thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Đám mây và cồn cát

 

Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm.
Hoàng Ngọc-Tuấn hiệu đính theo bản tiếng Tây-ban-nha.[*]

 

“Ai cũng biết, đời sống của một đám mây rất bận rộn và rất ngắn ngủi,” Bruno Ferror đã viết như thế. Và đây là một câu chuyện có liên quan đến điều đó.

 

 

Một chàng mây trẻ được sinh ra giữa một trận bão lớn trên vùng Địa Trung Hải, nhưng chàng không có đủ thời gian để trưởng thành ở đó, bởi gió mạnh đã thổi tất cả những đám mây bay về phía Châu Phi.

Ngay khi những đám mây bay đến lục địa này, khí hậu thay đổi. Mặt trời rực rỡ đang soi sáng trên bầu trời và những dải cát vàng của sa mạc Sahara trải dài bên dưới. Vì hầu như không bao giờ có mưa trên sa mạc, nên gió tiếp tục đẩy những đám mây về phía những khu rừng ở phương nam.

Cùng lúc ấy, cũng giống như những con người trẻ tuổi, chàng mây trẻ quyết định từ giã bố mẹ mình và các bạn bè lớn hơn mình, để đi tìm hiểu thế giới.

“Bạn đang làm gì vậy?” gió gào lên. “Trên khắp sa mạc, nơi nào cũng giống nhau. Hãy quay lại với những đám mây kia, và chúng ta sẽ cùng nhau bay đến Trung Phi, nơi có nhiều đồi núi và cây cối tuyệt vời!”

Nhưng chàng mây trẻ, với thiên tính nổi loạn, chối từ sự phục tùng, và chàng hạ dần xuống cho đến khi chàng gặp một làn gió dịu dàng, rộng lượng, cho phép chàng trôi lơ lửng trên những dải cát vàng. Sau khi rong chơi loanh quanh ngang dọc trên miền ấy, chàng thấy có một nàng cồn cát đang mỉm cười với chàng.

 

 

Chàng thấy nàng cũng trẻ như chàng, chỉ mới thành hình nhờ một ngọn gió vừa thổi qua. Thế là chàng yêu nàng cồn cát có mái tóc vàng ngay tức thì.

“Chào em,” chàng nói. “Cuộc sống dưới đó như thế nào?”

“Em có bạn là những cồn cát khác, mặt trời và gió, và những đoàn bộ hành thỉnh thoảng đi ngang qua nơi đây. Thỉnh thoảng trời rất nóng, nhưng cũng có thể chịu đựng được. Cuộc sống trên đó như thế nào?”

“Bọn anh cũng có nắng và gió, nhưng điều thú vị là anh có thể đi đây đi đó trên bầu trời và nhìn thấy được nhiều điều hơn.”

“Cuộc đời của em,” nàng cồn cát trả lời, “thì ngắn ngủi lắm. Khi gió từ những cánh rừng quay trở lại, em sẽ biến mất.”

“Và như vậy có làm cho em buồn không?”

“Điều đó làm cho em cảm thấy rằng em không có mục đích gì trong cuộc sống.”

“Anh cũng cảm thấy như vậy. Ngay khi một làn gió khác đến, anh sẽ bay về hướng nam và biến thành mưa; nhưng đó là số phận của anh.”

Nàng cồn cát do dự một chút, rồi nói:

“Anh có biết rằng trên sa mạc này, bọn em gọi mưa là thiên đường không?”

“Anh chưa từng có ý tưởng rằng anh có thể là một điều gì quan trọng như thế,” chàng mây trả lời một cách tự hào.

“Em đã từng nghe những cồn cát khác, già hơn, kể những câu chuyện về mưa. Họ kể rằng, sau cơn mưa, những cồn cát sẽ được bao phủ bằng những đám cỏ và hoa. Nhưng em chưa bao giờ trải nghiệm điều đó, bởi vì trên sa mạc, mưa rất hiếm.”

Đến lượt chàng mây ngập ngừng. Rồi chàng mỉm cười hân hoan và nói:

“Nếu em muốn, bây giờ anh có thể mưa lên em. Anh biết là anh chỉ vừa đến đây, nhưng anh yêu em, và anh muốn ở lại đây mãi mãi.”

“Khi em vừa nhìn thấy anh trên bầu trời cao, em cũng yêu anh nữa,” nàng cồn cát nói. “Nhưng nếu anh biến những làn tóc trắng đáng yêu kia thành mưa, anh sẽ chết.”

“Tình yêu không bao giờ chết,” chàng mây nói. “Nó được chuyển hoá, và, hơn nữa, anh cũng muốn cho em biết thiên đường là như thế nào.”[*]

Và chàng bắt đầu mơn trớn nàng cồn cát bằng những hạt mưa li ti, như thế họ có thể ở bên nhau lâu hơn, cho đến khi một cầu vồng xuất hiện.

Ngày hôm sau, nàng cồn cát bé nhỏ được bao phủ bằng những đoá hoa. Những đám mây khác đi ngang qua, bay về hướng Châu Phi, tưởng rằng nơi này chắc hẳn là một phần của khu rừng mà chúng đang tìm đến, nên chúng rải thêm mưa nữa. Hai mươi năm sau, cồn cát ấy biến thành một ốc đảo, giúp cho những người du hành có bóng mát từ những cây cối của nó.

 

 

Và tất cả cũng vì, ngày xưa, có một đám mây đã biết yêu, và đã không ngần ngại dâng hiến cuộc đời chàng cho tình yêu đó.

 

 

_________________________

Phụ chú của Hoàng Ngọc-Tuấn:

[*]Bản tiếng Anh của Margaret Jull Costa đã dịch nhầm một chữ trong đoạn này. Đáng lẽ là “mây” [“la nube” / tiếng Tây-ban-nha], Costa đã dịch nhầm thành “cồn cát” [“the dune” / tiếng Anh], thành ra mâu thuẫn về ý nghĩa. Vì thế, trong bản dịch tiếng Việt, đoạn này đã được hiệu đính theo bản tiếng Tây-ban-nha.

Bản tiếng Tây-ban-nha:
—El amor nunca muere —dijo la nube—. Se transforma. Y yo quiero mostrarte el Paraíso.
 
Bản tiếng Anh:
‘Love never dies,’ said the dune. ‘It is transformed, and, besides, I want to show you what paradise is like.’

 

 

-----------------
Dịch theo bản tiếng Anh của Margaret Jull Costa, “The Cloud and the Sand Dune”, trong Paulo Coelho, Like the Flowing River: Thoughts and Reflections (Sydney: HarperCollins, 2007), 187-189.
 

 

 

Đã đăng:

Lời cầu nguyện mà tôi đã quên  (truyện / tuỳ bút) 
Cách đây ba tuần, trong lúc tôi đi dạo quanh vùng São Paulo, thì một người bạn — Edinho — trao cho tôi một tờ truyền đơn có nhan đề Khoảnh Khắc Thiêng Liêng. Được in bốn màu, trên loại giấy rất tốt, không đề cập đến bất cứ nhà thờ hoặc tôn giáo nào, tờ truyền đơn này chỉ in một lời cầu nguyện trên mặt sau của nó. Hãy tưởng tượng sự ngạc nhiên của tôi khi tôi nhìn thấy tên tác giả của lời cầu nguyện... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
... Biến cố này đã mang đến sự thay đổi lớn trên thế giới, và những người đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát của hai toà cao ốc ấy giờ đây đang khiến cho chúng ta suy nghĩ lại về cuộc sống và những giá trị của chúng ta. Khi những toà cao ốc ấy sụp đổ, chúng kéo theo với chúng những ước mơ và những niềm hy vọng; nhưng đồng thời chúng mở ra cho chúng ta những chân trời, và cho phép mỗi chúng ta suy tưởng về ý nghĩa của cuộc sống chúng ta... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm, với sự hiệu đính của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
 
Nữ Thánh Nhá Chica ở Baependi  (truyện / tuỳ bút) 
... Khi tôi đang bước vào trong ngôi nhà, một người phụ nữ trẻ bước ra từ một tiệm quần áo và nói: “Tôi biết rằng cuốn sách Maktub của ông đã được đề tặng Nữ Thánh Nhá Chica. Tôi chắc rằng bà thực sự hài lòng.” Và cô ấy không nói gì khác nữa. Nhưng đó chính là dấu hiệu mà tôi đã chờ đợi... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Du lịch một cách khác  (truyện / tuỳ bút) 
... Henry Miller thường nói rằng khám phá ra một giáo đường mà chưa từng có ai nghe đến thì quan trọng hơn là đi đến Rome và cảm thấy cần phải viếng Nhà Nguyện Sistina với hai trăm ngàn du khách khác la hét trong tai bạn... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Về sự thanh nhã  (truyện / tuỳ bút) 
... Sự thanh nhã của cơ thể mà tôi đang nói đến thì xuất phát từ bên trong cơ thể chứ không từ bề mặt hời hợt bên ngoài; với sự thanh nhã đó, chúng ta vinh danh cái cung cách chúng ta đặt hai bàn chân trên mặt đất. Đó là lý do tại sao, bất cứ khi nào bạn cảm thấy không thoải mái trong tư thái đúng đắn, bạn đừng nên nghĩ rằng nó sai hoặc giả tạo. Thật vậy, sự thanh nhã không phải dễ dàng đạt được. Những bước chân thanh nhã làm cho con đường cảm thấy vinh dự bởi phẩm cách của kẻ hành hương... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Đám tang của tôi  (truyện / tuỳ bút) 
... Chúng ta cũng phải biết ơn cái chết, bởi vì nó làm cho chúng ta suy nghĩ về tầm quan trọng của mỗi quyết định chúng ta đưa ra, hoặc không đưa ra; nó làm cho chúng ta dừng lại trước bất cứ hành vi nào khiến chúng ta bị vướng vào kiểu ‘sống mà như chết’, và, thay vào đó, nó thúc giục chúng ta bất chấp tất cả, đánh cược tất cả cho những điều mà chúng ta luôn luôn mơ ước thực hiện, bởi vì, dù chúng ta có thích hay không, thiên thần của cái chết vẫn đang chờ đợi chúng ta... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Phía bên kia của Tháp Babel  (truyện / tuỳ bút) 
... Khi Nhân Loại càng ngày càng có nhiều tham vọng, Thượng Đế đã tàn phá Tháp Babel, và mọi người bắt đầu nói nhiều ngôn ngữ khác nhau. Tuy nhiên, với sự khoan dung vô hạn của Ngài, Ngài cũng tạo nên những con người có khả năng xây dựng những chiếc cầu ngôn ngữ để giúp cho sự đối thoại và sự truyền bá tư tưởng của nhân loại. Những con người đó, những con người mà mỗi lần chúng ta mở một cuốn sách dịch ra để đọc, chúng ta hiếm khi chịu khó lưu ý đến tên tuổi của họ, chính là các dịch giả... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
... Xin vinh danh người phụ nữ, người làm cho những kẻ cô đơn bớt đơn độc, người nuôi dưỡng những ai khao khát công lý, người làm cho kẻ áp bức cảm thấy khổ sở như những kẻ bị áp bức. Xin vinh danh người phụ nữ, người luôn mở rộng cửa, với đôi tay luôn làm việc và đôi chân luôn bước tới... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Sách và thư viện (truyện / tuỳ bút)
... Hãy cho những cuốn sách của chúng ta tự do du hành, để rồi chúng được những bàn tay khác chạm vào, và được những đôi mắt khác thưởng thức. Trong lúc tôi viết điều này, tôi thoáng nhớ lại một bài thơ của Jorge Luis Borges nói về những cuốn sách không bao giờ được giở ra một lần nữa... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm & Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
 
Phương cách của cây cung (truyện / tuỳ bút)
... Là một người chiến binh của ánh sáng, một khi đã thực hiện nhiệm vụ và chuyển hoá ý định của mình thành động tác, thì anh ta không còn sợ gì nữa: anh ta đã làm những gì nên làm. Anh ta không để mình bị tê liệt vì sợ hãi. Thậm chí nếu mũi tên không chạm vào mục tiêu, anh ta sẽ có một cơ hội khác, bởi vì anh ta không thoả hiệp với sự hèn nhát... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Manuel lên thiên đàng (truyện / tuỳ bút)
Có một dạo, Manuel được thưởng thức sự tự do của tuổi hưu trí, không phải thức dậy vào một giờ nhất định, và có thể dùng thời gian để làm bất cứ điều gì ông muốn. Tuy nhiên, chẳng mấy chốc ông lại rơi vào cơn trầm cảm. Ông cảm thấy vô dụng, bị loại ra khỏi cái xã hội mà ông đã góp phần xây dựng, bị những đứa con đã trưởng thành của ông bỏ rơi, ông không còn khả năng để hiểu ý nghĩa của cuộc sống, không hề băn khoăn để trả lời câu hỏi cũ kỹ: “Tôi đang làm gì đây?”... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Manuel là một người tự do (truyện / tuỳ bút)
... Một đêm kia, một thiên thần hiện đến bên ông trong lúc ông đang ngủ: “Ông đã làm gì trong cuộc đời? Có phải ông đã cố gắng để sống đúng như những gì ông mơ ước?” Một ngày dài khác bắt đầu. Những tờ báo. Những tin tức trên đài truyền hình. Khu vườn. Bữa ăn trưa. Một giấc ngủ trưa ngắn. Ông có thể làm bất cứ những gì ông muốn, ngoại trừ, ngay bây giờ, ông khám phá ra rằng ông không còn muốn làm gì nữa... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
... Thiên thần tiếp tục hỏi: “Liệu ông có khả năng bỏ ra ít nhất mười lăm phút mỗi ngày để ngắm nhìn thế giới và bản thân, mà không làm gì cả?” Manuel nói ông cũng muốn như thế, nhưng ông không có thời giờ. “Ông đang nói dối với tôi”, thiên thần nói. “Mọi người đều có thời giờ để làm điều đó. Chỉ vì họ thiếu sự quyết tâm. Làm việc là một điều may mắn khi nó giúp cho chúng ta suy nghĩ về việc chúng ta đang làm; nhưng nó trở thành một tai hoạ khi khi tác dụng của nó chỉ là để ngăn chặn chúng ta suy nghĩ về ý nghĩa của cuộc sống.” ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
... Tôi tiếp tục đào nhổ những cây tôi không thích rồi xếp chúng vào một đống để đốt. Có lẽ tôi đã mất quá nhiều thời gian để suy nghĩ về những chuyện đáng lẽ không cần phải suy nghĩ, mà cần phải ra tay để làm. Thế nhưng, mỗi động tác được thực hiện bởi một con người thì đều thiêng liêng và mang đầy những hệ quả, và điều đó khiến tôi càng suy nghĩ nhiều hơn về việc tôi đang làm... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Thành Cát Tư Hãn và con chim ưng (truyện / tuỳ bút)
... Lần này, ông rút kiếm ra khỏi vỏ, nhặt chiếc cốc và lại hứng nước, một mắt canh chừng dòng nước chảy, còn mắt kia để ý đến con chim ưng. Ngay lúc ông có đủ nước trong cốc và sắp uống, thì con chim ưng lại bay lên và lao về phía ông. Thành Cát Tư Hãn, với một nhát kiếm, đâm thủng qua lồng ngực con chim... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Câu chuyện của cây bút chì (truyện / tuỳ bút)
Một cậu bé xem bà ngoại viết một lá thư. Được một chốc thì cậu hỏi: “Có phải bà đang viết một câu chuyện về những gì chúng ta đã làm? Có phải câu chuyện này nói về cháu không?” Bà ngoại của cậu bé ngừng tay và nói với đứa cháu: “Thực sự là bà đang viết về cháu đó, nhưng cây bút chì bà đang dùng để viết còn quan trọng hơn những chữ bà viết, cháu à. Bà hy vọng rằng khi cháu lớn lên, cháu sẽ giống như cây bút chì này.” ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
... Thường thường bạn có thể nhìn thấy một ngọn núi ở đàng xa — đẹp đẽ, lôi cuốn và nhiều thử thách. Tuy nhiên, khi bạn cố gắng để đi đến đó, điều gì sẽ xảy ra? Chung quanh nó sẽ có rất nhiều lối đi; những rừng cây sẽ chắn lối giữa bạn và mục tiêu của bạn; và những gì bạn thấy rõ ràng trên bản đồ sẽ trở nên phức tạp hơn rất nhiều trong thực tế. Vì vậy, bạn phải thử hết những lối đi và những đường mòn, cho đến một ngày nào đó, bạn tìm thấy đỉnh núi mà bạn muốn trèo lên... [Bản dịch của Hoàng Ngọc Trâm] (...)
 
Từ đây trở đi — và suốt hàng trăm năm sau nữa — Vũ Trụ sẽ hỗ trợ những chiến binh ánh sáng và ngăn chặn những kẻ mang định kiến. Năng lực của Quả Đất cần được làm mới lại. Những ý tưởng mới cần không gian. Thân thể và tâm hồn cần những thử thách mới... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021