thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
KẺ ĐÃ CHẾT [3]

 

Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường

 

GEORGES BATAILLE

(1897-1962)

_____________

 

 

Cái chết nhỏ

 
Như đau đớn và khoái lạc là hai cảm giác tiếp tuyến, Eros và Thanatos của huyền thoại Hy Lạp là hai mặt của một đồng tiền, theo Georges Bataille, nhà văn kiêm triết gia, tác giả nhiều truyện hư cấu về tình dục. Nếu muốn diễn tả một cách bóng bẩy thì chúng đều là những đoá tà hoa chỉ nở về đêm để đến với những kẻ ưa thao thức. Khoái cảm ngất ngây của tình dục là một “cái chết nhỏ”. Do đó, cái Ác của Georges Bataille tất nhiên là không thể hiểu theo nghĩa của luân lý và đạo đức thông thường. Nó thuộc về Siêu Hình và Huyền Bí.
 
Là một tác giả ngoài luồng và bị nguyền rủa — vì quan niệm tình dục nồng mùi âm khí của ông — trong một thời gian dài, và đến nay tên tuổi vẫn chưa được nhiều người biết tới, Georges Bataille tin rằng con người bị ám ảnh bởi “thiên nhiên” (nature), một thiên nhiên phóng đãng không có những trói buộc. Vì thế, bất kể những luật lệ do con người sáng chế và áp đặt để thiết lập trật tự xã hội, nỗi ám ảnh đó được bộc lộ trong cái Dâm và cái Chết, hai thái cực đối chọi lại đời sống xã hội trĩu nặng những tabou.
 
Ngày xưa, từ những cấm kỵ đó (tabou) đã nảy sinh những ước muốn “vi phạm” (trangression), được thể hiện qua các cuộc “vui chơi” (fête), “tế thần” (sacrifice), “hoan lạc” (orgie), nhưng ngày nay chúng đã bị lên án, kết tội, khi người ta vin vào sự hỗ trợ của Thiên chúa giáo. Đó là chưa kể các tôn giáo khác. Bởi thế cho nên qua hành vi rất gần với sự “xuất thần huyền diệu” (orgasme mystique) làm nổ tung những rào chắn cá thể, con người muốn vươn tới một thứ “siêu luân lý” (hypermorale) ở bên ngoài mọi “tiền giả thiết” (présupposition) của đạo đức và tôn giáo.
 
Dưới đây là lời giới thiệu của nhà xuất bản Jean-Jacques Pauvert dành cho bộ ba truyện Madame Edwarda - Le mort - Histoire de l'oeil của Georges Bataille, in trên bìa sau:
 
“Suy gẫm đến mức vượt qua khả thể của tư duy, tới cái điểm của tim bị hụt hẫng, những khoảnh khắc của ghê rợn và hoan hỉ hợp trùng trong sự vẹn toàn, lúc cá thể đến với ta trong sự vượt thoát quá sức chịu đựng khiến nó tương đương với Thượng Đế, tương tợ với cái không. Đó là ý nghĩa của cuốn sách điên rồ này. Ba truyện gom chung lại ở đây là sự phát biểu chính xác nhất về sự đòi hỏi ghê gớm của một người đã dâng trọn đời sống và đời viết của mình cho cuộc thử nghiệm về những giới hạn. Qua sự thô tục và lăng mạ, đó là tiếng nói trong sạch nhất mà chúng ta được nghe, và tiếng la thoát ra từ cửa miệng vặn vẹo là lời hoan ca lẩn khuất trong cõi im lìm bất tận.”
 
Tác phẩm chính của Georges Bataille:
 
Tiểu thuyết: Histoire de l'oeil [Câu chuyện về con mắt, 1928]; Le bleu du ciel [Màu xanh của trời, 1957]; Ma mère [Mẹ tôi, 1966] (xuất bản sau khi ông đã qua đời).
 
Tiểu luận: Sur Nietzsche [Đôi điều về Nietzsche, 1945]; La Haine de la Poésie [Hận thơ ca, 1947]; Les Larmes d'Éros [Giọt lệ Éros, 1957]; La littérature et le mal [Văn chương và cái ác (viết về Emily Bronte, Baudelaire, Michelet, Sade, Proust, Kafka và Genett), 1957).
 
Nguyễn Đăng Thường

 

_____________

 

 

L'amitié (Tình bạn), 1957, Léonor Fini

 

 

KẺ ĐÃ CHẾT

 

Đã đăng: [1] | [2]

 

Marie ngã trên mình quái vật

 

Marie với một nụ cười chua cay.

Một cảnh tượng xấu xa ghê rợn...

Nàng trượt một chân: âm hộ đập vào đầu bá tước.

Bá tước mất thăng bằng và té.

Cả hai rơi xuống đất la lối om sòm, trong những tiếng rổn rảng không thể tưởng tượng nổi.

 

 

Marie cắn dương vật thằng lùn

 

Dưới đất có một cuộc hỗn chiến dễ sợ.

Marie lên cơn, cắn dương vật thằng lùn.

Pierrot quật ngã nàng, căng hai tay nàng ra như trên thập giá: những người kia kềm chân nàng.

Marie rên rỉ:

“Buông tôi ra.”

Rồi nàng im lặng.

Cuối cùng nàng thở mạnh, mắt nhắm nghiền.

Nàng mở mắt ra. Pierrot mặt đỏ au, mồ hôi nhễ nhại, đang nằm trên mình nàng.

“Đéo tôi đi,” nàng nói.

 

 

Marie bị Pierrot mí

 

“Mí nó đi, Pierrot,” mụ chủ quán nói.

Họ lăng xăng quanh nạn nhân.

Marie đầu rũ xuống, khó chịu vì những sự chuẩn bị đó. Những ngưới kia dang tay chân nàng ra. Nàng thở nhanh, tiếng thở huyên náo.

Toàn cảnh, trong sự chậm chạp, gợi hình ảnh một cuộc giết mổ lợn, hay tẩm liệm một vị thần.

Pierrot tuột quần, bá tước đòi gã phải khoả thân.

Gã trai tơ xông xáo như con bò mộng: bá tước giúp cho cái dùi chui vào dễ dàng. Nạn nhân co giật vùng vẫy: một cuộc vật lộn đầy hận thù khôn tả.

Những người kia giương mắt nhìn, môi khô, lúng túng vì sự cuồng nhiệt quá mức. Các cơ thể gắn liền nhau bởi cái dùi của Pierrot cuối cùng lăn xuống đất vung vít. Rốt cuộc, tận dụng sức lực đến rã rời ,gã phu trại đuối hơi phát ra một tiếng rống, xuất tinh, Marie đáp ứng bằng sự co thắt của cái chết.

 

 

Marie nghe chim hót trong rừng

 

Marie tỉnh lại.

Nàng nghe tiếng chim hót trên cành lá trong rừng.

Tiếng hót, vô cùng êm ái chuyền từ cành này sang cành kia từ cây này qua cây nọ. Nằm duỗi người trên cỏ ướt nàng nhìn thấy khoảng trời trong: ngày đã trở lại.

Nàng nghe lạnh, chìm vào một hạnh phúc tái tê, lửng lơ trong một cõi trống vắng khó hiểu. Tuy nhiên, như nàng có thể ao ước được ngẩng nhẹ đầu lên và nàng đang mệt mỏi ngã chúi xuống trên mặt đất, nàng vẫn chung thủy với ánh sáng, với cành lá, với chim chóc ngụ trong rừng. Trong nháy mắt ký ức của những sự rụt rè từ thời thơ ấu chợt hiện về. Nàng nhìn thấy, cúi xuống trên người nàng, cái đầu to và chắc của bá tước.

 

 

Marie nôn mửa

 

Cái mà Marie nhìn thấy trong đôi mắt của thằng lùn là sự khẩn khoản của cái chết. Cái khuôn mặt đó không diễn tả được điều gì khác hơn là sự tỉnh mộng khôn nguôi, mà sự ám ảnh ghê gớm đã biến thành vô liêm sỉ. Nàng cảm nhận một nỗi hận thù đột ngột cuối cùng, và nhìn cái chết tới gần, nàng đâm sợ hãi.

Nàng chồm dậy nghiến chặt răng trước con quái vật đang quỳ.

Đứng thẳng người, nàng run rẩy.

Nàng bước lui, nhìn bá tước và nôn oẹ.

“Mi thấy đó,” nàng nói.

“Đỡ chưa?” bá tước hỏi.

“Chưa,” nàng nói.

Nàng nhìn thấy cái đống mửa trước mặt nàng. Tấm áo choàng rách không đủ che chở nàng.

“Chúng ta đi đâu?” nàng hỏi.

“Về nhà cô,” bá tước đáp.

 

 

Marie ỉa trên cái đống mửa

 

“Về nhà tôi,” Marie rên siết. Đầu nàng lại choáng váng.

“Mi có phải là ác quỷ, đòi theo ta về nhà?” nàng hỏi.

“Đúng,” thằng lùn nói. “Thi thoảng có kẻ gọi ta là ác quỷ.”

“Ác quỷ à,” Marie nói, “ta ỉa trước mặt ác quỷ.”

“Cô đã nôn rồi.”

“Tao sẽ ỉa.”

Nàng ngồi xổm và ỉa trên đống mửa.

Quái vật vẫn còn quỳ.

Marie tựa người vào một gốc sồi. Nàng đổ mồ hôi, trong cơn đồng thiếp.

Nàng nói:

“Những cái đó, chẳng là gì cả. Nhưng ở nhà tao, mi sẽ lo sợ... Muộn rồi...”

Nàng lắc đầu và, dữ tợn, bước thẳng tới chỗ thằng lùn, kéo cổ áo và thét:

“Mi đi theo ta chớ?”

“Tuân lệnh,” bá tước nói.

Rồi nói thêm, với giọng gần như thấp:

“Nàng ngang bằng ta rồi đó.”

 

 

Marie dẫn bá tước đi theo

 

Marie, đã nghe rõ hết, nàng chỉ nhìn bá tước. Bá bước đứng dậy:

“Chưa ai dám nói với ta như  thế,” bá tước thì thầm.

“Mi có thể bỏ đi,” nàng nói. “Nhưng nếu mi theo ta...”

Bá tước lạnh lùng ngắt lời nàng:

“Tôi sẽ đi theo cô. Cô sẽ hiến thân cho tôi.”

Marie hung hãn:

“Đã đến lúc,” nàng nói. “Hãy theo ta.”

 

 

Marie và thằng lùn bước vô nhà

 

Marie và thằng lùn rảo bước.

Ngày đã lên khi họ tới nơi. Marie đẩy cổng sắt. Họ bước trên một lối đi có cổ thụ: ánh nắng vàng rực rỡ trên các ngọn cây.

Marie trong cơn quạu quọ biết rằng nàng đồng ý với mặt trời. Nàng đưa bá tước vào phòng ngủ.

“Thế là xong,” nàng tự nhủ. Nàng cảm thấy mỏi mệt, hằn học, hững hờ.

“Cởi đồ đi,” nàng nói, “ta chờ mi trong buồng bên cạnh.”

Bá tước cởi áo quần không vội vả.

Ánh nắng chiếu xuyên qua lá cành lốm đốm trên tường và các vệt nắng lấm tấm khiêu vũ.

 

 

Marie chết

 

Bá tước cương cứng.

Dương vật dài và đỏ nhạt.

Cơ thể loã lồ và dương vật dị hình của ác quỷ. Cái đầu lún vào đôi vai xương xẩu quá cao, xanh xao và cợt nhả.

Hắn thèm muốn Marie và tư tưởng chỉ dồn vào sự ham muốn đó.

Hắn đẩy cửa bước vào. Buồn bã loã lồ nàng chờ hắn trước giường, khêu gợi và xấu xí: cơn say và cơn mệt đã vật ngã nàng.

“Ngài sao thế?” Marie hỏi.

Người chết, bề bộn, đầy ắp căn phòng...

Bá tước với giọng nhẹ nhàng ấp úng.

“... tôi không biết ...”

Bá tước phải tựa người vào ghế: dương vật đã mềm nhũn.

Marie có một nụ cười ghê gớm.

“Xong rồi!” nàng nói.

Nàng có vẻ đần độn xoè bàn tay ra khoe một cái bóng đèn vỡ. Cuối cùng, nàng ngã quỵ.

 

 

Marie theo người chết vào lòng đất

 

... Cuối cùng bá tước thấy hai cỗ xe tang nối đuôi nhau hướng thẳng về phía nghĩa địa.

Thằng lùn huýt sáo:

“Nàng đã đánh lừa ta...”

Bá tước không nhìn thấy con kênh và trượt chân ngã.

Một âm thanh nặng nề, trong khoảnh khắc, phá tan sự im lặng của nước.

Chỉ còn mặt trời.

 

[hết]

 

------------------
Nguồn: “Le mort”, trong bộ ba truyện Georges Bataille, Madame Edwarda - Le mort - Histoire de l'oeil (Paris: Jean-Jacques Pauvert, 2003).
 

 

 

-----------------

Những tác phẩm khác của Georges Bataille đã đăng trên Tiền Vệ:

 
KẺ ĐÃ CHẾT [2]  (tiểu thuyết) 
[TÌNH YÊU & TÌNH DỤC TRONG VĂN CHƯƠNG] ... Một sự xô đẩy, một tiếng thét hãi hùng, một tiếng gãy vỡ của ly chai, cặp đùi của Marie có sự co giật của đùi ếch. Đám con trai đã thét gào đang xô đẩy nhau. Mụ chủ quán giúp sức Marie, dìu nàng tới bên chiếc ghế dài. Đôi mắt nàng trống vắng, đê mê. Bên ngoài, cơn gió, các luồng gió mạnh đang hung hăng. Những cánh cửa đập trong đêm hoang vắng... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
 
KẺ ĐÃ CHẾT [1]  (tiểu thuyết) 
[TÌNH YÊU & TÌNH DỤC TRONG VĂN CHƯƠNG] ... Khi Edouard ngã lăn ra chết, Marie cảm thấy một nỗi trống rỗng, một cơn rợn mình lâng lâng khắp người nàng và nâng nàng lên như một thiên thần. Đôi vú trần của nàng nhú lên trong ngôi thánh đường của mộng mơ, nơi mà cảm giác của sự bất vãn hồi khiến nàng cảm thấy kiệt lực. Đứng bên kẻ đã chết, nàng như xa vắng... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường] (...)
 
... ôi đớn đau / ôi lệ ta như keo / dương vật ta vàng nghệ / ôi tuột quần ta... | Nàng tim ta hỡi / khoả thân trong lụa là / miệng thơm như hoa / nước đái chảy xuống đùi... | ... tim của lửa hồng ngọc / nước tiểu trên đùi ta trụi trơ / mông bóng ướt / ta cương cứng và ta khóc... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
 
Tôi có cứt trong mắt / Tôi có cứt trong tim / Thượng Đế chảy / cười / rạng ngời / làm trời say / trời ca vỡ họng trời ca / sấm chớp ca / ánh thái dương chói loà ca / ráo hoảnh mắt / im lặng gãy của cứt trong tim... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021