Bob Kaufman, tên thật Robert Garnell Kaufman, sinh ngày 18 tháng Tư năm 1925 ở New Orleans, Louisiana, trong một gia đình có 13 anh chị em, cha là người Đức Do thái, mẹ là Da đen đạo Công giáo. Ông thoát ly gia đình từ 13 tuổi, làm việc cho ngành Hàng hải và ở đây ông từng đi vòng quanh địa cầu cả thảy 9 lần trong vòng 20 năm. Cũng chính nơi này, ông có dịp đọc văn chương và cùng lúc có dịp gặp và quen thân với Jack Kerouac là người vừa bị đẩy ra khỏi Quân đội do không tuân lệnh cấp trên. Về sau ông đến San Francisco và cùng với Allen Ginsberg, Gregory Corso tham gia những hoạt động văn nghệ mà họ gọi là “phục hưng” văn học. Bob Kaufman gắn bó với thể thơ tự nhiên theo truyền thống ngẫu hứng và truyền khẩu nên thường khi nếu không bị đòi hỏi, ông ít viết xuống giấy những cái viết, ngược lại thường kéo theo vợ con đến những quán café ở San Francisco và trình diễn thuộc lòng những bài thơ của mình. Thơ ông “biến khúc” từ Tượng trưng qua Siêu thực, được đưa vào bài thơ là những nét đậm phản kháng chính trị và xã hội. Có thể nói Kaufman là một trong những nhà thơ từng nếm đủ mùi vị của cuộc sống trên đất Mỹ: những đe dọa bức bách từ chính quyền, những khó khăn thời ma túy và vào tù ra khám, vân vân đã đưa ông đến chọn lựa một đời sống tĩnh lặng. Một trong những giai thoại về Kaufman, là năm 1963, để phản đối chiến tranh Việt Nam, ông từng khời đầu một cuộc tĩnh tâm kéo dài mười năm, trong mười năm liền ấy, ông không nói và cũng không viết. Ngày kết thúc chiến tranh VN, ông bước vào một tiệm cà phê và đọc bài thơ “All Those Ships that Never Sailed” của mình. Ông là người từng được coi là nhà thơ jazz lớn nhất xưa nay: ở Mỹ người ta gọi ông là “con người bebop độc đáo”, không ít người tới nay vẫn cho rằng ông là người phát minh từ “beatniks”, trong khi ở Pháp, nơi thơ ông được nhiều người thích ngang hàng với thơ văn Ginsberg, Kerouac, giới văn học gọi ông là “anh chàng Rimbaud Mỹ Da đen”.

 

Thơ Bob Kaufman được City Lights Bookstore, San Francisco tuyển chọn và xuất bản trong hai ấn phẩm New Directions: Solitudes Crowded with Loneliness (1965) và The Ancient Rain: Poems 1956-1978 (1981), không kể mấy tập ra đời trước đó, như: Abomunist Manifesto (1959), Second April (1959), và Does the Secret Mind Whisper? (1960). Những bài trong tập The Golden Sardine (City Lights, The Pocket Poets Series, 1967, tái bản 1969, hiện đã trở thành hiếm) của ông được dịch và xuất bản ở Pháp (nơi ông được biết nhiều hơn ở Mỹ!) năm 1967, chung một tập với William Burroughs, Claude Pelieu. Đầu năm 1996, nhà Coffee House Press đã cho ấn hành tập thơ Cranial Guitar: Selected Poems của ông, do Gerald Nicosian biên tập.

 

Ông mất ngày 12 tháng Giêng năm 1986 ở San Francisco.

gửi Eileen

---------------------

Dịch từ nguyên tác "Who has seen the Wind?", "I Have Folded my Sorrows", "Forget not to", "Response & Perhaps" trong Bob Kaufman, Solitudes Crowded with Loneliness, New Directions Publishing Corporation, 1965.