thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT [chương XX]

 

Đã đăng: [chương I-II] - [III-IV] - [V-VI]

 

hai mươi.

MƯA MÙA HẠ

 

Cái vũ trụ sơ khai quả có thật như khoa học hiện đại phát hiện, thì trận mưa bảy tám trăm triệu năm ấy quả là thứ nguồn mạch của mọi dòng sông trên mặt đất này. Có nghĩa là tôi với nàng phải lùi về bốn tỉ năm trước mới uống được con nước đầu nguồn con sông quê nàng. Sau cuộc khảo sát về tồn tại do tay kỹ sư địa chất đề xướng, cả tôi lẫn nàng đều cảm thấy như không còn đủ sức đề kháng để chống lại nỗi tuyệt vọng. Có nghĩa là bí mật ấy mãi chìm trong im lặng. Một bí mật của tình yêu chúng tôi đã phát hiện ra vào một chiều mùa thu khi ngồi lặng nhìn con sông quê nàng, nắng, bóng mây, và đám xác cỏ lá, tất cả đang trôi, gương mặt thời gian ấy gợi nhớ sự tàn rữa, có thể nào có được một tình yêu vĩnh hằng trong cuộc dịch chuyển này không, nàng chợt băn khoăn, còn tôi thì chợt nhận ra rằng sự vĩnh hằng sẽ xảy ra vào một ngày chúng tôi cùng uống được con nước đầu nguồn con sông quê nàng, con sông đã hun đúc nên hình hài thịt xương của người tôi yêu. Sau cuộc khảo sát do tay kỹ sư đề xướng, tôi nói với anh ta là hai chúng tôi phải nghỉ đi hiện trường, để lấy sức cho cuộc tìm kiếm sắp tới. Thật ra cả tôi lẫn nàng đều muốn có những phút yên tĩnh nơi lán trại để nghiền ngẫm thử có quả là nỗi tuyệt vọng đang đánh bại mình hay không (sáng ra, thầy trò tay kỹ sư kéo hết đi hiện trường, chỉ trừ những ngày nghỉ, và đã đi hiện trường thì việc ăn uống của đơn vị khảo sát là ở hiện trường) Nằm trong căn lán giữa rừng già, nhìn những dấu vết của con người, bếp nấu kê bằng đá núi, mái lá trên đầu... tôi đã cố nghĩ những thứ đang trải ra trước mắt mình là thuộc về một cuộc dịch chuyển chẳng có sự phân biệt giữa những gì gọi là đã qua với những gì gọi là chưa đến, nếu bấy giờ không có tiếng thở dài của nàng thì tôi cho là mình sắp được nhìn thấy trận mưa bảy tám trăm triệu năm tay kỹ sư địa chất đã trích thuật từ một tư liệu khoa học nào đó. Và quả tình là tiếng thở dài có vẻ như mất sức đề kháng của nàng lại giống như một thứ sức mạnh kỳ diệu tiếp sức cho đầu óc tôi. Cả tình yêu vĩnh hằng chúng ta đang thể nghiệm lẫn cái vũ trụ sơ khai khoa học hiện đại mô tả đều là sản phẩm của trí tuệ con người. Tôi nói. Có nghĩa là ta có quyền suy nghĩ về con nước đầu nguồn theo cách của ta? Nàng hỏi. Tôi nói dẫu tan xương nát thịt cũng phải tiếp tục cuộc tìm kiếm. Rồi vực nàng dậy, ra đi.

Tự nhiên không đơn giản như khi nhìn vẻ bên ngoài của nó. Đứng ở lán trại đơn vị khảo sát địa chất nhìn lên cái thác nước nhỏ nơi sườn núi thấy rất gần. Vậy mà chúng tôi đi gần buổi đường vẫn thấy như khoảng cách ấy chẳng giảm chút nào. Thác nước là một trong những mạch nguồn đổ về thuợng nguồn con suối lớn, nơi đang diễn ra công việc khoan thăm dò địa chất. Và con suối lớn là một trong những nguồn suối đổ về nhánh phụ lưu con sông quê nàng. Những ngày theo đơn vị khảo sát đi hiện trường, mỗi lần nhìn lên con thác ấy, chúng tôi lại nghĩ đến lúc mình đặt chân đến đó. Còn tay kỹ sư thì bảo trong đầu óc anh ta chưa bao giờ có ý nghĩ về việc hai chúng tôi đến được con thác đó. Lúc nghe anh ta nói, tôi chỉ thấy buồn cười cho một kẻ cứ muốn nhìn mọi thứ trên đời một cách khác đời. Đến khi đi gần buổi đường vẫn thấy như chưa đi, mới thấy anh ta có lý. Trên con đường đến thác nước ấy, chúng tôi đã lội qua con suối lớn gần vài mươi bận. Đấy là con đường rừng những người đi rừng, đến trước chúng tôi, đã tạo ra. Vệt nước trắng xoá nơi sườn núi như có vẻ đùa cợt với tôi và nàng. Lúc có cảm tưởng vói tay là đụng. Lúc thì thấy xa vời vợi. Ăn cơm vắt xong, chúng tôi thấy có nhiều mây đen kéo đến trên bầu trời đang nắng gắt. Nàng bảo trời có thể mưa. Tôi bảo chẳng có cơ sở nào để mưa. Nàng nói mây là cơ sở của mưa. Tôi nói đấy chỉ là một trong những thứ vật thể ở trên trời, đâu phải hễ thấy mây là mưa. Quả tình tôi cũng rất sợ mưa, nhưng vẫn cố biện luận như thế để trấn an nàng và tự trấn an mình (thì chẳng phải đoàn khảo sát địa chất có lúc đã sợ mưa xảy bất thường, phải nghỉ đi hiện trường đấy sao). Cơn mưa mùa hạ quái quỉ đã chen vào cuộc tìm kiếm của chúng tôi. Nhưng đó là chuyện sẽ xảy ra sau đó. Còn lúc đó, từ chuyện mưa, chúng tôi chuyển sang chuyện tình yêu vĩnh hằng. Buổi chiều thu hôm ấy tôi chỉ chợt nhận ra thế, rồi lao vào cuộc tìm kiếm, mãi tới hôm ấy chúng tôi mới bàn luận thế nào là tình yêu vĩnh hằng. Hay nói cách khác, đấy là sự thật trong tình yêu. Nàng nói. Tôi bảo nói như thế cũng chỉ là một cách tư biện. Hay là tựa như một dòng sông chảy suốt qua năm tháng, một dòng sông bất tận... Nàng đã tìm được một hình tượng cho sự vĩnh hằng của tình yêu. Còn tôi thì bấy giờ như đang nhìn thấy những năm tháng con sông ấy chảy qua. Vào một ngày đầy nắng gió thì phải, người tôi gặp trên bờ con sông ấy đã đến từ một nơi chốn xa xôi. Ta, sáng ra nghe núi chuyển mình thì biết là đang trong cuộc tồn tại, người ấy nói, giọng vui như chim buổi sớm, rồi bắt đầu hỏi tôi đủ thứ, anh có biết trời đất rộng bao nhiêu không, tôi nói là có bờ bến, nhưng lại vô cùng, người ấy chợt ngửa cổ ngâm: đi mãi, hề... chẳng tới, ngâm xong thì hỏi tôi có bao giờ nhìn thấy lũ sao ở trên trời cãi nhau hay không, tôi nói là chỉ rặt trông thấy những ánh mắt, người ấy bảo có ý muốn là sẽ đưa tôi đến chốn ấy cho biết, tôi hỏi chốn ấy là chốn nào, khi anh đã cất tiếng hỏi thì chẳng còn nơi nào cả, người ấy đáp, và biến khỏi bờ sông… Anh đang nghĩ gì vậy? Nàng hỏi đúng vào lúc dường như tôi đang nghe thấy những bước chân ai đó đang ọng lại. Tôi nói là đang nghĩ về việc tôi với nàng đã nhận ra nhau giữa cuộc đời trăm ngả. Nàng chưa kịp tỏ niềm vui trước câu nói của tôi thì trời bắt đầu trút nước. Có mưa, cũng chỉ trong chốc lát. Tôi đưa ra đoán định ấy cốt để cho chúng tôi yên tâm lên đường. Bởi đã quyết đến cho bằng được đầu nguồn con suối trong chiều hôm ấy, nên chúng tôi cứ giơ đầu ra mà đi trong mưa. Lần này thì anh và em sẽ nhìn thấy được con nước đầu nguồn. Tôi nói khi dìu nàng qua một bến suối có nhiều đá cuội, và nước nơi lòng suối như đã bắt đầu chảy mạnh. Cứ nghĩ mưa mùa hạ thì chẳng đáng kể, nên chúng tôi thấy rất vui khi phải đội mưa mà đi như thế. Trời đất đã cho ta thêm những chi tiết của tình yêu. Tôi nói trong niềm cảm hứng về cơn mưa bất chợt. Và nàng cũng bất chợt rú lên. Tiếng kêu của nàng lập tức bị nghẽn lại trong mưa. Chẳng biết là vấp ngã thật, hay là nàng cố tạo ra vấp ngã để củng cố cho sự trường tồn của tình yêu. Tôi dìu nàng đứng lên, còn nàng thì bá vào cổ tôi, cũng vẫn là cung cách truyền thống trong tình yêu của loài người, chỉ có điều là đang xảy ra trong thời đại con người dường như đang đuối sức trong công cuộc xoá bỏ các thứ hố ngăn cách giữa con người với con người. Mưa cho nguội đi các thứ phức tạp nhiêu khê. Tôi nói thế vì chợt nghĩ đến trận mưa bốn tỉ năm trước. Mưa cho tan đi niềm kiêu căng kỳ quái của con người. Nàng tiếp lời tôi. Tôi hỏi có phải là nàng đang nghĩ về những biến cố chúng tôi vừa trải qua hay không? Mực nước con suối bất chợt dâng lên rất nhanh làm chúng tôi thấy lo. Lúc nước ngập tới rốn, thì tôi và nàng quyết định huỷ bỏ chuyến đi. Ta phải quay về thôi. Tôi nói. Và nắm lấy tay nàng để cùng lội đi trong dòng nước chảy xiết. Dự định của tôi với nàng là quay lại đơn vị khảo sát địa chất, chờ hết mưa, lại đi nữa. Nhưng bấy giờ tựa như có một dòng suối nào đó từ trên trời đổ xuống con suối đó, nếu không phải thế thì nước ở đâu chỉ trong tức khắc đã ngập đến ngực, rồi đến cổ của chúng tôi. Anh phải cõng em thôi. Tôi nói. Và chưa kịp cõng nàng thì trời đất đã bắt chúng tôi phải lìa xa nhau. Nàng trôi ở đằng trước. Tôi trôi ở đằng sau. Em chết mất. Nàng chỉ kịp nói thế. Và bị dòng nước cuốn phăng đi. Dốc hết cả sức lực, tôi lao theo nàng. Bấy giờ thì tôi nhìn thấy quá rõ cái tương lai chẳng mấy tốt đẹp của chúng tôi. Nên đã đi đến quyết định có chết là phải chết cùng nàng. Nhưng rồi tôi cũng chẳng thể thực hiện được cái quyết định đó. Bởi con nước đã đẩy tôi dạt vào bờ. Có nghĩa là không chết. Còn nàng thì chẳng hiểu là con nước cuốn về đâu.

 

[còn tiếp]

 

_________
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của Nguyễn Thanh Hiện [1. Những Tháng Năm Nghiệt Ngã - 2. Trở Lại Xương Quơn (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2007) - 3. Vật Gia Bảo Của Một Dòng Họ - 4. Bên Này Trần Gian - 5. Người Đánh Cắp Sự Thật (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2008) - 6. Một Cách Nói Khác Của Niềm Khao Khát - 7. Rốt Cuộc Thì Bọn Họ Là Ai?], sách gồm 38 chương, chưa nhà xuất bản nào in.

 

 

Đã đăng:

... Mặt đất này thì rộng lớn, và con sông nào cũng có chỗ bắt đầu của nó, mà các người đi tìm nguồn con sông nào? Ông hỏi. Tôi nói là con sông chảy qua quê nàng. Con sông quê của người mình yêu. Ông quảng diễn thêm câu nói của tôi. Rồi bảo hai chúng tôi có vẻ khăng khít nhau thế còn đi tìm nguồn con sông đó chi nữa. Tôi nói đó là bí mật của tình yêu. Hoá ra không phải chỉ tôi với nàng mới có bí mật của tình yêu. Đêm đó, nơi căn nhà lá ở giữa rừng, người coi rừng đã nói cho chúng tôi biết ông cũng có một bí mật của tình yêu... (...)
 
... Rằng từ khi loài người biết truyền những ý nghĩ cho nhau bằng máy móc thì thần không còn trực tiếp cai quản núi rừng, nhưng không phải là không để mắt đến chuyện con người, rằng trong cuộc chuyển lưu lớn lao của vạn hữu thì không phải hễ là thần thì nhìn thấy được sự thật của mọi sự, rằng ngày xưa, ngay chính bản thân vũ trụ cũng chưa biết mình do đâu mà có, thì lớp cha ông của thần quả đã cho rằng hễ là thần thì biết hết mọi sự, từ đó mới có chuyện toàn trị của các vị thần... (...)
 
... Xin chào bác homo sapiens! Đám đồng bào của ta nơi mặt đất đã bớt lạnh lẽo gọi ta là bác homo sapiens. Là homo sapiens, hay không là homo sapiens, thì có hệ trọng gì đâu. Bởi điều đáng nói là ta đã vượt qua cuộc thử thách lớn nhất trong trời đất, cuộc thử thách diễn ra hằng triệu triệu năm, để được thiên hạ trong trời đất gọi ta là con người... (...)
 
... Có cái gì là chẳng ngoi lên từ cõi hỗn mang? Một vùng trời đất âm thầm, từ đấy ngân vang những giai điệu nguyên sơ. Sáng tỏ và u uẩn. Ôm ấp và cô đơn. Mở và khép. Gặp lại và chia xa... Buổi ban đầu ấy là một cuộc lưu luyến kỳ cục giữa ngẫu nhiên và tất yếu. Ai đã ngang qua đất trời lãm thuý?... (...)
 
... Lại hỏi về cây thong dong. Thưa, có bao giờ thấy mặt trời mặt trăng vội vã đâu, nếu là biển, thì sáng tinh mơ, mặt trời trườn đi trên nước, nếu là bầu trời đêm có nhiều mây, thì mặt trăng ẩn hiện ở trong mây, cái cách như thế của mặt trời mặt trăng thì gọi là thong dong... (...)
 
Mùa thu năm ấy chúng tôi ngược về thượng nguồn một nhánh sông của con sông quê nàng. Và bị cầm chân ở ngôi làng ấy. Khoa học hiện đại dù đã phát hiện được bao nhiêu là luật lệ của trời đất, nhưng những con người ở ngôi làng ấy vẫn khăng khăng vị thần làng của mình là thần của tất cả các thần, là tổ thần, không có vị này thì không có người làng và cũng không có cả loài người... (...)
 
Quả tình mùa thu ở đây vàng một nỗi ám ảnh. Ám ảnh bởi một thứ quá khứ đã được tinh kết thành thứ từ vựng tinh tế, kiêu sa, và không phải cứ nghe thấy là hiểu. Ám ảnh bởi một thứ hiện tại được biểu lộ trong một diện mạo có vẻ minh bạch, nhưng không dễ gì cứ trông thấy là hiểu. Đúng là tôi với nàng không dễ gì rời khỏi một nơi chốn như thế... (...)
 
... Một người đàn ông nằm trên mặt đất, chắc là đã chết, trước mặt có con bò rừng đứng trong tư thế kỳ lạ, như đang sắp ngã xuống, ruột gan tràn ra bên ngoài, bên sườn có cắm một ngọn lao. Đó là nội dung một phiên bản tranh hang động thời tiền sử treo ở nhà vị trưởng tế... (...)
 
... Hãy nói cho tôi nghe là ngài căn cứ vào đâu để bảo đó là sự thật? Một văn bản bằng giấy ư? Hay một văn bản bằng đá? Mà chép trên giấy, hay trên đá, thì đều là ngôn ngữ của con người, ai dám bảo với ngài rằng ngôn ngữ ấy thuật lại đúng sự kiện đó, xin ngài hãy nhớ cho, khi ngài tham gia vào việc nói về sự kiện đó thì nó không còn là nó, mà sẽ hiện ra theo cái cách của ngài nói về nó... (...)
 
... Khi kể ra những sự tích đó, người làng muốn nói với chúng tôi, mà họ vẫn đinh ninh là những nhà báo của chính phủ, rằng cái gò hoang là bản gia phả chung của các dòng họ trong làng, rằng những thế kỷ đã trôi qua, các dòng họ đó vẫn giữ gìn bản gia phả đó như giữ gìn dòng máu tộc họ của mình... (...)
 
... Các vị đại diện nhà nước bắt đầu thay nhau nói, rằng cái gò hoang không phải là nghĩa địa, nghĩa địa sao lại không có mồ mả, mà chỉ là nghe kể lại rằng tổ tiên của dân làng đã chôn ở đó, nên việc yên nghỉ đó cũng chỉ là khái niệm, cũng như nói cái gò đó là gia phả chung của các dòng họ thì cũng là khái niệm, nói gọn lại, dẫu cái gò hoang đó không còn thì những khái niệm kia vẫn còn. Nhưng về chỗ này thì đám dân làng không dễ gì mủi lòng để các vị đại diện nhà nước biến mồ mả tổ tiên thành những khái niệm... (...)
 
... Ta phải nói thế nào với các người đây? Sự cư trú của con người trên mặt đất này thì có vẻ ngẫu nhiên. Chẳng ai muốn chọn những nơi nghèo nàn như ngôi làng ấy để sống. Mà chuyện ngẫu nhiên như thế xảy ra khắp nơi trên mặt đất này. Và bằng trí tuệ của mình, con người đã vượt qua được biết bao cái ngẫu nhiên để làm nên những cuộc đổi thay có tên là những nền văn minh nhân loại... (...)
 
... Nhưng nàng bảo để có nền văn minh đương đại, các nhà khoa học đã phải cống hiến cho nhân loại cả tinh thần lẫn thể xác của họ. Việc làm cái nhà máy thuỷ điện là thừa hưởng thành quả của văn minh đương đại, nhưng người chỉ huy công việc làm này lại nói về nền văn minh này theo ngôn ngữ của loài chim là điều chẳng thể chấp nhận. Bởi trong mối quan hệ giữa các loài trong hiện tại thì chỉ có loài người nói về loài chim, chứ không thể có chuyện loài chim nói về loài người... (...)
 
... Chúng tôi lại lặng đi trong giây lát. Trí tuệ con người lớn lao biết bao mà cũng nhỏ nhoi biết bao trước vẻ kỳ bí của tự nhiên. Nàng nói. Và khẽ rùng mình. Tôi cũng khẽ rùng mình... (...)
 
... Đây là thời hết thảy các chính phủ trên mặt đất này mở miệng là nói phải làm giàu đất nước, là thời mà sự giàu có được coi như niềm đam mê mới mẻ nhất trong việc trị nước của các vị nguyên thủ của hầu hết các quốc gia hiện đang có mặt trên bản đồ thế giới, là thời mà việc xuất nhập khẩu hàng hoá của một quốc gia được coi như chìa khoá mở cửa vào cõi giàu có, bởi từ cân đường cân thịt cho đến tri thức của con người đều được xem là hàng hoá... (...)
 
... Nàng hỏi có phải anh ta đang nói đến ảo ảnh cuộc đời hay không? Anh ta bảo con người là sinh vật duy nhất biết có ngày mai, trong cái gọi là ngày mai thì có cái chết, biết là chết mà vẫn cố tạo ra bao nhiêu chuyện để hướng tới gọi là tương lai, nếu như cái ảo ảnh ấy không phải là vĩnh hằng, tức chết trước cái chết, thì loài người đã treo cổ chết cả từ lâu... (...)

 

 

----------------

 

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021