Hồi ấy xứ chuột còn loạn lắm. Có chúa nhưng không có tôn ti. Dân chuột sống bầy đàn mà vẫn kiếm ăn riêng rẽ theo nguyên tắc vơ-vét-về-với-vợ. Chuột chúa ngày đêm nghĩ kế để được nhàn thân hưởng lợi.

Một ngày nọ, lũ chuột trên đường đi kiếm ăn đã tìm được một vật dài dài vàng ngậy thơm phức. Chúng cãi nhau chí chít về tên gọi của vật lạ và muốn cùng nhau chia chác. Trong đám chuột có một tay nịnh thần chuột chù. Tay này vội ngăn lũ chuột nhí lại rồi khua mép múa mỏ rằng vật lạ ấy không phải là thứ tầm thường. Đó là thánh vật từ trời rơi xuống để cứu rỗi xã hội chuột, cần phải dâng lên cho chúa chuột định đoạt.

Thoạt đầu, lũ chuột nhí còn vùng vằng bất phục. Mãi sau chúng đành chịu thua trước đòn phép mép môi lợi hại của chuột chù. Chúng tiu nghỉu xúm lại cõng vật lạ về tận hoàng cung chuột chúa.

Chuột chúa đang khểnh râu xoa chiếc bụng lẹp kép vội bật dậy chải chuốt râu ria. Hắn tằng hắng mấy cái rồi cất tiếng quát thị uy. Lũ chuột nhí vội vàng dâng vật lạ lên cho hắn. Lúc này chúng đã run chân nhợt mặt chuột. Có đứa còn sủi cả bong bóng. Vì đói. Và kiệt sức. Chuột chúa sai lũ chuột thái giám đem nước lã cho chúng hồi sức.

Còn vật lạ kia, sau một hồi xoay tới xoay lui ngắm nghía, hắn sai chuột hầu đặt lên ngai vàng của mình. Rồi trịnh trọng tuyên bố đấy là linh vật do Thượng đế và các vị thánh hiền từ nhiều đời tác tạo bằng khuôn vàng thước ngọc. Đó không phải là thứ thực phẩm tầm thường để bỏ vào mồm mà đó là ĐẠO ĐỨC. Từ nay các thần dân chuột có bổn phận phải bảo tồn và duy trì đạo đức cho các thế hệ nối tiếp. Mỗi buổi sáng, các thần dân chuột cần đến trước ngai vàng quỳ lạy đạo đức và cống nạp một lượng thực phẩm cần thiết cho chúa chuột, người được Thượng Đế ban cho ân sủng làm kẻ tiếp nhận và gìn giữ đạo đức.

Từ ngày đạo đức lên ngôi, xứ chuột phần nào trật tự hơn. Vòng bụng chuột chúa mỗi lúc càng tăng trưởng theo số lượng thực phẩm nhận được từ thần dân chuột. Thảng hoặc cũng có những đứa chuột nhí nổi loạn muốn phá đạo đức bỏ vào mồm nhai nát. Có đứa tò mò muốn sờ soạng thử xem đạo đức làm bằng gì. Một vài đứa khác lại muốn cách mạng để đem đạo đức về làm tín ngưỡng cho riêng mình. Thậm chí chúng còn cãi nhau chin chít vì giành phần đứa nào đạo đức hơn đứa nào. Dĩ nhiên chuột chúa bằng mọi cách khử sạch những tên phiến loạn. Số thì bị trói quăng vào miệng mèo. Số thì bị xử trảm rồi treo ngược đuôi trên thành suốt mấy ngày đêm. Xác đen và thối như chuột chết.

Mặt khác, chuột chúa cho mở đại tiệc suốt ba ngày đêm vui vầy yến ẩm với đám văn nghệ sĩ chuột. Có cả đám vũ nữ chuột uốn éo múa bụng. Trong khung cảnh lụa là tráng lệ, cơm no rượu say, đám văn thi sĩ chuột cong đuôi múa bút lông chuột. Những áng văn vần thơ lênh láng ca ngợi đạo đức, ca ngợi công lao của chúa chuột. Lũ hoạ sĩ chuột cũng tranh nhau nhí nhoáy cọ quẹt vẽ chân dung đạo đức cùng chúa chuột. Chuột chúa ha hả phình rốn xoa bụng lim dim mắt nghĩ đến hương vị bùi thơm béo ngậy của ruột chiếc bánh mì vàng ươm đang ngự trị trên ngai vàng của mình.

Mấy đêm nay hắn đã thức giấc vào giờ tí, dùng răng khéo léo gặm một lỗ nhỏ dưới bụng ổ bánh mì rồi móc lớp ruột ăn dần. Không có thần dân chuột nào biết. Chỉ có bóng tối biết. Lũ gián nhép biết. Và các vị thánh hiền biết. Nhưng các vị đã hoá hồn ma vất vưởng nên cũng im lặng đồng loã.

Một thời gian sau, chiếc bánh mì đã bị moi sạch ruột. Chỉ còn lớp vỏ vẫn giữ nguyên màu vàng như thuở trước. Không lâu sau, vỏ bánh dần xỉn màu mốc meo. Chúa chuột e sợ một mai khi đạo đức đã tàn tạ thì xã hội chuột lại loạn như trước. Lập tức hắn sai lũ chuột tay chân tìm cách nhuận sắc cho đạo đức.

Vì quá hăng hái tranh nhau giành công trạng bọn chuột nhắt sơ ý làm rơi chiếc búa tạ lên ‘cục đạo đức’. ‘Cục đạo đức’ nát bét tung toé. Cả cộng đồng chuột cùng há hốc mồm kêu lớn: — A! Đạo đức rỗng ruột! Đạo đức rỗng ruột!

Một cơn gió lớn đột nhiên ào tới cuốn tung những mảnh đạo đức ném tung toé khắp nơi.

Đến giờ này tôi tin là vô số mảnh đạo đức vẫn còn vương vãi đâu đó trên trần thế.