Hoàng Ngọc Biên
tiểu sử &  tác phẩm 

Sinh 1938, Quảng Trị. Đọc sách, vẽ, viết văn. Dạy học, làm xuất bản, đồ họa & trong Ban biên tập tạp chí Trình bầy (1961-1975), phụ trách mỹ thuật cho các báo và nhà xuất bản ở Việt Nam (1975-1991) và tuần báo The Salt Lake City Weekly ở Mỹ (1993-2004). Trước 1975 từng triển lãm tranh, Viện Đại học Dalat, Gœthe Institut, Alliance Française, Hội Họa sĩ Trẻ VN, Phòng Thông tin & Báo chí SG, Trung tâm Văn hóa Vũng Tàu, La Dolce Vita (Hotel Continental); và đồ họa, Nxb. McGraw-Hill, Singapore, 1972.

Đã xuất bản: MƯỜI NHÀ VĂN PHÁP HIỆN ĐẠI, Trình bầy, 1969; ĐÊM NGỦ Ở TỈNH, tập truyện ngắn, Cảo Thơm, Saigon, 1970; MARCEL PROUST - CON NGƯỜI XÃ HỘI, Trình bầy, 1974; Andrei Sinyavski: Thơ Pasternak, trong BORIS PASTERNAK, CON NGƯỜI VÀ TÁC PHẨM, Nxb. Tp. Hồ Chí Minh, 1988. TĨNH VẬT VÀ NHỮNG BÀI THƠ KHÁC, thơ Joseph Brodsky, Thuận Hóa, Huế, 1991; MỐI TÌNH ĐẦU, truyện Samuel Beckett, Trình bầy, 1993. THƠ MỚI BA LAN, tuyển tập thơ mới Ba lan, Trình bầy, 1993. MARCEL PROUST, tiểu luận Samuel Beckett, Trình bầy, 1995. UỐNG TRÀ SỚM MAI, thơ, Trình bầy, 1996. NGƯỜI ĐẠP XE VÀO THÀNH PHỐ BUỔI SÁNG, truyện, Trình bầy, 1997. CHUYẾN XE, truyện, Trình bầy, 1997. ĐẤT VÀ NGƯỜI VÀ THẦN THOẠI VIỆT NAM, thơ, Trình bầy, 1997. BIỂN NGÀY ĐÊM, thơ, Trình bầy, 1999. THƯ HÀ NỘI, của Jean Tardieu [dịch chung với Nguyễn Thu Hồng], Trình bầy, 2001. QUÊ HƯƠNG, NGƯỜI VỀ [hai đoản văn viết theo một tấm tranh dán của Nguyễn Đăng Thường], Trình bầy, 2001. CHUYẾN ĐI MÙA ĐÔNG, truyện Georges Perec, Trình bầy, 2003. CHÂN MÂY CUỐI TRỜI, thơ [in chung với thơ Đỗ Trung Quân và tranh Nguyễn Quỳnh], Trình bầy, 2003. DJINN, truyện Alain Robbe-Grillet, Trình bầy, 2003.

tác phẩm

Unnamed deluge  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình digital, thực hiện vào năm 2012...

Forest Fires - California  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình digital, thực hiện vào năm 2012...

Chung cư đêm  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình digital, thực hiện vào năm 2010...

Beethoven’s Choral  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình digital, thực hiện vào năm 2007...

thế giới mới chỗ ta đến  (thơ) 
chỗ ta đến có thời gian của proust / màu đỏ lorca / những quán café nhạc jazz / kerouac / chỗ ta đến / có những đường phố petersburg brodsky, / có kinh thư ginsberg, cuộn băng beckett / có căn nhà gạch / phố zhukovsky / của akhmatova / có hoa hồng neruda, những sân đền mishima / đôi mắt loà và rất nhiều mê lộ borges...

My Heart  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình digital, thực hiện vào năm 2013...

Kỷ niệm Nam Triều Tiên (Kim Jean Sook ở Tokyo)  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình digital, thực hiện vào năm 2012...

Marcel Proust con người xã hội  (tiểu luận / nhận định) 
... Cái thế giới mà Proust từng lên án, từng tố cáo “tội ác” kia nó không cũ mấy trong xã hội chúng ta đang sống. Nó ẩn núp sau những cửa kính an toàn của những tiệm ăn sang trọng. Nó có cơ chết đói tới nơi, nó đang bị đe doạ từ đủ mọi phía, nó vẫn phè phỡn đi tôn thờ những “giá trị tinh thần và thẩm mỹ” hạng bét của đám trưởng giả, hay do chúng đặt ra, đi thoả hiệp với cái thứ mùi nồng nặc của sa đoạ mà nó gọi là văn hoá... (...)

Tấm tranh ở Vĩnh Long  (sổ tay) 
... Tấm duy nhất tôi đem theo về Saigon là tấm này, nhưng với tôi mọi thứ bây giờ lạc mất tiêu, đều là... kỷ niệm. Những kỷ niệm chỉ còn nằm trong máy... (...)

Peter Max: Một vũ trụ quan  (nhận định mỹ thuật) 
... Gần suốt hai thập kỷ 60 và 70, tên tuổi Peter Max gắn liền với một khuynh hướng có ý nghĩa cách mạng trong nghệ thuật tạo hình được nhiều họa sĩ trên thế giới đi theo: nghệ thuật cho mọi người... Trong gần hai thập kỷ, chính cái nhìn xã hội của ông, khả năng sử dụng màu cũng như sức sáng tạo khủng khiếp của ông đã tạo được một nhịp cầu nối liền hai thế hệ già và trẻ, hai thế giới Đông và Tây... (...)

Il était une fois...  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào năm 2011...

Proust ressuscité  (hội họa) 
Tác phẩm mực tàu trên giấy bìa trắng, thực hiện vào năm 1970...

Thời gian tìm thấy lại  (tiểu luận / nhận định) 
... Vậy thì cái đặc biệt của Proust không phải ở thời gian đã mất, mà ở trong chủ thuyết thời gian tìm thấy lại, bởi vì chính đó là một chủ thuyết đặc biệt dù nó có bắt nguồn ít nhiều từ khoa “hữu thể học ký ức” mà Bergson đã nhập môn. Ai cũng đã đánh mất thời gian, nhưng chỉ có Marcel Proust mới làm một khám phá vĩ đại là tìm lại thời gian đã mất — hay nói cho đúng hơn, đã khám phá cách tìm lại thời gian đã mất đó... (...)

“Đi tìm thời gian đã mất”  (tiểu luận / nhận định) 
... Cái thời gian được sống, được mơ mộng, rồi được viết ra đó, cái môi trường thám hiểm ký ức, vốn là một cuộc phiêu lưu của tư tưởng vừa không trung thành mà cùng lúc lại chính xác, chỉ có thể được thiết lập trong ta, được phân tiết từ chúng ta, bằng vào những đối chiếu thường ngày đặt ra với một vật gì, với một người nào, một cái nhìn nào mà chúng ta thực sự không biết từ đâu tới nhưng cảm thấy được, ghi nhận được sự êm ái ngọt ngào, trong những vùng tăm tối của ý thức chúng ta... (...)

Đi tìm thời gian, một lần nữa  (tiểu luận / nhận định) 
... Có điều là không ai chối cãi, cho đến bây giờ, là cuộc tìm kiếm của Proust quả có bắt nguồn từ một nỗ lực, một thúc đẩy nội tâm, từ nỗi thất vọng, lòng ghen tương, niềm xao xuyến trước tuổi già và cái chết đến gần. Nỗ lực đó là sáng tạo, như chính Deleuze cũng đã đồng ý: tìm lại kỷ niệm, tức là sáng tạo — và sáng tạo nơi Proust hướng về tương lai hay hướng về quá khứ không phải là vấn đề chính, vấn đề chính là tác dụng của nó nơi người đọc... (...)

Rừng  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào tháng Hai năm 2008...

Voix / Tiếng nói  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào tháng Giêng năm 2010...

Địa chỉ nhỏ  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào năm 2011...

Garbage / Rác  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào năm 2004...

Bàn chân - Chân dung  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào năm 2013...

Màu đỏ sâu dưới đáy Biển Đông  (hội họa) 
Tác phẩm hội hoạ digital, thực hiện vào năm 2012...

Autoportraits de l’artiste en vieux singe  (nhiếp ảnh) 
Tác phẩm nhiếp ảnh, tác giả tự chụp trong family room ngày 13 tháng 10/2012...

... trả lại lý lịch  (thơ) 
... gom giữ hết / để rồi vui vẻ thu xếp trả lại hết / không giữ gì cho mình / chuyến đi dài vô tận / vác nặng trên vai / còn lại chăng / sẽ là năm ba cuốn tự điển / thấm mồ hôi tay / nát nhàu...

sắp xếp | *** | ôi những giới hạn của lòng ta  (thơ) 
ta ra đời / với một tờ khai sinh để trắng / lão thượng đế đặt chai rượu vơi hơn phân nửa / xuống bàn... | ... chúng ta không phải không nhìn ra / qua các cửa kính sáng đèn / bọn ăn thịt người ngang nhiên ăn thịt người / bọn hốt bạc ngang nhiên bao che nhau hốt bạc / bọn có súng tụ năm tụ bảy bàn chuyện nã súng vào những kẻ tay không... | nhiều lần / ta phải mở lòng cho chính mình / cánh cửa sổ lâu ngày không khép lại / cũng chẳng mở ra / ta phải dùng sức già giật mạnh...

biên thơ thăm sức khoẻ bạn già ở london  (thơ) 
... saigon 1953 – / kỷ niệm của ta / giàu không có chi để gọi giàu / nghèo cũng chẳng có chi để gọi nghèo / chen trong tiếng leng keng tàu điện / đỗ ở trạm nancy / những chiếc xích lô máy trên đường galliéni / đánh thức cả đại lộ trần hưng đạo giữa giờ khuya / chỉ vì trong chỗ xăng pha nhớt rẻ tiền / có lẫn chút hạt bụi vô duyên quá đáng...

Đêm - Một góc nắng  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

Những khoảnh khắc với Mark  (sổ tay) 
[TƯỞNG NIỆM MARK FRANKLAND (1934-2012)] ... Nói về Mark Frankland quả là tôi rất khó nhớ ra lần gặp mặt đầu tiên. Vậy, tôi sẽ nói về những lần chia tay cuối cùng. Nhưng nếu nói đến chuyện chia tay lần cuối với Mark, tôi vẫn cứ thấy băn khoăn, vì tôi có hơn một lần, nói đúng đó là những lần không phải là lần cuối cùng nhưng rất dễ cho tôi cảm giác là lần cuối cùng... (...)

miễn phí  (thơ) 
... có gì đâu con người chết như đã sống / như đôi vớ ấm buổi tối cởi ra / buổi sáng lại mang vào / như tất cả chúng ta: / sống chết — một công việc / dễ dãi & miễn phí / ai nấy đều có thể bình đẳng đăng ký / thoải mái tham gia...

colonoscopy  (thơ) 
tôi nằm khuất trong vùng tranh tối tranh sáng / may quá: ngọn đèn chiếu duy nhất ở chân giường có ai đó ghé qua tắt / tôi cần nghĩ ra một cái gì để tiêu khiển – rất cần // đây rồi cái lỗ trên tay to bằng một đầu đũa / cái chấm đỏ trữ tình đang nhìn tôi / tôi tìm cách dụ cho được ít nữa một phần trăm sự im lặng của mình cất tiếng nói...

* * * | cuối năm nằm nghe nhạc...  (thơ) 
có những thứ có thật nhưng / chưa bao giờ xảy ra / cũng có những thứ xảy ra / nhưng chưa bao giờ có thật / như những lời ta nghe được giữa khuya / tim thì thầm nhắn nhủ gan và máu... | ... châu âu ngày ấy – tuyến đường / bắc mỹ new york / los angeles và / những chuyến tàu Holocaust / trong trí tưởng của Reich // ... chiến tranh / chiến tranh nằm trong bụng mẹ...

không có gì bí ẩn sau một tấm gương soi  (thơ) 
... chuyện chỉ có thế? / chỉ có thế – không tình tiết không tiểu thuyết / không mô-típ không nội dung / chẳng có gì sau lưng / không có gì trước mặt / câu trả lời cũng là câu hỏi khó ăn / ngắn thì có ngắn / nhưng không do cắt xén tráo trở bất nhân / nên liều mạng hắn thử đem ra tiếp thị / một lần / cho biết...

* * *  (thơ) 
ta nhiều lần muốn nắm bắt nó: / những ngón tay thô nhám vừa khép lại / mấy đốt xương tưởng đã ôm chặt / kẻ đào tẩu hiểm độc di căn / tay mở ra / hoá để lộ tay không...

lưng chừng vách núi  (thơ) 
ta có điên không / khi cố đứng nguyên chỗ / đứng bất động / nhìn mọi thứ chung quanh / di chuyển không ngừng // đứng nguyên chỗ & / rứt nguyên mình ra khỏi thế giới này – / đứng nguyên chỗ / mà rốt cuộc / đôi chân vẫn trật khớp...

đồng hành  (thơ) 
... dựa lưng vách núi / nhìn ra khơi: / biển xô vào bờ / những nắm đấm trắng xoá. / trời mênh mông — nước sủi bọt / đẩy xa những ngọn sóng / bạc đầu. // giữa nhấp nhô đại dương... / cuộc đời có bi đát đến vậy không? / không ai biết. / mây trắng hốt hoảng thoát ra / từ sau những tán lá tối mù / trời vẫn trong xanh...

số phận  (thơ) 
những năm tháng dông bão / ta đi đâu cũng không quên dằn túi / vài chục viên sỏi // cuộc sống mới muôn màu / nhiều dòng thác lấp lánh / mang trọng lượng cẩm nang / vượt quá tầm trái tim / phải ghi nhớ / những bài kinh tiếp những bài kinh...

tháng mười một ở saitama – làng xa xôi quạnh quẽ...  (thơ) 
... Saitama làng xa xôi quạnh quẽ / những mùa trăng / thung lũng chập chùng màu thuỷ mạc / sỏi đá trắng phau / khe suối đâu đây rì rào tiếng nước / chiều mênh mông như nỗi nhớ // Namu Amida butsu... lời kinh nghe từ xa / Nhà Maruki nằm sâu trong xóm...

“bài kinh cho tổ quốc”  (thơ) 
... làng quê tôi đó – tổ quốc tôi đó // như một đời người / giữa vô tận chiến dịch / có những không gian vừa hé mở / đã lập tức bị đóng lại / có những khoảnh khắc / chưa kịp bắt đầu / đã đến hồi / kết thúc...

đổi chỗ cho chính mình – một lần nữa, tìm một lối đi  (thơ) 
sau trận tắm mưa tập thể / đón chào ngày trọng đại / ta mặc vào cái áo / I M A G I N E / mười mấy năm vẫn mặc / quần cài nút cẩn thận – / thắt lưng bấm lỗ mới / & bấm đúng đường lối / quyết định một lần nghiêm chỉnh / lại đổi chỗ / cho chính mình...

rất ít | ký ức viết cho tương lai...  (thơ) 
nước mắt tất nhiên / không phải là mưa. / năm ba chút nắng ấm / chẳng thể làm nổi / hạn hán / những ngọn đèn bão / có nhân lên vô hạn / đêm cũng không thay thế / được ngày... | ... nhiều năm tháng / trên những luống đất nhỏ còn lại / của riêng mình / không cửa sổ tầng một / một cửa sổ tầng hai / hai cửa sổ tầng ba...

tự do  (thơ) 
... không may cho tôi: / cổ họng là nơi phát âm chỉ có một / cũng là nơi đám tế bào phản động phát hiện / là con đường duy nhất / có thể réo gọi / tự do...

để còn đứng được trong cuộc đời – giữa thành phố ta chỉ còn cách chọn sự im lặng của núi rừng  (thơ) 
nói về chim / ta không thể nào đem khoe tiếng hót / về ngựa / tiếng hí của ta làm sao có thể đem so? / tiếng cá quẫy nước giữa trưa / nghe thơ hơn cả những khúc ngâm trương chi, cung oán / nói về gà / tiếng gáy ó o của ta trong buổi bình minh / may lắm chỉ bằng ễnh ương kêu...

his excellency  (thơ) 
... tôi đủng đỉnh lấy chân lần tìm hai chiếc dép / từng bước đến nhấc máy alô // bên kia đầu dây rõ ràng / một câu hỏi bất ngờ / how is His Excellency doing? // giờ này gọi điện / người thăm hỏi tinh nghịch hẳn phải từ / đâu đó nửa trái đất bên kia...

ngày bình yên  (thơ) 
... máu của sự sống không làm ta sợ hãi / lấm chấm tạo hình trên vành đai lồng chim / mỗi ngày năm bảy bận / mấy bông hoa trắng đến vén nhẹ ra xem / đều hân hoan nhận định: / excellent! ...

Mấy đoạn ở Saigon...  (truyện / tuỳ bút) 
... Nghĩ buồn cười. Ta theo hắn đã hơn bảy mươi năm. Làm những gì hắn bảo làm. Ăn những gì hắn bảo ăn. Giờ giấc đọc sách nghe nhạc vẽ vời vui chơi nhất nhất đều theo ý hắn. Yêu ai, hay ghét ai, cũng do hắn chỉ bảo... (...)

Hai bài thơ rất ngắn  (thơ) 
làm sao để / cả trong những vụ hành quyết / ta không còn bị buộc phải tự đào huyệt / để chôn mình?... | cho dù có bị hành quyết / ngài cũng không nên để bị buộc / phải tự đào huyệt / chôn mình...

tự bạch | chất lỏng  (thơ) 
... ta đây này / kẻ liên tục được thượng đế thăm hỏi / dạo này ngươi làm ăn đủ sống? / dạ không / không đủ sống / nhưng cũng không đủ chết / thế nên cứ vẫn thở dài – dài / có khi cái chân ngứa ngáy / phải vắt lên vai... | ta đến phi trường vào lúc giữa trưa / buồn ngủ - mệt mỏi / bước vào cổng kiểm soát / một anh nhân viên an ninh hỏi, / ông có đem theo bất cứ gì / ở dạng chất lỏng? / ta bảo có: / nước mắt tôi – bảy mươi mấy năm / nước mắt...

giải mã cho một giọt nước có vị mặn  (thơ) 
trăng tháng tư như một dấu ngoặc đơn nằm ngửa / con thuyền xô nghiêng bốn mươi lăm độ / từ đầu nguồn // trái tim reo vui từ bếp lửa / gió lao xao từ bến sông – sóng lao xao / từ biển / những mái nhà mở mắt nhìn trời / hai hàng sao thả hoa lấp lánh / thức trắng bốn góc phố thanh quan...

đã không còn là giai thoại  (thơ) 
tôi sẽ nói gì đây? / tôi không quen nói những điều làm tổn thương // tôi sẽ không nói những điều cố tình làm cho người này ghét bỏ / sẽ không nói những điều làm cho người nọ / có cảm tình / tôi chỉ nói thật lòng mình... | ... vâng tôi sẽ phải nói thật lòng mình / với cái tên / đã mở mặt cho những cái tên / với cái tên nay đã mở cửa / cho những trái tim...

quá khứ vàng son  (thơ) 
những ngày ấy / người ta rảnh rỗi ưa xây dựng chủ nghĩa này / chủ nghĩa nọ / kẻ len lỏi ghi tên vào một, hay nhiều trường phái / người lặn lội đăng ký theo năm, ba trào lưu / saigon chợ lớn tân định đa kao / những bộ mặt ngơ ngác trong các quán nước / tay này cầm điếu thuốc / tay kia gõ nhạc hãy còn lạc nhịp bài oh, carol / tách cà phê để nguội như một lời phỉ báng...

* * *  (thơ) 
khi chia tay tôi ở bến sông, ava gardner bảo: / cưng cứ ngủ đi / ngủ cho đến tháng giêng sang năm / sinh nhật cưng em sẽ đến – a không / đúng ra là sáng sớm ngày mười tám / khi thức dậy / cưng nhớ mở cửa sau hè / đừng ra cửa trước / anh công an khu vực ngồi uống cà phê trước tiệm nước / bên kia đường sẽ nhìn thấy...

trí nhớ có một giới hạn  (thơ) 
... tách café nóng nhanh chóng bốc hơi / nhẹ nhàng như chim bay / ta bất chợt nhìn xuống bàn tay mình – / bàn tay phải lấm lem mực tàu: / không cố tình một ngón trỏ rõ ràng / đang đánh nhịp / rồi ta nghe có tiếng nổi hứng hát theo / nếu là chim tôi sẽ là... // và quên mất ta còn có thể sẽ là chim gì nữa / trên chỗ đất này...

giữa cuối năm và đầu năm  (thơ) 
chúng ta sống giữa những lời chào hỏi và những lời từ biệt / chúng ta đã cố gắng giữ cho được như thế / hôm qua — / còn ngày mai? ngày mai / chúng ta cũng sẽ sống như thế / giữa những lời thăm hỏi và những lời từ biệt / và chúng ta lại sẽ cố gắng...

kiểm điểm nhân một ngày lễ tạ ơn  (thơ) 
tôi đây / tay chân bốn cái — nhìn bề ngoài, đầy đủ / tóc thiếu nhiều nhưng tương đối không thua lênin / mắt kính cận một năm nọ đột nhiên phải thay kính lão / râu ria xồm xoàm nhưng kiểm soát mỗi ngày / thấy rụng mất không dưới năm que / ở hồ muối này mỗi ngày tôi nghe nhạc từ bốn giờ sáng...

nào tới giờ chưa già lần nào...  (thơ) 
... ông bạn già cất tiếng: nào tới giờ chưa già lần nào, lần này già thấy lạ lùng quá xá... / tôi ngẫm: con người già cứ già, cái nói trẻ cứ trẻ / ... mấy con sóc sáng nay còn băng qua đường dưới nắng, rồi nhảy lên cây, giờ / ở đâu?...

ta không có trong đó – hay ta đã đến nơi?  (thơ) 
ta nhìn vào kính chiếu hậu / kính chiếu hậu không nhìn về quá khứ / nó có nhìn vào tương lai? // tương lai... / không còn có mi trong đó / không có ta / chẳng có bạn bè / anh em ta ra đi tán loạn / như những dòng xe tuôn chảy / buổi chiều hôm...

hội thảo với cái hội thảo: tham luận như thế là... luận tham  (đối thoại) 
[1000 NĂM THĂNG LONG] ... tôi già lại ít chữ / cho nên sau khi đọc cái mẩu đối thoại trên tienve.org / nói về bản sắc văn hóa / hanoi trong văn học nghệ thuật thế kỷ XX / tôi liền viết thư nhờ một anh bạn gốc bắc kỳ / (cũng là dân saigon chính cống) / lục tìm mua ở thành phố hcm / và gửi gấp cho tôi một cuốn tự điển những từ phản nghĩa...

chủ nhật ngồi không biết làm gì bèn nghĩ đến thế chiến cuối cùng  (thơ) 
ngày mai / chỉ ngày mai thôi / các người hãy gắng chờ / thế chiến cuối cùng bùng nổ – và chấm dứt / chỉ trong vài giờ // chúng ta sẽ không nhắc đến nữa những thế chiến đã qua / thế chiến thứ nhất bao nhiêu người đã chết? / không ai biết – những con số phản bội từng ngày / xương máu như từ núi lửa lẫn lộn đó đây / tro than mang hình tượng những phương trình / các nhà toán học mệt mỏi nuốt hết / để giữ bí mật...

ý nghĩ nhỏ buổi sáng đầu thế kỷ  (thơ) 
đêm cuối thế kỷ tôi ngủ một giấc dài hơn nguyên thế kỷ vừa trôi qua / có ai đưa những ngón tay sần sùi gai nhọn ấn vào mắt tôi chẳng cần hỏi ý kiến — nguyên một thế kỷ vừa trôi qua... / chẳng có gì hay ho chẳng có gì ghê gớm nhưng con người quả dễ quên / những cánh cửa mở ra những cánh cửa khác đóng lại...

đi trong đêm...  (thơ) 
chiếc khăn len quàng cổ – mở tủ, đóng tủ / cái mũ len trùm đầu – lại mở tủ / đóng tủ // đêm nước mỹ như cái hố sâu / chúng tôi hai con chuột chui vào không biết lạnh / nhớ trái bắp nướng dalat râm ran hành mỡ / ngọt như đường / tiếng chó sủa dai dẳng trên đồi cao / tiếng lá lao xao / con mèo đi tìm bạn chơi / đưa móng vuốt cào liên hồi / sau cánh cửa...

kỷ niệm | * * * | vui buồn của kẻ trở thành vật quí hiếm  (thơ) 
buổi sáng anh đứng trước bàn viết / đưa tay quét một vòng cung / xô xuống đất / mấy cuốn sách đang đọc dở / anh mở tủ / lôi tất cả những giấc mơ ấp ủ / bao nhiêu năm ra sắp trên bàn / theo thứ tự ngược thời gian: / 1975 1974 1973 1972...| thế là ta lại không nói / lại giữ cho riêng mình / mà sao có thể nói với ai / những gì ta không nói được ngay cả với chính ta... | người như anh / ở saigon đã tuyệt chủng // ta ngồi trước bức điện thư / đọc lui đọc tới / từ trên xuống dưới / từ dưới lên trên // phát hiện của người bạn trẻ / đấy là tin vui, hay tin buồn?...

tháng ngày không thuộc về ai  (thơ) 
dẫu sao anh cũng đã đứng bên máy / mấy mươi năm / mấy mươi năm gọng kính tròn cúi xuống / anh đã lăn theo cái trục lăn mực / đong đếm những thang màu / đã tìm cách siết những con ốc trật đường răng / góp tay thay mới những chữ đúc sắp mòn // dẫu sao anh cũng từng thức sáng / cùng những ngọn nến / (cho dù bếp lửa reo vui chỉ theo cách của anh / cho dù tro tàn bốc khói chỉ theo cách của anh) // tiếng máy nhịp trong đêm không thuộc về ai...

Nằm  (đồ họa) 
Tác phẩm tạo hình digital [để đánh nhịp với bài thơ “Đi” của thi sĩ Nguyễn Đăng Thường] ...

Sài Gòn, 30.4  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

Chung Do Kwan – Trong sương mù  (truyện / tuỳ bút) 
Khi tôi lên máy bay đi Mỹ, sau này tôi mới biết, Chung Do Kwan có mặt ở phi trường. Hắn đứng đâu, tôi không biết. Bạn bè anh em đưa tiễn tôi rất đông. Không ai trong số đó biết mặt Chung. Có thể một vài anh em có biết mặt Chung dưới một tên khác – điều đó không nằm trong hiểu biết, cũng không nằm trong những giới hạn tưởng tượng của tôi. Phi trường Tân Sơn Nhứt hôm ấy, vào giờ chúng tôi có mặt, sương mù bao phủ dày đặc... (...)

Thanh Long – mất và tìm thấy lại  (tư liệu / biên khảo) 
... Xa Saigon đến nay đã gần mười lăm năm, tôi có thể không có dịp đọc hết sách báo bên nhà. Không biết khép nép trong những trang sách viết về các hoạt động hay lịch sử nghệ thuật nước nhà, hay ít ra trong những trang “index”, có một chỗ nào, có ai dành năm ba dòng cho chàng thanh niên nam bộ Thanh Long? ... (...)

hắn lấy tay phủi bụi... | ngày giỗ thứ mười  (thơ) 
... người hắn lúc nào cũng đầy bụi / bụi từ chiếc ghế dựa / từ cánh cửa sổ mở ra vườn hoa / từ những tiệc rượu râm ran tiếng cười đùa / từ những cuốn sách mở ra đóng lại // từ những lề đường người ta liên tục thi nhau / đào bới... | hôm nay là ngày giỗ thứ mười của tôi – ngày quan trọng bạn bè xưa năm ba gã bỏ bữa nhậu đo đo tạt qua nhà bảo là để đốt cho ảnh nén nhang tội nghiệp / bước vào nhà tên nào tên ấy mặt đã đỏ gay...

A Tribute to Ruth Bernhard  (hội họa) 
Tranh digital thực hiện theo tác phẩm nhiếp ảnh Hips Horizontal (1975) của Ruth Bernhard. Nữ nghệ sĩ nhiếp ảnh Ruth Bernhard là người gốc Đức, sống tại Mỹ. Cuối năm 2006, bà qua đời, hưởng thọ trên 100 tuổi. Hoạ sĩ Hoàng Ngọc Biên làm tấm tranh digital này để tưởng niệm...

chân dung | bài học giác ngộ – ghi nhớ thời cách mạng trước sau như một | nửa thế kỷ lên mãi một giây đàn  (thơ) 
tôi toát mồ hôi thức dậy... // người vẽ chân dung tôi đã biến mất / và không để lại tăm hơi // tôi chạy đi tìm một cái gương soi. // không có gương... | khi chiến thắng / người ta thích chơi với kẻ xấu / kẻ xấu thường dễ bảo, dễ thương, dễ cải tạo / kẻ xấu dễ nói theo người chiến thắng... | nửa thế kỷ lên mãi một giây đàn / trên đường phố // những anh thất trận lại mặc áo lính diễu hành / trẻ em ngơ ngác / vác cờ reo vui nghe theo những đàn anh / lên micro hoan hô đả đảo / nhà nhiếp ảnh bấm máy / cuộc xuống đường đã được ghi nhận...

Ghi chép về công việc nghệ thuật  (tiểu luận / nhận định) 
... Nghệ thuật không có những chiến công, không biết thành quả. Nghệ thuật đứng một mình trên hai chân, không loay hoay với những thu lượm trí thức, lấy cái trí thức làm máu nuôi sống mình. Nó hoàn toàn xa lạ với những băn khoăn thành tích, những toan tính xã hội. Khi thoát ra ngoài từ trong bóng tối, nó có khả năng làm cho người ta ngạc nhiên... (...)

Người ngồi nói giữa đường  (truyện / tuỳ bút) 
Màn mở ra cho thấy lề đường một khu phố nhộn nhịp người qua lại, một thành phố không có tên, những toà nhà cao tầng, những biển quảng cáo lớn... Một trong những biển quảng cáo: một bộ ngực phụ nữ cận ảnh, giữa hai vú, một anh cao bồi trong bộ complet đen, nón cao bồi trắng sạch một cách diêm dúa, thắt cà vạt, đang leo lên — hai cánh tay dang bấu hai mép vú. Hình ảnh giống như người leo núi, hay như con tắc kè đang leo lên giữa hai nhánh cây... (...)

hai bài thơ cuối thế kỷ bỏ quên trong hộc tủ  (thơ) 
... bấy giờ là mấy giờ tôi tự hỏi và không trả lời được / tôi lần mò đứng dậy, quơ hai chân tìm đôi dép, mang đại không kể bên phải bên trái, và chống hai tay đứng lên / cái đầu không tóc đụng ngay phải một câu thơ lơ lửng đêm trước... | ... tôi thọc tay vào túi quần, lấy ra một tờ giấy mềm màu trắng đã nằm ở đấy từ đêm hôm trước, và đưa lên che miệng cố gắng nín một tràng ho. nhưng tôi đã ho. ho thoải mái. ho tới bến. tôi đưa miếng giấy ra trước mặt liếc mắt nhìn và vội vàng giấu cái vệt máu đỏ non vừa ho vào. ông thấy đấy. thì giờ là tiền bạc...

lý thuyết khả thi  (thơ) 
... anh trải rộng bài thơ trong đầu / khả thi không khả thi... – / bước anh đi loanh quanh / vẽ đầy những dấu hỏi // được rồi anh làm thơ / anh có chịu rút đi những thứ không cần thiết? // có chịu rút sạch những phụ tùng nham nhở / những kềm búa linh tinh – rút không / nương tay / hãy phóng đôi mắt ra chân trời / làm cho bài thơ nhìn lại mỗi ngày mỗi mong manh / trống rỗng...

Jean Tardieu: Những ngày Việt Nam  (tiểu luận / nhận định) 
... Jean Tardieu... vẫn là một “người ngoài”. Có điều, cái chút ít “người ngoài” ấy viết về những chiều dạo chơi trên sông Hồng, buổi sáng Chủ nhật cùng hoạ sĩ Lê Phổ ngồi chuyện trò về nghệ thuật trong sân một ngôi chùa cổ ở đồng quê, hay buổi hoàng hôn đứng trên cầu Doumer nhìn ra chân trời xa (dưới ấy, dưới ngòi bút của nhà thơ nước Pháp xa xôi, thật không phải chỉ Hà Nội, mà là cả một công trình nghệ thuật của thiên nhiên), cái chút ít ấy sẽ còn lại trong ký ức của ta như một ngụm trà uống vào một buổi chiều mưa trở về nhà, trong nhiều kỷ niệm — và trong thời gian... (...)

nhật ký thứ sáu hai mươi sáu tháng bảy hai ngàn lẻ bảy  (thơ) 
... ai đã để điệu nhạc Bach rối rít / nỗi đau / ai đã giả ngân nga mấy tiếng hót ngắt quãng của cu đất / buồn như nỗi buồn / rồi lẳng lặng bỏ đi / không lời nhắn?... đêm vẫn đêm / tôi nhìn lên khoảng không trước mặt / – tình cờ thôi – / kim dài kim ngắn chiếc đồng hồ trắng treo tường / đứng yên từ bao giờ: / 4:18...

Người đạp xe vào thành phố buổi sáng  (truyện / tuỳ bút) 
... Khi người đàn ông đạp chiếc xe đạp cũ sơn màu lá cây xanh đến quãng đường trước các khu vườn bỏ hoang, thì cơn mưa chiều bắt đầu đổ xuống, nhưng ở đây mặt trời vẫn tiếp tục chiếu thẳng vào ông... (...)

la moitié d’un son – une élégie à Hoàng Ngọc Hỷ  (thơ) 
soudain / le vent s’est / coupé en deux / l’eau de cette rivière s’est / coupée en deux / l’air coule comme des larmes... // ... la mémoire prend tout / un conte à inventer – / puis / à détruire...

Chuyện một người bị mất con chim  (thơ) 
Tôi lại đứng trên cầu, lãng mạn nhìn ra phía sông nước đầu dòng. Chân trời nhuộm một màu xanh xốn xang. Mây không tím không hồng. / Tôi bỗng nghe một tiếng động nhỏ sau lưng, tưởng có người anh em lang thang đâu đó nhìn thấy mình, tò mò ghé lại tám. Tôi quay người và nhận một cú đá long trời lở đất vào chỗ giữa hai chân, bất thần, ngay hạ bộ...

Chuyện một người không có trái tim  (thơ) 
... Bàn tay xuyên vào bên trong ngực, đẩy trái tim tôi ra khỏi lưng, rơi xuống sông, Trước sau tôi chỉ nghe một tiếng nước bắn tung toé, tiếng nhỏ và ngọt như tiếng một hòn sỏi rơi, từ dưới sâu vọng lên...

chấm than bẻ ngược  (thơ) 
... chung quanh anh / những trụ đèn đường / chen lấn giữa trời // những con người / chụm đầu vào nhau / như những chấm than / bẻ ngược / dưới / mưa...

ngày sinh của hắn  (thơ) 
... ta vẫn phải cứ đi / đi riết vẫn không biết / mình đi đâu // đi riết – một mình / cho tới khi / gặp một bến sông / bờ bên này là đồng khô / bờ bên kia là cây xanh / bóng đổ dài lên mặt nước...

bóng tối? tốt thôi – bài ca ngợi đêm  (thơ) 
thôi đi tám / hãy đừng đem ánh sáng ra doạ ta / thứ ánh sáng làm bằng bóng tối no đầy / ta đã nuốt từ khuya – từ / những buổi rạng đông lạnh màu máu / những buổi rạng đông có đôi cánh / bay nhảy của anh làm thơ...

lửng lơ — không qua bên kia chẳng về bên này... | lăn tốc độ của những hòn sỏi trên đầu dốc  (thơ) 
... chúng ta biến mất nhiều lần / rồi chúng ta lại phải xuất hiện / ở một nơi nào đó / khoảnh khắc một giọt nước / lăn từ mắt xuống mũi / có gì đâu — chỉ là số phận / không thể qua bên kia / chẳng thể về / bên này... | ... không thể nói bất cứ gì / về thời gian / về những bánh xe sắt rung chuyển / chuyến tàu không đèn đóm phóng về tương lai / với tốc độ của những hòn sỏi lăn xuống dốc / giữa khuya tiếng sỏi nghe thất thanh / không cách gì dừng lại...

hôm qua & ngày nay — thời gian tái chế...  (thơ) 
bây giờ chúng ta đã rõ / chúng ta đang sống cuộc đời thứ hai / trái tim kia / đã được tái chế mấy lần / nhịp đập có nhanh hơn? không ai biết...

Chỉ là những ngã tư trong quá khứ  (truyện / tuỳ bút) 
... tôi chợt cảm thấy có một cái gì không bình thường sắp xảy ra, hay có thể đang xảy ra rồi với mình, cái cảm giác khá chính xác là có mấy cái nhìn, ít ra là hơn một cái nhìn chẳng phải dễ chịu, đang tập trung sau gáy tôi, rình rập ngay sau cái chùm tóc mắc dịch mà tôi thừa biết là mọc dài một cách vô tổ chức, không có định hướng của mình... (...)

bài giảng về không khí của paul klee...  (thơ) 
cầu đã mở / bước lên đó / anh chỉ có thể đi tới / không ngừng / không có những quãng lặng / không nghỉ / chỉ có đi tới...

BA NGÔI — THƠ TỪ DƯỚI GẦM BÀN  (thơ) 
hắn đi ngoài đường cũng thường thôi / áo quần xộc xệch nhưng không đến nỗi làm lệch mỹ quan của thành phố... | chúng tôi chia tay nhau thật đẹp / có chút trăng / và mấy ngàn ngôi sao lấp lánh... | không phải là khó nói / anh hiện hữu bằng thể xác / anh không hiện hữu bằng thể xác — chỉ có thế / như một vách đá không đá / rừng không cây trời không mây / đồng không cỏ sông không thuyền bè qua lại / cái giếng sau nhà không nghe vọng tiếng hòn sỏi / rơi...

di vật: mùi mồ hôi trên những trang từ điển | gửi một bài thơ gửi bạn bè chưa gửi  (thơ) 
năm ba trang sách nhàu / những lọ viết khô mực – đủ màu / bụi, bụi nữa, bụi mãi... | vâng, thế là ta đã đên đây – đã đến nơi / hãy cứ tạm gọi như thế // đất người, hồn ta / cái tâm hồn chậm rãi trước sau / chỉ biết đi / bước đi của mình...

với Antonio Stradivari, bay trên sông Loire  (thơ) 
... tôi bay trên vùng thung lũng sông Loire / buổi chiều hè cháy một chân trời hoảng loạn / tôi bám chặt cây vĩ cầm / bỗng nghe ra lời khẩn khoản từ tâm // ... NAM MÔ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ / A DI ĐÀ PHẬT...

Chỉ có ngọn lửa mới hiểu được mùa đông  (thơ) 
đêm đột nhập như / người leo núi – lạnh & sắc // một nhát búa hung hăng / đánh ngã thời gian / chữ rơi rụng thành thơ...

«lời người ra đi»  (thơ) 
... những chữ của ta / chẳng dính dáng gì đến lao động / trước sau vẫn là một cuộc vui / chữ nghĩa như những con sâu: / chúng bò tràn, tự sắp xếp – bình thường – / mỗi lúc mỗi nơi một khác...

sáu khổ thơ vô tư  (thơ) 
lại gặp ông / may quá / hôm nay thượng đế nói tiếng ta // người trông bụi nên tôi đâm hoảng / tôi lí nhí mấy tiếng / thưa ngài / tôi làm thơ, phải làm sao...

Những độ của mùa thu  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

Câu hỏi | Cuộc sống hoàn hảo  (thơ) 
... Ta đứng lên / lom khom nhìn qua cửa sổ: con đường / đầy sương / mờ ảo – cố tình tăng lên vẻ ảm đạm ban ngày. // Có bóng người đi qua. Ủa, ta đi đâu / giữa đêm khuya khoắt thế này / – tôi thấy lạ hỏi tôi... | Thành phố thật hoàn hảo. / Cửa kính lấp lánh dưới nắng / in bóng những tán lá xanh // sạch như nước trên mặt hồ dựng đứng...

Đồng quê  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

Bàn tay & Mặt  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

Sáng trăng  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

Nhà trên núi  (hội họa) 
Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật số...

élégie à H.N. Anh – musicien  (thơ) 
Bài thơ "élégie à H.N. Anh – musicien" của Hoàng Ngọc Biên, với giọng đọc và nhạc nền của nhóm Mainstreet — một nhóm nhạc jazz đương đại ở Paris — kèm bản dịch tiếng Việt của Hoàng Ngọc-Tuấn...

Nhà của nhà thơ  (thơ) 
Hãy đến đây / hãy đẩy cửa bước vào / cửa bao nhiêu lâu đóng kín / nhưng bên trong – bao nhiêu lâu – / ta không hề cài then...

trận cuồng phong kéo dài hơn nửa thế kỷ...  (thơ) 
... bằng con đường nào / gió luồn vào đến tận phòng ngủ / gây trận cuồng phong giữa bốn mặt tường // trận cuồng phong kéo dài hơn nửa thế kỷ...

TIỂU THUYẾT MỚI — 1969: Ghi nhận về một chuyển biến trong văn chương Pháp  (tiểu luận / nhận định) 
... Những nhân vật vô danh, lang thang trong những câu chuyện không tình tiết, không đầu không đuôi, dựa theo những huyền thoại thời Thượng cổ, mô tả bởi một con mắt sắc bén nhưng cũng vô danh, bởi một tâm hồn (thi sĩ), bởi một bộ óc (tinh vi), soi sáng quá khứ, chiếu rọi hiện tại — và viết một cuốn sách cho tương lai... (...)

phỏng dịch một lá thư người bạn gửi từ xa  (thơ) 
mi hãy đừng ngạc nhiên khi đọc những chữ này / những chữ viết từ một thành phố khác / một bầu trời khác / một vũ trụ khác / – từ xa...

* * *  (thơ) 
Sự trần truồng của ý nghĩ / Cái ách của tự do / Những phương trình không bằng nhau / và sự đồng dạng của ngôn ngữ hoá thạch...

Lịch sử  (thơ) 
Ta biết bốn mươi năm hơn ta làm nản lòng lịch sử / ta đã chôn vùi nhiều thứ ta nghĩ là quí trên đời / một giọt sương mai đánh mất / những ánh sao đêm đi vào quên lãng / nắng trên hồ, góc phố đìu hiu, / ngã tư gió lộng, chiều ngủ sớm...

cogito ergo sum  (thơ) 
gần bảy mươi / ta khám phá tim mình // những kẻ không yêu ta đạp đổ / thẳng tay / những kẻ ta yêu ta yêu cuồng say / yêu y như thật sự yêu / y như yêu thật sự / không úp mở...

Những người bạn năm xưa...  (thơ) 
Bây giờ thỉnh thoảng ta vẫn nhận thư / Những lá thư đắng như vỏ cây / sần sui gai nhọn / và sắc như những đường chim bay / Mây bay qua không thật / Trăng lên đầu ngọn cây cũng không thật...

nước mắt không có lịch sử  (thơ) 
nước mắt không có lịch sử / bầu trời xanh ta nhìn thấy trên kia / chỉ là cái nắp vung phủ lên mọi nỗi đau...

những dòng bi thương I & II  (thơ) 
cánh cửa đã mở / con đường đã mở / bạn cứ đi – đi cho thoả thích / đất nước nhiều lần đóng cửa / chúng ta ai nấy chân tay xích vào bàn viết / cúi nhìn máu rướm nhưng máu không chảy nổi... | nắng đã tắt bên này / nhưng bạn hãy nhìn kia, núi xanh / hãy còn ửng hồng màu phấn ấm / bên kia núi cũng có những quán nước / những con đường ngang dọc / hàng sao...

Chân dung Diễm Châu [bộ 6 bức]  (đồ họa) 
[TƯ LIỆU VỀ DIỄM CHÂU] Bộ chân dung này được trích ra từ một bức nhiếp ảnh và biến tạo bằng kỹ thuật đồ hoạ điện tử...

màu & ta: chân dung năm mươi năm tự làm  (thơ) 
trời trắng / xoá — không mây / sóng sắc vàng / chiều nắng ấm // giấc mơ / trong suốt — như không khí / như nước mắt như cái nhìn / như giọt sương...

Về nhà  (hội họa) 
[TƯỞNG NIỆM DIỄM CHÂU (1937-2006)] Tác phẩm tạo hình bằng kỹ thuật digital painting, cuối tháng Giêng 2007, để gửi theo Diễm Châu...

Chân dung Diễm Châu [bộ 4 bức]  (đồ họa) 
[TƯỞNG NIỆM DIỄM CHÂU (1937-2006)] Chân dung Diễm Châu do Hoàng Ngọc Biên biến tạo bằng kỹ thuật đồ hoạ điện tử từ một bức nhiếp ảnh...

UỐNG TRÀ SỚM MAI — những bài lục bát 1962-1996 còn lại  (thơ) 
Năm mươi bốn bài lục bát viết rải rác trong những năm 1962-1996 — ... trong sương khói chỗ quê nhà / lấy câu lục bát uống trà sớm mai...

ngả & nghiêng  (thơ) 
đêm qua tôi đặt câu thơ lên bàn / và tôi ngồi nhìn nó / nó nhìn tôi / chúng tôi nhìn nhau / chúng tôi nhìn nhau và thấy xa lạ...

Một đoạn giữa mùa hè  (truyện / tuỳ bút) 
Những đêm trăng sáng như thế, anh đã kể cho em nghe những gì, và những chuyện đó theo thời gian còn ở lại trong em những gì, điều đó làm sao em biết được, nhưng cứ mỗi lần xa anh, chẳng hạn vào một buổi sáng hồi năm ngoái — một buổi sáng trời nắng cũng như bao nhiêu buổi sáng trời nắng khác của những ngày đầu tháng năm... (...)

Gương soi  (thơ) 
Anh đi qua đời sống / suốt ngày mài giũa một cục đá / nhặt trên bãi biển / cục đá sần sùi / anh mài giũa triền miên...

Chỗ bắt đầu chuyến đi là một đỉnh núi bốn bề yên lặng, đầu đội trời...  (truyện / tuỳ bút) 
Sáng hôm ấy tôi không chắc, không thể nói là mặt trời mọc ở hướng đông, như tôi vẫn nghe nói từ lâu. Khi người bạn gặp giữa đường đánh thức tôi, những gì tôi nhìn thấy chung quanh không cho tôi cái cảm tưởng bình thường là cũng như mọi người, tôi đang ở một chỗ nào đó, một vị trí nào đó, nếu trước mặt là hướng nam, sau lưng tất phải là hướng bắc, và ngược lại... (...)

Bản đồ năm tháng  (thơ) 
Tôi đã về đây. Qua cửa sổ, phía trên cao là bầu trời – rối rít / mây và những cánh chim. // Cửa kính, vách tường ẩn hiện những khung hoa văn, dấu / tích một thời của mẹ cha. / Nền đắp nổi lô nhô những miền đất nở hoa vàng đã đi qua, / những vườn cây đã dừng lại: bước chân bạn bè kéo nhau / về một thế kỷ mới...

Những bài Dalat  (thơ) 
... dalat mai ta trở lại / những ngày lộng gió rũ tóc buồn / nghẹn hơi thở ánh đèn xanh đèn đỏ... | sợi dây vàng quấn chặt thành phố không, quấn chặt quán rượu nhỏ không, có lẽ nào sợi dây vàng quấn chặt hai người đi buồn trên đại lộ... | tôi gặp người đàn bà nửa đường đi vào thành phố / chúng tôi biết nhau từ đó / chúng tôi biết nhau từ đó... | Con ngựa già sắp lên dốc / Giữa hai tai nó / một chùm lông giả / đỏ cánh sen... | Con dốc đi lên một nhà ga cũ — / những thanh sắt rỉ sét ngang dọc / cánh cổng thấp muôn thuở mở / không ai vào...

Một ảnh tượng cắt rời: một vùng làng quê – một thời  (truyện / tuỳ bút) 
Con sông trong trí nhớ của tôi không rộng. Ít ra là khi lớn lên, đi khỏi làng, đi khỏi tỉnh, rồi đi đây đi đó, sơn thủy thì không hẳn, nhưng đã gần như vĩnh viễn không còn quay trở lại, nó không còn rộng như nó từng mênh mông trải dài từ bờ bên này qua đến bờ bên kia đối với một cậu bé mười tuổi nay là người viết những dòng này... (...)

TUỔI CỦA THỜI GIAN [II]  (thơ) 
ngày hôm qua ta chưa sinh ra / ngày hôm qua ta chưa có mặt / cuộc đời qua / xô đẩy / túi bụi giữa chốn người... | đường trên mây / sợi gió / nắng vàng / bước chân ta sải ngược / thời gian... | lam màu trời / cửa sổ ngó mây / xanh mắt ngọc / nắng trắng xóa / chảy tràn / sông thủy mạc... | núi ngó xuống thấy / chân núi / mái nhà thấp / những vuông màu xám / mênh mông trời / đất lạnh tanh / không sợi khói... | để nguyên quần áo lội qua sông / đời mênh mông nước chảy những dòng... | tôi đi tìm tôi / mặt trời đỏ rực // mặt trời mọc / cứ mọc...

TUỔI CỦA THỜI GIAN [I]  (thơ) 
một chút nắng / một chút mưa / một chút chiều êm ả // một chút phật / một chút chúa / một chút bão tố trong đêm... | nói cho cùng ta cũng như ai / vô thần hữu thần / anh hùng đạo tặc / sống trên mây sống trên sông nước / đều như nhau — đều bị đọa đày... | tìm lại một buổi chiều / cây lá sáng long lanh / nắng lọt qua khe cửa khép hờ / ta một mình nói với ta / thời gian hãy cứ trôi đi...

“sáng tháng năm ở san francisco mây vẫn bay chim vẫn hót”  (thơ) 
... nỗi tiếc thương làm mất trí nhớ / chữ trải ra / trang giấy vẫn trắng tươi / tận thế hôm qua tưởng là chuyện động trời: / sáng nay mây vẫn bay, chim vẫn hót // các siêu thị mở cửa đúng giờ, những trạm xăng lên giá / đông kín xe và người / nhà triết học gõ trên máy những trang đen nghịt cuộc đời...

Tường trình — một phác thảo  (thơ) 
Bản đồ thường nhắc ta những giới hạn. Một lần trong giấc mơ tôi thấy mình bị trói ở chân trời. Bình minh có chim hót hẳn hoi, như trong các trang sách. Cánh đồng xa mát dịu, hoa nở những sắc tím hồng. Nhưng khi tôi dùng hết sức còn lại, hẳn là không có nhiều, thò chân ra đụng tới được một nhúm xanh lúa non, những đầu ngón chân lãng mạn của tôi bỗng thấy rát...

Những bài Tân Phố  (thơ) 
Anh bước đi trên những đường phố đen / cây cối thơm ngon như đôi má mềm... | nắng có ngủ quên trên những vỉa hè / con chó trần truồng có vẫn cắn thuê... | tôi sẽ lội qua con sông này / không mùa mưa nước cũng lên cao / tôi sẽ lội qua con sông này / cỏ sẽ khóc khi tuổi thơ tìm thấy... | nghĩ về thành phố bây giờ / khi đã đi qua những thành phố / nắng lung linh hồng / những vạt phương đông...

Thơ mới Ba Lan: dàn đồng ca đầy chất diễn giải...  (tiểu luận / nhận định) 
Thơ mới Ba Lan ... một dòng thơ có cái tươi mát và sinh động rất gần với người Việt Nam: dòng thơ đã ra đời giữa những hoàn cảnh có nhiều chỗ giống những hoàn cảnh Việt Nam, cho nên cái giọng điệu Ba Lan ấy ở phương Tây (đùa cợt, châm biếm, những biểu tượng, những tìm kiếm trong lĩnh vực tâm linh...) trên những chặng đường phát triển dường như đã gặp giọng điệu Việt Nam ở phương Đông... (...)

Một góc phố  (truyện / tuỳ bút) 
Ban đầu là một bố cục quen thuộc trong căn phòng, những bàn những ghế những tủ những kệ. Ánh nắng buổi mai lọt vào khung cửa lớn đối diện với anh làm thành một hình bình hành sáng chói chang trên nền nhà, cạnh ngắn của hình bình hành vô tình nằm song song với những đường dài của gạch bông sắp xếp theo thứ tự, hai viên gạch trắng hai viên gạch nâu. (...)

Thượng đế  (thơ) 
thượng đế có thật / ta đã nhìn thấy người // diêm hồ trấn chiều mùa đông / đất trời một màu / xám đục / thành phố lấm chấm vàng / những ngọn đèn đường / như những dấu than...

BUỔI DIỄN CUỐI CÙNG CHO SAM hay CÁI CƯỜI CỦA SAM  (kịch bản) 
Một kịch bản collage, được thực hiện bằng những chất liệu rút từ các bản dịch tác phẩm Samuel Beckett đã được đăng trên Tiền Vệ trong suốt tháng 4/2006 nhân kỷ niệm bách niên sinh nhật Samuel Beckett.

Trạm cuối  (kịch bản) 
Khi khán giả lần lượt đi vào nhà hát, ánh sáng bên trong là ánh sáng của một buổi chiều nắng gắt trên bãi biển. Ánh sáng ấy đi từ phía sân khấu tạt trở ra các cửa ra vào. Như thế, mọi người vừa bước vào nhà hát đều đột nhiên có cảm giác vừa bước qua một thế giới khác – có nghĩa một phần nào đó chính mình đã khởi sự tham dự vào vở độc thoại sắp tới, khi màn mở ra...

NGƯỜI KHÁNG CHIẾN [trích]  (tiểu thuyết) 
... Sau này tôi biết tôi sẽ có thể phải mất công xáo tung những trang này, nếu như bây giờ tôi quyết định làm một công việc điên rồ là sắp xếp cuộc đời cha tôi theo một bố cục hẳn hoi... (...)

Đã từ lâu...  (thơ) 
Đã từ lâu mỗi lần đi dưới nắng ta không quên / cúi xuống nhặt cái bóng của mình. / Lòng cứ sợ bóng bất thần bỏ ta...

Nằm  (thơ) 
[Hoàng Ngọc Biên "hoạ" thơ Nguyễn Đăng Thường] Tôi nằm đây / Tôi đang nằm / Tôi nằm đâu / Tôi đâu biết nhưng tôi cứ nằm / Tôi nằm qua / Tôi nằm lại / Tôi nằm tới / Tôi nằm lui / Tôi nằm lên / Tôi nằm xuống...

Những bài thơ tặng DC và NĐT  (thơ) 
Tôi đã có mặt như thế / – ngoài mưa // Mưa tháng năm / mưa bụi vàng đêm đen / chưa dứt / Chuông nhà thờ bấy giờ chưa đổ / Lễ sớm nhất chưa bắt đầu / Hay sự cố? / – chẳng ai hay... | hãy vào đây / gió cuồng và sương mặn / từ tây nam / hãy vào đây / thời gian chôn vùi / chữ nghĩa...

Chín bài không đặt tên  (thơ) 
Hỏi trời hôm nay đã lam / Mây đã bồng bềnh những bọt trắng / Cây cối xanh màu lá non / Ửng vàng nền nhà cửa... | Lấy đi cho người hơn nửa nỗi buồn / Tuổi trẻ trôi trên những dòng sông rực lửa... | Lại làm thơ! / Lại viết những dòng / bôi ngang bôi dọc / gạch xéo gạch xiên // Lại làm thơ! ...

Marcel Proust – Cuộc đời thí nghiệm trong tác phẩm  (tiểu luận / nhận định) 
... Proust chưa vĩnh viễn chết, bởi vì cuốn sách của ông luôn luôn là “biểu tượng cho sự hồi sinh của ông”. Nhờ khám phá được sức mạnh của Thời gian và của Nghệ thuật, ông đã hoàn thành được tác phẩm của mình, một tác phẩm mà ông đã xây dựng như người ta xây dựng một ngôi giáo đường... (...)

Marcel Proust – Những chủ đề rời thời trẻ tuổi  (tiểu luận / nhận định) 
Khi tác phẩm đầu tay của Marcel Proust ra đời, với những nét thủy họa bay bướm của Madeleine Lemaire, những bài nhạc của Reynaldo Hahn và bài tựa ký tên Anatole France, người đọc đương thời đã đón nhận một cách xa lạ ngỡ ngàng... (...)

Le bon vieux temps...  (thơ) 
Ta sinh ra tự do. Nằm trong nôi ta ca hát thoả thích. Đám người lớn bu chung quanh ta ăn mặc chỉnh tề nhưng thật đần độn. Họ chen lấn và liên tục tranh nhau khuyên dạy ta: đừng khóc...

“Cám ơn Thượng đế”  (thơ) 
Này con người đòi hỏi kia, / ngươi còn muốn gì hơn? / Ngươi muốn làm người, ta đã cho làm người. / Muốn không phải ở yên một chỗ, / ta đã cho đi đây đi đó...

Thần thoại Việt Nam – tứ khúc bốn mùa  (thơ) 
Nếu quả thật như thế – / rằng mùa thu gió trên đồi thổi hắt những lá và lá / rằng người đàn bà trên núi vẫn ở trên núi / ngày ngày đi ngược gió / một mình / lên chỗ cao nhất có thể lên / nhìn xuống thấp những mái nhà sương phủ...

Chuyến xe  (truyện / tuỳ bút) 
Tôi ngồi trên chiếc ghế băng này, trong cái công viên nhỏ xíu nằm ở cuối con đường lớn nhất của quận Cây Me, con đường chính, đã hai ngày, hay gần như vậy, có thể trên một tí, hay dưới một tí, nhưng hãy cứ bảo là hai ngày... (...)

Một bài thơ tình  (thơ) 
gương / xanh - lam // cửa / vàng – cam // lỗ / xanh – lam // barred / hồng – hoàng...

Changi – bếp lửa đã tro tàn  (truyện / tuỳ bút) 
Bờ biển ấy hơn một lần tôi đã đến. Mây bay ngang từng đám, đám này dang tay kéo đám kia, những bông trắng sắc nét cắt rõ lên nền xanh của trời và của không khí, rối rít chạy về một hướng, vô định có lẽ, nhưng dễ cho ta có cảm tưởng mọi thứ đang diễn một trò chơi chuyển động có sắp xếp... (...)

trùng dương| phố phái | trụ trên nỗi đau  (thơ) 
ta thấy rồi / ngọn gió vàng thoảng qua / mặt trời chìm trong biển / sóng bạc đầu bắt nhịp / mây xanh xao nhuốm bệnh... | những bệt màu lam hồng / góc phố lạnh tanh / sắc xám / căn gác vuông / tro than ngày cũ / nét cọ đen kéo dài ký ức... | hai chân trụ trên nỗi đau / ta hát bài hát riêng ta...

Nhật ký trong tù (Chân dung tự hoạ)  (truyện / tuỳ bút) 
Hãy đừng tin vào cái cười này. Thiếu nữ trong hình là một can phạm, không liên hệ nhưng là đồng hương trà vinh với một người nổi tiếng cả nước: chị út tịch. Một buổi chiều tháng 8.1961, tại sân nha trung học thuộc bộ giáo dục chế độ cũ... (...)

Cầu thang đi xuống  (truyện / tuỳ bút) 
Tôi không nghĩ tôi đã thức dậy nhờ một tiếng chim hót bên ngoài cửa sổ, lại càng không phải nhờ chiếc đồng hồ báo thức, vì cái đồng hồ treo tường kia đã đứng yên từ gần hai trăm năm nay, chính xác hơn một chút là từ một trăm sáu mươi bảy năm nay... (...)

Quê hương và Thiên đàng – một giấc mơ thời sự  (truyện / tuỳ bút) 
Cô em nhà tôi xưa là nhân viên Air France, sống lâu năm ở Paris, là một người ngoan đạo. Đầu tuần này cô gọi điện nói chuyện nắng mưa với nhà tôi rồi đòi nói chuyện với tôi, chỉ để kể lại một giấc mơ có từ trước ngày Đức Giáo hoàng của cô qua đời. (...)

BA MƯƠI NĂM: KHOẢNG CÁCH & DẤU NỐI [Hoàng Ngọc Biên]  (phỏng vấn) 
1975-2005 và một đại dương ngăn cách, văn giới Việt Nam trong và ngoài nước nghĩ gì, biết gì về nhau? Hai dòng văn chương này có những khác biệt gì, và liệu một ngày nào đó sẽ nhập làm một hay không?... Trần Nhuệ Tâm đã phỏng vấn nhiều nhà thơ/nhà văn Việt Nam ở các quốc gia khác nhau, và những bài phỏng vấn sẽ được đăng liên tục trên Tiền Vệ. Mời bạn đọc theo dõi. (...)

Đêm ngủ ở tỉnh  (truyện / tuỳ bút) 
Anh cúi đầu bước những bước dài ngắn không đều nhau trên quốc lộ số 4 dẫn vào tỉnh lỵ. Dưới cơn mưa mùa hè đột ngột đổ mạnh xuống che kín một bầu trời cũng đột ngột xám đen, thấp trũng, rồi thưa dần, thưa dần... (...)

Thành phố dốc đồi  (truyện / tuỳ bút) 
... Em trở về đây một lần nữa anh ạ, em đang ở đây, đang ngày ngày đi trên những con đường cũ bây giờ như đã được mở rộng ra hơn, kéo dài ra hơn, đang đêm đêm đi vòng quanh khu chợ sáng đèn, ngắm những tiệm tạp hóa hình như có vẻ huy hoàng hơn trước nhiều, và mỗi buổi sáng buổi chiều em lên xuống con dốc quen thuộc để đi ăn, giống như hồi còn đi học... (...)

Nhà thơ nói về thơ tình: Hoàng Ngọc Biên  (phỏng vấn) 
Thơ tình còn được yêu thích không? Các nhà thơ hôm nay nghĩ gì về thơ tình? Họ có còn làm thơ tình không? Trần Nhuệ Tâm đã phỏng vấn một số nhà thơ, và những bài phỏng vấn sẽ được đăng liên tục trên Tiền Vệ. Mời bạn đọc theo dõi. (...)

Tìm một thế đứng trên sông Léthé  (thơ) 
Hãy đưa cho ta một cái vai vịn, một cái vai, chỉ một cái thôi, cho dù là vai sần sùi da khô tróc vảy, để khi qua sông Léthé ta sẽ có chỗ gác tay...

Mây trôi  (thơ) 
Trái đất hình như ngày càng bớt tròn: những ý nghĩ cứ thế ngày càng bớt xoay chuyển, con người bớt hoạt động, cây cỏ thẳng hàng hơn nhưng không góc cạnh như ước mơ, giấc ngủ dài nhưng trở thành đông đặc, âm thanh đơn điệu, các mùa giẫm bước chồng lên nhau, nước mắt chảy hàng ngang, con người đi mãi không thấy đến...

Saitama – trích nhật ký tái sinh*  (truyện / tuỳ bút) 
Tôi bước đi trên đường làng, lòng mênh mang nhớ những thôn xóm quê nhà, những ngọn đèn vàng leo lét buổi chiều xa, tiếng chuông mõ của cha của mẹ... Tôi nhớ tiếng bước chân anh chị em trong nhà lên xuống cầu thang, những chén cơm chiên khuya râm rang tiếng học bài, nhớ tiếng nhạc ray rứt của chiếc đồng hồ treo tường những buổi rạng đông. Tôi nghĩ đến vợ và các con, đến gia đình... (...)

QUÊ HƯƠNG, NGƯỜI VỀ [& âm bản]  (truyện / tuỳ bút) 
Người đàn ông đi trên bãi cát, phía bên phải ông là mặt biển êm đềm. Biển xanh ngắt, người ta có thể dễ dàng nhận biết như vậy, khi phân biệt mầu xanh của nước và mầu xanh của bầu trời... [ Viết theo một tấm tranh dán của Nguyễn Đăng Thường ] (...)

bi ca viết trước...  (thơ) 
hãy để lại một chút anh / trong mây chiều / trong cây lá, lề đường – xóm chợ / sân banh / một chút anh bên hồ cá lênh đênh / chút hoa bèo xanh thẳm...

Sa mạc  (thơ) 
nhìn xuống / những ngày mai cổ sơ / buổi hừng đông sa mạc / tượng đá ôm đầu chạy mãi / đến cuối đời... [bài thơ về một bức tranh của Nguyễn Quỳnh]

Khúc bi thương cho những quán cà phê lộ thiên...  (thơ) 
Đừng gửi cho ta những chiếc ghế ấy nữa / những chiếc ghế vuông thấp trũng / đo chỉ hơn hai tấc tây...

có người đã đi qua đời sống  (thơ) 
có ai đi qua cửa sổ / mưa lất phất dưới đèn đường / con chim bay qua cửa sổ / núi xa tỏa trắng đêm...

Khúc bi ca cho Hoàng Ngọc Anh – nhạc sĩ  (thơ) 
và biển một lần nữa / thêm một nốt nhạc sai... [bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Sợi tóc – những mùa trăng  (thơ) 
Đồng hồ trên máy chuyển từ 3:36 / qua 3:47 sáng. / Ta ngồi trước những con chữ / gập / ghềnh...

Hai bài thơ trong "biển ngày đêm"  (thơ) 
tôi đi tìm tôi / mặt trời đỏ rực / mặt trời mọc / cứ mọc / mưa rơi / vẫn cứ rơi... | Tình yêu bắt đầu từ con mắt / (hay trái tim?) / và chấm dứt ở đầu ngón chân cái / - ngón dài nhất trong năm ngón!...

Về Georges Perec và "Chuyến đi mùa đông"  (tiểu luận / nhận định) 
... Và như thế — ngoài Chuyến đi mùa đông dưới dạng “một cuốn sổ dày cộm đóng bìa cứng bằng vải màu đen” trong “đống tư liệu và bản thảo mênh mông” mà giáo sư Vincent Degraёl để lại — chúng ta có đến hai Chuyến đi mùa đông: một của Hugo Vernier, và một của Georges Perec... (...)

Ngã tư đường: một khúc bi thương  (thơ) 
Đấy là những ngày dành cho những khúc bi thương: đường phố bấy giờ vắng ngắt, tháng Năm như con ngựa hai chân trước đột nhiên khuỵu xuống...

Ở nhà máy  (thơ) 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021