MANUEL LÀ MỘT NGƯỜI TỰ DO

Manuel làm việc ba mươi năm không hề ngưng nghỉ. Ông nuôi dạy con cái, nêu gương tốt, và dành hết thời gian để làm việc, không bao giờ hỏi: “Những điều tôi đang làm có ý nghĩa gì không?” Ý tưởng duy nhất của ông là càng bận rộn thì ông sẽ càng quan trọng hơn trong ánh mắt của nhân gian.

Con cái của ông lớn lên và rời gia đình. Ông được thăng chức ở chỗ làm. Rồi một ngày kia, ông nhận được một cái đồng hồ hay một cây bút, như một phần thưởng cho tất cả những năm làm việc cật lực đó. Bạn bè của ông rơi lệ, và giờ phút ông mong mỏi từ lâu đã đến: ông được về hưu, được tự do để làm bất cứ điều gì ông muốn!

Trong khoảng thời gian vài tháng đầu, thỉnh thoảng ông ghé thăm văn phòng nơi ông đã làm việc, nói chuyện với những người bạn cũ, và chiều theo cái lạc thú của điều mà ông đã luôn luôn mơ ước: thức dậy trễ. Ông đi bộ dọc bờ biển hay xuyên qua khu phố; ông có ngôi nhà ở thôn quê, tậu được bằng chính mồ hôi của ông; ông phát hiện ra việc làm vườn, và dần dần hiểu thấu đáo những bí mật của cây cỏ và hoa lá. Manuel có thời gian, tất cả thời gian trên đời này. Ông đi du lịch, xài một ít tiền ông đã dành dụm được. Ông viếng những viện bảo tàng và, trong hai giờ đồng hồ, ông học hỏi về những ý tưởng mà những hoạ sĩ và những điêu khắc gia của các thời đại đã phải mất nhiều thế kỷ để phát triển; nhưng ít nhất ông có cảm giác rằng ông đang mở mang kiến thức về văn hoá của mình. Ông chụp hàng trăm, hàng ngàn tấm hình và gởi chúng đến bạn bè — rốt cuộc, họ cũng cần biết ông sung sướng như thế nào chứ.

Vài tháng nữa trôi qua. Manuel nhận ra rằng khu vườn không tuân theo chính xác cùng những luật lệ với con người — những gì ông trồng cần có thời gian để mọc lên, và chẳng ích gì nếu cứ liên tục kiểm tra để xem có những nụ hoa trong bụi hồng hay chưa. Trong một khoảnh khắc thực sự phản tỉnh, ông phát hiện ra rằng tất cả những gì ông nhìn thấy trong chuyến du hành của ông là cảnh vật bên ngoài chiếc xe buýt du lịch, và những công trình kiến trúc to lớn mà bây giờ được lưu lại trong những tấm ảnh 6 x 9 khác nhau. Nhưng sự thật là ông không cảm thấy náo nức gì cho lắm — ông quan tâm hơn về việc kể cho bạn bè nghe về chuyến du lịch thay vì thực lòng trải nghiệm cái điều kỳ diệu khi đang sống ở nước ngoài.

Ông tiếp tục xem tin tức trên truyền hình và đọc báo nhiều hơn (vì ông có nhiều thời gian hơn), tự cho rằng mình là một người biết nhiều, có thể nói đến những vấn đề mà trước kia ông không có thời gian để học hỏi.

Ông tìm kiếm người để chia sẻ các ý kiến, nhưng họ đều đắm chìm vào dòng sông của cuộc đời, làm lụng, loay hoay với việc gì đó, thèm thuồng với sự tự do của Manuel và, đồng thời, hài lòng vì hữu ích cho xã hội, và được “bận rộn” với điều gì đó quan trọng.

Manuel tìm kiếm nguồn an ủi nơi những đứa con. Chúng luôn luôn đối xử với ông bằng niềm thương mến to lớn — ông đã là một người cha tuyệt vời, một tấm gương của sự lương thiện và sự tận tâm — thế nhưng chúng cũng có những mối quan tâm khác, mặc dù chúng xem việc đến ăn trưa với ông vào mỗi Chủ Nhật là bổn phận của chúng.

Manuel là một người tự do, phong lưu, hiểu biết, với một quá khứ hoàn hảo. Nhưng bây giờ thì sao? Ông nên làm gì với sự tự do mà ông đã nỗ lực mới giành được này? Mọi người đón chào ông, ca ngợi ông, nhưng không ai có thời giờ cho ông. Dần dần, Manuel bắt đầu cảm thấy buồn và vô dụng, mặc dù trọn đời ông đã phục vụ cho nhân gian và gia đình của ông.

Một đêm kia, một thiên thần hiện đến bên ông trong lúc ông đang ngủ: “Ông đã làm gì trong cuộc đời? Có phải ông đã cố gắng để sống đúng như những gì ông mơ ước?”

Một ngày dài khác bắt đầu. Những tờ báo. Những tin tức trên đài truyền hình. Khu vườn. Bữa ăn trưa. Một giấc ngủ trưa ngắn. Ông có thể làm bất cứ những gì ông muốn, ngoại trừ, ngay bây giờ, ông khám phá ra rằng ông không còn muốn làm gì nữa. Manuel là một người tự do, buồn bã, chỉ một bước nữa thôi là rơi vào trầm cảm, bởi vì ông đã luôn luôn quá bận rộn để suy nghĩ về ý nghĩa của cuộc đời, và vô tình để cho những năm tháng trôi đi dưới cầu. Ông nhớ lại lời của một nhà thơ: “Anh trôi qua cuộc đời / Anh đã không sống nó”.

Tuy nhiên, bởi đã quá trễ để chấp nhận những điều này, tốt hơn hết là thay đổi đề tài. Sự tự do giành được một cách khó khăn của ông chỉ đơn thuần là một sự đày ải trá hình.

Đã đăng: