trả lời lời chị một Thị Nở

cách tình yêu chỉ có liên quan gì

 

tượng bản thứ mông không lông khác con chuột

thử vắc xin sẽ cho chuột ăn kem

 

 

 

từng đôi hiểu biết

khiến người ta sợ hãi chẳng hạn

sức nó chở lan tỏa

trong suốt chẳng hạn

 

không phải phiên bản động vật

rung động riêng của sản sinh trong quá trình lịch sử

có thể nói rất mắn

 

nó không có từ vựng miểng hay cú pháp động

bởi một âm thanh vui vẻ của chung quanh núi non

 

có biên giới, đôi khi nó như ánh sáng mèo

chiếu rọi trên bề sảng khoái

với một không khác gì một tác phẩm

nổi tiếng đừng thở

 

***

 

 

 

dù ít dù nhiều

cũng có nghĩa đấy

 

không chỉ nghe bài hát

bỗng quên mất chính mình đang tồn tại

 

nhưng lại tìm một cao trào nào đó khi không tồn tại

khi ấy là nhất là

đã vậy tồn tại thì đã sao

 

 

 

bởi đa dạng hơn thời gian,

không gian giúp bà tìm thấy mỡ màng bất ngờ

không mà lại đan xen sang trọng hoặc thô bỉ làm gì chứ

gần tới mức không phải xác vô tội ở điểm ấy đâu

 

không đẻ ra chữ, chỉ có vòi

anh đi tìm điều gì đó

nhưng anh có được cái voi bao giờ không

cuốn sách thì nó tự mở ra

như một cuộc đời không biên tập

 

 

 

cùng vút lên mất biến trong trái tim vơi

có lẽ chừng nửa năm rồi

trong khoảng vài trống rỗng,

trong quãng ấy, không khi nào

nghĩ khôn.

 

mười buồn buồn bã vì nghèo không phải do thất bại hay tất cả

mười tháng năm do tích lũy tư bản

có cá. có canh.

 

ai gánh cười không?

biết cho lắm phải kinh tế chứ.

 

cứ chẳng lóe lên một tia hi vọng gì không chắc chắn

sức khỏe một, tiền bạc cả đời, bỏ, bỏ

nằm nói chưa được nếu chỉ có vào nhà xác hết cả nở khí hậu

 

ô, mọi thứ đều còn trơn chẳng không ra gì.

 

Nhưng buồn thì đóng mình

hư hết cả những

từng

 

***

 

 

 

 

cứu người đời trước

mạng phân biệt toàn cầu lại đem cứu

không buông tay nên bận rộn nghĩ chuyện sai

làm tới đời xưa

 

bà thi thành con cá, cây cối, hoa màu, ông hóa chữ nghĩa

thay vì tức giận, hãy làm anh thời gian

thời gian sẽ lại nẩy niềm vui như không trở về

gặp bạn dưới bầu sữa biết chạy

 

 

 

bão trống mưa mái thứ quả đi kẻ cày ải

chưa đủ tàng trữ vô tâm, ngờ nghệch

em vâng chịu đứng lãng quên

 

Vẫn nghe câu hò, người trồng vải, như tiếng con thưa rừng

Vẫn biết xa xôi mờ tết

thắp một hi vọng được nhóm đêm

nén thực tại

bồng thế hệ đi qua và cúng vái thế hệ đang qua

 

 

 

tới không ghi vuông cân

anh không tìm từ tối đến sáng dặm từ nói miệng chúm chúm

tưởng bị giam cầm tẩu thoát lĩnh lương ngày mười lạng gạo

 

mặt trời trừ nợ sự phẳng phiu đẻ ra em của mẹ

đặt vào sự sản xuất cái không biết

không thể chấm dứt nung chảy sự khởi thủy

 

nằm bên dòng sông dế

gọi tên người không ở gần cũng chẳng phải mới

không thuộc hữu hình và sự nhạo báng huyền bí

những món nợ được hoàn tất

đã nằm ở dạng khách thể

 

***

 

 

 

Thủa nhỏ nghe kể câu chuyện về giống người bé bằng trái chuối trên rừng. Tóc của họ mềm như tơ. Con mắt bé bằng hạt vừng. Nhưng tiếng nói của họ vang xa hơn tiếng hổ gầm.

 

Họ tốt, độc đáo, giữ những nét cổ xưa của loài người. Những nghiên cứu về giống người nguyên thủy ấy có thể sẽ làm thay đổi nhận định ấu trĩ về lịch sử, chẳng hạn thuyết tiến hóa. Sự thay đổi của thế giới mang tính đứt gãy chứ không theo trình tự nào. Cây lim cây tùng sẽ chứng minh điều đó. Họ là người Việt cổ chăng?

 

Ban đầu, những giống người này cưỡi trên lưng các loài muông thú và chim chóc, thường đến thăm làng của chúng tôi. Họ mang theo món quà là những bông hoa dẻ vừa nở trên đỉnh núi mờ sương và vài con bướm xinh đẹp nơi hang sâu thẳm. Để đổi lại, chúng tôi biếu họ dăm ba hạt nếp vài hạt đậu ngự làm quà.

 

Họ làm tổ trên ngọn cây cao, nơi núi đá vách thẳng đứng hơn thác nước, từ đó, nhìn thấy tất cả. Tuổi thọ theo cách tính thông thường, ước vào khoảng 500 năm, ngang với một cây cổ thụ trong ngôi đình cổ.

 

Theo các cụ kể lại, khác với chúng tôi những người đẻ được của họ gọi là “ông”, còn kẻ gieo giống gọi là “bà”.

 

Những thổ dân đặc biệt, thuộc bộ lạc cổ xưa hơn tất cả, chuyên sống trong hang sâu không ánh sáng, có thể tự phân mình thành đực cái và tự thụ tinh cho chính bản thân. Họ không có khái niệm giống mà chỉ có khái niệm loài. Những kẻ này sau chuyển hóa thành loài ăn thịt với hai hàm rất nhiều răng. Phần lớn giống người chuối vẫn đều ăn hoa quả.

 

Theo thời gian, người chuối cứ trốn mãi vào rừng sâu, để hi vọng sẽ còn sống sót sau vài ngàn năm nữa, tránh sự xoi mói và làm hại của chúng tôi sau khi liên hiệp lâm trường ra đời khai thác gỗ xuất đi Liên Xô.

 

Chỉ sau 17 năm, rừng núi chỉ còn lại trong một cuốn ca dao tục ngữ cũ nát. Nhiều cô gái lâm trường không chồng mà tự dưng có chửa, nhưng họ vẫn thuộc giống cái.

 

Người già nói rằng những kẻ mạnh, những nền văn minh vĩ đại thậm chí chuyên đi xâm lăng và dạy bảo kẻ khác sẽ vĩnh viễn biến mất. “Giống người không quần quần áo, cởi truồng, sẽ tồn tại đến khi vũ trụ tự hủy”.

 

Điều đó chẳng thể kiểm định. Từ lâu người ta coi ngôn ngữ có nghĩa là chữ viết. Mà khi ấy hẳn giống người cởi truồng không thể nào ghi chép hay nhận xét chính xác về những điều mà họ chưa bao giờ nếm trải. Trong vốn từ vựng nguyên sơ, từ “vĩ đại” không dành cho con người.

 

Tình yêu còn lại ư?

Sau những vụ thảm sát và diệt chủng?

 

Không còn gì hết. Ngôn ngữ, thơ ca, những điều tốt đẹp, thậm chí cả các lễ hội shaman của họ. Dầu sao một niềm tin thơ ngây vào cái đẹp và nhân cách còn phù phiếm hơn cả các nền chính trị hão huyền nhất. Người làng tôi đều tin tưởng vào các thần linh, nhưng cả ba ngôi đình đều bị hợp tác xã dỡ ra để làm chuồng lợn. Những khi ấy thần linh ở đâu? Đất nước tôi có hàng ngàn năm nô lệ, khi ấy thần linh chưa trưởng thành chăng?

 

Giống người chuối mà làng tôi gọi là bọn người nghệ sĩ không có những thứ vũ khí đơn giản như cung tên hay búa rìu. Họ chỉ biết hát giống hệt những con chim và bản thân thông thạo hàng chục ngoại ngữ của muông thú nơi rừng nguyên thủy. Họ có năm loại lưỡi và khi trò chuyện với loài bò sát họ chỉ cần dùng nửa số đó cũng đã đủ huyên thuyên suốt ngày.

 

Đôi khi tôi nghĩ rằng một vài cá nhân có thể thay đổi cộng đồng phù du của anh ta. Một cộng đồng văn chương sẽ thay đổi thế giới. Chính nhờ có tri thức mà con người dễ bị điều khiển hơn con vật. Văn chương sẽ chiếm lấy quyền điều khiển trí tuệ và tình cảm của con người!

 

Nhưng kẻ diệt chủng không bao giờ cần đến trí tuệ. Ngôn ngữ của chúng tàn bạo khủng khiếp và vô cùng tối nghĩa. Có những thứ ngôn ngữ đông cứng như mẻ sắt vừa ra lò. Cũng như ngôn ngữ của họ, tuổi thọ của các triều đại không thể so sánh được với những chiếc khố làm bằng vỏ hạt dẻ. Nai hoẵng vẫn sống vui vẻ mà không cần từ điển bách khoa. Thực sự loài nai có văn chương của chúng hay không?

 

Sự tuyệt giao với chúng tôi và cuộc di cư vào quá khứ đã đưa những thi sĩ nhỏ bé và thông thái vào quên lãng. Gần 100 năm nay làng chúng tôi hầu như không thấy bóng họ nữa.

 

Lần cuối cùng hội ngộ là ngày tàn của cuộc chiến giành độc lập. Mất vài ngàn năm, hoặc hơn thế nữa, để chúng tôi giành lấy những gì của chính mình, tức là một mảnh đất cho dân tộc cắm dùi, mà như một danh nhân văn hóa thì miếng đất ấy vốn đã được ông Trời chia cho chúng tôi từ lâu và có sổ đỏ hẳn hoi ở trên thiên đình.

 

Buổi chiều hôm nay, ngẩng lên nhìn một con đại bàng bay lạc từ nơi núi thẳm xanh ngắt xa vời đang lượn lờ trên đầu thành phố, lòng tôi không hề buồn bã về cái thế giới mà giờ đây chỉ còn lại vỏn vẹn giống người khổng lồ.

 

Tôi không dám chắc trên lưng con đại bàng ấy đang có một nhà thơ trẻ từ cả trăm năm trước đang đi tìm cái làng đã mất tích của chúng tôi. Tôi không biết bài thơ của anh ta có hay không và đặc biệt có cần thiết cho cuộc sống của chúng tôi hiện thời chút nào chăng.

 

Ông tôi nói rằng những kẻ làm thơ là người có khả năng phân thân, biến thành ma quỷ, thánh thần, hóa thành kẻ khác. Anh ta có nhiều cái mũi và nhiều lỗ tai. Thậm chí nhiều bộ phận sinh dục. Nhưng, đáng tiếc dân làng chúng tôi không có khả năng đó, các nhà thơ như những bức tượng được đúc đồng loạt giống nhau và giống với chính những gì tạo hóa và lịch sử đã tạo ra họ.

 

Tuy nhiên, ông tôi cũng nói rằng: “Sự lai giống giữa người làng với người chuối không bao giờ đem lại kết quả”.

 

Theo truyền thuyết, người chuối chỉ giao hợp trong giấc mơ. Tinh trùng của họ sẽ di chuyển theo các hạt ánh sáng vào lúc ban mai. Đôi khi chúng đi lạc đích. Đấy chính là lý do một vài vĩ nhân trong các câu chuyện cổ đã ra đời bằng những cách khác thường, chẳng hạn người phụ nữ dẫm phải dấu chân lạ. Năng lực thụ thai rất tự nhiên ấy ngày nay hầu như không còn nữa.

 

 

 

Sáng nay tôi gặp một đứa trẻ 14 tuổi đang cố gắng học đánh vần và viết những con chữ đầu tiên bên cái ao. Thông thường bọn trẻ 5-6 tuổi đã có thể viết những chữ cái đầu tiên rồi.

 

Tôi hỏi: “Sao không kiếm việc gì làm đi, rửa xe, bốc xếp chẳng hạn. Chữ nghĩa giúp được gì cho bạn”.

 

Cậu ta trả lời: “Tôi muốn tìm hiểu xem người lớn dùng chữ vào những việc gì”.

 

Cậu ngồi đánh vật với những con chữ trên cuốn vở cũ xin ai đó đã nhàu nhĩ trong cái lớp học tình thương đang thiếu giáo viên. Chiếc ba lô xin được của ai đó đã bạc thếch và chiếc bút cũng lấm lem mực từ hồi năm ngoái.

 

Bất giác, cơn gió lốc ào qua. Chiếc bàn cũ chỉ còn lại cuốn vở đầy bụi bặm với những ký tự tôi chưa từng thấy bao giờ. Bộ chữ cái của anh ta không phải 24 mà là khoảng 479 chữ, chưa kể một số ký tự chưa hoàn tất.

 

Tôi tin rằng trước mặt tôi là một bài thơ dù nó vẫn còn dở dang.

 

 

 

biến mất đi qua sự thách đố sống nhìn vỡ vụn

vàng thân thể

không thể lường trước tiếp nhận đón mặt trời

bằng sự sáng suốt

lời nói chữ viết cưu mang sự xuyên từng hạt

 

Khi vô tội anh sẽ đi qua được lửa và đất

Về trong quán nem hiu hắt chiều tàn

 

Như con chim ti vi đã tắt

Mặt vật hiện ra trong cánh gà

 

Nó đã luộc nó bằng trái bưởi

Thơ chảy mồ hôi nhẹ bẫng tiếng khép cửa

 

Nửa phía đuổi của tiếng hát là trái bóng

đội lên đầu pho tượng

Để lại sau lưng một cuộc đời hành khất chân sắt

mở két từ bi