Tôi hỏi:

“Lỡ giàn sập thì sao hả cha?”

Cha nói:

“Đã dựng thì không sập.”

Chúng tôi ngồi sau thùng xe cam-nhông. Con đường dài ra sau xe, dậy bụi. Đoàn chúng tôi sắp tới thành phố. Chúng tôi sẽ đỗ xe lại bãi đất trống nào đó ở ngoại thành. Cha và các chú sẽ dựng giàn. Giàn đã dựng thì sẽ không sập. Tôi tin vậy. Tất cả những lần trước đều vậy. Tôi lên mười và chưa học phép xúc xắc.

*

Tôi đứng nhắp rượu nghe tiếng chuông reng, tiếng tiền cắc rớt lanh canh. Tôi sống ngoài ngoại ô Tucson, Arizona. Tối thứ Bảy, đi làm overtime ra, tôi hay lái xe qua cầu biên giới giữa hai tiểu bang, đến dãy khách sạn sòng bài dọc bờ sông Colorado, phía Laughlin, Nevada, kéo máy đánh bạc. Hên xui may rủi. Có được có thua. Tôi năm mươi và tôi đã học phép xúc xắc.

Hắn hỏi:

“Ăn thua?”

Tôi nói:

“Thì vừa hốt một bụm đồng 5 xu. Khoẻ không Eugene?”

Tôi vẫn gặp hắn ở đây mỗi tối thứ Bảy. Eugene làm người giữ trật tự, ăn mặc đồng phục, đeo dùi cui, mang súng. Nhiều lần tôi thấy Eugene bỏ đồng 25 xu vào máy mua thức ăn cho cá. Eugene búng từng hạt xuống nước. Bầy cá tai tượng trườn lên nhau. Da cá đen nhẩy cả một khoảng sông nước cạn trong tầm búng của Eugene.

Tôi bước ra trời đêm hực nóng. Eugene gọi tôi từ sau lưng:

“Có về hướng Bullhead không?”

“Bullhead?” Tôi không dừng lại.

Eugene theo sau. Hắn vừa đi vừa dí chân xuống đá vụn nghe rào rạo. Trời đứng gió. Một quãng sau, hắn hỏi:

“Cho đi nhờ xe có được không?”

Tôi quay lại. Eugene đang nhìn hút vào đất đá sa mạc trải dài ra phía trước. Tôi chỉ chiếc Lincoln: “Xe đây rồi.”

Tôi vào xe, nhoài người mở khóa phía hành khách cho Eugene. Bánh xe nghiến trên đường đá vụn. Hắn tự giới thiệu:

“Burns. Eugene Burns. Ông?”

“Kiên thôi là đủ.”

Eugene móc điếu Marlboro ra mồi lửa. Hắn hít sâu, thỉnh thoảng khịt khịt mũi giữa những lúc chỉ chỏ cho tôi quẹo phải quẹo trái. Tôi rẽ vào bãi xe trailer chỗ ở của hắn. Eugene mở cửa xe rồi quay sang tôi:

“Ở lại coi Marilyn.”

“Marilyn?”

“Ừ. Monroe.”

Tôi lắc đầu. Lúc tôi trở đầu xe xong thì Eugene đã leo lên ngồi ghế bành trên nóc xe trailer. Tôi nghểnh cổ nhìn lên. Eugene bấm nút màn ảnh tivi. Marilyn nẩy mông; Marilyn chồm tới cong môi giữa sa mạc. Eugene không mở tiếng nói. Marilyn trong những động tác câm lặng, nhấp nháy sáng trên mặt Eugene.

Tôi gọi với lên:

“Nhắn với Marilyn ngủ ngon nhé.”

Eugene nhìn xuống đưa ngón tay lên môi:

“Suỵt. Marilyn không bao giờ ngủ.”

Vợ tôi giờ này chắc đã vào giường. Nhưng Liên có lẽ đang trằn trọc. Liên làm chuyên viên hô hấp trong bệnh viện thành phố. Thường Liên về rất trễ. Có khi làm ca đêm đến sáng mới về. Bốn tháng trước. Liên mang cả chục tờ quảng cáo các khu nhà mới cất bày ra trên bàn phòng khách, trên thảm phòng ngủ, trên table de nuit đầu giường. Các khu nhà có tường bao quanh và có cổng an ninh. Chelsea. Woodbridge. Brookwillow. Phase I, II, III. Những tờ bươm bướm xanh mướt màu cỏ, màu cây, màu suối. Chúng tôi lặn lội đi xem nhà mẫu. Cỏ không chỉ xanh trên tờ bươm bướm. Cỏ xanh mượt từng khoảng có nước phun, có đá cụi trải dài lòng suối, giữa sa mạc.

Tôi kéo cần số. Eugene kêu:

“Ê Kiên.”

Tôi quay kiếng xuống thò đầu ra ngoài:

“Gì?”

“Đợi đó tôi lấy cho lon bia.”

“Thôi khỏi. Mai tôi phải dậy sớm.”

Tôi chưa nói hết câu là Eugene đã nhảy xuống biến mất vào trailer. Tôi gài số đậu nhưng không tắt máy. Eugene trở ra chạy ngang đầu xe sang phía bên tôi. Đèn xe quét ngang người hắn. Hắn khum xuống chống tay trên thành cửa kiếng chìa cho tôi lon bia không ra hiệu. Hẳn là loại rẻ tiền. Tôi đành cầm lấy. Hắn hỏi:

“Mai sáng Chủ Nhật sao lại dậy sớm? Không lẽ bọn bây cũng đi nhà thờ?”

“Không. Cù.”

Eugene lầm bầm:

“Cỏ sân cù chắc xanh mướt. Giữa sa mạc“

Tôi vừa kéo cần số vừa nói “Goodnight Eugene.“ Xe lăn bánh. Tôi vừa quay kiếng lên vừa nói “Goodnight Eugene.“ Trước đầu xe, Eugene đã đứng sững trong ánh đèn xe. Tôi đạp thắng. Bụi dậy quanh chân hắn. Tôi quay kiếng xuống thò đầu ra ngoài:

“Eugene! Gì nữa?”

Eugene vòng qua phía tôi, thò đầu vào xe. Bắp tay trái hắn chận ngang ngực tôi, tay phải hắn với vào tắt máy và rút chìa khóa ra khỏi ổ. Tóc hắn lùa vào mũi tôi ngai ngái mùi nước đái. Tôi há miệng, tóc hắn bệt vào lưỡi tôi. Tôi chợt nhớ tóc hắn màu vàng tro—dirty blond. Tôi đẩy cửa xô Eugene ra:

“Đừng ngu Eugene. Trả tao chìa khóa.”

Hắn cười. Tôi thấy hắn gập người xuống mà không nghe tiếng. Xung quanh là bóng đen những dãy đá lừng lững. Tôi dợm chạy. Eugene kêu với theo:

“Ê Kiên, tao khoe với mày sức phá của đạn magnum chưa?”

Tôi dừng lại. Trời đêm xa ra, cao vọi. Tôi muốn ngước nhìn mà người tôi đứng chựng. Ánh sáng sao trắng đục, tràn xuống cát đá, lan ra lan ra như sữa. Tôi nhìn thấy phía sau ót mình hẳn như Eugene đang nhìn thấy. Tôi thấy ngón trỏ bên phải của Eugene bóp cò trên khẩu magnum. Bình thường không thấy Eugene mang khẩu magnum. Nhưng tôi nhớ có lần thấy Eugene thọc tay xuống nước chộp một con tai tượng nguậy ngụa vứt độp vào ghềnh đá cho bầy mèo hoang vồ xé bên bờ sông Colorado, ngay ngoài dãy khách sạn sòng bài hừng hực đèn màu chớp tắt. Nhất định tôi có thấy. Phải là hắn. Bây giờ thì tôi thấy viên đạn trổ từ sau ra trước, phá vỡ hai lớp xương sọ, những mảnh vụn bắn ra, tia nhỏ như nước vòi phun tưới cỏ trên sân cù, sân cù xanh mướt giữa sa mạc một thành phố khác.

Ánh sáng sao trời tràn qua lỗ hổng giữa đầu tôi, đổ xuống cát đá, lan ra như máu.

Tôi tỉnh dậy thấy mình nằm trên sàn trailer. Bóng đèn 60 watts vàng nghệch. Cách chân tôi 4 feet là mặt bàn vừa cho một người, bằng formica, màu luông luốc. Bầy dán to nhỏ đậm lợt thập thò quanh chân bàn. Phía đầu tôi là chiếc giường treo bằng giây xích, có thể xếp vào vách. Quanh giây xích bên trái buộc một khăn quàng trắng.

Chiếc khăn mỏng quá, dài quá, trắng quá. Như thể để dành bay phơi phới ngược gió ở đâu đó—xuyên mây trên máy bay một động cơ hồi đầu thế kỷ, hay xuyên sa mạc trên xe mô-tô cao phân khối hồi giữa thế kỷ. Thế kỷ trước.

Tôi đã chạm tay vào chiếc khăn như thế.

*

Tôi nhắm mắt đưa ra bàn tay phải. Mỗi lần Mẹ vù ngang trên xe mô-tô, khăn quàng cổ của Mẹ cuộn vào tay tôi. Khăn tơ. Tôi không dám nắm bắt, sợ làm Mẹ té. Làn vải trơn mát, tuột đi. Tôi nghe tiếng máy mô-tô, tiếng giàn gỗ rung chuyển dưới đoàn xe đuổi xoắn vào nhau. Tôi tưởng cả cấu trúc hình ống sắp sụp đi dưới đám đông hò hét. Nhưng khăn quàng của Mẹ lại bay quận vào những ngón tay tôi xoè rộng. Cứ vậy, ba bốn vòng trên miệng giàn. Xong xe Mẹ xuống thấp dần thấp dần. Tôi mở mắt tìm Mẹ với dải khăn trắng ở đáy giàn. Xe Mẹ lại bắt đầu xoắn lên, nương theo sức ly tâm, dính sát vào thành giàn. Lên dần, lên dần, cho đến khi khăn mẹ lại tuột qua tay tôi lần nữa.

Xong buổi trình diễn, Cha đứng dưới dòng chữ sơn đỏ đã phai màu “Phi Yến và Đoàn Mô-tô Bay Vạn Niên.” Cha kêu: “Yến ơi Yến ơi vô ngủ giờ này còn đi đâu nữa.” Nhưng Mẹ không bao giờ ngủ sau buổi trình diễn. Mẹ không nói không rằng, cứ đi. Cha đứng cạnh giàn gỗ tối đen, hình ống, cao bằng hai tầng nhà. Giữa đồng trống.

Tôi nằm trong thùng xe cam-nhông nhìn ra, thấp thỏm. Cha lục đục dọn dẹp một lúc sau thì chui vô nằm bên tôi. Tôi nghe hơi Cha thở trên gáy. Tôi nghe Cha chặc lưỡi. Tôi hỏi: “Cha, sao thằn lằn chặc lưỡi?” Cha nói: “Tầm phào. Ngủ đi.”

Hừng đông là cha trở dậy. Tôi nằm trong thùng xe cam-nhông nhìn ra, thấp thỏm. Mẹ ngồi đong đưa hai chân trên giàn gỗ. Khăn quàng Mẹ nhét túi, một đoạn thòng ra, phấp phới trắng. Cha kêu: “Say không đó? Xuống đi coi chừng té Yến ơi.” Chân trời màu cam lạt, ở xa.

*

Eugene thò đầu vào trailer nói:

“Đồ lại cái. Đéo đụng mày đã té xỉu. Tao làm gì có khẩu magnum. Tao chỉ có cây shotgun thôi. Ở khoảng cách 60 feet như nãy, sức phá hạt đạn bung ra trong vòng đường kính 1 foot. Đầu mày lúc đó đã lỗ chỗ đầy sao rồi.”

Eugene cười cười cúi xuống kéo tôi ngồi dậy:

“Lên nóc ngồi coi Marilyn với tao. Lon bia của mày tao để trên đó. Hết lạnh mẹ nó rồi.”

Tôi chồm lên đè Eugene xuống sàn thảm cũ, ngai ngái mùi nước đái. Người hắn dài hơn tôi, âm ấm.

“Trả tao chìa khóa xe.”

Eugene nhìn tôi. Hắn cười ngất, đẩy tôi ra, đứng dậy dí mũi giày xuống con gián màu hung to bằng ngón chân cái đang núp ở chân bàn. Hắn đẩy cửa ra ngoài, leo thang trên nóc trailer bằng kim loại tanh tanh, trơn tuột. Đầu tôi còn choáng váng.

“Chó má. Trả tao chìa khóa xe.”

Eugene đứng sững trên nóc trailer, cạnh Marilyn trên màn ảnh nhỏ, nhấp nháy sáng. Hắn chỉ ra sa mạc:

“Tao quăng mẹ nó ra đó rồi. Mày làm Moses mà tìm. Mò ra được mày cứ về với vợ. Tao đéo cản.”

Eugene cúi xuống gạt mũi giày ở nấc thang trên cùng. Xác gián nhèm nhẹp dính vào thành kim loại.

Tôi tuột xuống đứng tựa chiếc Lincoln mồi thuốc. Gió rin rít tràn qua lỗ hổng trong đầu. Bây giờ trăng mới mọc.

*

Tối hôm đó trăng mọc trễ. Lúc mẹ trở dậy ra ngoài, trăng còn lừng lững phương đông, vàng bệt mà mỏng lắm. Mẹ thấy cha. Tôi biết mẹ thấy cha. Lưng áo cha trắng mờ. Cha lom khom trên đất, cúi đi càng lúc càng xa. Mẹ bước theo, cỏ khô dợm theo gấu quần. Mẹ đi mấy mươi bước thì dừng. Dưới chân mẹ, rãnh đất mới vỡ sẫm đen, chạy dài tới lưng áo cha phía trước. Mẹ quì xuống bốc lên mớ đất ẩm. Mẹ sàn đất qua kẽ tay, dính lại mấy hạt đậu nhỏ xíu trong lòng tay. Mẹ biết đậu màu xanh. Lúc mẹ ngẩng lên, cha đang bước về phía mẹ. Cha lầm lũi hốt đất rải đều trên rãnh đậu xanh. Mẹ nhìn giá mọc trắng rãnh đất. Cha lấp đất đến đâu, giá đâm chồi đội đất lên đến đấy, những cọng giá non mọng nước, sáng mờ.

Tôi nhìn thấy rãnh đất vào ban ngày. Những vạt giá bị dẫm nát, đầu giá thè ra cặp lá nhỏ xíu, vàng xanh. Nắng đổ xuống bãi đất trống. Xe an ninh bao quanh. Họ đào lên từ rãnh đất 6 khẩu carbine quấn giấy dầu. Cha bị lôi đi.

Hay là tôi nhìn thấy rãnh đất vào ban đêm? Không có an ninh. Chỉ có cha và các chú. Họ chuyển giao carbine gói giấy dầu. Không ai biết. Chỗ đất mới đào, cha lại trải đậu xanh. Tôi chưa hề nhìn thấy giá đâm lá thành giàn đậu xanh um như cha hứa hẹn về tương lai những người cùng khổ.

*

Tôi rít hơi chót, búng tàn vào sa mạc. Ánh lửa đánh vòng, tắt ngúm trong bóng tối. Marilyn của Eugene cũng tắt ngúm. Hắn tuột xuống đất vào trailer mò ra cây đèn bấm.

“Lại cái máy phát điện cứt.”

Tôi ngồi đong đưa trên đầu xe, xem Eugene sửa máy. Đèn hắn hết pin, mờ đi lúc máy bắt chạy. Điện xẹt từng tia, ngoằn ngoèo, cong vòng rồi tắt ngúm.

“Cứt. Bọn gook tụi bây giỏi sửa máy, xuống đây phụ tao một tay.”

“Trả tao chìa khóa xe, tao sửa cho.”

“Mày đéo biết sửa. Nếu không mày đã nối dây công-tắc xe dông mất rồi.”

Đêm sa mạc tối thui, im phắc. Eugene ngã ngửa ra đất, nghiêng người quăng cây đèn bấm vào vách trailer đánh xoảng.

*

Đêm trước khi an ninh (hay cha?) đào carbine dưới rãnh giá, trời cũng tối thui. Mẹ đứng nhìn sét loé lên. Tôi đứng sau lưng mẹ. Sét trắng, như dải khăn. Mẹ chạy theo, băng ngang bãi đất hoang, ra trời đêm. Trong ánh chớp, tôi thấy mẹ xổ tóc dẫm nát rãnh giá của cha. Những cọng giá non trắng.

Cha thấy giá nát. Cha thấy đêm tối lắm, sau cơn sấm chớp. Cha cho đốt đèn măng xông treo quanh giàn mô-tô bay. Cha đi quanh giàn kiểm soát lại mấu chốt, sờ vào những thanh gỗ chống giàn. Khách tụ tập không còn đông. Phi Yến và Đoàn Mô-tô Bay Vạn Niên dựng giàn trên bãi đất đã gần nửa tháng.

Tôi chạy vòng kiếm mẹ. Mẹ đứng cạnh xe cam-nhông nhìn giàn gỗ chăm chăm, tay vuốt lại chiếc khăn quàng trắng. Mẹ có lẽ đang thấy chiếc khăn phấp phới trắng lúc mẹ bay. Nhưng tôi thì chỉ thấy lúc khăn bị dạt về phía vách dàn, như chiếc thòng, giữ mẹ lại. Tôi chạy đến nắm tay mẹ. Mẹ nói Thằng chó, mẹ có mua cho mày ly chè đậu đen để trong cam-nhông.

Tôi chạy chơi lúc mẹ rồ máy mô-tô. Tiếng giàn gỗ gầm lên rầm rập. Tôi nhảy tửng, hét to: Tay trắng tay đen/Chè đậu đen nấu đường cát trắng. Ly chè đậu đen mẹ mua cho tôi có ướp đá. Đêm nóng hực. Tôi nghĩ đường cát trắng chắc trắng như khăn mẹ. Mỏng, trơn, mát lạnh.

Xe mẹ leo giàn, lên cao. Dân chúng vỗ tay. Xe mẹ ép sát vào vách giàn. Mẹ bay. Mẹ thấy giá trắng đâm chồi đội đất, ngập rãnh, kéo dài mãi về chân trời màu cam lạt. Mẹ bay theo đường giá trắng. Mẹ đứng trên yên xe, giơ tay khỏi đầu. Khách vỗ tay; giá vé năm cắc. Năm cắc còn hơn khơi tiêm đèn ngó nhau trong đêm tù mù tỉnh lẻ.

Mẹ bay không khỏi giàn cha dựng. Xe mẹ dán sát vào vách dàn. Xe mẹ chồm lên. Tôi nghe tiếng xe mẹ chồm lên. Mẹ thấy ra đường giá trắng của cha trồng chỉ tới bìa bãi đất hoang đầy sạn đá. Đường giá trắng của cha chôn carbine gói giấy dầu. Mẹ biết giá chỉ èo uột trên sạn đá, chỉ chạy đến bìa những bãi đất hoang, và sẽ không bao giờ thành giàn đậu.

Nhưng giàn cha đã dựng thì không sập. Cha bảo thế. Mẹ biết thế. Mẹ không cần biết phép tính xúc xắc. Cha bảo ngoài màn trình diễn của mẹ thì bên ngoài kia chỉ là sạn đá. Mẹ biết thế.

Nên mẹ bay khỏi giàn cha dựng.

*

Eugene kêu:

“Ê Kiên, tao có khoảng đất cạnh bờ sông, đặt máy bơm nước trồng bí rợ. Tao lấy chà che bớt nắng. Tháng này dây bí đang trườn trên sa mạc, nẩy trái màu xanh.”

Giọng Eugene hơi nhỏ lại:

“Tới lễ Halloween tháng Mười bí tao trái nặng sẽ trên 20 cân, ửng màu vàng cam. Mày đến trick-or-treat, tao cho bí.”

Tôi nói:

“Tao thì làm gì với bí rợ? Đúc bánh pumpkin pie à?”

“Bọn mày không biết thưởng thức pumpkin pie.”

“Mày láo, không có cái gì mọc nổi trong chỗ sạn đá này. Mày không có xe để vượt khoảng cách của sa mạc. Dây bí của mày không bò trên sa mạc, xanh um, trái bí không chín. Chúng èo uột, chết khô trong nắng.”

Eugene chồm dậy với lấy cây shotgun. Hắn ôm súng như cha ôm khẩu carbine. Mà mẹ vẫn bay. Khỏi giàn cha dựng.

Tôi nói:

“Mày cứ bắn đi. Những hạt đạn sẽ túa vào sa mạc. Mất hút. Tao không cần chìa khóa xe. Tao vẫn đi ra khỏi tầm đạn của mày.”

Tôi có thể nối dây điện công tắc. Tôi có thể chạy xe vượt chân trời của sa mạc. Tôi biết thứ Bảy tuần tới vào sòng bài, tôi sẽ nói: “Khoẻ không Eugene.” Và có thể sẽ cho hắn đi nhờ xe về nhà. Eugene sẽ ngồi nghế bành uống bia trên nóc trailer xem Marilyn nẩy mông, ôm váy, cong môi. Mặt Eugene sẽ nhấp nháy sáng giữa sa mạc.

Tôi nhảy xuống khỏi đầu xe Lincoln, bước đến gần Eugene.

Tôi và Eugene nằm ngửa nhìn trời, cách nhau 6 feet. Sao sà xuống nhấp nháy. Tôi hỏi:

“Khăn quàng trắng buộc ở đầu giường là của mày?”

Eugene quay về phía tôi hồi lâu. Chắc hắn không thấy rõ mặt tôi trong tối.

“Của mẹ tao. Lúc sống trong viện dưỡng lão, bả thỉnh thoảng quàng khăn. Ai hỏi thì nói chuẩn bị cho sẵn sàng. Mẹ gặp ai cũng kể: Khi chết, mới đầu mình chìm xuống, co rụt vào thân xác, sau đó thì nổi phình như bột bánh mì dậy men, cảm giác sẽ như bay... Mẹ tao lúc chết cổ buộc khăn quàng trắng. Như Amelia Earhart lúc đi bay.”

“Bao lâu rồi?”

“6 tháng. Về sau bà ấy ở mãi trong phòng, khui đồ hộp ăn một mình, không thích có người vào. Mẹ chết cả 3 ngày nhân viên viện mới hay. Xác đã bắt đầu nổi phình.”

“Mẹ mầy tên gì?”

“Bà ấy tên Lucy Louise (ngắn là Lucy Lu), lúc sống vẫn ngồi nhìn ra cửa sổ đón ông bạn già Robert trần truồng đứng trên nóc toa xe lửa chuyến 11 giờ, chạy vụt ngang bên ngoài phòng viện dưỡng lão hằng đêm.”

Eugene tả người Robert bệu trắng, khôi hài. Robert vẫy vẫy tay. Lucy Lu vẫy lại bằng chiếc khăn quàng trắng. Lucy Lu không có cảm giác mất mát vì bà không có trí nhớ. Mọi điều xuyên qua tâm thức bà như màu trắng bệt trên thân hình Robert vụt ngang hằng đêm ngoài cửa sổ. Hy vọng không nằm ở tương lai. Nó chỉ màu trắng, bôi trắng trí nhớ về tương lai. Lucy Lu hay chửi thề. Eugene nói Mẹ nói tục. Lucy Lu hỏi tục so với cái gì?

Tôi ngồi dậy lui cui tìm cây đèn bấm, và tìm pin mới trong cốp chiếc Lincoln. Tôi gọi Eugene đến cầm đèn cho tôi sửa máy.

Eugene hỏi: Nên mong gì? Mong gì đây khi toàn bộ thời gian đã diễn ra? Marilyn sẽ đã trải qua mọi kết cục. Mọi chuyện sẽ đã xảy ra. Marilyn sẽ nuốt hết bao nhiêu đó viên thuốc của nàng. Hay Marilyn đã nuốt những viên thuốc của nàng, cách đây lâu lắm rồi, những mấy mươi năm trước? Ở thời điểm tương lai đó, Eugene đã hoàn thành gói bom chất đạm lấy từ phân bón; và hắn đã cho nổ đập Davis. Nước hồ Mojave đổ vào sông, tràn bờ dòng Colorado, lênh láng chảy qua sa mạc. Marilyn sẽ chỉ bàng quan trông xuống từ nóc trailer.

Điện vụt sáng. Trên nóc trailer, Marilyn hiện ra như tự chồm dậy một mình, giữa sa mạc, trong đêm tối. Marilyn tóc vàng phới và mông nẩy. Marilyn váy gió tốc. Marilyn môi cong.