thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
CẢNH TƯỢNG SAU TRẬN CHIẾN [trích]: Kêu gọi dư luận

 

Bản dịch Hoàng Ngọc Biên

 

JUAN GOYTISOLO

(1931~)

 

 

KÊU GỌI DƯ LUẬN

 

Thưa ông chủ nhiệm: nếu tôi dám cầm cây viết lên và gửi những dòng vụng về nhưng thành thật này cho mục thư bạn đọc của tờ báo mà ông là vị chủ nhiệm lỗi lạc, ấy là nhân danh những truyền thống và lý tưởng của chủ nghĩa tự do, của sự khoan dung và hiếu khách làm nên những nền tảng xã hội của đất nước chúng ta và đã từng truyền rộng ảnh hưởng của mình và uy tín của mình đến tận những bờ cõi đất đai có người ở. Ý thức công dân, lòng trắc ẩn, sự tôn trọng các phong tục và ý kiến của người khác, những thứ ấy nếu khắc ghi trong cái khung pháp lý chặt chẽ của luật gia, thì chúng dồng thời cũng phải được thể hiện trong lối hành xử thường ngày trong xã hội, nếu không chúng sẽ phải héo hắt vô vị trong phạm vi những điều mong ước và cuối cùng vẫn là những chuyện không thực hiện được.

Tôi, thưa ông chủ nhiệm, tôi đòi cái quyền làm khác là quyền không thể chuyển nhượng: có thể sống trọn vẹn, giữa thanh thiên bạch nhật, những tình cảm và những xúc động sâu kín nhất của tôi, cho dù điều ấy có thể làm cho những đầu óc ti tiện và rụt rè bị sốc; có thể hưởng không bị trấn áp mà cũng không bị mặc cảm một hình thức tình dục phong phú, cho dù nó là một hình thức không chính thống.

Hi vọng một cách ngây ngô là sẽ tìm được sự giúp đỡ và hiểu biết trong số những tập đoàn được an toàn là nhờ công việc tự cho là giải phóng các phong tục, ngày nay đang nở rộ ngoài lề cũng như trong những vùng ngoại vi của xã hội chúng ta, tôi đã tiếp xúc với các tập thể, các hiệp hội và các đơn vị lưu động những người đấu tranh cho nữ quyền, những phụ nữ đồng tính, những người ưa vọc trẻ con, S. & M.,[1] dân fist fuckers,[2] vân vân, nhưng không nơi nào chịu ban một chút hỗ trợ cho lý tưởng đấu tranh của tôi. Cả Tổ chức lắp đít đỏ lẫn Mặt trận Giải phóng sùng bái cũng như các Nhóm xung kích Phụ nữ đồng bóng cách mạng đều từ chối tiếp thu những yêu sách chính đáng của cái bản ngã bị sỉ nhục của tôi. Như những thời kỳ đen tối nhất của nền văn minh của chúng ta — để khỏi nói tới những giai đoạn đã bị vượt qua về phương diện lịch sử —, tôi bị buộc phải hành động theo kiểu lén lút và bí mật và chung quanh tôi tôi chỉ nhìn thấy[3] toàn là bài xích và thù nghịch.

Tôi yêu những con chó, thưa ông chủ nhiệm: thuộc mọi giống và mọi cỡ, không phân biệt. Bởi thế nên, khước từ những cái lợi giao du với một con chó độc nhất vốn là một nguyên mẫu đẹp mà tôi có sẵn, tôi thích công khai và với số nhiều lao vào kiểm nghiệm tất cả những đại diện của loài chó mà tôi bắt gặp trong các vùng phụ cận. Tôi thích chó bự saint-bernard hiền lành và điềm tĩnh cũng ngang với chó xù bé tí, thích chó bun-đôc[4] ngang với chó bec-giê Đức, chó săn thỏ ngang với chó sục.[5] Khi tôi nhìn thấy một con trong bọn bên lề đường hay trên một đường rãnh có rào chắn bao quanh một cái cây, hoặc đang thơ thẩn trong một công viên cái đuôi nguẫy nguẫy, tôi tiến lại gần, tôi vuốt ve cái đầu nó và hai bên sườn, tôi trao đổi vài ba câu lịch thiệp với người chủ của nó, tôi nhắc tới những con chó Af-gan[6] khác hay chó tec-ken[7] khác rất giống con này, tôi cắt nghĩa những nguyên do cá nhân khiến tôi thấy hấp dẫn và có thiện cảm. Sau đó, tiếp tục chuyện trò không ngừng với chủ nhân, nếu như chủ nhân có mặt, hoặc đặc biệt bận tâm đến chú chó, bấy giờ đã hài lòng và được kích thích bởi những kiểu ân cần và vuốt ve của tôi, nếu như chủ nhân đã đi xa và chúng tôi được an lành, tôi chậm rãi đưa bàn tay mình luồn xuống phần sau cái bụng nó và tôi sờ vào cái giống của nó. Ban đầu còn kín đáo, rồi tiếp đó là tập trung và mạnh tay hơn, tôi chuyên chú thủ dâm nó, làm cho nó khoái lạc. Cần nên nhìn thấy, thưa ông chủ nhiệm, sự biết ơn vô bờ bến đọc được trong đôi mắt của nó, trước khi vội vàng phán xét cách cư xử của tôi và triệt để lên án nó nhân danh một thứ đạo đức giả tạo và hẹp hòi! Qua khoảng hai mươi năm kinh nghiệm trên những con đường và công viên ở thành phố này, tôi chưa bao giờ phải va vào một trường hợp mâu thuẫn hay gạt bỏ nào! Thế nhưng nếu những con chó biểu lộ tình cảm và sự thân thiện với tôi, tôi không thể cũng nói như thế đối với chủ nhân của chúng cũng như những kẻ tò mò chứng kiến những thao tác của bàn tay tôi, với vẻ sửng sốt hoặc thấy chướng tai gai mắt. Những gương mặt của họ, những cái nhăn mặt, những cái nhìn để lộ một thái độ ghê tởm và ô nhục, còn có thể nói là khinh bỉ và kinh tởm, chứng tỏ rõ ràng là, ngay trong một cộng đồng được coi là chấp nhận mọi thứ như cộng đồng chúng ta, quyền được làm khác và quyền sống thực không có và những kẻ, như tôi đây, lên tiếng đòi quyền ấy, đều là những công dân hạng ba, là dân cư ngụ ở các khu nhà ổ chuột, bọn tiện dân đáng buồn của xã hội.

Vậy thì đâu là sự tiến bộ của các phong tục chúng ta vẫn đem huênh hoang, thưa ông chủ nhiệm, nếu thay vì hưởng những quyền hạn và những quyền chọn lựa được luật pháp nhìn nhận, chúng ta quay trở về thời kỳ hầm mộ? Trong khi tin chắc sẽ nhận được sự thông cảm và nhiệt tình của ông, tôi sẽ rất biết ơn nếu ông vui lòng đưa những nỗi đắng cay và nản lòng của tôi ra trước sự phán xét sáng suốt và vô tư của bạn đọc báo ông.

 

----------------
“Kêu gọi dư luận!” dịch từ chương “Appel à l’opinion” (bản tiếng Pháp của Aline Schulman) trong Juan Goytisolo, Paysages après la bataille (Paris: Fayard, 1985). Nhan đề của nguyên tác tiếng Tây-ban-nha của cuốn tiểu thuyết này là Paisajes después de la batalla.

 

_________________________

Chú thích của người dịch:

[1]Sadisme & Masochisme, hay sado-masochisme: Bạo dâm hành hạ người khác & bạo dâm muốn người khác làm đau mình.

[2]Tiếng Anh trong nguyên tác và cả trong bản tiếng Pháp: dân chuyên làm tình bằng cả nắm tay.

[3]Trong bản Pháp ngữ chữ này được in là je lis. Do khi đọc sách người dịch thấy có vài lỗi typo, nên đoán nó là je vis. Tuy nhiên lis [đọc] hay vis [thấy] đều có thể chấp nhận được.

[4]Tiếng Pháp: bouledogue [xuất phát từ tiếng Anh: bulldog] — giống chó nhỏ, mặt ngắn, lông dài, biết học cách đứng bất động, người ta nuôi để chơi.

[5]Tiếng Pháp: griffon là giống chó cùng loại với terrier tức loại chó săn rất lanh lợi, chuyên sục hang bụi, nên có khi được gọi là chó sục.

[6]Tiếng Pháp: afghans — chỉ giống chó lớn có bộ lông dài mượt, chuyên đi săn ở vùng đồi núi Afghanistan. Giống chó này du nhập vào nước Anh hồi cuối thế kỷ 19.

[7]Tiếng Pháp: teckels — chỉ giống chó lùn của Đức.

 

Những tác phẩm khác của Juan Goytisolo đã đăng trên Tiền Vệ:

... Mày làm cái giống gì một mình, xa lánh mọi người, tự giam trong phòng kín như một ẩn sĩ thế? Bộ mày tưởng là đời sống đã ngừng trôi? Những khát vọng và cuộc đấu tranh của chúng ta bộ mày không còn quan tâm nữa? Có lẽ mày nghĩ là con người có thể đổi qua sống ở một hành tinh khác?... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
 
... Anh nhận một thư mời trình diện của Sở Cảnh Sát: một tờ giấy in hình chữ nhật trên đó có tên họ anh và địa chỉ anh cũng như ngày và giờ ghi rõ ràng anh phải có mặt trước ông cò. Anh hoàn toàn không biết lý do cuộc hội kiến và, trong khi bước quanh co qua các hành lang và cầu thang dẫn đến văn phòng ông... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
 
Tội ác ở nhà ga Chamartín  (truyện / tuỳ bút) 
... Đi từ ga Atocha đến ga Chamartín, xem bảng ghi giờ khởi hành của các chuyến xe lửa đi Barcelona, mua một cái vé, ngái ngủ bước những bước lạc lõng loanh quanh căn phòng và nhẹ nhõm khi khám phá ra một dãy ghế có thể đặt lưng xuống. Cô đơn, vô định, buồn bã, mệt, ngủ, rồi ngủ say. Abdellah Arrouch không biết, hay giả vờ không biết, là khi nằm dài trên ghế ngồi mà không bỏ giày ra... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021