|
|
[THƠ CỦA CA/NHẠC SĨ] Tâm hồn thi sĩ | Ngôi làng dưới nước | Biển
|
|
Bản dịch của Hoàng Ngọc Biên & Hoàng Ngọc-Tuấn
CHARLES TRENET
(1913-2001)
Tâm hồn thi sĩ Lâu lắm, lâu lắm, lâu lắm
Sau khi các thi sĩ khuất bóng
Những bài ca họ còn chạy rong trên đường phố
Đám đông hát những bài hát hơi lơ đễnh
Không biết tên tác giả
Cũng chẳng hay trái tim của họ đập cho ai
Có khi người ta thay một chữ, một câu
Và khi người ta thiếu ý
Người ta hát la la la la la la
La la la la la la
Lâu lắm, lâu lắm, lâu lắm
Sau khi các thi sĩ khuất bóng
Những bài ca họ còn chạy rong trên đường phố
Một ngày kia, có lẽ, sau ta lâu lắm
Một ngày kia người ta sẽ hát
Điệu nhạc ấy để ru một nỗi buồn
Hay một số phận may mắn nào đó
Sẽ giúp một lão hành khất sống
Hay giúp một em bé ng ủ
Nó sẽ đi vòng bờ sông
Mùa xuân trên một máy quay đĩa
Lâu lắm, lâu lắm, lâu lắm
Sau khi các thi sĩ khuất bóng
Tâm hồn họ thanh thản và những bài hát họ
Có khi làm vui, có khi làm buồn
Đám con gái con trai
Đám trưởng giả, nghệ sĩ
Hay những kẻ lang thang.
Ngôi làng dưới nước Ngôi làng tôi dưới đáy sông
Nhớ lại những giờ khắc rất gần gũi
Khi bắt đầu ngày mới âm thanh vui
của những cái chuông bay bổng.
Ngôi làng tôi dưới đáy sông
Nhớ lại những tiếng đe
Mà tôi còn nghe vang dội,
Rung lên dưới áo khoác bọt nước
Và giọng nói của những cây dương
Không bao giờ, không bao giờ tôi quên được.
Biết bao kỷ niệm chôn vùi
Đang ngủ yên, dưới làn sóng cách xa,
Từ khi cái đập nước chết tiệt kia
Chôn vùi thung lũng xanh của tôi.
Ngôi làng tôi dưới đáy sông
Nhớ lại những thứ đẹp đẽ,
Của một mối tình tuyệt mỹ ngày xưa,
Mặt trời của cả đời tôi...
Giờ đây chuông chiêu hồn đã đổ,
Tình yêu chết, có phải đã thay dạ đổi lòng?
Và trái tim tôi buồn bã và mệt mỏi
Tim tôi, như ngôi làng kia,
Ngôi làng dưới đáy nước
Chỉ mình tôi nghe tiếng thở dài, tiếng nức nở.
-------------------------
Các ca khúc L’ âme des poètes (1951), và Mon village englouti (1956) của Charles Trenet. Hoàng Ngọc Biên dịch từ nguyên bản tiếng Pháp.
Biển Biển
Ta thấy đang tung tăng dọc theo những vịnh nước trong
Lấp lánh ánh bạc
Biển
Của những phản ảnh vạn trạng
Dưới làn mưa
Biển
Ngước lên bầu trời mùa hạ
Nhầm lẫn đàn cừu nõn nà của nó
Với những thiên thần quá khiết tinh
Biển
Cô bé chăn chiên của thương khung
Vô hạn
Xem kìa
Bên những tỳ hải
Loài sậy nước lêu nghêu
Xem kìa
Bầy chim trắng
Và những ngôi nhà rỉ sét
Biển
Đã ru chúng ngủ
Bên những bờ vịnh trong ngần
Và với một bài tình ca
Biển
Đã ru trái tim tôi suốt đời yên ngủ
--------
La Mer (1946) của Charles Trenet. Hoàng Ngọc-Tuấn dịch từ nguyên bản tiếng Pháp. Có giai thoại rằng Trenet đã cùng Leo Chauliac viết bài này trên một chuyến xe lửa vào năm 1943; tuy nhiên, đến năm 1946, ông mới chính thức thu âm và phổ biến.
Tôi đã yêu nhạc Trenet từ thuở mới lớn. Là dân Nha Trang, tôi đặc biệt yêu bài La Mer. Nhân có nhà thơ Hoàng Ngọc Biên gửi đăng bản dịch hai ca khúc của Trenet, tôi cũng xin góp thêm bản dịch La Mer để gửi đến những người yêu biển. Và tôi cũng xin trích lại, từ một đĩa nhạc 45 vòng rất cũ kỹ, giọng hát trầm ấm của Trenet, để riêng tặng nhà thơ Hoàng Ngọc Biên.
(HN-T)
Hãy bấm vào nhan đề này để thưởng thức: La Mer
Đã đăng:
Charles Trenet (1913-2001), ca sĩ với chiếc gậy và chiếc "mũ phớt" (feutre) hoặc "mũ cói/mũ chèo thuyền" (canotier), lúc ca hay đảo tròng mắt, nổi tiếng cuối những năm 30 và những thập niên kế tiếp. Một ca sĩ-thi sĩ hay thi sĩ-ca sĩ, đã được giới ái mộ tặng cho cái biệt danh "anh chàng hát như điên" ("Fou Chantant")... Tôi nhớ mãi một cái góc phố / Hôm nay nó không còn đấy nữa / Tuổi nhỏ tôi nô đùa nơi ấy / Tôi vẫn còn chưa quên điều đó / Chỗ ấy có một cái hàng rào / Một lùm cây để phục kích nhau / Lũ du côn trong khu phố tôi / Kéo tới đó đập đánh nhau chơi... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
Mick Micheyl (1922~) là một nghệ sĩ đa diện: hoạ sĩ, nhà trình diễn nhào lộn (acrobat), kịch sĩ, ca khúc tác gia, ca sĩ, và hiện nay bà là một nghệ sĩ điêu khắc trên thép... Một chú lỏi Paris / Là cả một bài thơ / Chưa hề ở xứ nào / Có được y như vậy / Vì chú nhỏ ti ti / Bé con tí tí này / Được mọi người đều si... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
Wassily Kandinsky (1866-1944), nhà danh hoạ của thế kỷ 20, không chỉ tập trung vào việc vẽ. Ông nói: "Marc và tôi đã ném chính mình vào hội hoạ, nhưng hội hoạ đơn thuần không làm chúng tôi thoả mãn..." Thế rồi, ông làm thơ... Mặt. / Xa. / Mây. / . . . . / . . . . / Một người đàn ông đứng đó với một cây kiếm dài. Cây kiếm dài và to bản. Rất to bản... | Ôi, hắn đi chậm làm sao. / Giá như ở đó có một người nào bảo hắn: Nhanh hơn, đi nhanh hơn, nhanh hơn, nhanh hơn, nhanh hơn, nhanh hơn... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
Paul Klee (1879-1940) luôn được thế giới tưởng nhớ như một thiên tài hội họa, nhưng... ông cũng làm thơ. Trong khi đang nhai một con người, / con sói giảng giải / cho bầy chó: // Nói cho tao biết... đâu... thế rồi... là... / nói cho tao biết... đâu? / thế rồi... là thượng đế của lũ con người?... | Tôi đứng trong bộ giáp trụ kín mít / Tôi không có ở đây / Tôi đứng trong những chiều sâu / Tôi đứng đằng xa... / Tôi đứng rất xa... / Tôi toả sáng cùng người thiên cổ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
Léo Ferré (1916-1993) là một trong ba chàng "ngự lâm" của ca khúc Pháp, được quần chúng âu yếm gọi là ca sĩ-thi sĩ hay thi sĩ-ca sĩ, cùng với Georges Brassens và Jacques Brel... Đó là những kẻ kỳ cục sống bằng ngòi bút / Mà cũng có khi không sống tuỳ lúc của mùa / Đó là những kẻ kỳ cục xuyên qua sương lạnh / Với những bước chân chim dưới cánh của ca thi... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
Jean Hans Arp (1886-1966) là một điêu khắc gia lừng danh thế giới và cũng là một họa sĩ kiêm thi sĩ viết bằng hai thứ tiếng Pháp, Đức... Trước tiên phải để mọc lên những hình dạng, sắc màu, ngôn từ, cung độ và kế đó giải thích. / Trước tiên phải để mọc lên những bắp chân, những chiếc cánh, những bàn tay và kế đó để chúng bay chúng ca hát hình thành biểu hiện... | Thánh đường là một trái tim. / Làm sao tôi nói được / Thánh đường Lộ-trấn / là một trái tim?... [Bản dịch Diễm Châu]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021