Từ trên đê cao một chai bia trong tay

ánh mắt nơi những khu vườn trong thôn xóm

tôi chợt nhớ ấy cũng gần gần như thể

ở đây, như thể lúc này khi mặt trời

trùm lấp một bầu trời cũng mịt mù sương và nơi những cây bạch dương này nữa

cũng chẳng có lấy một hơi gió và đỏ thắm

tròn trịa sáng bóng những trái táo âm âm

rơi từ trên cây xuống đám cỏ

giữa những chiếc áo sơ-mi xù xì buồn thảm

những dấu hiệu duy nhất của sự sống.

 

 

 

Hành nghề thi ca là

nhận thấy thật tỉ mỉ

chẳng hạn

vào tảng sáng

những trái thanh-lương-trà* đeo cả ngàn giọt lệ

như một hình vẽ thủa nhỏ

đỏ thắm và chi chít

 

 

 

 

 

I

 

Đi qua xứ mưa phùn ghê rợn này

từ làng nọ tới làng kia, tay

trong một bàn tay lạnh lẽo, cái cảm giác ấy

tôi hy vọng sẽ không còn chia sẻ cùng ai.

Nếu không bị cưỡng bách.

 

Nhưng nếu như lúc này tôi gặp nàng

trên đám cỏ ẩm ướt, hay trong một

khoảnh đất đã cày xới, thời tôi sẽ

làm chi, thời tôi sẽ làm chi.

 

Tôi biết rằng chúng ta hết thảy đều phải

chết, thế tuy nhiên

nụ hôn tôi vẫn còn trên đôi môi nàng lạnh lẽo,

viền quanh thân thể nàng, mơn trớn mái

tóc nàng và e sợ

nàng thức giấc.

 

 

II

 

Tôi đã muốn đi với em qua những cánh đồng cỏ,

men theo những chiếc hố, những cụm lông chim hung hung đỏ lau sậy,

nhưng mặt trời nhợt nhạt đã xuống trên rặng cây,

các nông trại và tôi biết rằng tôi sẽ không thể chịu đựng,

dài dặc và đơn độc,

những chiếc bóng của chúng ta trên đồng cỏ.

Tôi sợ, em đã nói thế.

 

Tôi đã muốn đi với em qua những thôn làng

vào buổi xế trưa hoang vắng trong những khu vườn và đường phố

tới một quán nước nơi ánh mặt trời còn đùa rỡn cho

 

chúng ta

trên khung kính cửa nhưng tôi biết rằng tôi sẽ không thể chịu đựng,

 

dài dặc và đơn độc,

sự im lặng của chúng ta.

Tôi sợ, em đã nói thế.

 

Tôi đã muốn ngủ với em và muốn như ánh mặt trời

mắt tôi, đôi bàn tay tôi, đôi môi tôi lướt qua

trên phong cảnh lạ lùng của thân thể em

nhưng tôi biết rằng tôi sẽ không thể chịu đựng

những buổi thức giấc đơn độc của chúng ta

trọn cuộc đời.

Tôi sợ, em đã nói thế.

 

 

III

 

Với em đã tới cùng tôi một nỗi đau

chưa từng biết mà tôi vẫn chờ đợi

tự bao giờ.

 

Nó tới từ đôi mắt em trong mắt tôi

từ đôi bàn tay em dưới lớp áo khoác ngoài của tôi

nó tới và tôi đã để mặc nó tới.

 

Thế rồi tôi đã thấy rằng mọi sự đi qua

như đi qua ánh ngày này trên

xứ sở tôi yêu mến.

 

Tôi không bảo rằng ấy là điều xấu

tôi chỉ nói những gì tôi nghĩ

mình đã thấy.

 

 

 

 

 

I

 

Mùa xuân này lại cũng vẫn là

về em, mặc dù dần dà

tôi đã bắt đầu mỏi mệt

 

mỏi mệt vì tất cả trận mưa này,

ngọn gió này, cái màu xanh lừa dối ở trên trời này,

những hứa hẹn mơ hồ chấm dứt

cơn lạnh.

 

Tôi biết rõ rằng dẫu vậy

tôi vẫn yêu em, nhưng đôi khi thật vất vả,

không mục đích nào thật sự

 

như những cánh chim dường như

ưa đeo lơ lửng

trong mưa và gió

bên trên xứ sở này.

 

 

II

 

Tôi đã từng thấy nó

thứ chim nhỏ có màng bọc thảm thương

và không chút lông tơ này, nhưng ta nào

biết chi về điều đó.

Bên ngoài rút cuộc đã là mùa xuân,

có lẽ mãnh liệt quá, có lẽ

tôi đã mong muốn quá, nhưng tôi nào

biết chi về điều đó.

 

Trước khi khuôn mặt em trở thành quá mong manh

khiến tôi có thể làm nó tan vỡ

tôi đã không thể ở gần

hơn nữa.

 

Thật là đã chết và chấm dứt

không thể nào quan niệm được.

 

 

 

 

Ra đi thời khác với

âm thầm bước ra

nhè nhẹ khép cánh cửa

trên cuộc đời mi và không

trở lại nữa. Mi vẫn là

ai kia được chờ đợi.

 

Ra đi ta có thể miêu tả như

một cách thế ở lại. Không một ai

chờ đợi là vì mi còn đó.

Không một ai nói lời vĩnh biệt

là vì mi không ra đi.

 

 

 

 

 

Cha ơi, cha đã để lại

nhà máy gaz đẹp nhất

trên mặt đất,

 

những nhà kho với bên dưới

là những cánh cửa đường rầy nho nhỏ, ống khói,

ngôi nhà

 

ta đã ở trong đó. Những sắc màu

của than và tro

của than,

 

thật lặng lẽ và vào mùa hè với những đám cỏ

nở hoa và tràn ngập

mọi sự.

 

 

 

 

 

Tôi chịu đựng được tất cả,

những cây đậu khô héo,

những đóa hoa hấp hối, một khoảnh

khoai tây bị nhổ lên

tôi chứng kiến những chuyện đó không giọt nước mắt,

bởi đó mà tôi quả thật là một kẻ cứng rắn.

 

Nhưng cây rau diếp non vào tháng chín,

người ta mới trồng, còn mềm lả,

không phải thế ư, nơi những lớp đất ẩm ướt.

 

 

 

 

Thế là chúng tôi đã sống ở Venise nhiều tuần lễ

như vợ chồng. Anh đừng bao giờ viết cho em.

 

Nàng đã có trên tay một dĩ vãng khá bộn bề,

nhưng không một ai khác tôi đã tin thế.

 

Những mối tình vô vọng, ta thường nghĩ

là lý thú. Đối với tôi thời không, chúng

 

dự phần vào đời sống, như cơn mưa, một cơn mưa

ấm. Để mọi sự mọc lên và rã mục.

 

Thế là, ta đã nằm dài ngắm nước thật lâu

nước rịn ra từ lớp trần nhà ba-rốc. (nghệ thuật và thử nghiệm)

 

Phải chăng ta đã gặp nhau một ngày nào đó? Ta, ta

dẫu vậy cũng, tôi nói, tại sao lại phải như thế, như thế

 

Một dòng suối xám, lầy lợ, chảy từ con mắt

tới lỗ tai, sau khi nghĩ tới đó, vậy đó

 

một kỷ niệm lúc nào cũng thật rõ.

 

Anh yêu, tốt hơn cả là em đừng gặp anh lại nữa.

Mọi sự hãy cứ như thế giữa chúng ta, as ever,

 

kisses, C.* 

Hay đại loại như vậy.

 

 

 

 

 

Chúng tôi bước trong đám thạch thảo để

tìm kiếm nó, cố nhiên là vẫn hoài công: nâu

 

bẩn đúng là nó hệt như đám thạch thảo

và những vách đất sét của cái hố.

 

Chúa ôi, chả có gì có thể êm dịu hơn,

nó hãy còn vẫy đuôi, khi

 

chúng tôi đã vùi lấp nó. Còn lại chỉ có gió,

gió mục nát với bầy quạ khoang.

 

 

 

 

 

I

 

Họ muốn làm chúng tôi tin, hỡi Bukovski,

rằng chúng tôi đang sống trong một thế giới khá hơn, và anh

anh là bằng chứng của họ. Hãy thích thú, họ bảo.

 

Hãy hạnh phúc vì có thể nói những gì Bukovski

nói, anh anh có sự tự do của ngôn từ.

Và họ tin thế. Ấy là một điều dối trá.

 

Ấy là một thế giới của những điều dối trá, Bukovski ạ,

ta phải tin ở đó. Ta phải thích thú

con chim sẻ đã chết này. Bởi từ ngữ là

 

những con sẻ đã chết, hỡi Bukovski, trong tay

của những kẻ đã cầm giữ anh, ở nơi xa đó và ở đây.

 

 

II

 

Hôm nay tất cả dường như đã quá xa, hỡi Bukovski,

xứ sở mà tôi yêu mến có vẻ quá đẹp;

tất cả những gì tôi oán ghét dường như đã xa.

 

Thế nhưng xa nghĩa là gì? Khoảng truông, cái lạnh, một bầu trời

tím thẫm và đằng sau những tấm kính cửa «giải tỏa»

với một người đàn bà mà ta yêu.

 

Cố nhiên, tôi có thể nói những gì mình muốn, nhờ

một con tim đầy những người nói với không khí

trên khoảng truông, sau những hàng kẽm gai.

 

 

III

 

Oán thù ăn vận như những người hiền hòa,

áo thụng, y phục may theo kích thước và hàng nhung kẻ.

Oán thù có vẻ rất tầm thường.

 

Trong những người phán xét anh có những nhà cải cách lớn,

anh giai cấp công nhân không chờ đợi anh, nhưng

họ. Phải, hệt như họ chờ đợi Thượng đế.

 

Trong những người ngưỡng mộ anh có những kẻ cũng đường hoàng

nằm ngủ ăn lương cho rằng người ta có thể sát hại

không sao, không phải một con ruồi mà một dân tộc.

 

Oán thù đối với mọi người nói chung là ăn vận

những chữ yêu thương đối với mọi người.

 

 

 

 

Không có nơi nào để ở lại,

chúng ta vẫn nhận được những tấm bưu thiếp với những lời chào,

ở bên ngoài trong lạnh lẽo là một con ngựa

 

Khi chúng ta chưa thuộc về ai, khi chúng ta

hãy còn sống hoang dại, thời lúc ấy

chúng ta có một lớp lông đầy những giọt nước và mũi rãi.

 

Tôi bước đi trong cỏ xám đông giá, kề cận

biết bao mái tóc yêu kiều của em, đôi mắt em,

sống mũi mượt mà của em, khiến đôi tròng kính của tôi mịt mờ.

 

Ngôi nhà của chúng ta được bao quanh bằng những hình khắc màu xám nhạt

với những người đi dạo và ngựa. Một nơi chốn ấy là

nhìn về thời trước, về lúc sau, về xa xăm.

 

 

 

 

Như một kẻ mù lòa bà mỉm cười với tất cả những chiếc ghế trống,

chung quanh bà mọi người kéo lui ghế lại và nghiêng mình.

 

Miệng bà mấp máy, bà theo rõi những ý nghĩ của mình với đôi môi,

và trước mặt bà có những tấm bưu thiếp chưa viết.

 

Bà cúi đầu, như một mái đầu cúi xuống

dưới những lời trách móc và trong mái tóc

 

bàn tay bà viết: anh yêu, em còn sống, em đang viết cho anh

em vẫn nghĩ tới anh, và em thực là ngu dại.

 

 

 

Không còn cảnh bần cùng khốn khổ giữa mọi người,

rượu bia và đùa bỡn mãi tới đêm khuya.

Buồn phiền là để dành cho những vai bi thảm, ấy đó.

 

Không, ngày nay có một hạnh phúc vô biên,

ta đã quên các nhà văn cổ điển, những cuộc tình thơ dại

thầm kín của Hermans*, Lermontov, Céline.

 

«Chúng ta đã có những người bạn phản bội chúng ta,

chúng ta đã có những người tình thù ghét chúng ta,

chúng ta đã có nơi thân xác một ngọn lửa lạnh giá.»

 

Ấy đó trọn tấn bi kịch: không một ai trở lại

từ đêm tối. Những giấc mơ của chúng ta chịu thua

những điều thực tế, không bao giờ ngược lại, không bao giờ ngược lại.

 

 

 

 

Thời gian bao giờ cũng là một món đồ xa xỉ

đối với mọi người, nó gõ vào những cánh cửa,

rồi cho chúng ta hay thời khắc đổi lại chút rượu mạnh,

thứ giao dịch này cũng xưa như tảng đá.

 

Chả ai ưa y kẻ buôn bán

thời gian này, nhưng mọi người đều thân thiện

với y, bởi người ta biết rõ

rằng mỗi giờ phút đều đáng kể, và chính y là kẻ tính.

 

Những gì đã là hôm qua, những gì sẽ là ngày mai

đều được biết, được phân chia từ muôn thủa

nhưng hôm nay thời bí ẩn như một bàn tay

không thân hình đang kéo tấm màn.

 

 

 

Nó là một con ngựa thực, nó đã thực sự

chết, mọi người đã yêu mến nó.

 

Họ sẽ nhận thấy nó, một mắt hướng về

những mạng nhện và bụi bặm,

 

Mắt kia phía bên trên những gấu, xe lửa và

thỏ ở phía cầu thang. Nó đang chờ.

 

Một đứa trẻ mới và người ta sẽ cho nó

cặp bánh xe lăn mới, nó sẽ đuổi theo

 

Thời của nó. Khi những người

cư ngụ ở đó chết.

 

 

 

Tôi ưa thích những dòng sông chậm rì và rộng lớn,

những chuyển động mà ta không thấy nhưng đoán biết,

những cây liễu hút nước, những con đê vô dụng,

một thành phố thiu thiu bên bờ sông.

 

Tôi ưa thích mùa đông, cái cảnh sắc bần cùng,

cánh đồng không có lấy một dấu hiệu của sự sống,

sức mạnh của đám thạch thảo nứt rạn.

 

Tôi ưa thích con mèo biết nhìn trước khi

nhảy, trước khi đánh nhau, khi bỏ trốn,

khi làm tình, khi săn đuổi, nếu nó nhìn.

 

Tôi ưa thích một con ngựa phi mau, thích hơn là

nó phơi sườn trên cỏ. Tôi ưa thích hơn

một câu hỏi, chứ không phải một câu trả lời.

 

 

 

Hỡi người tôi yêu lúc này người hãy nằm dài trong vườn,

những nơi trống rỗng trong cỏ cao, ấy đó

những gì tôi vẫn muốn, là một nơi

trống rỗng cho ai đó, để ở lại.

 

 

 

Mùa xuân này khi mọi sự trở lại nơi tôi

tôi lại thấy con ngựa cái ấy, nằm

bốn vó cứng đơ, như thể nó

đã chết, với những bánh xe lăn, và cái bụng

xám, lớn quá lớn nơi mổ mổ

một con quạ, bứt tơ, lông làm tổ.

 

 

 

Trời tối thui và sặc mùi cây

đổ. Tôi thuật lại điều bí ẩn của mình cho con chó:

 

Chúng ta không thấy nó, nhưng hôm nay con chim lớn

đã tới cư ngụ ở khu rừng. Vì chúng ta.

 

Ngày mai mặt trời sẽ lại rực sáng, nhưng chúng ta

chúng ta sẽ không còn tới đó nơi con chim cư ngụ.

 

Ở đó yên nghỉ những cội cây, nơi chân cẳng chúng là những gì còn lại

của lớp đất mà chúng đã bị giựt ra.

 

 

 

Trên những chiếc mái của nó đã mọc lên cỏ và cuộc sống đời đời,

mọi người phải mau chóng trở lại cư ngụ ở đó.

 

Những hàng lan can đã từ từ bị hủy hoại

vì nhành nho, những khung cửa sổ bị gặm khoét

 

vì những bông hồng, trên những bức vách người ta đã đọc thấy những chữ con*

và I was here*. Khi mi chỉ còn được khách xa lạ

 

tới viếng thăm và khi nước trút xuống hết mọi

căn buồng khi mưa.

 

 

 

 

Thân mình nó có màu

cỏ mùa đông, bỏ chạy

là đặc tính nó, ở lại có nghĩa là

lãnh đạn và chó.

 

Người đi săn vui như một đứa trẻ

với con thỏ của mình, y có lạ gì sự sợ hãi,

cái thèm khát

chết, sự êm ấm tiện nghi.

 

Con thỏ đeo lủng lẳng với bốn chân

nó đã có thể dùng để đi, thật êm dịu và ấm áp

quanh cổ

kẻ đã bắn nó.

 

 

 

Bà chờ đợi với trà xưa và đôi bàn tay

xưa, tôi yêu mến bà, nhưng không khát lắm

 

cũng chẳng luyến tiếc nhiều. Tình yêu là kết thúc

một ngày êm dịu, chả còn lại gì ngoài

 

bầu trời đỏ, mặt trời đã lặn. Bà

chờ đợi và vào lúc hoàng hôn con mèo tới.

 

Nó dụi tấm lưng lạnh lẽo vào đôi tay bà,

không phải vì bà, mà vì đám lông của nó.

 

 

 

 

C, tôi đã miêu tả khuôn mặt người trong một bài thơ

như một niềm xa vắng quá lớn lao, tôi đã so sánh nó

với một mặt nước nơi tôi đã thấy khuôn mặt

của một con ngựa, và khi tôi ngước mắt lên

 

bờ bên kia hoang vắng. Tôi đã so sánh nó

với một làn gió nơi tôi đã nghe hơi thở

của một con chó chết, và khi tôi lắng tai –

trong nhà mới im lặng làm sao.

 

Tôi đã so sánh nó với nhiều hơn nữa, C,

nhiều hơn tôi nhớ được, nhưng

bài thơ này tôi tôi không còn tìm thấy lại.

 

Ấy không phải chỉ là nước, là gió,

người còn thấy tôi khi tôi không nhìn, người còn thở

khi tôi không lắng tai, người đọc những gì tôi không viết.

 

 

 

 

Vậy thời tôi đã đọc cho người điều ấy, C.

Những cánh cửa sổ mở, trên sân thượng

những người bạn đương uống xi-rô, cây táo

đương hoa. Tôi đã đọc cho người

 

điều tôi muốn: ra đi, cùng với người. Cạnh giường tôi

là một giỏ trái cây tuyệt vời. Người không lấy

một trái nho, một trái cam nào nhỏ bé, không, không,

tất cả đều để dành cho tôi, cho mình tôi

 

thôi. Chắc là tôi đã thiếp đi,

Những cánh cửa sổ đều khép lại, như thể

có ai đó đã tới, chiếc đồng hồ báo thức kêu tích-tắc,

trăng sáng trên những trái cây xám nhạt.

 

Những tờ giấy bôi đen tôi đã đọc cho người

tôi đã tìm lại được và xé đi.

 

 

 

Rốt cuộc sau này khi người biết rõ tôi C,

có lẽ tôi sẽ bỏ đi, tôi không ưa điều đó,

tôi không ưa được một ai biết rõ một kẻ mà tôi không

Và cả chuyện ấy nữa rồi người cũng sẽ biết, phải,

 

cố nhiên, rõ hơn tôi. Có lẽ tôi sẽ quên người

nhưng sẽ không được người quên. Tôi

không ưa điều đó người biết, không ưa ở lại

nơi tôi không còn sống nữa, ở Địa đàng mùa đông

 

của người, với cội cây của người đầy suy tưởng, nhưng không

có lá, không có trái, không có đàn bà. Đối với tôi

 

có lẽ đó là mùa hè, – đám thạch thảo ấm, cát

ấm và một cô gái nồng ấm trên một tấm khăn

để yêu và yêu mãi mãi.

Biết rõ tôi hẳn sẽ làm tôi hư mất.

 

 

 

Đôi khi cả hai ta thật là dễ chịu C,

khi nghe mưa trên mái, khi thấy những khung cửa sổ

lã chã, những con thú thở dài trong nhà

và một con bồ câu có thể tới, với một cọng nhỏ

 

trên mỏ. Đúng cái lúc mà thế giới này chết,

người còn nhớ? Người đã bảo tôi rằng ấy chỉ là

một trò chơi, hay chuyện đó vẫn có thể chờ

thật lâu. Phải, đôi khi thế đó

 

Trong thời gian ấy thế giới đã không chết. Cố nhiên,

mưa đã thì thầm trên mái, những khung cửa đã khóc,

đúng thế, và cả ở trong nhà đám gia súc

đã thở dài, nhưng quả thật, một con bồ câu đã tới,

 

với một cọng nhỏ trên mỏ.

 

 

 

Ai sẽ là người bạn của người bạn đường của tôi,

chủ nhân con chó của tôi, đứa trẻ trong thời tôi niên thiếu,

ông già khi tôi tắt thở, ai sẽ ra tất cả những điều ấy

nếu không phải là tôi? Người ư? Coi nào, người chả là gì hết

 

ngoài hai con mắt nhìn thấy những gì chúng thấy,

người người chỉ là thị giác: một mặt trời lấp lánh,

một cây táo đương hoa, một chiếc ghế dựng trên

cỏ: niềm vui, nỗi buồn, người biết được những gì,

 

thị giác. Thế nhưng ai sẽ làm suy yếu người bạn đường của tôi và làm xỉn lại

mớ tóc nàng, ai sẽ khiến con chó rên rỉ,

đứa trẻ khóc lóc và cái chết tới? Ai

sẽ để cây táo úa vàng, chiếc ghế xanh ra

vì ở lại dưới mưa? Dầu sao cũng cần phải có

một ai đó để thấy rằng mọi sự qua đi.

 

 

 

Cuộc sống với người, đã là gì nhỉ? Ấy đó,

tôi nhớ lại, với cái mùi xà-phòng xa lạ này

trong tay tôi, chính tay tôi, đã rảo khắp

một cuộc Tình xưa*, toàn vú vê với cửa mình. Love.

 

Ấy lúc ban đêm, tôi chỉ thấy có trong khung cửa sổ 

căn buồng khách sạn này, phản ánh trong khung cửa

của lớp trần nhà kỳ dị này, cái vòng tái nhợt của ngọn đèn,

sợi dây để tắt đèn, cây táo nhỏ của van Gogh.

 

Đằng sau bức vách có ai đó thở dài và kêu réo nho nhỏ.

Như thế đó C, cuộc sống với người, như vậy đó,

vậy đó chả có ai,  tôi nhớ lại. Love, Tôi

 

tôi đã nằm trên chiếc giường xa lạ này và tôi còn cố

nói, thật lớn; đừng bỏ tôi đơn độc. Nhưng tôi

không thể, tôi không còn chịu được miệng tôi nói điều ấy.

 

 

 

 

Đôi khi đứng trước, đứng trước một rặng

bạch dương chẳng hạn, đôi khi có thể là

tôi thấy thế giới, hay với mùi,

với mùi cỏ mới cắt tươi mát có thể:

 

ấy là mùa hè, vẫn lại vẫn lại mùa hè, thế giới này

mới thật lớn lao và tôi đang sống, nhưng với ý nghĩ

là con người không hiện hữu. Tôi đã viết: C yêu dấu

nhưng rồi tôi châm lửa đốt những lá thư của tôi.

 

một ngọn lửa. C yd, thế nào mạnh giỏi chứ, ồ tôi tôi mạnh giỏi ra sao ư,

cũng chả có gì mới ở dưới đất này,

rặng bạch dương của người vẫn thì thầm nức nở,

nhưng chuyện ấy rồi sẽ qua, cỏ vẫn tàn thật nhẫn nhục,

sặc mùi máu,

máu xanh của cỏ.

 

                          Tôi đã nhóm một ngọn lửa,

người sẽ gặp những  đám  tro khi trở lại, những đám tro.

 

 

 

Vì cỏ lạnh dưới chân,

mồ hôi lạnh của cỏ nơi tôi ở,

vì mọi chuyện đó,  tôi khước từ hạnh phúc,

nhưng dẫu vậy, sáng nay, tôi cảm thấy người không còn nữa.

 

Tôi đã muốn ở lại đây, có xi-rô, một cây táo, ấy đó

những gì thằng nhãi này đã muốn, và một cô hàng xóm rất mập,

đánh đập cô, ôm hôn cô, thế là thằng bé không trốn nữa

không bao giờ, hứa mà, không bao giờ. Chỉ còn cần biết

 

liệu mình có thể thỏa thuận được chăng. Người đã chẳng nói tại sao không

bởi thế mà có sự bỏ trốn của tôi. Dẫu không muốn tôi đã trở về, người đã

chẳng nói gì hết, chỉ có một hội lễ nhỏ trong vườn,

một hội lễ nhỏ, để an ủi người, chứ không phải tôi.

 

Ngôi nhà đặt những con ngươi đen trong vườn

và nhìn thấy tôi. Ở nhà mình, sẽ là sao đây.

 

 

 

Những ngày ở với người, những ngày này đã có một vị thật gay gắt

gần như của không gì hết, như vẻ một cuộc giã từ bị hoãn lại,

khi ta muốn ở một mình mà không thể, và đã có

một vị bánh ôi và rượu mùi còn thừa lại.

 

Những ngày với những từ vẫn nói, khi mọi sự đã nói hết.

Ngày mai, tôi đã tự nhủ, khi người sẽ ở xa

tôi sẽ yêu người, tôi sẽ đọc mấy dòng nhắn gửi đã đọc đi đọc lại

trong đó người đã nói rằng người sẽ tới,

 

ngày mai, tôi rất muốn nhớ chuyện đã ra sao, khi

tôi đã đọc mảnh thư ấy. Khi người sẽ ở xa. Nhưng người đã không đi.

 

Tôi chưa biết rằng thiếu tôi người cũng sẽ chẳng

còn, rằng chính là nhờ tôi mà người đã hiện hữu. Những

ngày ở với người này C, tôi đã thì thầm, như một người chơi cờ

nói với bộ bàn cờ của mình, thật đơn độc hết sức.

 

 

 

 

I

 

Ái tình yên tịnh, nhưng thứ yên tịnh nào,

ấy cái bóng mờ nặng nề ấy, căn buồng kia.

Bên khung cửa sổ mở là bóng em và

tôi ở đây, không thể thấy mặt em, tôi

 

kẻ chỉ có thể ra sức nhìn những gì em

em thấy: bầu trời xám này, cái công viên  trống rỗng này

giữa những ngôi nhà long lở, thị trấn nhỏ này

nơi em đã sống, thật lâu trước thời tôi.

 

Bàn tay em trên mép lề, bàn tay em

trên đầu gối, đôi tay này, chúng có đó

như thể đã nhận được một lá thư,

 

mà chúng đã không mở,

mà chúng sẽ không mở.

 

 

 

II

 

Bao giờ cũng vẫn cái buổi tối hâm hẩm này, và em,

tôi không thấy gương mặt em, em quay

mặt đi. Để thấy được những gì em thấy

tôi nhìn qua khung cửa sổ

 

bầu trời trên những chiếc mái, trong trẻo và mù sương,

những ngôi nhà với những cửa mù lòa

và dưới kia là công viên hoang vắng,

Tôi nhìn thế giới của em, để

 

thấy nỗi khát thèm trống rỗng của em.

 

Cái cách xoay mặt đi này,

cái cách đặt đôi tay này,

cái cách ngồi này, có thể nói

là em đã rời khỏi thân xác em.

 

 

III

 

Qua cửa sổ em nhìn cái công viên

trống rỗng ở dưới, còn tôi, tôi không

có đó. Tôi đang ở đây, đằng sau em,

không chúng ta chả bao giờ thấy nhau, chúng ta luôn

 

luôn nhìn ra ngoài? như thể ở đó chả bao giờ có gì

động đậy, như thể một người cư ngụ cái thành phố

héo hắt này một ngày kia sẽ ló ra từ một con hẻm

như một chú mãn, và kẻ đó

 

không bước tới. Chúng ta nhìn, nhưng không bao giờ.

 

Tôi thấy em từ sau lưng. Lưng em mới thật là trẻ trung,

tôi thấy em đã uốn lưng lại tới độ nào,

tôi thấy sự im lặng của nó, sự im lặng mà ta

không dám phá vỡ, sự yếu ớt của nó khước từ

mọi chỗ tựa.

 

 

IV

 

Ái tình đau khổ, nhưng nỗi khổ đau nào, em hãy nhìn

bầu trời xám này, những ngôi nhà xám này, cái công viên trống rỗng này,

chả còn gì để nhìn thấy, đằng sau những niềm bí ẩn

ta chẳng thấy cả tim lẫn óc, chẳng có ai.

 

Phải chăng ấy là khoảnh khắc ái tình đã bỏ đi

và để lại cho em nỗi chết, hay ấy là

khoảnh khắc trước khi ái tình tới

và đem cái chết lại cho em, khi nào thế nhỉ?

 

Ái tình đau khổ, tôi là ai, kẻ hỏi han,

nhiều hơn là kẻ hỏi han, người đang nhìn ngắm này?

 

Ấy chỉ là bức tranh này, cái nhìn

một cảnh tượng trống rỗng này, những câu hỏi lặp đi

lặp lại này, ai

em là ai, em là ai.

 

 

 

 

Chẳng phải khuôn mặt, hoặc đôi bàn tay, hay mái tóc, và bao giờ

cũng là một người khác. Cũng vẫn mùi một chiếc áo choàng

xa lạ, gần gụi như mùi này, nhưng cũng

vô hình, cũng đã qua. Tôi nhìn đám thạch thảo,

 

những cây phong cô độc trong sương mờ và nghĩ

ta phải nói làm sao, ta phải nói làm sao rằng,

ta lại hạnh phúc, khi vẫn đơn độc như xưa,

ta đã mơ, và chưa biết là về ai. Nàng

 

chẳng có khuôn mặt, hoặc đôi bàn tay, hay mái tóc, nàng

bao giờ cũng là một người khác, mùi nàng thật gần, nhưng cũng thật

lạ xa, như em lúc này. Tôi nói, em là ai,

 

ta đã để lại cả một cuộc đời sau ta vậy mà

tôi còn nghĩ, em là ai hỡi em yêu. Nàng quàng tay

quanh đầu tôi, chạm tới tóc tôi, vén lộ khuôn mặt tôi.

 

 

 

 

I

 

Từ đảo này tới đảo khác, mỗi lúc một

trần trụi và nhỏ bé hơn, qua những dòng nước

mỗi lúc một rộng lớn hơn, mãi cho tới

rốt cuộc đến vùng vịnh cuối cùng

cảnh trí mở ra, trọn vẹn

 

Trong thế giới hoàn toàn rửng rưng này

hạ những cánh buồm.

 

 

II

 

Chẳng còn gì hết ngoài một bến tầu,

vài căn nhà khốn khổ,

một nghĩa trang, một quán rượu,

chỉ còn kỷ niệm

 

của một cử chỉ chung thủy:

cái giường, chiếc ly và nấm mộ

vẫn còn đó, ngược lại

mọi điều hiển nhiên.

 

Đổ bộ nơi đây.

 

 

III

 

Đêm tới, nhưng đêm cũng tựa như

một cái chuông thủy tinh nhờ nhờ như sữa, màu

trắng của buổi tinh mơ đã đến.

 

Qua vùng biển lặng và mở rộng này

chúng đã đến trước chúng tôi.

 

Đợi gió.

 

 

 

I

 

Đã nói thế quá thường,

biết bao là công khó

để khám phá ra

sự phù phiếm của nỗ lực.

 

Còn có thể nói gì thêm

về một khúc xương bị đục khoét,

 

một khúc xương sạch, trắng, nhẵn:

nằm đó trong cỏ.

 

Những gì còn lại, một di vật hoàn toàn,

hoàn toàn vô nghĩa.

 

 

II

 

Hay một con chó sủa ở xa xa,

những gì tiếng sủa ấy muốn nói. Ở xa,

 

ở đâu đó phía sau

những cánh rừng, yên lòng với những kẻ

được phòng vệ, nhưng

đe dọa với người

từ nơi khác tới.

 

Nhưng với chúng ta, với chúng ta

thật vô nghĩa.

 

 

III

 

Một ngọn lửa trong đêm, bừng cháy,

chập chờn, rồi chợt âm ỉ

dưới lớp tro.

 

Nhạc của một cây đàn , cuộc

khiêu vũ này, rồi đột nhiên

những tiếng thì thầm.

 

Những cánh đồng lúc tinh mơ, những đám chim

bay nhảy một khoảnh khắc, thế rồi

đậu lại.

 

Nghĩ tới ra đi,

tuyệt tích.

 

 

IV

 

Đã quá nhiều khi toan tính ở lại.

 

– ở đó trời đã mưa; mặt trời

rẽ màn mây và xua đuổi mưa

những sườn đồi xanh, những vườn nho,

cỏ, đất, lòng thung tràn ngập

sương mờ sáng, và mặt trời

lặn, trời tối lại, thế giới

tái đi, rốt cục là đêm tối,

 

như thể một tấm ảnh chụp dần dần quay trở lại

với âm bản, thế rồi xa hơn nữa

về lúc người ta chụp –

 

Quá nhiều khi toan tính, nhưng những gì ta thấy

đã chỉ còn là những kỷ niệm.

 

 

V

 

Vấn đề – khi một bàn tay một ngày nọ

đã khép lại,

 

lại mở ra, rồi có đó

như trước khi khép lại

 

nằm ngửa ở đó –

 

không phải là những gì nó đã nắm bắt

ngày nọ và bây giờ buông ra,

 

điều bí ẩn là những gì nó

đã giấu.

 

 

 

Không phải chỉ có sự thản nhiên, theo một nghĩa

có lẽ đó còn là tình yêu đã buộc y làm điều ấy,

không có thiên đường nào thiếu nhà quản thủ.

 

Y hạnh phúc với phong cảnh, nhưng hạnh phúc

vì tìm kiếm, các tọa độ chỉ cho y vị trí vô hình

của mình, miền không tưởng của y ấy là tấm đồ bản, chứ không phải là thế giới.

 

Y muốn biết mình ở đâu, nhưng y tự an ủi

về chuyện biết rằng nơi y ở chỉ có

như phương thức của chính y, trong phong cảnh

 

y là một hốc rỗng có hình người. Trong lúc y vẽ vạch

những hạn giới của mình, mỗi lúc một rõ rệt thêm, cỏ cây

mờ dần với tất cả những gì sống, khổ đau và chết.

 

Chung quanh y thật sáng tỏ, mọi sự đều được nhận biết.

 

 

 

Những đồng cỏ tươi mát, những dòng nước êm đềm,

tôi đã tìm kiếm chúng và quả thật

đã tìm thấy, chúng còn đẹp hơn

là người ta đã hứa với tôi,

đẹp lộng lẫy.

 

Và trong phong cảnh dã tình này người con trai

của nhà nghệ sĩ, bị đóng đinh vào cội cây,

nhưng không một dấu vết bạo động

hay nổi loạn, mà chỉ có

sự bình yên và trầm tĩnh.

 

Đôi mắt trống rỗng của người ấy nhìn trong phong cảnh,

chung quanh miệng người ấy vẫn những vấn nạn muôn thủa,

sao vậy, người là ai,

người đã ở đâu, vv.

 

Không trách móc, người ấy hẳn đã biết

chuyện gì lúc đó sắp xẩy ra.

Tôi không có câu trả lời.

 

----------------------

RUTGER KOPLAND là bút hiệu của R. H. van den Hoofdakker, một nhà thơ Hòa-lan rất được yêu mến ở nước ông và coi trọng tại Âu-châu hiện nay. Ông sinh tại Goor năm 1934. Khởi nghiệp từ năm 1968, đến nay đã cho xuất bản mười một thi phẩm, hai tập tùy bút và một tập du ký, ấy là chưa kể những công trình dịch thuật... Các tác phẩm của ông đã mau chóng vượt biên giới, được dịch và đọc ở các nước như Hoa-kỳ, Pháp, Đức, Bun-ga-ri,... Rutger Kopland đã được tặng nhiều giải thưởng về thơ, kể cả giải P. C. Hooft 1988, một trong những giải thưởng văn chương cao quý nhất của Hòa-lan; Giải Thi ca VSB 1998,... Ông nguyên là một giáo sư thần kinh bệnh học tại đại học Gröningen (ở phía bắc Hòa-lan), nay đã hồi hưu và sống tại Glimmen. Thơ ông đậm màu suy tưởng, đòi hỏi sự nghiền ngẫm: những gì ông chỉ thốt nửa lời hoặc những im lặng của ông trong thơ thường “nói” nhiều hơn những gì từ ngữ phơi bày. Và như thế, nhiều khi, trọn cuộc đời của chúng ta đã được biểu hiện qua chỉ một vài hình ảnh chấm phá tuyệt vời!... Tác phẩm toàn bộ về Thơ của ông được in lần đầu vào năm 1999. Bản dịch tiếng Việt các bài thơ của Rutger Kopland dựa trên hai tuyển tập của ông: Songer à partir, Gallimard, Paris, 1986 và Souvenirs de l'inconnu, Gallimard, Paris, 1998. Cả hai đều do Paul Gellings dịch sang Pháp văn. Các bài tùy bút hay “nhật ký” của Rutger Kopland về thơ cũng trích từ hai tập đó. (DC.)