_______________

ĂN SÁCH

Nếu có khi nào bạn cảm thấy cần ăn một cuốn sách, do tuyệt vọng hoặc do nhu cầu chính yếu, thì bạn hãy ăn cuốn niên giám điện thoại, bởi đó là cuốn sách duy nhất bạn khỏi trả tiền trong thư viện của bạn. Tất nhiên, ấy là không kể những cuốn sách bạn ăn cắp.

Voler un livre*, Voltaire có lần nói, hay chính Diderot đã nói thế, André Gide cũng có nói thế, nhưng tôi biết ổng lấy cắp câu nói của ai khác, voler un livre, tất nhiên Voltaire nói câu ấy bằng tiếng Pháp, tôi trích câu của ổng đúng nguyên văn, voler un livre, vâng tôi chắc chắn chính Voltaire đã nói thế, nhưng tôi muốn chấp nhận cho người khác sửa nếu có ai biết hơn tôi, dù sao chăng nữa, voler un livre, cái ông Voltaire bài Do thái ấy có lần nói, à bạn không biết ông Voltaire ổng là một người ghét người Do thái, à đúng vậy, một kẻ thực sự là ghét người Do thái, cho dù ổng tự xưng là một kẻ vô thần, điều ấy bạn thấy hiểu được chứ, làm sao một kẻ vô thần lại có thể ghét những người Do thái, người Do thái là những kẻ vô thần bậc nhất trên thế gian, dù sao chăng nữa, voler un livre, Voltaire nói, tôi nghĩ ổng nói như thế với Newton khi ổng đâm vào người ông Newton trên đường phố vào cái thời ổng bị lưu đày ở Anh quốc, và như thế có thể ổng đã không nói câu ấy bằng tiếng Pháp, mà là bằng tiếng Anh, vâng, tất nhiên là bằng tiếng Anh, và như thế thì trước tiên tôi đã đúng, khi viết, to steal a book*, vâng thoạt tiên tôi viết câu Voltaire nói với Newton bằng tiếng Anh, to steal a book, nhưng tôi đã bỏ câu kia, ăn cắp một cuốn sách, và thay vào đó lại viết, voler un livre, bằng tiếng Pháp, nhưng thật sự lẽ ra tôi phải viết, to steal a book, bởi vì khi Voltaire đâm vào người Newton trên quảng trường Piccadilly Square, vâng, bây giờ thì tôi đã nhớ ra là trên quảng trường Piccadilly Square, ổng nói với ông kia bằng tiếng Anh, tất nhiên, bởi vì Newton không hiểu được tiếng Pháp, ít ra là tôi nghe người ta nói như thế, và ông Voltaire thì khi ổng đâm vào người Newton ổng thấy ra là Newton có một cuốn sách phình ra ở cái túi áo khoác, phía trên cuốn sách chỉ ló ra một tí bên ngoài túi áo, tựa như Newton đã nhét cuốn sách vào túi áo mình một cách vội vàng, lén lút, vì không muốn ai để ý là ông ta đã ăn cắp cuốn sách, tất nhiên là tôi suy đoán ở đây thôi, thế nhưng căn cứ vào cái vẻ mặt của ông Newton khi Voltaire đâm vào người ông, người ta có thể cho rằng ông ấy đã ăn cắp cuốn sách, có lẽ là trong một tiệm sách trên quảng trường Piccadilly Square, sự kiện cuốn sách nằm lòi ra ngoài túi áo của ông Newton đã bị đánh cắp không thể được xác minh, ấy tuy nhiên, khi Voltaire đâm vào người Newton, và Newton quay qua Voltaire để buông lời chửi rủa về cách xử sự vụng về của ông này, thì Voltaire để ý thấy cuốn sách lấp ló trong túi của Newton và ấy là khi ổng nói với ông kia, vì vừa nhận ra cái người mình vừa đâm vào là ai, voler un livre n’est pas un crime**, thưa Ngài, ủa, nhầm rồi, ổng nói câu ấy bằng tiếng Anh, không phải bằng tiếng Pháp, vâng, Voltaire hẳn phải đã nói bằng tiếng Anh trên quảng trường Piccadilly Square khi ổng đâm vào người Newton, Voltaire chắc chắn đã nói tiếng Anh, nói dở, và với một giọng trọ trẹ, nhưng chắc chắn ổng đã nói bằng tiếng Anh, cái ấy đã được xác minh, vậy nên khi ổng đâm vào người Newton và để ý thấy cuốn sách ló ra ngoài túi áo của ông này ổng liền nói, to steal a book is not a crime**, vả chăng, cái phần đầu những gì Voltaire nói với Newton đã được xác nhận có thật, đánh cắp một cuốn sách không phải là một tội, cái chưa được xác nhận có thật là phần cuối của câu ổng nói, as long as one reads the book ***, thế nhưng nếu ta chấp nhận toàn bộ câu nói, bất kể việc nó không thể nào được gán hết cả cho Voltaire, thì ngoài chuyện ăn cuốn niên giám điện thoại khi tình thế trở nên tuyệt vọng, người ta cũng có thể ăn luôn những cuốn sách đã được ăn cắp nằm trong thư viện của mình miễn là ta có đọc những cuốn ấy, và do chỗ đó chúng ta phải biết ơn Voltaire, cho dù ổng là một thằng khốn nạn, một tên bài Do thái và ghét những người Do thái.