thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT [chương XXV]

 

 

hai mươi lăm.

CŨNG CHUYỆN CỔ TÍCH NỮA SAO?

 

Chẳng phải lời ca của kỹ nữ đã làm thức dậy những năng lực tiềm ẩn trong chúng tôi sao? Thì tự bé lớn đã biết chèo thuyền bè là gì, mà lúc đó thì tôi đã thành anh chèo thuyền. Không bao lâu nữa chúng ta tới tiên cảnh thôi. Nàng nói có vẻ rất nghiêm túc. Và giành lấy mái chèo, để chèo thuyền thay tôi. Chẳng hiểu sao bấy giờ tôi cứ để cho nàng làm theo ý nàng, chẳng hề ngăn cản. Và quả thật cái cách cầm mái chèo khuấy nước của nàng còn điệu nghệ hơn tôi. Xưa có người con gái đi tìm tình yêu vĩnh hằng... Tôi nhìn nàng, nói, làm như sắp biến người mình yêu thành nhân vật cổ tích. Nhưng đâu để cho tôi có chỗ nghĩ tiếp, chính nàng đã tự biến mình thành nhân vật cổ tích. Bấy giờ nơi sông nước còn đượm màu kỳ ảo của cuộc hội ngộ kỳ thú, như chỉ còn nghe tiếng mái chèo khua nước, với tiếng ai đó, chứ chẳng phải là tiếng nàng, đang mô tả một thứ cảnh giới nào đó có vẻ như mô phỏng thế giới con người.

... Xưa có người con gái đi tìm tình yêu vĩnh hằng. Sấm chớp ở trên trời. Và sự bủa vây của những mưu toan đen tối nơi mặt đất. Hãy chờ em bên dưới vòm trời sao buổi sớm. Cứ sắp xảy ra một ngày mới là nàng lại nói với người mình yêu qua thứ ánh sáng có cả những yếu tố của ngày và đêm. Đem thân gái ra thử thách với chớp bể mưa nguồn thì gian truân đã đành. Đằng này, những mưu toan đen tối nơi mặt đất tựa sự ngu xuẩn lớn nhất trong những ngu xuẩn của con người làm cho nàng như chẳng còn bước nổi. Vào một ngày có ánh nắng chói chang của mặt trời tháng sáu, nàng dừng chân ở khu rừng thông ấy. Những con đường đầy cát. Và gió biển thì đang mang lại hương vị của bao la thoáng đãng. Tựa số phận run rủi, nàng đã dừng chân chính nơi đang diễn ra sự cố coi như có tầm mức quan trọng của thế kỷ. Các nhà thông thái có vầng trán vừa đủ để tỏ ra mình là thông thái đang rao giảng thứ thuyết lý cao siêu vốn lấy từ kinh điển của thế kỷ trước nhưng đã được sửa sang qua nhiệt tình cháy bỏng của các vị. Nếu không có nó, đám trẻ tuổi các người hỏng bét hết... Cứ sau một hồi giảng thuyết, các vị lại thét vào tai đám cử toạ trẻ tuổi thứ lửa hoả ngục chết người ấy. Bắt buộc nghe giảng thuyết, người ta đã tập hợp vào nơi rừng thông có tiếng biển gào cái đám trẻ tuổi đầu óc tăm tối gây bởi những năm tháng tăm tối trước đó. Nàng là tuổi trẻ, tất nhiên nàng phải nghe giảng thuyết. Bởi các vị liệt hết thảy đám tuổi trẻ từng sinh ra và lớn lên ở miền đất ấy vào loại đầu óc tăm tối. Như chẳng thể kiềm giữ được lòng kiêm ái bao la như biển cả, các nhà thông thái của thế kỷ đã lăn xả vô dòng sông cuộc sống để cố vun bồi tri thức cho một lớp trẻ mà theo các vị, nếu không được vun bồi là hỏng bét cả. Các người là rường cột của đất nước, là vốn quí của dân tộc, nghe chưa? Sau những giảng thuyết tuy phức tạp nhưng cao sang, và sau những lần thét lớn để kích thích trí não đám tuổi trẻ, các vị thường dừng lại với những lời lẽ thâm u, vừa nói, vừa rớm nước mắt nhìn đám tuổi trẻ vốn bị quá khứ tăm tối làm cho đầu óc tối tăm. Vào một hôm có tiếng sóng vỗ vào rừng thông, có một vị trong các vị thông thái chăm chắm nhìn nàng, rồi bất chợt nắm lấy bàn tay mảnh mai của nàng, bảo là ông ta vô cùng yêu quí nàng, bởi trong những lần giảng thuyết ông đã nhìn ra những năng lực tiềm ấn ở nơi người nàng, nên muốn đích thân truyền cho nàng những tri thức mới. Hãi quá, ngay tối hôm đó nàng đã trốn khỏi rừng thông, vì sợ đầu óc tăm tối của mình không thu nhận nổi thứ tri thức mới của nhà thông thái ấy. Và sau đó nàng lạc vào một miền đất mà đường đi thì trông thấy trải trước mắt nhưng đi mãi chẳng tới đâu cả. Chính ông cụ có những nếp nhăn nơi vầng trán mà ông gọi là vết sẹo, người thuộc phe toàn cầu hoá, đã chỉ cho nàng chỗ ẩn náu để khỏi bị bom đạn của cuộc chiến đang diễn ra ở miền đất ấy. Mấy thằng cha ấy khi ngồi ở bàn hội nghị thì nói như diễn thơ, nào trái đất là ngôi nhà chung của nhân loại, nào toàn cầu hoá là nhu cầu của văn minh đương đại, nhưng cũng chính mấy chả đã đi tuyên chiến với kẻ khác. Ông cụ nói. Và bảo nàng phải ngồi im ở đÊ, chờ cho hết cuộc chiến mới được đi. Nàng hỏi bao giờ thì hết cuộc chiến. Ông cụ sờ tay lên trán mình, bảo khi không còn đếm nổi số vết sẹo ở trán của mình thì cũng chưa chắc hết cuộc chiến. Nàng bảo như thế là nàng có thể sẽ chết ở nơi trú ẩn. Ông cụ bảo có chết ở nơi trú ẩn cũng được, chứ sao đâu. Nơi trú ẩn của nàng là một ngôi làng nhỏ nằm heo hút bên một dãy núi lớn. Đồng ruộng thì hoang hoá. Số người đi lại trong làng thì như là ít hơn số nhà cửa. Hỏi thăm mới biết là người làng đã chết dần mòn trong cuộc chiến nhằm biến ngôi làng ấy thành một đất nước riêng biệt. Trước là cũng có tổ quốc, nhưng là tổ quốc chung, giờ là muốn có tổ quốc riêng. Những người nàng gặp bảo với nàng thế. Té ra là đang diễn ra cuộc chiến nhằm tách ra khỏi một đất nước cũ. Có một hôm, một người ăn bận sang trọng xưng là con cháu của một dòng họ trong làng mới từ cuộc hội nghị thế giới trở về, hô hào người làng hãy đứng lên giành lấy quyền tự trị của làng, chúng ta có thần thánh riêng, có tổ tiên riêng, có tập tục ăn nói ngủ nghỉ riêng, nên chúng ta phải có tổ quốc riêng, người sang trọng ấy nói, những lời nói như có phép màu, khiến cho người làng nghe theo, súng đạn là do người ấy chở tới, mười người cầm súng ra đi, chưa chắc đã còn một người trở về. Nàng đã nghe người ta kể thế. Té ra là đang diễn ra cuộc chiến tranh bộ tộc của thời hiện đại. Anh cứ chờ em ở bên dưới bầu trời sao buổi sớm. Nàng lại nói với người mình yêu qua tiếng đạn bom đang vẳng lại tự một nơi xa xôi nào đó.

Trong lúc nàng vừa khua mái chèo trong nước vừa đăm nhìn về phía sông xa như chỉ còn muốn im lặng để lắng nghe những âm vang quá khứ, tôi gõ nhẹ vào mạn thuyền, để tiếp tục câu chuyện nàng bỏ dở...

... Anh hãy chờ em. Và nàng đã leo lên tận đỉnh núi ấy để gào to lên thế. Ông cụ thuộc phe toàn cầu hoá cũng leo lên đỉnh núi ấy để tìm nàng. Có nhìn thấy chúng đánh nhau hay không? Ông hỏi. Nàng bảo đúng là cuộc chiến tranh bộ tộc của thời hiện đại, bọn họ vừa bắn nhau bằng súng đạn, vừa cắn nhau bằng răng. Nếu có còn sót lại sau cuộc chiến thì hãy tiếp tục cuộc hành trình. Ông cụ khuyên nàng. Nàng bảo nếu có chết ở nơi ẩn náu này, thì sau khi chết nàng cũng vẫn tiếp tục cuộc tìm kiếm của mình. Tình yêu vĩnh hằng cũng giống như hương hoa đồng nội, chỉ chiêm ngắm bằng tri thức, chứ chẳng thể nhìn thấy. Ông cụ nói, rồi từ biệt nàng, ra đi. Nàng có hỏi là ông sẽ đi đâu về đâu. Nhưng ông cụ chỉ mỉm cười, lặng lẽ xuống núi. Lát sau thì nàng trông thấy có đám mây hình thù kỳ dị đang rơi xuống trên đầu mình. Nàng cứ nhắm hai mắt lại thật chặt vì sợ. Nhưng khi lén hé mắt dòm thì thấy mình ở trên một con thuyền đang lênh đênh giữa trời mây.

Tôi với nàng từ trên tiên cảnh tụt xuống trần gian lúc mái chèo của nàng bỗng dính vào một thứ mê hồn trận nào đó đã được ai đó giăng mắc trên sông.

 

[còn tiếp]

 

_________
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của Nguyễn Thanh Hiện [1. Những Tháng Năm Nghiệt Ngã - 2. Trở Lại Xương Quơn (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2007) - 3. Vật Gia Bảo Của Một Dòng Họ - 4. Bên Này Trần Gian - 5. Người Đánh Cắp Sự Thật (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2008) - 6. Một Cách Nói Khác Của Niềm Khao Khát - 7. Rốt Cuộc Thì Bọn Họ Là Ai?], sách gồm 38 chương, chưa nhà xuất bản nào in.

 

 

Đã đăng:

... Mặt đất này thì rộng lớn, và con sông nào cũng có chỗ bắt đầu của nó, mà các người đi tìm nguồn con sông nào? Ông hỏi. Tôi nói là con sông chảy qua quê nàng. Con sông quê của người mình yêu. Ông quảng diễn thêm câu nói của tôi. Rồi bảo hai chúng tôi có vẻ khăng khít nhau thế còn đi tìm nguồn con sông đó chi nữa. Tôi nói đó là bí mật của tình yêu. Hoá ra không phải chỉ tôi với nàng mới có bí mật của tình yêu. Đêm đó, nơi căn nhà lá ở giữa rừng, người coi rừng đã nói cho chúng tôi biết ông cũng có một bí mật của tình yêu... (...)
 
... Rằng từ khi loài người biết truyền những ý nghĩ cho nhau bằng máy móc thì thần không còn trực tiếp cai quản núi rừng, nhưng không phải là không để mắt đến chuyện con người, rằng trong cuộc chuyển lưu lớn lao của vạn hữu thì không phải hễ là thần thì nhìn thấy được sự thật của mọi sự, rằng ngày xưa, ngay chính bản thân vũ trụ cũng chưa biết mình do đâu mà có, thì lớp cha ông của thần quả đã cho rằng hễ là thần thì biết hết mọi sự, từ đó mới có chuyện toàn trị của các vị thần... (...)
 
... Xin chào bác homo sapiens! Đám đồng bào của ta nơi mặt đất đã bớt lạnh lẽo gọi ta là bác homo sapiens. Là homo sapiens, hay không là homo sapiens, thì có hệ trọng gì đâu. Bởi điều đáng nói là ta đã vượt qua cuộc thử thách lớn nhất trong trời đất, cuộc thử thách diễn ra hằng triệu triệu năm, để được thiên hạ trong trời đất gọi ta là con người... (...)
 
... Có cái gì là chẳng ngoi lên từ cõi hỗn mang? Một vùng trời đất âm thầm, từ đấy ngân vang những giai điệu nguyên sơ. Sáng tỏ và u uẩn. Ôm ấp và cô đơn. Mở và khép. Gặp lại và chia xa... Buổi ban đầu ấy là một cuộc lưu luyến kỳ cục giữa ngẫu nhiên và tất yếu. Ai đã ngang qua đất trời lãm thuý?... (...)
 
... Lại hỏi về cây thong dong. Thưa, có bao giờ thấy mặt trời mặt trăng vội vã đâu, nếu là biển, thì sáng tinh mơ, mặt trời trườn đi trên nước, nếu là bầu trời đêm có nhiều mây, thì mặt trăng ẩn hiện ở trong mây, cái cách như thế của mặt trời mặt trăng thì gọi là thong dong... (...)
 
Mùa thu năm ấy chúng tôi ngược về thượng nguồn một nhánh sông của con sông quê nàng. Và bị cầm chân ở ngôi làng ấy. Khoa học hiện đại dù đã phát hiện được bao nhiêu là luật lệ của trời đất, nhưng những con người ở ngôi làng ấy vẫn khăng khăng vị thần làng của mình là thần của tất cả các thần, là tổ thần, không có vị này thì không có người làng và cũng không có cả loài người... (...)
 
Quả tình mùa thu ở đây vàng một nỗi ám ảnh. Ám ảnh bởi một thứ quá khứ đã được tinh kết thành thứ từ vựng tinh tế, kiêu sa, và không phải cứ nghe thấy là hiểu. Ám ảnh bởi một thứ hiện tại được biểu lộ trong một diện mạo có vẻ minh bạch, nhưng không dễ gì cứ trông thấy là hiểu. Đúng là tôi với nàng không dễ gì rời khỏi một nơi chốn như thế... (...)
 
... Một người đàn ông nằm trên mặt đất, chắc là đã chết, trước mặt có con bò rừng đứng trong tư thế kỳ lạ, như đang sắp ngã xuống, ruột gan tràn ra bên ngoài, bên sườn có cắm một ngọn lao. Đó là nội dung một phiên bản tranh hang động thời tiền sử treo ở nhà vị trưởng tế... (...)
 
... Hãy nói cho tôi nghe là ngài căn cứ vào đâu để bảo đó là sự thật? Một văn bản bằng giấy ư? Hay một văn bản bằng đá? Mà chép trên giấy, hay trên đá, thì đều là ngôn ngữ của con người, ai dám bảo với ngài rằng ngôn ngữ ấy thuật lại đúng sự kiện đó, xin ngài hãy nhớ cho, khi ngài tham gia vào việc nói về sự kiện đó thì nó không còn là nó, mà sẽ hiện ra theo cái cách của ngài nói về nó... (...)
 
... Khi kể ra những sự tích đó, người làng muốn nói với chúng tôi, mà họ vẫn đinh ninh là những nhà báo của chính phủ, rằng cái gò hoang là bản gia phả chung của các dòng họ trong làng, rằng những thế kỷ đã trôi qua, các dòng họ đó vẫn giữ gìn bản gia phả đó như giữ gìn dòng máu tộc họ của mình... (...)
 
... Các vị đại diện nhà nước bắt đầu thay nhau nói, rằng cái gò hoang không phải là nghĩa địa, nghĩa địa sao lại không có mồ mả, mà chỉ là nghe kể lại rằng tổ tiên của dân làng đã chôn ở đó, nên việc yên nghỉ đó cũng chỉ là khái niệm, cũng như nói cái gò đó là gia phả chung của các dòng họ thì cũng là khái niệm, nói gọn lại, dẫu cái gò hoang đó không còn thì những khái niệm kia vẫn còn. Nhưng về chỗ này thì đám dân làng không dễ gì mủi lòng để các vị đại diện nhà nước biến mồ mả tổ tiên thành những khái niệm... (...)
 
... Ta phải nói thế nào với các người đây? Sự cư trú của con người trên mặt đất này thì có vẻ ngẫu nhiên. Chẳng ai muốn chọn những nơi nghèo nàn như ngôi làng ấy để sống. Mà chuyện ngẫu nhiên như thế xảy ra khắp nơi trên mặt đất này. Và bằng trí tuệ của mình, con người đã vượt qua được biết bao cái ngẫu nhiên để làm nên những cuộc đổi thay có tên là những nền văn minh nhân loại... (...)
 
... Nhưng nàng bảo để có nền văn minh đương đại, các nhà khoa học đã phải cống hiến cho nhân loại cả tinh thần lẫn thể xác của họ. Việc làm cái nhà máy thuỷ điện là thừa hưởng thành quả của văn minh đương đại, nhưng người chỉ huy công việc làm này lại nói về nền văn minh này theo ngôn ngữ của loài chim là điều chẳng thể chấp nhận. Bởi trong mối quan hệ giữa các loài trong hiện tại thì chỉ có loài người nói về loài chim, chứ không thể có chuyện loài chim nói về loài người... (...)
 
... Chúng tôi lại lặng đi trong giây lát. Trí tuệ con người lớn lao biết bao mà cũng nhỏ nhoi biết bao trước vẻ kỳ bí của tự nhiên. Nàng nói. Và khẽ rùng mình. Tôi cũng khẽ rùng mình... (...)
 
... Đây là thời hết thảy các chính phủ trên mặt đất này mở miệng là nói phải làm giàu đất nước, là thời mà sự giàu có được coi như niềm đam mê mới mẻ nhất trong việc trị nước của các vị nguyên thủ của hầu hết các quốc gia hiện đang có mặt trên bản đồ thế giới, là thời mà việc xuất nhập khẩu hàng hoá của một quốc gia được coi như chìa khoá mở cửa vào cõi giàu có, bởi từ cân đường cân thịt cho đến tri thức của con người đều được xem là hàng hoá... (...)
 
... Nàng hỏi có phải anh ta đang nói đến ảo ảnh cuộc đời hay không? Anh ta bảo con người là sinh vật duy nhất biết có ngày mai, trong cái gọi là ngày mai thì có cái chết, biết là chết mà vẫn cố tạo ra bao nhiêu chuyện để hướng tới gọi là tương lai, nếu như cái ảo ảnh ấy không phải là vĩnh hằng, tức chết trước cái chết, thì loài người đã treo cổ chết cả từ lâu... (...)
 
... Em chết mất. Nàng chỉ kịp nói thế. Và bị dòng nước cuốn phăng đi. Dốc hết cả sức lực, tôi lao theo nàng. Bấy giờ thì tôi nhìn thấy quá rõ cái tương lai chẳng mấy tốt đẹp của chúng tôi. Nên đã đi đến quyết định có chết là phải chết cùng nàng. Nhưng rồi tôi cũng chẳng thể thực hiện được cái quyết định đó. Bởi con nước đã đẩy tôi dạt vào bờ. Có nghĩa là không chết. Còn nàng thì chẳng hiểu là con nước cuốn về đâu... (...)
 
... Con người đang hô hoán lên khắp nơi rằng mình đang toàn cầu hoá. Nhưng máu lại đang chảy rất nhiều trong các cuộc chiến nhằm để chia tách một quốc gia cũ ra thành nhiều quốc gia mới. Con người đương tự hào với nhau rằng mình đương củng cố ngôi nhà chung của mình trên mặt đất. Nhưng ta nghe dường như đây là thời mà một tay đại bịp cũng muốn dựng tượng đài riêng cho mình? Dường như đây là thời trăm nhà đua tiếng, kẻ đê hèn cũng có thể nói được lời cao cả?... (...)
 
... Thời mà cha ông bọn này chỉ ăn củ mài để sống có phải là thời thần thánh nhập vô các vị vua quan, khiến các vị chỉ lo chuyện bòn rút của dân mà không lo việc cơm áo cho dân? Tôi với nàng đã điên đầu với những câu hỏi như thế. Có vẻ như khi vây hỏi chúng tôi về nỗi bất hạnh, bọn họ đã từ cảnh trí siêu hình tụt xuống cảnh trí trần thế? ... (...)
 
... Vào một ngày có lũ khỉ đùa giỡn trên cây còn lũ chim bồ chao thì làm như núi rừng là của chúng, một người đàn ông và một người đàn bà ngồi ở nơi gộp đá ấy nhìn trời đất đang chìm trong hoang dã. Làng xóm của ta là ở đây. Người đàn ông nói. Người đàn bà lấy một viên sỏi cuội vạch lên gọp đá như viết lên một lời thề... (...)
 
... Trên các dòng sông ta đi lại đã bắt đầu nghe thấy mùi máu. Máu của các cuộc thể nghiệm về các cuộc cãi vã. Lịch sử là biên niên sử về các cuộc thể nghiệm các cuộc cãi vã. Cho đến lúc nước trên các dòng sông pha màu máu, thì ta, kẻ náu mình trên sông nước, chỉ còn biết thở dài. Thì còn biết làm sao khi các cuộc thể nghiệm đã thuộc về cách thức tồn tại của con người... (...)

 

 

----------------

 

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021