thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Meursault ở xứ đoạ đày
Tặng anh Thanh Tâm Tuyền

 

Có thể từ thời xa xưa, một vị tiên tri Cách Mạng về một mùa xuân đại thắng… Nhà thơ, trong quân đội ông mang cấp bậc thiếu tá, và tôi lúc này em chỉ yêu anh binh nhì. “Cậu không có ý định lấy vợ là đúng… Cậu là oiseau rare…”. Tôi không có ý định gì hết, kể cả ý định tiếp tục đào ngũ. Anh thuộc carrière tốt, sao anh lại hành động như vậy?… Ông già mang kính cận một ngàn độ bắt gặp tôi lấy cắp một vật quý trong nhà ông. Tôi trả thù thằng cháu khốn kiếp của ông, không dính dáng tới carrière gì hết. Tôi bán vật quý đó, uống rượu say mèm, rồi ói mửa. “Tối nay cậu vào sớm nhé. Uống trà, nói chuyện Phá Tam Giang”. Tôi mong sao thiếu tá của tôi suốt đời không phải trực sĩ quan gì hết. Ông trực đêm nào, oiseau rare phải hiện diện đêm đó. Tôi kể chuyện hồi tốt nghiệp Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, thay vì trình diện Sư Đoàn 5 Bộ Binh, tôi trình diện rừng thông Đà Lạt. Rồi bị bắt lính trở lại, tôi tình nguyện đi lính thứ dữ, hết Đại Đội Hắc Báo tới Biệt Đội Đặc Biệt Kỹ Thuật. Đào ngũ liên tục vì những lý do hoàn toàn hư cấu, hoàn toàn không có lý do chính đáng nào cả. Ông cười thích thú, ban tặng tôi danh hiệu Loài Chim Lạ. Tôi đã pha một ngàn ấm trà, uống cùng ông sĩ quan trực, chưa lần nào có ý định đái vào ấm trà. Tôi cũng nhắc lại, tôi cùng uống với ông. Sau mùa xuân Cách Mạng đại thắng, tôi kể chuyện trà liệu niệu pháp với nhà văn nữ, người vợ độc thân của ông, chỉ là cơn hứng bất tử của tôi mà thôi. Buổi trưa Lộc Ninh, nhìn đôi mắt chàng trai, con nhà văn nữ, Hạo, chú bịa chuyện đấy thôi. Chú mà hành động như vậy à? Nhưng tôi không nói gì hết, cứ nhìn đôi mắt u ẩn của Hạo mà buồn kinh khủng, và tự hỏi, Hạo nghĩ sao về tôi với ấm trà đó?

Thời gian ở mấy thứ lính dữ cũng chẳng để làm gì. Cả việc chiến trận, tôi xin thề, chưa nhìn thấy một ông Victor Charlie nào mặt đối mặt để bắn chậm thì chết. Ấy thế nhưng ông thiếu tá, người đã ban tặng tôi danh hiệu cao quý có thể thất vọng não nề, nếu biết tôi lấy vợ ngay sau mùa xuân như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng. Từ bấy đến nay, tôi hai lần làm ông buồn rầu trước bài thơ Tôi Là Con Chim Đến Từ Núi Lạ. Có thể có chút ít đáng kể: Người vợ thứ hai của tôi là cô giáo ở Tân Trụ. Cô giáo cùng đám bạn đồng nghiệp của cô, kinh hồn hoảng vía túa chạy khỏi quán nước. Đấy là lúc tôi cùng đồng đội trong Biệt Đội Đặc Biệt Kỹ Thuật đặt mấy trái lựu đạn lên mặt bàn, định rút kíp nổ chơi. Bọn tôi đã trú ở đồng khô cỏ cháy vùng xôi đậu này mấy tháng liền, buồn muốn chết.

Buổi trưa Lộc Ninh, tôi im lìm ngó Hạo. Bạn tôi, Đỗ, nói chuyện chăn nuôi dê bò với nhà văn nữ. Hình như Đỗ về quê hương xứ sở để nghiên cứu đề tài chăn nuôi trồng trọt, trình luận án tiến sĩ đại học Harvard. Cuộc hành trình nối từ Lộc Ninh tới Bảo Lộc, Đỗ và người bạn đọc thơ dọc dài con đường đi tới Phá Tam Giang. Tôi hình dung khuôn mặt thông minh, nhạy cảm của ông thiếu tá, bàn tay xương xẩu ôm cái ly thủy tinh cao nhòng. Hà tất phải uống trà đúng kiểu, đòi một cái chén bằng gốm bằng sứ như ngài Nguyễn Tuân vang bóng một thời, ông nói, hay tôi đã nói như vậy.

Ông thầy tử vi ở Bảo Lộc nhận xem tử vi cho Đỗ, cho người cháu Đỗ, và cho một người bạn đi cùng Đỗ lên đây. Đỗ trở lại Mỹ, tôi nhận giùm Đỗ lá số tử vi. Ông thầy tử vi, từ lời đoán xét đầu tiên đã làm mất niềm tin của tôi, dù tôi không tin tưởng gì hết. Tôi không nhớ đã nói gì, khiến Đỗ, người cháu và người bạn của Đỗ ngỡ sắp gặp một ông thầy xem tử vi đáng tin cậy. Ông thầy nói: “Tôi sẽ giải trước cho ông Đỗ để ông ấy kịp mang về Mỹ. Một triệu một lá số anh ạ”. Thế mà tôi cứ tưởng một nửa số đó, tôi đã báo Đỗ về giá cả như vậy. Liệu Đỗ sẽ rầu rĩ cỡ nào, khi vừa xem lá số, vừa đoán chỗ nào trúng chỗ nào trật. Tôi thấy là may mắn, khi tôi vô ý làm thất lạc quyển vở ông thầy viết lời giải tử vi cho Đỗ. Bạn tôi khỏi bận tâm về cái giá cho một lá số được giải khá phiêu lưu, tất nhiên tôi chịu trách nhiệm với ông thầy tử vi. Cùng lắm, ông thầy sẽ thầm nói tôi tắc trách.

Ông thiếu tá, ít ra một phần nào được trả lại công bằng, với cái danh hiệu ông đã ban tặng tôi, vì lúc đó tôi chỉ kể rất ngắn gọn chuyện tôi nhận sự vụ lệnh về Sư Đoàn 5 Bộ Binh. Tôi đã trình diện Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn ở Lai Khê, nhận một trung đội thuộc tiểu đoàn đang luân phiên đưa quân dựng lều trại ở Long Nguyên. Nơi này sát cạnh, hay chính nơi này là mật khu của đối phương, tôi nghe nói vậy. Trong buổi nhậu đầu tiên với các vị chỉ huy tiểu đoàn, tôi được ghi nhận là người quen biết nhiều nữ ca sĩ , đặc biệt tôi là bạn của Mai Lệ Huyền. Sự thật tôi chỉ là bạn của nhạc sĩ Trần Trịnh, lúc đó anh là chồng của cô ca sĩ người yêu của lính. Ông thiếu tá tiểu đoàn trưởng mê mệt nữ ca sĩ Mai Lệ Huyền. Dịp này sắp tới Giáng Sinh, ông cho tôi về Sài Gòn mời mấy nữ ca sĩ, nhất định có Mai Lệ Huyền, để tổ chức liên hoan văn nghệ mừng Giáng Sinh ở Lai Khê. Tôi đi tuốt luốt lên trình diện rừng thông Đà Lạt đúng vào đêm Giáng Sinh, đầy đủ chi tiết là như vậy. Con chim mà chọn rừng thông, rặt thứ lá kim nhọn hoắt, đúng là loài chim lạ.

Ở Sài Gòn, thỉnh thoảng tôi gặp nhà văn nữ, người vợ độc thân của nhà thơ, ông thiếu tá trong quân đội Việt Nam Cộng Hòa. Ông đã định cư ở Mỹ từ tám mươi đời chiều. Nhà văn nữ có khuôn mặt hiền hậu đặc chất miền đồng bằng sông Cửu Long, ngồi uống nước ngọt ở quán cóc trong hẻm vào một nhà xuất bản. Chị quen biết nhà thơ nữ làm việc ở đây. Nhà văn nữ từ Lộc Ninh về gặp nhà thơ nữ chỉ để nói chuyện phiếm. Gặp tôi ở đây thì càng chuyện phiếm. “Tháng trước cô K có tới Lộc Ninh, sao anh không đi?”. Tôi nói: “K thuộc thể lỏng”. Nhà thơ nữ ngồi bên nhà văn nữ, nhận định về tôi: “Anh Đăng vốn thuộc loại người không giống ai”. Ông thiếu tá quân đội Việt Nam Cộng Hòa từng nói tôi là loài chim lạ. Nhà thơ nữ có cùng ý tưởng ấy, khác cách diễn tả mà thôi. Tôi nói K thuộc thể lỏng, nhưng tôi không nói H thuộc loại bốc hơi. H là một kết tinh, có thể lẫn trong bóng tối mềm mại, nhưng H không loãng tan trong bóng tối ấy. Nhà văn nữ hỏi tôi H là ai. “H là một hợp chất đông đặc, H là nhiệt tình đóng băng không sợ hãi mùa xuân”, tôi trả lời như vậy với nhà văn nữ, thấy chưa đủ để nói về H. Tôi định nói thêm, H là muối trong những hầm mỏ ở Strasbourg, H, la cristallisation stendhalienne. Nhưng tôi im lặng, cố hình dung khuôn mặt H, chỉ thấy lòa nhòa những dáng nét gì.

Còn lại tôi hỏi chính tôi: Tôi là ai mà buồn quá vậy? Tôi cứ nhớ tôi im lìm ngó Hạo. Chàng trai nhìn xa xăm. Xanh khắp vòng đai rừng lũng cao thấp chập chùng bao quanh thị trấn Lộc Ninh quạnh hiu lóa nắng.

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021