Marzena Broda sinh vào mùa đông năm 1966 ở Kraków, khởi sự nghiệp văn năm 19 tuổi (1985), với những bài thơ xuất hiện trên nhiều báo và tạp chí văn chương khác nhau (Zeszyty Literackie, Odra, Wiez, Tygodnik Powszechny, Kultura ở Paris, vân vân) và thường được coi như trong nhóm đợt sóng mới của những nhà thơ phái Barbarian, mà những tác phẩm thường xuyên xuất hiện trên Tạp chí brulion ra mỗi ba tháng, đặt tòa soạn tại Kraków. Tập thơ đầu tìên của cô xuất bản ở Nxb. Wydawnictwo Literackie, Kraków năm 1990, có nhan đề là Swiatlo przestrzeni [Ánh sáng của Không gian] được chào đón nồng nhiệt, với nhiều bài điểm sách hết lời ca ngợi và nhận đuợc Giải thưởng uy tín Kazimiera Illakowiczówna dành cho tập thơ đầu tay của năm ấy. Một số bài trong tập này cũng đồng thời xuất hiện trong tập “tuyên ngôn” Przyszli barbarzyncy. Tập thơ tuyển thứ hai của cô, Cudzoziemszczyzna [Xa lạ] ra đời năm 1996, Nxb. “a5” (Ryszard Krynicki là biên tập của Nxb. này). Thơ cô được dịch tiếng Anh, Thụy-điển và Đức, và xuất hiện trên nhiều tuyển tập xuất bản ở các nước Anh, Mỹ, Đức...

 

Thơ Marzena Broda thường tập trung về những hỗn loạn cô nhìn ra chung quanh mình, diễn bày với một giá trị tinh thần vượt mọi thông lệ. Nhà nghiên cứu và là tác giả nhiều tác phẩm văn học Ba-lan Donald Pirie nói về Marzena Broda: “... Với Broda thế giới thiên nhiên là một nơi có nguồn sáng kỳ diệu và không tiên đoán được, nhưng đó là một nguồn sáng lúc nào cũng ở ngoài tầm của người. Sự trông cậy duy nhất cô có thể có ấy là liệt kê những hiện tượng của đất trời, hi vọng có thể lấy được một ý niệm mơ hồ về sự sắp đặt lớn hơn của nó.” (Young Poets of a New Poland, Forest Books, UNESCO Publishing, 1993).

 

Từ năm 1991 Marzena Broda sống ở Hoa kỳ, tham gia các hội thảo, các hoạt động giới thiệu văn học và thơ ca Ba-lan ở Bắc Mỹ, và vẫn tiếp tục cho xuất bản sách trên đất nước mình. Gần đây nhất, có thể kể Nie dotykac Normana Hammura (Warsaw - 2004), và Luka (Poznan - 2005)... Luka là một chuyện tình lãng mạn đầy ẩn dụ, đi sâu vào sự bí ẩn của nỗi cô đơn con người, một thứ ngợi ca những xúc cảm làm thay đổi cuộc sống, trong đó tác giả thám hiểm vào những vùng đất ngu muội nhất của con người mà chúng ta luôn tìm cách không biết đến. Trong một e-mail gửi cho chúng tôi [kèm theo Word-file một tập thơ gồm 50 bài nguyên tác tiếng Ba-lan, có nhan đề là Migot Natury] Broda không quên nhắc đến tên tuổi những tác giả mà cô “coi là quan trọng với mình”: Joseph Brodsky, Marina Tsvetayeva, Anna Akhmatova, Robert Frost, Elisabeth Bishop, Rainer Maria Rilke... Không chỉ là nhà thơ, nhà văn, Broda còn là một kịch tác gia, đồng sáng lập Sân khấu Skaza. Ngoài các vở The Flaw và Terapia (2005) cho TV, cô hiện đang hoàn thành một vở kịch có tên là Ba Chị em – một biến khúc dựa trên vở kịch nổi tiếng của Anton Chekhov.

1989

------------------------

“Saint-Petersbourg” dịch từ bản tiếng Pháp “Saint-Petersbourg” của Claude-Henry du Bord và Christophe Jezewski trong Panorama de la littérature polonaise du XXè siècle do Karl Dedecius tuyển chọn (Paris: Les Editions Noir sur Blanc, 2000) [2 tập, 1856 trang]. “Phiên bản nào của sự thật sẽ tồn tại? “ và “***” dịch từ bản tiếng Anh “What Version of Truth Will Survive?” và “***” của Donald Pirie trong Young Poets of A New Poland - An Anthology (Forest Book, UNESCO Publishing, 1993).

Một thi tiết từ Brodsky | Thế giới nước | Ngôi nhà gạch đỏ  (thơ) 

Thơ Marzena Broda thường tập trung về những hỗn loạn cô nhìn ra chung quanh mình, diễn bày với một giá trị tinh thần vượt mọi thông lệ... Ấy là một đêm đông ánh đèn xanh trong vắt. / Đường phố trải rộng ra chân trời trong mắt người... | Biển xô những cái xương nhẵn kia vào bờ / và như những mảnh cây vụn xương cắm rễ trên bãi cát nhầy... | Trong nhà có những vật thiêng: tấm ảnh cắt ghép / bằng một dải dây đen buồn thảm, một ngọn nến... [Bản dịch và lời giới thiệu của Hoàng Ngọc Biên]