“Lồn” là một thực tại khách quan và đã được nhắc đến trong văn hoá dân gian từ xưa, thế mà nay thấy vắng bóng trên văn đàn làm nó buồn thiu là cớ vì sao?

 

Các cụ ta đã để lại nhiều cái “lồn” trong ca dao như một di sản tầm cỡ UNESCO.

 

Các cụ trong Nam rủa bọn dựa dẫm từ trên xuống dưới (đến giờ vẫn nguyên tính thời sự nóng hổi):

 

Các cụ Tầy nhắc nhở các chàng trai hãy nhớ đến “trách nhiệm của người cầm súng”:

(Có nghĩa là: Con ngựa mà không cưỡi thì nó thành con dê; Lồn mà không biết địt thì nó sẽ thành con sâu)

 

Các cụ Mường cảnh báo trong chuyện trai gái các chàng đừng có “ăn dưa bở”:

(Nghĩa là: Đừng tưởng cứ trông thấy đùi là thấy được lồn)

 

Các cụ ta đã bàn về “dinh dưỡng tình dục”:

 

Các cụ dặn dò con cháu hãy biết lo xa, đừng gặp chăng hay chớ theo kiểu:

 

Sau này có lẽ các nhà hàn lâm lịch lãm đã đổi thành “Nước đến chân mới nhảy” chăng? Nghe vừa nhạt vừa hèn.

 

Các cụ đã bàn về cái “chi phí cơ hội” (opportunity cost) của cả quốc gia lẫn từng cá nhân từ trước khi phương Tây nghĩ ra cái thuật ngữ ấy:

 

Các cụ khinh mạt bọn sẵn sàng hạ mình liếm gót kẻ khác vì lợi trong câu:

Hay là:

 

Các cụ ta đã nghĩ ra phương pháp đàm phán “win-win” trước cả người Mỹ hàng thế kỷ:

 

Các cụ đã giảng rất kỹ về “giải phẫu sinh lý” và “sức khoẻ sinh sản vị thành niên” trước cả phương Tây:

 

Nhất là đối với giới kẻ sỹ nói chung và văn/thi x nói riêng thì các cụ dạy rất đâu ra đấy:

 

Trong ca dao của các cụ nếu mà thống kê ra hết thì số lượng “lồn” lên đến “3 vạn chín nghìn”, thật là muôn hình vạn trạng đa vận mạng.

 

Nói chung, những bài học nào của các cụ mà cứ gắn với “lồn” thì đều đắt giá, súc tích, dễ nhớ và nhớ lâu (hàng ngàn năm) mà tại sao con cháu hiện nay không có ý định phát huy lại còn tìm cách “đào tận gốc, trốc tận rễ” cả nền văn hiến đặc sắc ấy? Đó là một câu hỏi nhức nhối gây sưng tấy.

 

Hiện nay (may thay nhờ văn học internet) trong văn chương Việt cũng đã có sự trở lại của cái “lồn” và một số cái khác tuy vẫn còn khá lộn xộn lồn xồn. Đã có nghệ sỹ nổi tiếng nhờ “chim”, có văn nhân khét tiếng nhờ “cứt”. Có người “đứng đắn” đặt câu hỏi rằng chẳng nhẽ ở xứ sở này muốn oanh liệt là cứ phải dùng tới “cặc” với “cứt” không? Một chuyên gia nước ngoài trả lời: “Tôi nghĩ nền văn hoá ở đây không đơn giản như vậy. Hình như nó đã trì trệ ghê gớm lắm cho nên các nghệ sỹ tiên phong mới nổi đoá lên như vậy. Sự văng tục của họ là những tiếng nói phản kháng mãnh liệt với nghèo nàn, lạc hậu, trì độn và ác độc trong văn hoá. Những tiếng nói như từ vô thức bật ra để thúc giục con người trở về với bản thể gốc kỳ diệu của mình, một bản thể thẫm đẫm văn-hoá-người...” Nói đến văn hoá có kẻ giẫy nẩy lên rằng văn hoá là thứ bùn ở đáy ao, để yên thì không sao chứ bới lên là không ngửi được đâu!

 

Tôi không nghĩ đơn giản như thế. Bùn ở đáy ao tuy bản thân nó là không ngửi được; nhưng, công dụng của nó rất là to lớn nếu ta biết dùng, như để bón ruộng hoặc cải tạo đất vườn, hứa hẹn những mùa lúa mùa rau xanh tươi đem lại hạnh phúc ấm no cho đời. Sự hủ bại trong văn học cũng vậy. Nếu hủ bại chỉ là hủ bại thì tất yếu nó là... hủ bại. Nếu hủ bại được “hoá” nó sẽ thăng hoa và làm nhân loại thăng hoa nhân tính của mình. Bản chất của loài người hình như cũng chính là hủ bại. Những con người thăng hoa là đã được “giáo hoá” vượt lên sự hủ bại của mình. Phật, Lão, Trang hay đấng Christ cũng là những chân/thánh nhân đã “hoá” được hủ bại mà thôi.

 

Vậy thì hãy văng “cặc” nữa đi nhưng phải là những con cặc thấm đẫm tư tưởng triết học và đức tin. Hãy văng “cứt” nữa vào nhưng phải là những cục cứt đầy bản sắc văn hoá đông tây kim cổ. Và, có một từ có tính bản thể và nguồn cội nhất của loài người chính là từ “lồn”. Xót xa thay, đây lại là một từ bị kiêng kỵ nhất trong văn học Việt Nam hiện nay.

 

Sâu xa mà nói thì ở vài nước phương Đông trong đó có Việt Nam người ta hay có vấn đề về “huý”. Nhiều sỹ tử xuất chúng xưa kia đi thi toàn bị đánh trượt chỉ vì phạm huý do vô tình động đến tên vua chúa đương thời. Vì thế, có bậc cư sỹ đã bảo chắc hẳn trước kia nước ta đã từng có vị vua nào đó tên là Lồn. Mong các nhà sử học nước nhà hãy minh định điều này cho.

 

 

 

 

 

Mới đây tôi được nghe lời giảng độc đáo về Bài thơ thần của Lý Thường Kiệt.

 

Lý Thường Kiệt (chữ Hán: 李常傑), tên thật là Ngô Tuấn (1019–1105), là danh tướng nhà Lý có công đánh bại quân Tống vào năm 1075-1077. Bài thơ thần có tên “Nam quốc sơn hà” là một bài thơ nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam, được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam. Từ trước, bài thơ được cho là sáng tác của Lý Thường Kiệt trong lần chống quân Tống xâm lược tại sông Cầu năm 1077. Tuy nhiên mới đây, trong cuốn sách Bối cảnh định đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn nhiều nhà nghiên cứu khẳng định bài thơ này ra đời từ thời Tiền Lê. Các tác giả cho rằng: sử sách (Đại Việt sử ký toàn thư, Lịch triều hiến chương loại chí, Việt điện u linh...) đều chép Lý Thường Kiệt sai người vào đền thờ anh em Trương Hống, Trương Hát (tướng của Triệu Việt Vương) ngâm bài thơ này nhưng không nói rõ ông là tác giả. Các tác giả kết luận: Lý Thường Kiệt chỉ là người vận dụng bài thơ này để đuổi quân Tống. Bằng nhiều dẫn chứng họ khẳng định bài thơ được sáng tác thời Tiền Lê và cũng đã được Lê Hoàn vận dụng.

 

Câu chuyện tôi vừa nhắc đến xảy ra giữa một chàng trai Việt với một gã lái buôn người Tầu. Hình như gã Tầu đã chim bạn gái của chàng Việt. Vì thế chàng Việt lại phải mượn đến “lời thần” của Lý Thường Kiệt để giảng giải cho gã Tầu về “vấn đề biên giới, biển và hải đảo”. Nay tôi xin ghi lại đây:

 

“Tỉu nà ma thằng chó chết kia. Ai cho phép mày tẩn con bé của tao? Tao không cho phép hiểu chưa. Trước khi động vào nó mày phải biết bài này

chứ. Mày chưa biết thì để tao giảng cho mà nghe:

 

Sông núi nước Nam là của vua nước Nam, gái nước Nam cũng là của vua nước Nam, bướm nước Nam là của chim nước Nam, không liên quan gì đến mày. Hiểu chưa? Việc này đã định rõ trong sách trời rồi hiểu không?

 

Còn nếu như mày ngu quá không biết mà vẫn còn lăng xăng đòi vượt sông Như Nguyệt (‘Như hà’) sang đây ‘nghịch lỗ’, sang đây ‘xâm phạm’ phụ nữ, thì mày quả thật ngông cuồng như thể dái để đầu đẳng (‘nhữ đẳng’) lại còn xóc lọ khan (‘hành khan’); sự ngông cuồng ấy quả thật không khác gì đặt dái trên đe, là sự ngông cuồng ngu xuẩn như thể đút buồi vào tổ kiến lửa. Tất yếu mày sẽ ‘thủ bại’, mày sẽ ‘hư’.

 

Thôi cút mẹ mày đi, ra chỗ khác mà làm ăn.”

 

 

 

---------

Đã đăng: