thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những lối đi của chiếc gương soi
 
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
 
ALEJANDRA PIZARNIK
(1936-1972)
 
Alejandra Pizarnik sinh tại Buenos Aires ngày 29 tháng 4 năm 1936, có cha mẹ là người gốc Do-thái, di dân từ Nga sang Argentina.
 
Bà học triết và văn chương tại đại học Buenos Aires, rồi say mê hội hoạ và bắt đầu vẽ, và trở thành một môn đệ của nhà danh hoạ Juan Batlle Planas. Những tác phẩm thi ca đầu tiên của bà gồm có: La tierra más ajena (Miền đất xa lạ nhất, 1955), La última inocencia (Sự ngây thơ cuối cùng, 1956), Las aventuras perdidas (Những cuộc phiêu lưu đã mất, 1958). Từ 1960 đến 1964, Pizarnik sống tại Paris, làm việc cho tạp chí Cuardernos và một vài nhà xuất bản của Pháp. Bà đăng thơ và tiểu luận trên nhiều tạp chí văn chương tiếng Pháp và Tây-ban-nha. Bà cũng say mê dịch Antonin Artaud, Henri Michaux, Aimé Cesaire, và Yves Bonnefoy, và nghiên cứu tôn giáo học và văn chương Pháp tại đại học Sorbonne. Trong những năm ở Pháp, bà xuất bản tập thơ Árbol de Diana (Cái cây của Diana, 1962). Sau đó, bà trở về Buenos Aires và xuất bản các tập thơ Los trabajos y las noches (Những công việc và những đêm tối, 1965), Extracción de la piedra de locura (Trích từ đá điên loạn, 1968), El infierno musical (Hoả ngục âm nhạc, 1971), và tập văn xuôi La condesa sangrienta (Quận chúa đẫm máu, 1971). Năm 1969, Pizarnik được trao tặng một Guggenheim Fellowship, và năm 1971 một Fulbright Scholarship.
 
Năm 1972, bà có triệu chứng bệnh tâm thần và phải vào nằm trong một bệnh viện. Ngày 25 tháng 9 năm 1972, trong lúc bà được phép về nhà nhân dịp cuối tuần, bà đã tự tử bằng cách uống quá liều thuốc seconal.
 
_______
 
 
NHỮNG LỐI ĐI CỦA CHIẾC GƯƠNG SOI
 
 
I
Và trên tất cả, nhìn đăm đăm với lòng ngây thơ. Như thể không điều gì sẽ xảy ra, chắc chắn là thế.
 
II
Nhưng mi là kẻ ta muốn nhìn ngắm cho đến khi khuôn mặt mi rời xa khỏi nỗi sợ của ta như một con chim rời khỏi cạnh bén của đêm tối.
 
III
Như hình ảnh một cô gái bằng phấn hồng trên bức tường rất cũ xưa bất ngờ bị cơn mưa xoá sạch.
 
IV
Như khi một đoá hoa mở ra và phô bày một quả tim mà nó chẳng có.
 
V
Tất cả những thái độ của thân xác và giọng nói tôi làm nên tặng vật của tôi, nhánh cây bị gió bỏ rơi lại trên bậc cầu thang.
 
VI
Hãy che phủ ký ức của khuôn mặt mi bằng chiếc mặt nạ của con người mà mi sẽ là, và doạ nhát cô gái mà mi đã là.
 
VII
Đêm tối của hai người tan rã trong sương mù. Đó là mùa của thức ăn lạnh.
 
VIII
Và cơn khát, ký ức tôi thuộc về cơn khát, tôi ở dưới đó, dưới đáy, trong lòng giếng, tôi đã uống, tôi nhớ.
 
IX
Ngã gục như một con thú bị thương ở nơi sẽ có những cuộc mặc khải.
 
X
Như kẻ không muốn điều ấy. Không bất cứ điều gì cả. Miệng khâu lại. Đôi mí mắt khâu lại. Tôi đã quên chính tôi. Trong lòng gió. Mọi thứ đều khép lại và gió ở bên trong.
 
XI
Trong mặt trời đen của niềm im lặng những từ ngữ được mạ vàng.
 
XII
Nhưng niềm im lặng là chắc chắn. Vì điều đó tôi viết. Tôi cô đơn và tôi viết. Không, tôi không cô đơn. Có ai ở đây đang run rẩy.
 
XIII
Ngay cả nếu tôi nói mặt trời và mặt trăng và tinh tú, tôi đang nói về những điều xảy đến cho tôi. Và tôi đã khao khát điều gì?
            Tôi đã khao khát một niềm im lặng hoàn toàn.
            Vì đó mà tôi nói.
 
XIV
Đêm tối có hình dáng một tiếng sói tru.
 
XV
Sung sướng vì đi lạc vào hình ảnh đã tiên liệu. Tôi đã nhỏm dậy từ xác chết của mình, tôi đi tìm danh tính của tôi. Là người đi hành hương từ chính mình, tôi bước về phía cô gái ấy, kẻ ngủ trong một xứ sở phơi trước gió.
 
XVI
Từ cuộc rơi vô hạn đến cuộc rơi vô hạn đã không có ai mong đợi tôi, vì nhìn kỹ xem ai mong đợi tôi, tôi đã chẳng thấy gì ngoài chính tôi.
 
XVII
Cái gì đó đã rơi trong im lặng. Chữ cuối cùng của tôi là tôi, nhưng tôi muốn nói về hừng đông rạng rỡ.
 
XVIII
Những đoá hoa vàng kết lại một vòng quả đất xanh. Nước lẩy bẩy ngập gió.
 
XIX
Hoa mắt trước nhật quang, những con chim vàng buổi sáng. Một bàn tay cởi trói bóng tối, một bàn tay túm tóc người đàn bà chết đuối, kẻ không ngừng trôi ngang qua chiếc gương soi. Để trở về với ký ức của thân xác, tôi phải trở về với những chiếc xương đang than khóc của tôi, tôi phải hiểu điều gì giọng nói tôi đang thốt.
 
Nguyên tác: "Caminos del espejo", trong Alejandra Pizarnik, Poesía Completa
(Barcelona: Editorial Lumen) trang 241-244.

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021