Chắc chắn Nguyễn Tôn Hiệt vẫn không, hoặc cố tình không, đọc cẩn thận 2 bài viết của tôi, “Nguyễn Ái Quốc và văn học Pháp ngữ” (2005) và “Cha đẻ của văn học viễn tưởng Việt Nam” (2010). Vì thế, bài viết “Đạo văn: lý thuyết và thực hành của Ngô Tự Lập” của ông vô tình hoặc hữu ý đã xuyên tạc sự thật.

Trong bài thứ nhất, sau khi đọc nhiều công trình nghiên cứu về văn học Pháp ngữ Việt Nam, tôi thấy Nguyễn Ái Quốc luôn luôn bị bỏ sót. Tôi đưa ra luận điểm chính là: “Nguyễn Ái Quốc cũng phải được coi là một trong những nhà văn Pháp ngữ Việt Nam không những sớm nhất mà còn thành công nhất ” (NTL nhấn mạnh), chứ không phải là tính viễn tưởng hay tính tiên tri. Việc Nguyễn Ái Quốc viết văn bằng tiếng Pháp không có gì mới lạ. Truyện “Con người biết mùi hun khói” là truyện viễn tưởng cũng chẳng có gì mới là để phát kiến. Ở Việt Nam, ít nhất là ở miền Bắc, chúng tôi cũng đã được học truyện này trong trường phổ thông từ nhiều thập kỷ trước.

Vấn đề là phải chứng minh rằng Nguyễn Ái Quốc viết văn (chứ không phải báo) bằng tiếng Pháp từ rất sớm, viết nhiều, khá hay.

Trong bài tôi trích dẫn nhiều lần bài viết “The Shadow of Shadows” của giáo sư Hayes Edwards, không phải vì những lời ngợi khen của ông với Nguyễn Ái Quốc quá mới lạ, mà vì tôi muốn nói rằng đó là nhận xét không phải của riêng tôi.

Khi trích dẫn bài viết của Hayes Edwards, dù trích dẫn trực tiếp hay trích dẫn gián tiếp (tức là nhắc tên tác giả rồi diễn đạt lại ý tác giả bằng lời của mình) tôi đều chú dẫn rất cẩn thận. Tuy nhiên, việc này đã bị ông Nguyễn Tôn Hiệt cố tình lờ đi. Chẳng hạn đoạn mà ông trích để phê phán tôi đạo văn, thật ra trong nguyên bản như sau:

_______

[1]Đã dẫn.

Và đây là đoạn khác, cũng được Nguyễn Tôn Hiệt trích dẫn:

Viết như vậy thì đạo văn ở chỗ nào?

Về bài viết thứ hai, “Cha đẻ của văn học viễn tưởng Việt Nam”, tôi đã một lần có ý kiến với ông Hiệt. Như ở trên tôi đã nói, truyện “Con người biết mùi hun khói” được dạy trong trường phổ thông từ nhiều thập kỷ trước, vì thế ai cũng biết đó là một truyện viễn tưởng. Truyện “Giấc ngủ mười năm” ít người biết hơn, nhưng ai đã đọc thì cũng đều biết đó là truyện viễn tưởng.

Luận điểm, hay có thể nói là phát hiện của tôi, là: “Con người biết mùi hun khói của Nguyễn Ái Quốc có lẽ là tác phẩm đầu tiên thuộc thể loại viễn tưởng trong văn chương hiện đại Việt Nam ” (NTL nhấn mạnh). Và nếu đúng như vậy thì Hồ Chí Minh chính là “cha đẻ của thể loại văn học viễn tưởng hiện đại Việt Nam”.

Để triển khai luận điểm này, tôi nhận xét rằng Hồ Chí Minh viết truyện viễn tưởng từ rất sớm (1922), ông không chỉ viết một mà (ít nhất là) 2 tác phẩm viễn tưởng. Và tôi nhận xét rằng có một điều kỳ lạ là cả hai đều có tính tiên tri. Tính viễn tưởng của truyện “Con người biết mùi hun khói” những ai từng đọc đều biết. Nhưng tôi tin rằng tính tiên tri của nó là phát hiện của riêng tôi (Hồ Chí Minh phán đoán chính xác sự sụp đổ của hệ thống thuộc địa cuối những năm 1940). Và tôi tin rằng tôi cũng là người đầu tiên gắn kết nó với truyện “Giấc ngủ mười năm” để cho thấy diện mạo một tác giả độc đáo của thể loại còn hiếm này ở Việt Nam.

Tóm lại, không có bất cứ một bằng chứng nào để vu cáo tôi đạo văn được, dù là về ý tưởng hay văn bản. Tất cả những ai nghiêm túc chắc chắn đều đồng ý với tôi.

Để bạn đọc có thể tự phán xét, tôi xin gửi bài viết của giáo sư Hayes Edwards [bấm vào link này]. Hai bài viết của tôi bạn đọc có thể tìm thấy dễ dàng trên internet. Xin cáo lỗi với tất cả những ai cảm thấy bị làm phiền.

--------------

Bài liên hệ:

--------------

Những bài khác có liên hệ về chuyện VĂN HỌC VIỄN TƯỞNG và chuyện ĐẠO VĂN:

____________________