thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Làm sáng tỏ

 

Bản dịch Hoàng Ngọc Biên

 

RAYMOND FEDERMAN

(1928~)

 

Raymond Federman — nhà văn, nhà thơ, luận giả, dịch giả — sinh tại Pháp năm 1928, sống tại Mỹ từ năm 1947. Sau khi phục vị trong quân đội Mỹ tại Đại Hàn và Nhật (1951-1954), ông theo học tại Columbia University, đậu cử nhân văn chương hạng tối ưu năm 1957, và sau đó đậu thạc sĩ văn chương năm 1958 và tiến sĩ văn chương năm 1963 tại U.C.L.A. với luận án về Samiel Beckett. Từ đó, ông giảng dạy văn chương Pháp và Anh tại University of California at Santa Barbara và tại SUNY-Buffalo. Sau khi giữ chức trưởng khoa văn chương (Melodia E. Jones Chair of Literature) tại SUNY-Buffalo, ông về hưu với tước hiệu Distinguished Emeritus Professor (năm 2000).
 
Raymond Federman đã xuất bản mười cuốn tiểu thuyết: Double or Nothing (1971, đoạt các giải “Frances Steloff Fiction Prize” và “The Panache Experimental Fiction Prize”); Amer Eldorado (viết bằng tiếng Pháp, 1974, được đề cử giải “Médicis”); Take It or Leave It (1976); The Voice in the Closet (1979); The Twofold Vibration (1982); Smiles on Washington Square (1985, đoạt giải “The American Book Award” của tổ chức The Before Columbus Foundation); To Whom It May Concern (1990); La Fourrure de ma Tante Rachel (viết bằng tiếng Pháp, 1997); Loose Shoes (2001); và Aunt Rachel's Fur (2001); năm tập thơ: Among the Beasts (1967); Me Too (1975); Duel-Duel (1990); Now Then (1992), 99 Hand-Written Poems (2001); bốn cuốn sách phê bình về Samuel Beckett; ba tập tiểu luận; rất nhiều dịch phẩm và một số kịch bản.
 
Tác phẩm của ông đã được dịch ra gần 20 ngôn ngữ trên thế giới, và được đăng tải trên vô số tập san văn học ở Mỹ và các nước khác. Nhiều nhà phê bình và nghiên cứu đã viết về Raymond Federman, đặc biệt là cuốn sách dày 400 trang, Federman From A to X-X-X-X,của Larry McCaffery, Doug Rice và Thomas Hartl (San Diego State University Press, 1998), và số đặc biệt dành riêng cho ông, dày 500 trang, của tạp chí The Journal of Experimental Fiction (2002).
 
Federman là một khuôn mặt quan trọng của văn chương hậu hiện đại.

 

________

 

 

LÀM SÁNG TỎ

 

Có một câu hỏi lúc nào cũng trở lại trong những cuộc trò chuyện của tôi. Mối quan hệ giữa cuộc đời tôi và truyện tôi viết. Đây là một câu hỏi tôi không thể né tránh được. Nhưng tôi muốn làm sáng tỏ chuyện này một lần dứt khoát. Vâng, một phần lớn những câu chuyện tôi kể trong sách đều được dựa trên những biến cố tôi đã sống qua. Nhưng tôi xin nhấn mạnh. Những gì tôi viết đều không phải là tiểu thuyết tự thuật,[*] và chắc chắn không phải là cái mà ngày nay người ta thích gọi là tự truyện.[**] Quả thật, cũng có thể là sách tôi viết không phải là tiểu thuyết — tiểu thuyết trong nghĩa mà các ông nhà xuất bản gán cho loại sách này. Cái tít phụ của cuốn Quitte ou double [tập đầu tiên của cuốn sách lớn mà tôi viết từ hơn bốn mươi năm nay] nói lên rõ ràng cái tôi viết: Một luận văn tưởng tượng.

Đối với tôi, những biến cố [của đời tôi hay của Lịch sử] một khi đã đi vào ngôn ngữ, chúng trở thành sản phẩm tiểu thuyết. Mallarmé đã nói rất rõ điều này: Tất cà những gì ta viết ra đều là tiểu thuyết. Vậy nên câu trả lời của tôi thật đơn giản: tôi viết tiểu thuyết, ngay cả khi cái tiểu thuyết ấy có vẻ như kể lại cuộc đời tôi — có thật hay tưởng tượng.

Thường thì những người thích nhấn mạnh những gì tôi viết là tự thuật đều không biết gì về cuộc đời tôi. Đó chính là điều tôi đem nói với một ông nhà xuất bản từng từ chối bản thảo La fourrure de ma tante Rachel, bởi vì ông ta thấy nó tự thuật quá: Nhưng thưa ông, ông biết gì về cuộc đời tôi mà nói như thế? Và ông ta trả lời: Chẳng biết gì cả.

 

 

_________________________

[*]tiểu thuyết tự thuật: fiction autobiographique / autobiographical fiction.

[**]tự truyện: autofiction. Trong bản tiếng Pháp, câu này là: Ce que j’écris n’est pas de la fiction autobiographique, et certainement pas ce qu’on aime appeler ces jours-ci de l’autofiction. Trong bản tiếng Anh, tác giả đã “biến” nó thành: What I write is not autobiographical fiction, and certainly not what the French like to call, autofiction (... không phải là cái mà người Pháp thích gọi, là tự truyện).

 

------------------------
“Làm sáng tỏ” dịch từ bản tiếng Pháp “Clarification” – trên FEDERMAN’S BLOG [the laugh that laughs at the laugh…] ngày 7/20/2008;

 

 

Mời độc giả bấm vào đây để đọc tất cả những tác phẩm của Federman trên Tiền Vệ.

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021