|
|
Truyện hay nhất thế giới
|
|
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
ETGAR KERET (1967~) Etgar Keret là một trong những khuôn mặt văn nghệ hàng đầu của Do-thái hôm nay. Là một nhà văn chuyên viết truyện ngắn, truyện bằng tranh, và cũng là một nhà làm phim, anh bắt đầu viết từ năm 1991 và gửi đăng trên một số tạp chí ở Do-thái. Năm 1992, anh xuất bản tập truyện đầu tiên Tzinorot [Những cái ống], và trong thập niên đó anh tung ra nhiều tập truyện khác, với bút pháp độc đáo, nổi tiếng nhanh chóng và gây ảnh hưởng đến nhiều nhà văn cùng thế hệ.
Keret đã đoạt nhiều giải thưởng văn chương và điện ảnh, trong đó có Prime Minister’s Award for Literature; Ministry of Culture’s Cinema Prize; Israel Film Academy Award; giải nhất của Munich International Festival of Film Schools; và giải Camera d’Or tại liên hoan điện ảnh Cannes. Năm 2006, anh được Israel Cultural Excellence Foundation chọn như một nghệ sĩ ngoại hạng.
Phê bình gia Phillip Lopate nhận định rằng truyện ngắn của Etgar Keret mang phong thái “hậu hiện đại một cách không cần cố gắng” (“effortlessly postmodern”), kết hợp những lối viết mang tính chất tự phản tỉnh, phóng tưởng, hiện thực thần kỳ và ý niệm. Giọng văn của anh trẻ trung và mới mẻ một cách dễ dàng, và Salman Rushdie cho rằng đó là “giọng của thế hệ kế tiếp” (“the voice of the next generation”).
______
TRUYỆN HAY NHẤT THẾ GIỚI
I.
Truyện này là truyện hay nhất trong cuốn sách này. Hơn thế nữa, truyện này là truyện hay nhất thế giới. Và chúng tôi không phải là những người đưa ra kết luận đó. Nó đã được nhất trí biểu quyết bởi một nhóm gồm hàng chục chuyên gia độc lập — sử dụng những tiêu chuẩn thí nghiệm nghiêm cẩn — so sánh nó với những tác phẩm mang tính đại biểu rút ra từ văn chương thế giới. Truyện này là một sự cách tân độc đáo của văn chương Do-thái. Và tôi dám cá rằng các bạn đang tự hỏi: làm thế nào mà chúng tôi (những người Do-thái nhỏ bé), chứ không phải những người Hoa-kỳ, đã sáng tác ra nó? Các bạn nên biết rằng chính những người Hoa-kỳ cũng đang tự hỏi như thế. Và không ít những ngài tai to mặt lớn trong ngành xuất bản ở Hoa-kỳ sắp bị đuổi việc vì họ không có câu trả lời kịp thời trong khi vấn đề đang nóng hổi. Quân đội của chúng tôi là quân đội mạnh nhất thế giới — thì cái truyện này cũng giống y như vậy. Ở đây chúng tôi đang nói đến một đoạn nhập đề quá sức cách tân đến nỗi nó được bảo chứng bởi cái bằng sáng chế. Và cái bằng sáng chế này được bảo chứng ở đâu vậy? Ấy, thế mới đáng nói, nó được bảo chứng ngay trong truyện này chứ còn ở đâu nữa! Truyện này không chơi trò tiểu xảo, không giở thói ba xạo, không có màn õng ẹo. Nó được đúc ra từ một khối nguyên vẹn, một kết hợp của những tư tưởng uyên thâm và chất nhôm tinh ròng. Nó không gỉ sét, nó không nứt vỡ, nhưng nó có thể di chuyển đây đó. Nó mang tính siêu đương đại và tính văn chương vượt thời gian. Hãy để Lịch Sử phán xét! Và, nhân tiện thì cũng nói luôn, theo như ý kiến của nhiều người có tầm cỡ, thì việc phán xét ấy cũng đã xong rồi — và cái truyện của chúng tôi là tuyệt đỉnh. “Chứ cái truyện này có gì đặc biệt?” người ta hỏi vì ngây thơ hay dốt nát (tuỳ người hỏi là kẻ nào). “Chứ nó có cái gì mà trong sách của Chekhov hay của Kafka hay của ai-ai-đó lại không có?” Để trả lời cho câu hỏi này thì phải nói dài dòng và rắc rối, nghĩa là phải nói dài hơn chính cái truyện này, nhưng lại ít phức tạp hơn. Bởi vì không có cái gì mà đa phức hơn cái truyện này. Tuy nhiên, chúng tôi cố gắng giải đáp bằng cách đưa ra ví dụ. Khác hẳn với các tác phẩm của Chekhov và Kafka, ở đoạn kết của truyện này, một độc giả may mắn thắng cuộc — được chọn một cách ngẫu nhiên trong tất cả những độc-giả-thứ-thiệt — sẽ lãnh một chiếc xe Mazda Lantis mới toanh với nước sơn màu xám kim loại bóng nhoáng. Và trong số những độc-giả-thứ-dỏm, một ông (hay bà) đặc biệt nào đó sẽ được chọn ra để lãnh một chiếc xe khác, rẻ hơn, nhưng cũng không kém bắt mắt với nước sơn màu xám kim loại bóng nhoáng, để cho ông (hay bà) ấy khỏi cảm thấy thất vọng. Bởi vì truyện này không phải xuất hiện ở đây để lên giọng trịch thượng. Nó ở đây để các bạn cảm thấy thích thú. Trên tấm lót muỗng đĩa ở tiệm cà-phê gần nhà của các bạn, người ta in câu gì vậy? THÍCH THÚ - THÌ HÃY KỂ CHO BẠN BÈ! KHÔNG THÍCH THÚ - THÌ HÃY NÓI VỚI CHÚNG TÔI! Hoặc, trong trường hợp này - thì hãy thông báo lại cho cái truyện. Bởi vì cái truyện này không chỉ biết kể chuyện, mà nó cũng biết lắng nghe. Như người ta nói, đôi tai của nó cảm ứng với từng nhịp đập của trái tim của đại chúng. Và khi đại chúng đã thưởng thức đủ và yêu cầu chấm dứt, thì cái truyện này sẽ không kéo lê đôi chân của nó hay cố bám lấy cạnh bàn thờ. Nó sẽ, một cách đơn giản, dừng lại.
II.
Nhưng nếu một ngày nào đó, vì một mối cảm hoải, bạn thình lình muốn cái truyện ngắn này trở lại, nó sẽ luôn luôn vui lòng chiều bạn.
---------
Dịch từ bản tiếng Anh, “The Story, Victorious”, trong Etgar Keret, Suddenly, a Knock on the Door (North Sydney: Vintage, 2012) 166-169.
Những truyện ngắn của Etgar Keret qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn:
Tác văn (truyện / tuỳ bút)
Maya viết truyện ngắn đầu tiên về một thế giới trong đó con người tự phân đôi chính mình, thay vì sinh đẻ. Trong thế giới đó, vào bất cứ lúc nào, mỗi người đều có thể biến thành hai người có số tuổi bằng nửa số tuổi của mình. Có những người thích làm điều này lúc còn trẻ; chẳng hạn, một chàng mười tám tuổi có thể phân ra thành hai cậu bé chín tuổi... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Todd (truyện / tuỳ bút)
Todd, bạn tôi, muốn tôi viết cho nó một cái truyện ngắn có khả năng giúp nó đem những cô gái vào giường. “Mày đã viết được những truyện làm cho bọn con gái khóc,” nó nói. “Và những truyện làm cho chúng cười. Thế thì bây giờ mày hãy viết một truyện có khả năng làm cho chúng nhảy vào giường với tao.”... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Người bạn thân nhất của tôi (truyện / tuỳ bút)
Tối hôm qua, người bạn thân nhất của tôi đã đái lên cửa nhà tôi. Tôi sống trong một căn ở tầng bốn, không có thang máy. Những con chó đực đôi khi đái lên cửa để đánh dấu lãnh thổ, để những con chó đực khác khỏi lảng vảng đến gần. Nhưng hắn đâu có phải là chó, hắn là người bạn thân nhất của tôi. Và ngoài ra, chỗ này đâu có phải là lãnh thổ của hắn, đó là cánh cửa trước của nơi tôi ở... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Những giọt thuốc (truyện / tuỳ bút)
Cô bồ của tôi nói rằng một người nào đó ở Mỹ đã phát minh một thứ thuốc chống lại cảm giác cô đơn. Hôm qua nàng đã nghe tin đó trên chương trình Nightline, và bây giờ nàng gửi một bức thư bảo đảm cho chị của nàng, nhờ bà ấy gửi cho nàng một thùng đựng đầy thứ thuốc ấy. Trên Nightline, họ nói rằng tất cả các đại lý bán lẻ ở vùng duyên hải phía đông nước Mỹ đã bày bán, và ở New York nó là một món hàng bán chạy nhất. Nó có hai hình thức, chai nhỏ giọt hoặc bình xịt... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Bức tranh (truyện / tuỳ bút)
... Người đối tác có một khuôn mặt xinh đẹp, và một cơ thể thật sự khiến cho bạn nổi nứng. Giả sử bạn bị cái cơ thể ấy cám dỗ dữ dội. Bạn đang toát mồ hôi. Biết gì không? Hãy để tôi làm cái tình hình này dễ dàng hơn cho bạn: Giả sử người đối tác là một cô gái. Một cô gái với một khuôn mặt rất quyến rũ và một cơ thể khiến bạn nổi nứng. Nào, hãy để tôi mở một cánh cửa sổ. Dễ thở hơn chứ?... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Sự kiên nhẫn (truyện / tuỳ bút)
Con người kiên nhẫn nhất thế giới đang ngồi trên một băng ghế dài gần Trung tâm Dizengoff. Không có ai ngồi trên băng ghế bên cạnh hắn, không có cả những con bồ câu. Những thằng dâm tặc quái đản trong những cầu tiêu công cộng đang tạo ra những tiếng động ồn ào, dị hợm đến mức bạn không thể làm ngơ được. Con người kiên nhẫn nhất thế giới đang cầm một tờ báo, giả vờ đọc. Thật ra hắn không đọc mà đang chờ đợi một điều gì đó. Chẳng ai biết điều đó là gì... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Đập vỡ con heo (truyện / tuỳ bút)
... “Heo yêu thích những cánh đồng,” tôi nói với Margolis trong lúc tôi đặt nó xuống mặt đất, “đặt biệt những cánh đồng đầy những bụi gai. Mày sẽ rất thích ở nơi này.” Tôi đợi Margolis đáp lại, nhưng nó không nói một lời, và khi tôi sờ vào mũi nó để giã từ, nó chỉ nhìn tôi với ánh mắt buồn bã. Nó biết nó sẽ không bao giờ gặp lại tôi nữa... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Điếu ca cho một giấc chiêm bao (truyện / tuỳ bút)
Mọi sự bắt đầu từ một giấc chiêm bao. Rất nhiều chuyện phiền toái trong đời tôi bắt đầu từ một giấc chiêm bao. Và trong giấc chiêm bao ấy tôi đứng sau một xe bán hot dog tại một ga tàu lửa trong một thành phố lạ. Một đám khách sốt ruột đang chen nhau quanh quầy. Tất cả họ đều nôn nao, mất kiên nhẫn. Tôi không thể hiểu nổi họ. Họ đang khẩn thiết muốn ăn một ổ hot dog, họ lại sợ trễ chuyến tàu. Họ sủa những mệnh lệnh vào mặt tôi bằng một thứ ngôn ngữ lạ lùng nghe như một hỗn hợp đáng sợ của tiếng Đức và tiếng Nhật. Tôi trả lời họ cũng bằng thứ ngôn ngữ lạ lùng, phiền nhiễu ấy... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Đôi mắt lấp lánh (truyện / tuỳ bút)
... “Hãy cho tớ biết,” bé xoay sang hỏi nó ngay lập tức, không do dự một giây đồng hồ, “cậu đã lấy cặp mắt lấp lánh ấy từ đâu vậy hả?” “Nó chỉ xảy ra như thế.” “Vậy thì tớ phải làm gì để nó cũng chỉ xảy ra như thế cho tớ?” bé kêu lên. “Tôi nghĩ bạn cần phải mong muốn một điều gì đó nhiều khủng khiếp, và khi điều đó vẫn không xảy ra, thì cặp mắt của bạn sẽ bắt đầu lấp lánh, chỉ vậy thôi.” ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Một ý tưởng dưới hình dạng một câu chuyện (truyện / tuỳ bút)
... Khi chiếc phi thuyền đầu tiên đáp xuống mặt trăng, các phi hành gia chẳng tìm thấy ai ở chung quanh. Họ chỉ thấy có hàng triệu cái hố tròn. Thoạt đầu, các phi hành gia nghĩ rằng những cái hố tròn ấy là những huyệt mộ của những con người đã từng sống trên mặt trăng. Chỉ đến khi quan sát gần hơn, họ mới phát hiện rằng những cái hố tròn ấy chỉ là những ý tưởng về sự trống rỗng... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Cô bồ của tôi ở truồng (truyện / tuỳ bút)
Ngoài kia, mặt trời đang chiếu sáng, và trên thảm cỏ dưới sân, cô bồ của tôi đang nằm trần truồng. Hăm mốt tháng sáu, ngày dài nhất trong năm. Đi ngang qua trước toà nhà chúng cư nơi bọn tôi ở, người ta ngoảnh đầu nhìn nàng, thậm chí có người tìm lý do để dừng lại — họ phải cột dây giày, chẳng hạn, hay họ đã đạp nhằm cứt chó ở đâu đấy và nhất định phải dừng lại đúng ngay vào lúc này để chùi cho sạch đế giày... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Ảo thuật với cái mũ (truyện / tuỳ bút)
... Thế rồi “Allakazeem—Allakazam!” và con thỏ chui ra. Bao giờ nó cũng làm bọn trẻ con ngạc nhiên. Và chẳng phải chỉ có bọn trẻ con — cả chính tôi nữa. Mỗi lần bàn tay tôi chạm vào đôi tai buồn cười của nó trong cái mũ, tôi cảm thấy mình như một ông phù thuỷ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Thứ keo điên rồ (truyện / tuỳ bút)
... Tôi bước qua tất cả các phòng ở trong nhà, chẳng thấy nàng ở đâu cả. Trên bàn nhà bếp tôi thấy ống keo đã dùng hết. Tôi thử kéo một chiếc ghế ra, để ngồi. Nó chẳng nhúc nhích. Tôi ráng kéo một lần nữa. Không nhích một phân. Nàng đã dán nó xuống sàn nhà... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Những cái ống (truyện / tuỳ bút)
... Một đêm nọ, tôi làm một cái ống cực kỳ phức tạp, với rất nhiều khúc cuộn và những đoạn cong ngoặc, và khi tôi thả một hòn bi vào đó, nó không chạy ra ở đầu bên kia. Thoạt tiên tôi nghĩ hòn bi bị kẹt ở khúc giữa ống, nhưng sau khi tôi thử bỏ thêm chừng hai chục hòn bi nữa, tôi nhận ra rằng chúng chỉ đơn giản biến mất... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021