_____________

TÁC PHẨM VĂN HỌC LỚN THÌ PHẢI ĐƠN GIẢN?

Ý kiến của Vương Văn Quang

“Đơn giản” và “giản dị”

* Với Hương Yên

Bỏ qua lỗi trích dẫn không ghi nguồn, thì ngoài tuyên bố của Hồ Chí Minh (ông này hình như không phải nhà văn hay nhà phê bình? hơn nữa, ông đã thăng thiên từ lâu rồi; bởi vậy trích dẫn ông chẳng ăn nhập với đề tài thảo luận là : ở Việt Nam hiện nay…), nhà thơ Anh Thơ (cũng tương tự, trích dẫn bà này không ăn nhập với tiêu chí: ở Việt Nam hiện nay. Ngay câu đầu: “tôi nhận mình có lỗi khi đánh phấn bôi nước hoa…” đã cho ta thấy rõ hoàn cảnh và thời điểm câu nói) và Nguyễn Đức Sự [nhà gì ?] (nhận xét của ông này là về một tác phẩm cụ thể, không có tính khái quát) còn lại, Hương Yên toàn trích dẫn các ông Tây. Đang nói về: “Ở Việt Nam hiện nay…” cơ mà, sao lại trích dẫn ông Tây?

Còn lại, là phát biểu của ba nhân vật: Trần Đăng Khoa, Nguyễn Thanh Sơn, Nguyễn Ngọc Thuần. Ba người này đáp ứng đúng tiêu chí của đề tài thảo luận. Nhưng tiếc là cả ba người đều không tuyên bố: “Tác phẩm văn học lớn thì phải đơn giản”. Vậy là Hương Yên bỏ công sưu tầm, trích dẫn, nhưng công cốc vì “ông nói gà bà nói vịt”. Hay Hương Yên coi “đơn giản” với “giản dị” như nhau?

* Ý kiến của tôi:

Tôi không tin có ai (những người làm văn học) ở Việt Nam hiện nay cả gan tuyên bố: “Tác phẩm văn học lớn thì phải đơn giản”. Nhưng nghe khá nhiều, rằng: “Tác phẩm lớn thì thường giản dị”.

Tác phẩm lớn thường giản dị, điều này có lẽ chẳng nên bàn cãi. Vì nó không sai, nếu không muốn nói … nó hơi bị đúng.

Như vậy, có vẻ như Tiền Vệ đang tổ chức một cuộc thảo luận khá vô bổ, vì vấn đề đặt ra không có thật. Giống như một thời các triết gia bên châu Âu bàn về đề tài “hoa hồng trên thượng giới có gai hay không”, hay gần đây là một khoa học gia Nauy công bố công trình khoa học với đề tài “Về bệnh hôi nách ở loài vịt trời.”

-----------------------------

Đáp ký của Tiền Vệ:

Về hai từ “đơn giản” và “giản dị”, chúng tôi xin chép lại dưới đây một số định nghĩa từ những cuốn từ điển mà nhiều người có thể có sẵn trong tủ sách hoặc có thể tìm thấy trên internet. Mời anh Vương Văn Quang và độc giả tham khảo.

Hán-Việt Từ Điển của Đào Duy Anh (Sài Gòn: Trường Thi, 1957)

Đơn 單 Đơn chiếc, đối với chữ song 雙 và chữ phức 複 -- Một mình. [trang 310]

Giản 簡 Sơ lược. [trang 326]

Dị 易 Dễ dàng. [trang 206]

Đơn giản 單簡 Đơn sơ dễ dàng (simple, simplice). [trang 310]

Giản dị 簡易 Đơn sơ dễ dàng (simple et facile). [trang 326]

Từ Điển Tiếng Việt Phổ Thông của Viện Ngôn Ngữ Học (Nhà xuất bản TP. Hồ Chí Minh, 2002)

đơn giản tt. Không có nhiều thành phần hoặc nhiều mặt, không phức tạp, rắc rối. [trang 311]

giản đơn tt. Như đơn giản (nhưng thường chỉ nói về các hiện tượng xã hội). [trang 346]

giản dị tt. 1. Đơn giản một cách tự nhiên trong phong cách sống. 2. Dễ hiểu, không có gì rắc rối. [trang 346]

Từ Điển Trung-Việt của Viện Khoa Học Xã Hội Việt Nam (Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội, 1993).

(giản đơn) 简单 [jiăndān] Giản đơn; đơn giản. [trang 587]

(giản dị) 简易 [jiănyì] Giản dị; giản đơn; thô sơ. [trang 588]

Từ Điển Hán-Việt Hiện Đại của Nguyễn Kim Thản cùng tập thể tác giả (Hà Nội: Nhà xuất bản Thế Giới, 1995)

(giản đơn) 簡單 [jiăndān] Giản dị, đơn giản. [trang 461]

(giản dị) 簡易 [jiănyì] Giản dị. [trang 462]

Nhân Dân Từ Điển 人民 词典

ở website http://app.chinesesavvy.com/services/dictionary/DictionarySearchPO.ot

(giản đơn) 简单 [jiăn dān] simple; not complicated

(giản dị) 简易 [jiăn yì] simple; easy

Đã đăng: