thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những tiếng nói (1943) [kỳ 11]
(Diễm Châu dịch)

 

201. Nơi hết mọi người đều ta thán, không nghe thấy một tiếng ta thán nào.

 

202. Có những kẻ, muốn đi trước hết mọi người, đã tới sa mạc.

 

203. Sự huyền bí xoa dịu đôi mắt tôi, nó không làm chúng mù quáng.

 

204. Ít kẻ đạt tới chỗ không là gì hết: độ đường ấy thật dài.

 

205. Đôi khi, để tự tách biệt với thế giới, tôi nâng thế giới lên cao chung quanh tôi, như một bức vách.

 

206. Buồn, mi đỡ buồn hơn. Vậy thời cứ buồn.

 

207. Điều tốt của tâm hồn, khi người ta mất nó, vẫn không mất giá trị.

 

208. Ở nơi lấp lánh một ánh đèn nhỏ nhất, tôi không thắp ngọn đèn của tôi.

 

209. Tôi sống để tự giải thoát khỏi những gì tôi sống.

 

210. Bởi không có điều nào tự lặp lại, mọi điều đều là điều chót.

 

211. Tôi sẽ tiếp tục đi trên những vùng biển lạ, cho đến khi đắm chìm trong biển của tôi.

 

212. Người ta chỉ đạt tới những điều chắc chắn bằng đi bộ.

 

213. Lẽ phải của mọi người là một con quái vật; và lẽ phải của duy một người là lẽ phải của duy một người.

 

214. Nỗ lực của những người này để đạt được những gì mà những người kia đạt được không cần nỗ lực, làm giảm giá nỗ lực.

 

215. Khi trở lại, không phải tất cả đều trở lại, ngay cả khi tất cả trở lại.

 

216. Con người không đi đâu hết, tất cả đến với con người, như buổi sáng.

 

217. Cho không phải là điều chúng ta cho, mà là điều chúng ta muốn cho, nhưng điều đó chúng ta không bao giờ cho, là vì chúng ta không sở hữu nó.

 

218. Làm tổn thương trái tim: sáng tạo nó.

 

219. Một đóa hoa chết trong bàn tay tôi: nó làm tắt đi một vì sao.

 

220. Màu trắng mà trước đây tôi đã nhuộm bằng máu mình lúc này lại là màu trắng.

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những tiếng nói (1943) [kỳ 1]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 2]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 3]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 4]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 5]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 6]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 7]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 8]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 9]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 10]

 

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021