thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT [chương VII]

 

Đã đăng: [chương I-II] - [III-IV] - [V-VI]

 

bảy.

THẦN CỔ XƯA

 

Có phải có một thứ hạnh phúc chỉ biểu hiện bằng nụ cười kín đáo ở trên môi? Sáng hôm sau, lúc thức dậy, tôi đã nhìn thấy nụ cười như thế trên môi nàng. Phải nói là tiếng chim rừng vào sáng tinh mơ làm cho ta có thứ cảm giác đang tăng thêm sức sống. Em nằm mơ thấy mình đã tóm được sự vĩnh hằng của tình yêu. Nàng nói, nửa thật nửa đùa. Tiếng chim rừng bỗng rộ lên như để chúc mừng nàng. Có lẽ trông thấy ánh mắt đờ đẫn của tôi, nàng hỏi là cả đêm tôi mất ngủ phải không? Tôi bảo không phải mất ngủ, mà là do thức để trò chuyện cùng vị tổ phụ loài người. Dù tỏ ra không tin, nàng vẫn hỏi là trò chuyện những gì. Tôi bảo là về cuộc tiến hoá của loài giống con người. Nàng bảo về cuộc tiến hoá thì đã có bao nhiêu sách vở của con người thời hiện đại, cần gì phải trò chuyện với tổ phụ loài người. Tôi bảo đọc sách thì làm sao bằng nghe chính người trong cuộc kể lại. Anh không lừa được em đâu. Nàng một hai cho rằng tôi bịa chuyện. Còn tôi thì cố làm cho nàng tin đấy là chuyện thật. Nếu như sáng hôm ấy không có thần ánh sáng hoá thạch xuất hiện, chẳng biết là chúng tôi còn cãi nhau đến bao giờ.

Khi có mặt ta, các người có thấy lạnh lắm không?

Thần hoá thạch hỏi. Về chuyện này thì nhờ đọc sách, cả tôi lẫn nàng đều biết. Gần mười bốn tỉ năm lặn lội qua chín mươi chín cõi trời bạo liệt, khi đến được với loài người thì thần ánh sáng chỉ còn là một khối lạnh lẽo u buồn. Tôi nói nếu như cảm thấy được điều thần vừa hỏi thì loài người đã không phải tốn bao nhiêu năm tháng vác xác ra tìm kiếm, vắt óc ra nghĩ ngợi, mới nhận ra sự có mặt của thần. Thần hoá thạch bảo như thế cũng phải thôi, vì không thể nhìn thấy cái mà nhờ nó con người mới nhìn thấy. Dường không phải chỉ xua đuổi tăm tối khỏi mặt đất, mà thần còn làm bừng lên trong trí tuệ loài người những khao khát cao sang? Lời tra hỏi của nàng là cũng mang niềm khao khát cao sang. Thần hoá thạch nhìn người con gái tôi yêu bằng thứ cảm thức nghìn năm không mỏi, rồi hỏi làm sao chúng tôi lại có thể gặp nhau giữa trần gian trăm nẻo? Nàng bảo là nhận ra nhau, chứ không phải là gặp nhau. Thần hoá thạch bảo ngôn ngữ của loài người quả vô cùng giàu có, nhưng dẫu có biến hoá cách nào cũng chẳng thể diễn tả nổi tồn tại? Tôi hỏi trong trời đất thì thứ ngôn ngữ nào là diễn tả nổi tồn tại. Thần hoá thạch bảo con chim trên rừng nói hay hơn con người, nhưng lại chẳng biết cách xếp đặt lại sự vật trong trời đất, con cá dưới nước nói giỏi hơn con người, nói giỏi hơn vì nói mà chẳng thành tiếng, nói giỏi, nhưng lại chẳng thể làm cho kẻ khác hiểu mình đang nói gì, nghĩ gì. Như thế tồn tại mãi mãi là điều bí ẩn đối với muôn loài? Lại một lời tra hỏi nữa của nàng mang niềm khao khát cao sang.

Thì chẳng phải việc các người nhận ra nhau giữa trần gian trăm nẻo cũng là điều bí ẩn hay sao?

Thần ánh sáng chợt nhắc đến tình yêu của chúng tôi. Và bắt đầu nói về những hiển hách, những cay đắng, lầm than, về những hoang phí máu xương, hoang phí hư danh trong trời đất.

... Có cái gì là chẳng ngoi lên từ cõi hỗn mang? Một vùng trời đất âm thầm, từ đấy ngân vang những giai điệu nguyên sơ. Sáng tỏ và u uẩn. Ôm ấp và cô đơn. Mở và khép. Gặp lại và chia xa... Buổi ban đầu ấy là một cuộc lưu luyến kỳ cục giữa ngẫu nhiên và tất yếu. Ai đã ngang qua đất trời lãm thuý? Theo cách diễn đạt của loài người thì khi vũ trụ thổi ba trăm nghìn ngọn nến mừng tuổi của mình cũng là khi ta có mặt giữa đất trời lãm thuý. Chỉ con chim bằng mới dời từ bể bắc sang bể nam, con chim cưu thì chẳng thế. Đem con chim cưu so với con chim bằng, con người thấy thế. Nhưng đem tuổi vũ trụ so với tuổi ta thì chưa chắc con người đã thấy đúng. Bởi làm sao con người lại có thể nhận ra sự khác biệt giữa mười bốn tỉ ngọn nến với thiếu ba trăm nghìn mới đủ mười bốn tỉ ngọn nến lúc vũ trụ cùng ta thắp lên để mừng tuổi của mình.

Nhưng rốt cuộc thì có phải là thần được sinh ra từ vũ trụ hay không? Tôi xen vào hỏi.

Nói vũ trụ cưu mang ta cũng chẳng phải, mà không cưu mang ta cũng chẳng phải. Mới cách đây mấy hôm, ta nghe vang lên khúc ca về tồn tại. “Tất cả là một”. Ai đó trong loài người đã cất cao tiếng hát về tồn tại. Dường đứng ở đâu đó nơi bờ biển phía tây mà hát. Cũng mới cách đây mấy hôm thôi, ta cũng nghe có những ai đó cãi vã nhau về chuyện nguồn gốc. Người nói cái này sinh ra cái kia, người bảo cái kia sinh ra cái này. Cãi vã từ ngày này sang ngày khác, từ năm này sang năm khác. Và dường như những con người thích cãi vã nhau ấy lại được loài người tung xưng là minh triết. Ta thì chẳng thích cách cân đo đong đếm ấy của con người. Cứ rong chơi bốn biển, nhưng chẳng biết là rong chơi. Xin chào ánh sáng. Đến lúc nghe người ta chào hỏi, ta mới biết mình là ánh sáng. Nhưng liền đó lại là cuộc ngẫu lục tang thương. Hoá ra, người ta chào hỏi ta là để xe duyên kết tóc cùng ta, là để làm cuộc ái ân, để trở thành kiếp khác. Nói kiếp khác là nói theo cách của con người. Trở thành kiếp khác là để trở thành kiếp khác nữa cũng có tên là ánh sáng. Trở thành ánh sáng nữa là để làm cuộc ái ân nữa. Rong chơi hoá ra là dâu bể. Xe trời ai cỡi đi đâu. Rong chơi hoá ra là tạo tác. Buổi ban đầu ấy là một cuộc sinh nở kỳ quái, một cuộc loạn luân vĩ đại nhất và cao cả nhất. Đừng tưởng phản bội là đê tiện, xấu xa. Bởi phản bội với không phản bội là đã làm nên cuộc ân tình nguyên thuỷ. Ta có được nghìn năm thơ thẩn bóng hình rong chơi là cũng nhờ một chút chuyển mình của cuộc ân tình nguyên thuỷ.

Hoá ra sự phản bội xảy ra giữa loài người trên mặt đất này là cũng có nguồn gốc từ thứ phản bội nguyên thuỷ của vũ trụ? Nàng xen vào hỏi với giọng sợ hãi. Thần ánh sáng hoá thạch cầm lấy bàn tay người con gái tôi yêu như để chia sẻ niềm âu lo nhân thế.

Một chiếc lá chết vào mùa thu, một niềm vui lặng lẽ của con ốc sên nơi kẽ đá, từ thứ thấy rõ nhất là mặt trăng mặt trời cho đến thứ chỉ nghe tiếng chứ chẳng thể nhìn thấy hình là đám côn trùng nơi bờ bụi, tất cả là đều bắt nguồn từ cuộc sinh nở nguyên thuỷ, sự phản bội của con người trên mặt đất là cũng bắt nguồn từ cuộc sinh nở ấy, có điều phản bội nguyên thuỷ sau khi làm cuộc ân tình với không phản bội sẽ sinh ra ánh sáng, còn phản bội của loài người các người là sinh ra bóng tối.

Thần ánh sáng hoá thạch diễn giải về nguồn gốc thống khổ của con người. Tôi hỏi thế thì có cách nào để cho loài người giữ được những trinh nguyên của cuộc sinh nở nguyên thuỷ. Thần chợt buông tiếng thở dài, hỏi chúng tôi đã có lần nào nghe nói đến bóng đêm nguyên thuỷ? Thưa chưa. Nàng đáp, với vẻ háo hức của trẻ thơ.

Vào một ngày đám phản bội và không phản bội nguyên thuỷ hầu như bị diệt vong, có nghĩa như đã chấm dứt cuộc ân tình nguyên thuỷ, đám ánh sáng đồng loại của ta cũng thôi sinh sôi nảy nở, đám không phản bội nguyên thuỷ còn sống sót sau cuộc diệt vong bắt đầu hoá kiếp choán kín cả đất trời, vũ trụ chẳng còn chỗ chen chân, ta bắt đầu sống giữa đêm trường tăm tối, biết là tiếng đàn ai oán của đồng loại mình ngân lên ở góc trời đâu đó, nhưng chẳng thể dời chân, chỉ còn khóc thầm chờ cho qua cơn sóng gió.

Dường như thần ánh sáng hoá thạch nói đến chỗ đó thì lén kéo áo chùi nước mắt. Còn tôi thì hô hoán lên là mình đã hiểu được ngôn ngữ của thần, rằng phản bội với không phản bội thì sách vở của con người gọi là vật chất và phản vật chất, và khi đám phản vật chất bị diệt vong, đám vật chất còn lại đã choán kín đất trời, thần ánh sáng hoá thạch gọi là đêm nguyên thuỷ. Nhưng sau đó là những cuộc kết hợp phong lưu của vũ trụ, và thần ánh sáng lại tiếp tục cuộc rong chơi. Nàng cũng dựa theo sách vở để tiếp sức cho tôi. Thần hoá thạch nói, cho đến lúc thần đuối sức, không còn tham dự vào cuộc chơi hoá kiếp, thì loài người nói thần đã hoá đá. Tôi nói, ngoài cách gọi hoá đá, sách vở còn gọi là bức xạ hoá thạch, nhưng chúng tôi thì thích gọi thần là thần cổ xưa.

Cũng được thôi, bởi có biến hoá cách nào thì thứ ngôn ngữ sản sinh từ trí tuệ hạn hẹp của loài người các người cũng chẳng thể nói hết về ta.

Có lẽ những lời cao đạo của thần ánh sáng hoá thạch đã chạm vào tính hiếu thắng của người con gái tôi yêu, nàng bắt đầu nói với giọng khiêu khích như vẫn thường nói với những kẻ trần gian nàng thích khiêu khích, rằng trí tuệ con người có hạn hẹp thật, nhưng cũng đủ sức nhận ra kẻ đã sinh ra trước mình những mười ba mười bốn tỉ năm, rằng quả tình, nếu không có loài người thì thần ánh sáng hoá thạch mãi mãi là kẻ vô danh trong trời đất.

Phải, nói theo cách của con người thì ta là hư danh, mãi mãi hư danh, thì chẳng phải ta mãi mãi là vô thanh vô hình đấy sao. Có điều, nếu không có ta thì loài người chẳng nhìn thấy được thứ gì, nhưng ta thì ta nhìn thấy đến tận tổ tiên các người, có một hôm ta nhìn thấy tổ tiên các người ngoi ra từ trong đêm trường tăm tối, chẳng ai ngờ cái hạt bụi đáng thương ấy về sau lại trở thành người con gái biết cách trò chuyện cùng ta, có một hôm ta nhìn thấy tổ tiên các người đang ngoi ngóp trườn đi giữa cõi bờ sinh diệt, ta nào biết ai đã ghi tên loài người vào cuốn sổ của tồn tại, có một hôm ta nhìn thấy tổ tiên các người trong một cuộc chơi của hoàn vũ, kẻ chỉ huy cuộc chơi, nói theo ngôn ngữ loài người là một đứa bé, là hoá nhi, bắt đầu đi, thằng bé hô, cũng theo ngôn ngữ con người thì đấy là những con bài, những con bài đã được tung vào vô tận, những con bài đã ghi sẵn những địa chỉ, rõ ràng và minh bạch, thuyền chèo dưới biển, khỉ trèo lên non, hoá nhi sao khéo đặt bày, mà về sau, cũng mới hôm nào đây thôi, ta nghe có kẻ trong loài người hết lời ca ngợi, hoá nhi bỗng hoá trời cao, nhưng cũng không phải là ít lời nguyền rủa, trời cao bỗng thành mây chó, dường như lúc bấy giờ tổ tiên các người là một thứ bọt nước thì phải, một thứ bọt nước trong biển nguyên thuỷ, nhưng chỉ mấy hôm sau thì ta thấy trở thành một con cá, mấy hôm sau nữa lại hoá thành một thứ chi na ná với loài vượn loài khỉ, ta nói cho các người biết đấy là một cuộc chơi chẳng ai lường trước được điều gì sẽ xảy ra, một cuộc chơi buồn cười nhất trong lịch sử trời đất, có nghĩa, lúc bấy giờ, tổ tiên các người có thể là một hòn đá, có thể là một quả xoài hay một quả mít trên cây, có thể là một con còng xe cát ở bãi biển, hay là một con ốc sên chui ra chui vào nơi bờ suối, các người có đi hỏi ông tổ vạn đại của kẻ chỉ huy cuộc chơi thì cũng chẳng thể nói tại sao lại thế, có nghĩa, lúc bấy giờ có thể tổ tiên các người là một con chồn, một con mang, và hình hài ấy giữ mãi cho đến hôm nay, giá như các người ngày hôm nay là con chồn, con mang trên núi thì cũng chuyện trò với ta như là các người đang chuyện trò với ta, bởi tất cả đều bắt đầu từ cuộc sinh nở kỳ quái ấy, nếu nghĩ như loài người các người thì ta đã là người thiên cổ, kẻ đã chết, nhưng ta vẫn còn trò chuyện được với các người, có nghĩa là ta vẫn còn sống, quả tình ta vốn là tác nhân của cuộc tồn tại, nhưng giờ thì ta đã hoá đá, có nghĩa chẳng thể tham gia vào cuộc thay đổi loài người các người, có gọi ta là thần thì ta vẫn là bạn của các người, trần gian nửa nẻo đi về non tiên, mà thôi, các người đã gặp được ta thì coi như đã ra khỏi cõi tri thức nhỏ bé thiển cận, thì chẳng phải cái chớp mắt của ta các người lại bảo là nghìn thu hay sao, và còn điều này nữa, ta phải nói cho các người rõ, chân lý hay sai lầm của loài người các người chỉ là cách nói vui, bởi những thứ đó thì còn phải tìm kiếm, những thứ đó thì còn ở phía trước, có thể một ngày nào đó thì loài người các người sẽ trở thành bóng tối như trời đất này sẽ trở thành...

 

[còn tiếp]

 

_________
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của Nguyễn Thanh Hiện [1. Những Tháng Năm Nghiệt Ngã - 2. Trở Lại Xương Quơn (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2007) - 3. Vật Gia Bảo Của Một Dòng Họ - 4. Bên Này Trần Gian - 5. Người Đánh Cắp Sự Thật (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2008) - 6. Một Cách Nói Khác Của Niềm Khao Khát - 7. Rốt Cuộc Thì Bọn Họ Là Ai?], sách gồm 38 chương, chưa nhà xuất bản nào in.

 

 

Đã đăng:

... Mặt đất này thì rộng lớn, và con sông nào cũng có chỗ bắt đầu của nó, mà các người đi tìm nguồn con sông nào? Ông hỏi. Tôi nói là con sông chảy qua quê nàng. Con sông quê của người mình yêu. Ông quảng diễn thêm câu nói của tôi. Rồi bảo hai chúng tôi có vẻ khăng khít nhau thế còn đi tìm nguồn con sông đó chi nữa. Tôi nói đó là bí mật của tình yêu. Hoá ra không phải chỉ tôi với nàng mới có bí mật của tình yêu. Đêm đó, nơi căn nhà lá ở giữa rừng, người coi rừng đã nói cho chúng tôi biết ông cũng có một bí mật của tình yêu... (...)
 
... Rằng từ khi loài người biết truyền những ý nghĩ cho nhau bằng máy móc thì thần không còn trực tiếp cai quản núi rừng, nhưng không phải là không để mắt đến chuyện con người, rằng trong cuộc chuyển lưu lớn lao của vạn hữu thì không phải hễ là thần thì nhìn thấy được sự thật của mọi sự, rằng ngày xưa, ngay chính bản thân vũ trụ cũng chưa biết mình do đâu mà có, thì lớp cha ông của thần quả đã cho rằng hễ là thần thì biết hết mọi sự, từ đó mới có chuyện toàn trị của các vị thần... (...)
 
... Xin chào bác homo sapiens! Đám đồng bào của ta nơi mặt đất đã bớt lạnh lẽo gọi ta là bác homo sapiens. Là homo sapiens, hay không là homo sapiens, thì có hệ trọng gì đâu. Bởi điều đáng nói là ta đã vượt qua cuộc thử thách lớn nhất trong trời đất, cuộc thử thách diễn ra hằng triệu triệu năm, để được thiên hạ trong trời đất gọi ta là con người... (...)

 

 

----------------

 

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021