Ngày xấu

Vinh danh Malevitch[*]

[*]Kazimir Severinovitch Malevitch [Kiev, 1879 - Leningrad, 1935] là một trong những hoạ sĩ trừu tượng đầu tiên của thế kỷ XX, cũng là một nhà điêu khắc và lý luận mỹ thuật nổi tiếng người Nga, đã sáng lập trào lưu nghệ thuật ông gọi tên là “suprématisme” [có thể tạm dịch là “tối ưu”] — cách gọi mang một hàm ý coi đây là khuôn mẫu cao cấp của cứu cánh nghệ thuật thuần tuý chi phối và tạo ra nghệ thuật ứng dụng. Khoảng 1913/1915 ông vẽ ba thành phần làm căn bản cho chủ thuyết của mình: hình Vuông đen, chữ Thập đen và vòng Tròn đỏ — sử dụng những hình thể đơn giản có tính kỷ hà và chỉ một màu, sắp xếp trên khung vải chẳng hạn, để thể hiện tính vô hạn của khoảng không cũng như tương quan hút [attraction] và đẩy [rejet] giữa những hình thức khác nhau. Theo Malevitch, hình chữ thập đen sinh ra từ hai hình chữ nhật, theo một hệ thống mở, do đó ông không sử dụng nó như một biểu tượng của sự Cứu chuộc trong Thiên chúa giáo, mà trước tiên coi như một phát minh về hình thể: hình vuông, hình tròn và hình chữ thập là những thành phần cơ bản, theo “lý thuyết hình thể số không” do chính ông đưa ra. Ông cho rằng nghệ thuật là một tiến trình cụ thể hoá cảm xúc thành tác phẩm — tức tương quan giữa người nghệ sĩ với thế giới — dựa vào một bộ phận tạo thành bên ngoài có thể gọi là “thành phần bổ sung” tạo cấu trúc cho khối hình thể hay những vật liệu sử dụng. “Hình vuông của trường phái tối ưu và những hình thể phát xuất từ đó là những hình hoạ nguyên thủy có thể đem so sánh với những hình hoạ của con người ban sơ: cách sắp đặt chúng chẳng có gì gọi là trang trí hoa mỹ, chúng biểu hiện cảm xúc của nhịp điệu. Trường phái tối ưu không phát minh ra một thế giới cảm xúc mới, nó chỉ là một cách thế bày tỏ mới, trực tiếp và tuyệt đối, về một thế giới cảm xúc mới.”