thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT [chương XXIX]

 

 

hai mươi chín.

CỨ COI NHƯ GẶP CỌP

 

Từ những ý nghĩ về khủng long, nàng đã chuyển sang những ý nghĩ về cọp. Tiếng động kiểu ấy nhất định là tiếng chân của chúa sơn lâm. Nàng lại khẳng định. Ta hãy dừng lại để nghe kỹ thử sao? Tôi đề nghị. Và dường như từ một chỗ tăm tối nào đó trong trí nhớ của nàng, những con cọp thời thơ ấu của nàng đã lần lượt hiện ra. Em đang nghĩ gì vậy? Thấy nàng cứ ngồi im lặng, tôi hỏi. Ngày xưa, có một người đi tìm trầm. Bà nội em thường bắt đầu như thế. Nàng nói. Như thế là sao? Tôi hỏi, vì chẳng hiểu chuyện gì sắp xảy ra với nàng. Quả tình là từ thật xa đang vọng lại một thứ tiếng động gì đó, tôi chẳng thể đoán được, nhưng cứ cảm thấy sợ hãi trong lòng. Hãy lắng nghe kỹ coi nào. Nàng nói. Và xích sát vào tôi. Cho đến lúc ấy bà em cứ ôm chặt lấy người em, ở trong rừng là vậy, bà em nói, còn con cọp thì cứ đủng đỉnh bước... Nàng đang tái hiện lại những câu chuyện kể trong bối cảnh mà theo nàng thì thật sự là nguy hiểm chứ chẳng phải như những nguy hiểm ở trong chuyện kể. Nhẹ nhàng như một con nai bước trên lá rừng thì đúng là tiếng chân cọp, anh cứ lắng nghe coi, bà em bảo bước chân cọp cũng nhẹ nhàng như thế. Nàng đột nhiên ngừng lại có lẽ để xem ý kiến của tôi thế nào, nhưng thấy tôi im, nên lại kể tiếp. Con cọp cứ đủng đỉnh bước, còn người đàn ông đi tìm trầm thì ngồi chong mắt trong đêm tối, vì sau bữa cơm chiều ông đã có cho thật nhiều củi vào bếp, nhưng cơn mưa rừng bất chợt ập xuống làm ướt hết củi đun. Bà em nói ở trong rừng cọp rất sợ ánh lửa. Đêm, ông vừa đặt lưng xuống nằm thì nghe có mùi hôi thối, lại bật dậy. Bà em nói hơi thở của cọp thì rất thối, và ở trong rừng, giữa người và cọp, ai nhìn thấy địch thủ trước thì kẻ ấy thắng. Nghe mùi hôi thối, biết là có cọp, nhưng chẳng nhìn thấy, nên chẳng thể đi tránh, cho đến nửa đêm thì người đàn ông đi tìm trầm nghe như cái tàn cây trên đầu mình đổ ập xuống. Hoá ra, cho đến lúc ấy, lúc nàng kể đến chỗ cọp vồ người đi tìm trầm, thì tôi đã hoá thành bà nội của nàng. Có nghĩa, nàng đã sà vào lòng tôi, cho tôi ôm lấy nàng. Ở trong rừng cọp nhìn thấy mình mà mình không nhìn thấy cọp thì coi như chết, bà em nói. Nàng nói. Và như đang cố thu người cho thật nhỏ. Nhưng đấy là chuyện ngày xưa, chuyện kể. Tôi nói. Nàng bảo cọp thời bà nội nàng thì chẳng khác với cọp thời tôi với nàng. Và cứ co rúm người lại, làm như là chúa sơn lâm đang rình rập đâu đó để chuẩn bị kết thúc cuộc đời tôi với nàng. Hay là cái con khủng long còn sót lại sau kỷ Creta lại hoá thành con cọp trong ý nghĩ của em? Cách đùa của tôi là để cho nàng bớt đi suy nghĩ căng thẳng. Nhưng chẳng ăn thua. Vào lúc ấy, có lẽ nàng chẳng thể rời bỏ cái lý lẽ rằng đi trong rừng là phải gặp cọp. Và đây là đang đi giữa rừng đêm, nên không thể không nghĩ đến chuyện cọp. Hình như là tiếng của một thứ máy móc gì đó. Tôi đoán thế là để giúp nàng rời xa những ý nghĩ về cọp. Nhưng nàng bảo cách nghĩ của tôi chẳng thực tế chút nào. Máy móc chi lại đem đặt trong rừng vào giờ này? Nàng nói. Quả tình bấy giờ tôi cảm thấy như có một thứ âm thanh chi đó, tựa như tiếng động cơ đang bị hãm lại, hay đang bị nhốt lại cho khỏi vang xa. Và từ lúc phÊt hiện ra cho đến lúc ấy thì thứ tiếng động ấy chẳng thay đổi, cứ nghe thấy với mức độ như thế, có nghĩa là chẳng có gì đe dọa chúng tôi cho lắm, cho nên tôi với nàng mới có thể ngồi để cãi nhau đấy là thứ tiếng động gì. Em thì em cho rằng nếu không phải tiếng chân, thì đấy là tiếng gầm của cọp. Nàng nói. Tôi hỏi đã bao giờ nàng nghe tiếng gầm của cọp chưa? Em chẳng thể tả lại lời bà nội em, nhưng theo cách tả của bà em hồi ấy thì tiếng gầm của cọp là y như thứ tiếng động mà ta đang nghe thấy. Nàng nói. Tôi hỏi khi tả tiếng gầm của cọp thì bà của nàng đã nghe cọp gầm chưa? Nàng nói là không biết. Nhưng bà em đã nói cọp gầm như thế thì nó là như thế. Nàng nói. Cách lý luận của nàng cũng giống với cách lý luận của một đồ đệ đang trung thành với thứ chủ nghĩa anh ta đang đeo đuổi. Trong lúc chúng tôi còn cãi nhau thì thứ tiếng động ấy bỗng có vẻ khác trước, lúc nghe như đang rống lên, lúc như lịm tắt. Hay là tiếng gào của một con suối nào đó? Tôi nói. Một sai lầm rất lớn. Nàng chợt kêu. Đúng là tôi đã sai lầm rất lớn. Đến lúc nghe nàng kêu lên thế, tôi mới chợt hiểu ra là cơn mưa chiều trong câu chuyện kể của bà nàng đã làm hại tôi, cái cơn mưa ấy đã chui vào chỗ nào đó trong liên tưởng của tôi, rồi từ mưa rừng dẫn đến tiếng suối rừng, và lúc nghe thứ tiếng động lúc vang xa lúc im bặt ấy thì thứ liên tưởng tai hại kia đã khiến tôi buột ra lời ấy. Đang là cuối mùa hạ, các con suối vùng núi rừng đầu nguồn đang khô cạn, thì lấy đâu ra tiếng nước gào? Nhưng sao ta lại không nghĩ đấy là tiếng giông sấm? Tôi cố khoả lấp sự sai lầm của mình. Thì đang cuối hạ, trời chuyển mưa là chuyện thường. Nhưng nàng bảo là tôi lại sai lầm nữa. Bởi từ lúc bắt đầu đi vào khu rừng đầu nguồn thì chẳng có dấu hiệu gì là chuyển mưa cả, bảo có giông sấm là tự dưng dựng chuyện. Nàng nói. Cho đến quá nửa đêm chúng tôi vẫn còn ngồi ở con đường rừng ấy để cãi nhau đấy là thứ tiếng động gì. Chứ làm sao còn dám đi tiếp khi nàng đinh ninh có cọp ở phía trước; còn tôi, không nghĩ là có cọp, nhưng càng lúc càng thấy hoang mang trước những lý lẽ của nàng. Về sau, khi nhắc lại chuyến đi ấy, chúng tôi cứ thấy buồn cười. Chỉ sáng hôm sau là rõ mọi chuyện. Nhưng cho đến lúc đó chúng tôi vẫn cứ ngồi cãi nhau chân lý thuộc về ai. Là tiếng gió? Tiếng rền của núi? Hay tiếng gầm của cọp? Trong lúc chưa ngã ngũ đâu là chân lý đâu là sai lầm, thì sự việc bị đẩy lên đến mức chẳng còn như trước. Một thứ ánh sáng có vẻ kỳ bí chợt xuất hiện ở tận đằng phía trước xa. Nói là lập loè cũng không đúng. Mà nói chập chờn cũng không phải. Cũng giống như tiếng động kia, thứ ánh sáng ấy như cũng đang bị hãm lại, đang bị nhốt lại. Lúc thả ra là lúc nhìn thấy? Còn lúc hãm lại là không nhìn thấy? Bấy giờ, trong suy nghĩ của tôi có dấy lên ý nghĩ về ánh mắt của một con thú rừng, bởi trí nhớ của tôi mách bảo rằng mình đã nghe ở đâu đấy, hay đã đọc ở đâu đấy, là có một số loài thú rừng có đôi mắt có thể nhìn thấy mọi vật ở trong đêm. Trong suy nghĩ của tôi lúc bấy giờ đang dấy lên ý nghĩ về ánh mắt của một con mèo rừng, chứ chẳng phải là ánh mắt của một con cọp. Cái ý nghĩ về ánh mắt của một con mèo rừng vừa dấy lên thì cả khối thân thể của nàng đã đổ ập vào tôi. Cọp! Chỉ buột kêu lên một lời vắn tắt như thế, đúng hơn là chỉ thầm thì như thế, rồi lịm tắt cả nhân gian. Có nghĩa, bấy giờ trong trí nhớ của nàng cũng có thứ kiến thức về ánh mắt của một con thú rừng, nhưng chẳng phải là ánh mắt của một con mèo rừng, như trong kiến thức của tôi, mà là ánh mắt của một con cọp. Nếu không gắng lắm, chắc bấy giờ tôi đã cùng đổ xuống với nàng, bởi khi nghe nàng kêu lên thế, thì ánh mắt của con mèo rừng trong trí nhớ tôi đã lập tức được thay thế bằng ánh mắt của con cọp, có nghĩa là bấy giờ nỗi sợ hãi của chúng tôi đã nhập lại nhau thành một khối vững chắc, cho nên chúng tôi mới có thể ôm chặt nhau mà ngồi chờ chúa sơn lâm như thế. Bởi leo lên cây thì chúng tôi không thể. Mà đi tránh thì cũng không thể. Biết con cọp đang đi hướng nào mà đi tránh? Suốt đêm hôm ấy coi như mọi cách biểu hiện nỗi sợ hãi đã được chúng tôi thể hiện một cách rõ ràng và đầy đủ.

 

[còn tiếp]

 

_________
MỘT CÁCH NÓI KHÁC CỦA NIỀM KHAO KHÁT là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của Nguyễn Thanh Hiện [1. Những Tháng Năm Nghiệt Ngã - 2. Trở Lại Xương Quơn (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2007) - 3. Vật Gia Bảo Của Một Dòng Họ - 4. Bên Này Trần Gian - 5. Người Đánh Cắp Sự Thật (NXB Văn Học, Việt Nam, in năm 2008) - 6. Một Cách Nói Khác Của Niềm Khao Khát - 7. Rốt Cuộc Thì Bọn Họ Là Ai?], sách gồm 38 chương, chưa nhà xuất bản nào in.

 

 

Đã đăng:

... Mặt đất này thì rộng lớn, và con sông nào cũng có chỗ bắt đầu của nó, mà các người đi tìm nguồn con sông nào? Ông hỏi. Tôi nói là con sông chảy qua quê nàng. Con sông quê của người mình yêu. Ông quảng diễn thêm câu nói của tôi. Rồi bảo hai chúng tôi có vẻ khăng khít nhau thế còn đi tìm nguồn con sông đó chi nữa. Tôi nói đó là bí mật của tình yêu. Hoá ra không phải chỉ tôi với nàng mới có bí mật của tình yêu. Đêm đó, nơi căn nhà lá ở giữa rừng, người coi rừng đã nói cho chúng tôi biết ông cũng có một bí mật của tình yêu... (...)
 
... Rằng từ khi loài người biết truyền những ý nghĩ cho nhau bằng máy móc thì thần không còn trực tiếp cai quản núi rừng, nhưng không phải là không để mắt đến chuyện con người, rằng trong cuộc chuyển lưu lớn lao của vạn hữu thì không phải hễ là thần thì nhìn thấy được sự thật của mọi sự, rằng ngày xưa, ngay chính bản thân vũ trụ cũng chưa biết mình do đâu mà có, thì lớp cha ông của thần quả đã cho rằng hễ là thần thì biết hết mọi sự, từ đó mới có chuyện toàn trị của các vị thần... (...)
 
... Xin chào bác homo sapiens! Đám đồng bào của ta nơi mặt đất đã bớt lạnh lẽo gọi ta là bác homo sapiens. Là homo sapiens, hay không là homo sapiens, thì có hệ trọng gì đâu. Bởi điều đáng nói là ta đã vượt qua cuộc thử thách lớn nhất trong trời đất, cuộc thử thách diễn ra hằng triệu triệu năm, để được thiên hạ trong trời đất gọi ta là con người... (...)
 
... Có cái gì là chẳng ngoi lên từ cõi hỗn mang? Một vùng trời đất âm thầm, từ đấy ngân vang những giai điệu nguyên sơ. Sáng tỏ và u uẩn. Ôm ấp và cô đơn. Mở và khép. Gặp lại và chia xa... Buổi ban đầu ấy là một cuộc lưu luyến kỳ cục giữa ngẫu nhiên và tất yếu. Ai đã ngang qua đất trời lãm thuý?... (...)
 
... Lại hỏi về cây thong dong. Thưa, có bao giờ thấy mặt trời mặt trăng vội vã đâu, nếu là biển, thì sáng tinh mơ, mặt trời trườn đi trên nước, nếu là bầu trời đêm có nhiều mây, thì mặt trăng ẩn hiện ở trong mây, cái cách như thế của mặt trời mặt trăng thì gọi là thong dong... (...)
 
Mùa thu năm ấy chúng tôi ngược về thượng nguồn một nhánh sông của con sông quê nàng. Và bị cầm chân ở ngôi làng ấy. Khoa học hiện đại dù đã phát hiện được bao nhiêu là luật lệ của trời đất, nhưng những con người ở ngôi làng ấy vẫn khăng khăng vị thần làng của mình là thần của tất cả các thần, là tổ thần, không có vị này thì không có người làng và cũng không có cả loài người... (...)
 
Quả tình mùa thu ở đây vàng một nỗi ám ảnh. Ám ảnh bởi một thứ quá khứ đã được tinh kết thành thứ từ vựng tinh tế, kiêu sa, và không phải cứ nghe thấy là hiểu. Ám ảnh bởi một thứ hiện tại được biểu lộ trong một diện mạo có vẻ minh bạch, nhưng không dễ gì cứ trông thấy là hiểu. Đúng là tôi với nàng không dễ gì rời khỏi một nơi chốn như thế... (...)
 
... Một người đàn ông nằm trên mặt đất, chắc là đã chết, trước mặt có con bò rừng đứng trong tư thế kỳ lạ, như đang sắp ngã xuống, ruột gan tràn ra bên ngoài, bên sườn có cắm một ngọn lao. Đó là nội dung một phiên bản tranh hang động thời tiền sử treo ở nhà vị trưởng tế... (...)
 
... Hãy nói cho tôi nghe là ngài căn cứ vào đâu để bảo đó là sự thật? Một văn bản bằng giấy ư? Hay một văn bản bằng đá? Mà chép trên giấy, hay trên đá, thì đều là ngôn ngữ của con người, ai dám bảo với ngài rằng ngôn ngữ ấy thuật lại đúng sự kiện đó, xin ngài hãy nhớ cho, khi ngài tham gia vào việc nói về sự kiện đó thì nó không còn là nó, mà sẽ hiện ra theo cái cách của ngài nói về nó... (...)
 
... Khi kể ra những sự tích đó, người làng muốn nói với chúng tôi, mà họ vẫn đinh ninh là những nhà báo của chính phủ, rằng cái gò hoang là bản gia phả chung của các dòng họ trong làng, rằng những thế kỷ đã trôi qua, các dòng họ đó vẫn giữ gìn bản gia phả đó như giữ gìn dòng máu tộc họ của mình... (...)
 
... Các vị đại diện nhà nước bắt đầu thay nhau nói, rằng cái gò hoang không phải là nghĩa địa, nghĩa địa sao lại không có mồ mả, mà chỉ là nghe kể lại rằng tổ tiên của dân làng đã chôn ở đó, nên việc yên nghỉ đó cũng chỉ là khái niệm, cũng như nói cái gò đó là gia phả chung của các dòng họ thì cũng là khái niệm, nói gọn lại, dẫu cái gò hoang đó không còn thì những khái niệm kia vẫn còn. Nhưng về chỗ này thì đám dân làng không dễ gì mủi lòng để các vị đại diện nhà nước biến mồ mả tổ tiên thành những khái niệm... (...)
 
... Ta phải nói thế nào với các người đây? Sự cư trú của con người trên mặt đất này thì có vẻ ngẫu nhiên. Chẳng ai muốn chọn những nơi nghèo nàn như ngôi làng ấy để sống. Mà chuyện ngẫu nhiên như thế xảy ra khắp nơi trên mặt đất này. Và bằng trí tuệ của mình, con người đã vượt qua được biết bao cái ngẫu nhiên để làm nên những cuộc đổi thay có tên là những nền văn minh nhân loại... (...)
 
... Nhưng nàng bảo để có nền văn minh đương đại, các nhà khoa học đã phải cống hiến cho nhân loại cả tinh thần lẫn thể xác của họ. Việc làm cái nhà máy thuỷ điện là thừa hưởng thành quả của văn minh đương đại, nhưng người chỉ huy công việc làm này lại nói về nền văn minh này theo ngôn ngữ của loài chim là điều chẳng thể chấp nhận. Bởi trong mối quan hệ giữa các loài trong hiện tại thì chỉ có loài người nói về loài chim, chứ không thể có chuyện loài chim nói về loài người... (...)
 
... Chúng tôi lại lặng đi trong giây lát. Trí tuệ con người lớn lao biết bao mà cũng nhỏ nhoi biết bao trước vẻ kỳ bí của tự nhiên. Nàng nói. Và khẽ rùng mình. Tôi cũng khẽ rùng mình... (...)
 
... Đây là thời hết thảy các chính phủ trên mặt đất này mở miệng là nói phải làm giàu đất nước, là thời mà sự giàu có được coi như niềm đam mê mới mẻ nhất trong việc trị nước của các vị nguyên thủ của hầu hết các quốc gia hiện đang có mặt trên bản đồ thế giới, là thời mà việc xuất nhập khẩu hàng hoá của một quốc gia được coi như chìa khoá mở cửa vào cõi giàu có, bởi từ cân đường cân thịt cho đến tri thức của con người đều được xem là hàng hoá... (...)
 
... Nàng hỏi có phải anh ta đang nói đến ảo ảnh cuộc đời hay không? Anh ta bảo con người là sinh vật duy nhất biết có ngày mai, trong cái gọi là ngày mai thì có cái chết, biết là chết mà vẫn cố tạo ra bao nhiêu chuyện để hướng tới gọi là tương lai, nếu như cái ảo ảnh ấy không phải là vĩnh hằng, tức chết trước cái chết, thì loài người đã treo cổ chết cả từ lâu... (...)
 
... Em chết mất. Nàng chỉ kịp nói thế. Và bị dòng nước cuốn phăng đi. Dốc hết cả sức lực, tôi lao theo nàng. Bấy giờ thì tôi nhìn thấy quá rõ cái tương lai chẳng mấy tốt đẹp của chúng tôi. Nên đã đi đến quyết định có chết là phải chết cùng nàng. Nhưng rồi tôi cũng chẳng thể thực hiện được cái quyết định đó. Bởi con nước đã đẩy tôi dạt vào bờ. Có nghĩa là không chết. Còn nàng thì chẳng hiểu là con nước cuốn về đâu... (...)
 
... Con người đang hô hoán lên khắp nơi rằng mình đang toàn cầu hoá. Nhưng máu lại đang chảy rất nhiều trong các cuộc chiến nhằm để chia tách một quốc gia cũ ra thành nhiều quốc gia mới. Con người đương tự hào với nhau rằng mình đương củng cố ngôi nhà chung của mình trên mặt đất. Nhưng ta nghe dường như đây là thời mà một tay đại bịp cũng muốn dựng tượng đài riêng cho mình? Dường như đây là thời trăm nhà đua tiếng, kẻ đê hèn cũng có thể nói được lời cao cả?... (...)
 
... Thời mà cha ông bọn này chỉ ăn củ mài để sống có phải là thời thần thánh nhập vô các vị vua quan, khiến các vị chỉ lo chuyện bòn rút của dân mà không lo việc cơm áo cho dân? Tôi với nàng đã điên đầu với những câu hỏi như thế. Có vẻ như khi vây hỏi chúng tôi về nỗi bất hạnh, bọn họ đã từ cảnh trí siêu hình tụt xuống cảnh trí trần thế? ... (...)
 
... Vào một ngày có lũ khỉ đùa giỡn trên cây còn lũ chim bồ chao thì làm như núi rừng là của chúng, một người đàn ông và một người đàn bà ngồi ở nơi gộp đá ấy nhìn trời đất đang chìm trong hoang dã. Làng xóm của ta là ở đây. Người đàn ông nói. Người đàn bà lấy một viên sỏi cuội vạch lên gọp đá như viết lên một lời thề... (...)
 
... Trên các dòng sông ta đi lại đã bắt đầu nghe thấy mùi máu. Máu của các cuộc thể nghiệm về các cuộc cãi vã. Lịch sử là biên niên sử về các cuộc thể nghiệm các cuộc cãi vã. Cho đến lúc nước trên các dòng sông pha màu máu, thì ta, kẻ náu mình trên sông nước, chỉ còn biết thở dài. Thì còn biết làm sao khi các cuộc thể nghiệm đã thuộc về cách thức tồn tại của con người... (...)
 
... Các nhà thông thái có vầng trán vừa đủ để tỏ ra mình là thông thái đang rao giảng thứ thuyết lý cao siêu vốn lấy từ kinh điển của thế kỷ trước nhưng đã được sửa sang qua nhiệt tình cháy bỏng của các vị. Nếu không có nó, đám trẻ tuổi các người hỏng bét hết... Cứ sau một hồi giảng thuyết, các vị lại thét vào tai đám cử toạ trẻ tuổi thứ lửa hoả ngục chết người ấy... (...)
 
... Không bắt được con cá vượt thác, mà lại bắt được hai con người vượt thác. Chưa hiểu thác là gì, và vượt thác là sao, nhưng chỉ nghe bắt được hai con người vượt thác, thì chúng tôi đã tính đến con đường chết. Ta lại gặp đám ăn thịt người! Nàng rỉ tai tôi. Không dám thể hiện nỗi sợ hãi của mình, mà cũng chẳng muốn người yêu của mình rơi vào nỗi sợ hãi, tôi gượng cười, rồi rỉ tai nàng, bảo chớ nghĩ quấy. Thuyền đã cập bờ... (...)
 
... Giữa nghiêm túc với hài hước, em thích thứ nào hơn? Chẳng rõ bấy giờ nàng đang nghĩ gì, nhưng rồi cũng trả lời được câu hỏi nảy ra một cách ngẫu hứng từ dòng suy nghĩ hỗn tạp của tôi. Theo nàng, hài hước là nghiêm túc. Và, nghiêm túc là hài hước. Nàng đã nói ra những điều tôi đang nghĩ. Tình yêu chúng tôi bấy giờ coi như đạt tới đỉnh cao. Có nghĩa, chỉ bước thêm một bước nữa là tới chỗ vĩnh hằng... (...)
 
... Nàng bảo mọi thứ trên đời là do con người nghĩ ra, mới đầu nghĩ mặt trời quay quanh trái đất, sau lại nghĩ trái đất quay quanh mặt trời, nghĩ ra rồi, thì đi tìm chứng cứ, tìm có chứng cứ rồi, thì la toáng lên quá khứ là sai lầm, cứ thế, công cuộc chống sai lầm dường như bất tận... (...)

 

 

----------------

 

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021