Đây là một đoản văn về cánh cửa. Như phần lớn những đoản văn khác viết về con đường, cái nhà, căn phòng hay bàn ghế… mà chúng ta đã từng đọc; trong phần mở đầu, nó giải thích vì sao có sự hiện diện của cánh cửa ở đây mà không phải là con dao hay cái kéo, những thứ thật ra cũng không kém phần hữu ích trong đời sống; và vì sao cánh cửa này chứ không phải một cánh cửa nào khác lại trở nên thu hút sự chú ý đến mức phải viết cho nó một đoản văn như vậy.

Sau phần mở đầu đó - có thể nói là quan trọng đối với một tác phẩm văn chương, nó khiến cho người đọc sẽ cân nhắc có nên tiếp tục đọc hay không cái chủ đề xem ra chẳng có gì lý thú này và như vậy, nó quyết định gần như hoàn toàn sự thành công hay thất bại của một tác phẩm - đoản văn bắt đầu miêu tả chi tiết cánh cửa. Chi tiết và trung thực đến mức những người vốn cổ súy cho trường phái văn học hiện thực không còn lời nào chê trách.

Trước hết nó miêu tả về kích thước của cánh cửa, chiều cao, chiều ngang và bề dày. Nó đề cập đến hai cái bản lề đã bị tróc nước sơn để lộ ra lớp kim loại gỉ bên trong, mỗi khi khép mở thường phát ra tiếng rít ken két, có lẽ từ lâu không có ai chú ý tra dầu mỡ. Rồi nó nói sang cái tay nắm có lỗ tra chìa khóa, cái bộ phận máy móc rắc rối nhất của cánh cửa, đã không ít lần gây bối rối cho chủ nhân của nó, nhất là những lúc khuya về nhà, dưới ánh sáng đèn hành lang vàng vọt, trong khi những căn phòng bên cạnh và chung quanh đã chìm sâu trong giấc ngủ, mà vẫn không làm sao xoay chiếc chìa khóa đi đủ được hai vòng. Hình như nó bị hóc ở đâu đó. Trên trán và trên bàn tay chủ nhân đã xuất hiện những giọt mồ hôi lấm tấm. Sau đó người ta đã có ý định thay nó bằng một cái tay nắm mới, nhưng không hiểu vì sao cho tới giờ này nó vẫn chưa bị thay và vì vậy, thỉnh thoảng cứ lại giở chứng.

Đoản văn cũng không quên đưa ra những chi tiết về chất liệu gỗ và tình trạng hiện thời của cánh cửa. Nó đã khéo léo cho người đọc cảm nhận một cách gián tiếp tính chất siêu bền của chất liệu bằng cách nói rằng, cứ quan sát khu nhà ở nhiều tầng lầu này, từ màu vôi quét tường vàng choé ban đầu nay đã bị tróc lở ra từng mảng lớn và chuyển sang màu xanh đen của rêu, từ những bậc thang lở lói trơ cả ximăng và cốt thép bên trong, đến trần nhà bị ngấm nước tạo thành những mảng lớn vàng đen trông như một bức tranh trừu tượng trên màu nền xám ngoét, đến hệ thống thoát nước bị ứ và rác từ những căn hộ trên cao cứ vô tư đổ xuống mái sau của những căn bên dưới, mới thấy cánh cửa vẫn là vật thể duy nhất ở nơi này còn hoạt động tốt. Tất nhiên trừ một vài chi tiết bị ảnh hưởng bởi quy luật thời gian – màu vẹc ni, nhiều vết trầy sướt.

Ngày hôm ấy, người ta nghe thấy những tiếng động khác thường phát ra từ phía sau cánh cửa. Nó gợi sự tò mò của nhiều người chung quanh. Một, hai người trong số họ đã đứng áp sát lỗ tai vào cánh cửa để nghe ngóng. Họ nghe thấy tiếng bước chân đi lại trong phòng, đều đặn, gấp rút, rồi bỗng nhiên trở nên nặng nề, chậm chạp. Tiếng mở một cái ngăn kéo, tiếp theo là âm thanh sột soạt của những tờ giấy. Sau đó lại vang lên tiếng bước chân trong phòng và âm thanh của một chiếc ghế sắt bị kéo lê trên nền gạch. Bây giờ hình như có cả tiếng sụt sịt của nước mắt và nước mũi. Không thể nhầm lẫn được. Đó chính là tiếng thổn thức, tiếng nấc nghẹn của chủ nhân căn phòng; nó bị ngắt quãng và xen lẫn với tiếng giấy bị vo viên. Họ quay lại, đưa mắt nhìn nhau dò hỏi. Nhưng trước khi có một ý kiến giải thích nào được đưa ra từ đám người hiếu kỳ này, người ta lại nghe thấy những tiếng đổ vỡ ồn ào rộ lên tiếp theo. Từ bên ngoài, người ta nghe tiếng thủy tinh vỡ loảng xoảng, rồi tiếng những đồ vật bị ném hay đổ ngã trên sàn nhà một cách khô khốc, nặng chịch, kèm theo tiếng la hét, như thể người ta đang chứng kiến cảnh Lý Liên Kiệt đang tỷ thí võ nghệ với đám sát thủ trong một khách sạn. Sau tất cả sự ồn ào kinh hoàng vào lúc giữa khuya đó, im lặng đột ngột trở lại. Im lặng hoàn toàn. Người ta thực sự không còn nghe thấy gì nữa từ phía sau cánh cửa.

Đoản văn đến đây, như thường lệ, còn tiếp tục một đoạn nữa mới kết thúc về số phận của cánh cửa. Nhưng nhiều người hàng xóm đã không thể kiềm chế sự hiếu kỳ của mình để nhẩn nha đọc tiếp thêm chừng mươi dòng nữa, họ quyết định tông cửa bước vào.

Trước mắt họ, một cảnh tượng lạ lùng đang bày ra: Dưới ánh sáng ấm áp của ngọn đèn có mái chụp tròn, ông nhà văn đang từ tốn viết nốt những dòng cuối cùng của đoản văn. Nhưng cánh cửa phòng bất ngờ bị mở tung, tiếp theo là tiếng người ồn ào xô đẩy nhau khiến nhà văn hoảng hốt buông cây bút trong tay xuống bàn, ngơ ngác nhìn đám người đứng lố nhố trước mặt. Nhìn ánh mắt của ông, có vẻ như ông hoàn toàn không hiểu chuyện gì đang xẩy ra.