thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Năm truyện cực ngắn

 

Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn,

 

CLARICE LISPECTOR

(1925-1977)

 

Clarice Lispector, nhà văn chuyên viết truyện ngắn và tiểu thuyết, là một trong những khuôn mặt quan trọng nhất trong văn chương Ba-tây thế kỷ 20. Ngược lại với đa số nhà văn Ba-tây đương thời, nhãn quan nghệ thuật của bà vượt qua những giới hạn thời gian và địa lý; các trạng huống và nhân vật trong truyện của bà không phản ảnh hiện thực đời sống Ba-tây, mà mang tính hoàn vũ: đó là những gì mà con người ở mọi thời và mọi nơi trên trái đất có thể bắt gặp và cảm nhận — những gì ở đâu đó bên trong mỗi chúng ta.
 
Tiểu thuyết đầu tay của bà, Perto do Coração Selvagem ("Bên trái tim man dại", 1944) được xuất bản lúc bà mới 19 tuổi, và được giới phê bình khen ngợi về tài diễn đạt tinh tế những khía cạnh đời sống phức tạp của tuổi dậy thì. Những tác phẩm sau đó, như A Maçã no Escuro (Trái táo trong bóng tối", 1961), A Paixão Segundo G.H. ("Niềm đam mê qua nhãn giới của G.H.", 1964), Água Viva ("Dòng nước sinh động", 1973), đều đào xới tâm cảm của những con người lạc lõng, tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, rồi gặp lại chính mình và chấp nhận tồn tại trong một thế giới mãi mãi lạ lùng.
 
Văn tài của Lispector biểu lộ rõ nét nhất qua những truyện ngắn. Những tập truyện ngắn nổi tiếng nhất của bà là Laços de Família ("Những ràng buộc gia đình", 1960), A Legião Estrangeira ("Đạo quân xa lạ", 1964), A Via Crucis do Corpo ("Những trạm thể xác", 1974) và Onde Estivestes de Noite ("Nơi có anh trong đêm tối", 1974). Thật ra, những tập truyện ngắn này không hoàn toàn gồm những truyện ngắn theo cách hiểu thông thường vì Lispector không tự giới hạn vào những ràng buộc của thể loại. Bên cạnh những gì có thể gọi là truyện ngắn, có nhiều bài trông như những đoản văn dưới dạng tuỳ bút, ký sự, hay tiểu luận.
 
Dưới đây là năm truyện cực ngắn trong cuốn A Legião Estrangeira (bản Anh ngữ: The Foreign Legion, do Giovanni Pontiero dịch, nhà xuất bản A New Directions Book ấn hành tại New York năm 1992).

 

___________________

 

HÌNH TƯỚNG ĐÁNH LỪA

 

Hình tướng của tôi đánh lừa tôi.

 

 

TẤT CẢ NHỮNG GÌ LÓNG LÁNH KHÔNG PHẢI LÀ VÀNG

 

Vì thế tôi đã không nhặt những gì đang nằm lóng lánh trên mặt đất. Nó lại là vàng, Chúa ơi. Rất có thể nó lại là vàng.

 

 

TRI CẢM

 

Tất cả những cuộc thăm viếng tôi đã đón nhận trong đời tôi đều giống nhau: họ đến, ngồi xuống, và không nói gì cả.

 

 

MỘT NGƯỜI KÍN ĐÁO

 

Thượng đế đã ban cho anh ta vô số những tài năng nho nhỏ mà anh ta đã không sử dụng và không phát triển vì sợ rằng sẽ trở thành hoàn hảo và khoe khoang hợm hĩnh.

 

 

VĂN PHONG

 

- Cái gì thế?

- Một thỉnh nguyện thư.

- Mẹ đã viết nó phải không? Cho con đọc thử nhé. "Người ký tên dưới đây thỉnh cầu Ngài Tôn Kính..." Ôi, mẹ, mẹ chưa từng bao giờ viết văn tao nhã đến thế.

 

 

--------------------------
Dịch theo bản Anh văn: "Appearances Are Deceiving", "All That Glitters Is Not Gold", "Understanding", "A Discreet Man", và "Style", trong Clarice Lispector, The Foreign Legion, trans. Giovanni Pontiero (New York: New Directions Books, 1992) 197, 197, 185, 135, 135. Nhan đề chung "Năm truyện cực ngắn" là của người dịch.

 

Những tác phẩm khác của Clarice Lispector:
 
Năm ý tưởng về việc viết  (tiểu luận / nhận định) 
... viết là kéo dài thời gian, là tách thời gian ra thành từng vi phân của mỗi giây đồng hồ và ban cho mỗi vi phân một đời sống không thể thay thế... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Những bước chân  (truyện / tuỳ bút) 
Khi bà nghe nhạc của Liszt, bà run rẩy từ đầu đến ngón chân. Bà đã từng xinh đẹp hồi còn trẻ. Và đã choáng váng khi hít mùi hoa hồng sâu vào lồng ngực... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Sống như nhiên  (truyện / tuỳ bút) 
Vì thế, nàng, kẻ biết rằng mọi sự rồi sẽ chấm dứt, nắm lấy bàn tay tự do của người đàn ông trong đôi bàn tay của nàng, và nàng ngọt ngào cháy, cháy và bừng lên sáng rực... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Nhà lãnh đạo  (truyện / tuỳ bút) 
Nhà lãnh đạo bị khủng bố trong giấc ngủ. Có phải nhân dân đang đe doạ nhà lãnh đạo của họ không? Không, bởi nhà lãnh đạo chăm sóc cho nhân dân. Có phải nhân dân đang đe doạ nhà lãnh đạo của họ không?... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021